ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
Վերաքննիչ քաղաքացիական Քաղաքացիական գործ թիվ 3-56 (ՎԴ)
դատարանի վճիռ 2008 թ.
Քաղաքացիական գործ թիվ 07-2453/2007 թ.
Նախագահող դատավոր` Գ. Մատինյան
Դատավորներ` Ն. Հովսեփյան
Լ. Սոսյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՀՀ վճռաբեկ դատարանը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ` Հ. Մանուկյանի
մասնակցությամբ դատավորներ` Ա. Մկրտումյանի
Վ. Աբելյանի
Ս. Սարգսյանի
Դ. Ավետիսյանի
Հ. Ղուկասյանի
Ս. Օհանյանի
2008 թվականի մարտի 27-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով Գուրգեն Ասատրյանի վճռաբեկ բողոքը Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 09.08.2007 թվականի վճռի դեմ` ըստ հայցի Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի ընդդեմ Գուրգեն Ասատրյանի` բնակելի տան առուվաճառքի պայմանագիրն անվավեր ճանաչելու, դրա հիման վրա տրված սեփականության իրավունքի գրանցման վկայականն անվավեր ճանաչելու, բնակարանից վտարելու պահանջների մասին և ըստ հայցի Գուրգեն Ասատրյանի ընդդեմ Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի` պայմանն իրականացված և պարտավորությունը կատարված ճանաչելու պահանջների մասին,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.
Դիմելով դատարան` Վերգինե Բեգլարյանը և Երջանիկ Բադալյանը պահանջել են անվավեր ճանաչել նրանց և Գուրգեն Ասատրյանի միջև կնքված բնակելի տան առուվաճառքի թիվ 1849 պայմանագիրը (այսուհետ` Պայմանագիր), դրա հիման վրա կատարված իրավունքների պետական գրանցումը, ինչպես նաև Գուրգեն Ասատրյանին վտարել վերոհիշյալ տնից:
Դիմելով դատարան` Գուրգեն Ասատրյանը պահանջել է բնակելի տան առուվաճառքի պայմանագրով վճարման ենթակա 7.820 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամն ընդունել դատարանի դեպոզիտ, վերոհիշյալ պայմանագրով սահմանված պայմանները ճանաչել իրականացված, իսկ գնորդի պարտավորությունը` կատարված:
Կոտայքի մարզի առաջին ատյանի դատարանի 29.06.2006 թվականի վճռով Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի հայցը Գուրգեն Ասատրյանին բնակարանից վտարելու մասով կարճվել է, մնացած մասով` մերժվել, իսկ Գուրգեն Ասատրյանի հայցը` բավարարվել:
Քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 01.09.2006 թվականի վճռով Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի հայցը մերժվել է, իսկ Գուրգեն Ասատրյանի հայցը` բավարարվել:
Վճռաբեկ դատարանի 30.03.2007 թվականի որոշմամբ ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի վճռի` Գուրգեն Ասատրյանի հայցը բավարարելու մասը բեկանվել է և ուղարկվել նույն դատարան` այլ կազմով նոր քննության: Քաղաքացիական գործի վարույթն ըստ Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի ընդդեմ Գուրգեն Ասատրյանի` սեփականության իրավունքի գրանցման վկայականն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, կարճվել է:
Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան) 09.08.2007 թվականի վճռով Վերգինե Բեգլարյանի և Երջանիկ Բադալյանի հայցը բավարարվել է, վճռվել է վերջիններիս և Գուրգեն Ասատրյանի միջև կնքված բնակելի տան առուվաճառքի թիվ 1849 պայմանագիրը ճանաչել անվավեր, ինչպես նաև Գուրգեն Ասատրյանին վտարել վերոհիշյալ տնից, իսկ Գուրգեն Ասատրյանի հայցը մերժվել է:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Գուրգեն Ասատրյանը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում` ներքոհիշյալ հիմնավորմամբ.
i
Վերաքննիչ դատարանը կիրառել է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 421-րդ հոդվածը, որը չպետք է կիրառեր, չի կիրառել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 18-րդ գլխի դրույթները, 303-րդ հոդվածը, 293-րդ հոդվածի 3-րդ մասը, 366-րդ հոդվածի առաջին մասը, որոնք պետք է կիրառեր:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.
Վերաքննիչ դատարանի կողմից Պայմանագրի անվավերության հիմքում դրված ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 421-րդ հոդվածը կարգավորում է պարտապանի կետանցի հետ կապված իրավահարաբերությունները և այդ հիմքով չի նախատեսում պայմանագիրն անվավեր ճանաչելու հնարավորություն:
Բացի այդ, գումար վճարելու պարտավորության կետանցի դեպքում Պայմանագրով նախատեսվել է լրացուցիչ պարտավորություն` տոկոսների տեսքով:
Պայմանագիրն անվավեր է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 18-րդ գլխի որևէ հիմքով դատարանի կողմից այն այդպիսին ճանաչելու հիմքով: Մինչդեռ, բողոքարկվող վճռում նշված չէ, թե Պայմանագրի որ դրույթը չի համապատասխանում օրենքի կամ իրավական այլ ակտի պահանջներին:
Հայցվորները խուսափել են պատասխանողի կողմից պայմանագրի կատարումն ընդունելուց: Հետևաբար, պարտապանը կետանցող չի համարվում, քանի դեռ պարտավորությունը չի կարող կատարվել պարտատիրոջ կետանցի պատճառով:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է դատական ակտը վերանայելիս օրինական ուժ տալ Քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 01.09.2006 թվականի վճռին:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունի հետևյալ փաստը`
Բողոք բերած անձը պահանջել է Վերաքննիչ դատարանի 09.08.2007 թվականի վճիռը վերանայելիս օրինական ուժ տալ ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 01.09.2006 թվականի վճռին:
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները.
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքերի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ`
բողոքն անհիմն է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
i
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 239-րդ հոդվածի առաջին մասի համաձայն` վճռաբեկության կարգով գործի քննության ժամանակ վճռաբեկ դատարանը գործով կայացված դատական ակտը վերանայում է միայն վճռաբեկ բողոքի հիմքերի և հիմնավորումների սահմաններում:
Նույն օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի համաձայն` գործն ըստ էության լուծող դատական ակտերի վերանայման արդյունքով վճռաբեկ դատարանը`
1) մերժում է վճռաբեկ բողոքը` դատական ակտը թողնելով օրինական ուժի մեջ: Այն դեպքում, երբ վճռաբեկ դատարանը մերժում է վճռաբեկ բողոքը, սակայն դատարանի կայացրած` գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտը թերի պատճառաբանված, սխալ պատճառաբանված կամ չպատճառաբանված է, ապա վճռաբեկ դատարանը պատճառաբանում է անփոփոխ թողնված դատական ակտը,
2) ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բավարարում է վճռաբեկ բողոքը` համապատասխանաբար ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանելով դատական ակտը: Բեկանված մասով գործն ուղարկվում է համապատասխան ստորադաս դատարան` նոր քննության` սահմանելով նոր քննության ծավալը: Չբեկանված մասով դատական ակտը մնում է օրինական ուժի մեջ.
3) ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանում է դատական ակտը և հաստատում կողմերի հաշտության համաձայնությունը.
4) մասնակիորեն բեկանում և փոփոխում է ստորադաս դատարանի ակտը, եթե ստորադաս դատարանի կողմից հաստատված փաստական հանգամանքները հնարավորություն են տալիս կայացնելու նման ակտ, և եթե դա բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից.
5) ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանում է դատական ակտը և կարճում է գործի վարույթն ամբողջովին կամ դրա մի մասը կամ առանց քննության է թողնում հայցն ամբողջովին կամ դրա մի մասը.
6) վերաքննիչ դատարանի կողմից դատական ակտը փոփոխվելու դեպքերում վճռաբեկ դատարանն ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանում է վերաքննիչ դատարանի ակտը` օրինական ուժ տալով առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտին:
Վերոնշյալից հետևում է, որ Վճռաբեկ դատարանը վճռաբեկ բողոքի քննության արդյունքում լիազորված չէ օրինական ուժ տալ իր իսկ կողմից բեկանված Վերաքննիչ դատարանի վճռին:
Հիմք ընդունելով վերոնշյալը` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքում ներկայացված պահանջի քննությունն անհնարին է:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը մերժել: Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 09.08.2007 թվականի վճիռը թողնել օրինական ուժի մեջ:
2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Հ. Մանուկյան
Դատավորներ` Ա. Մկրտումյան
Վ. Աբելյան
Ս. Սարգսյան
Դ. Ավետիսյան
Հ. Ղուկասյան
Ս. Օհանյան