005.040696
i
ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ
ՎՐԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԵՎ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԳՈՐԾԵՐՈՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության և Վրաստանը, այսուհետև անվանվելով «Պայմանավորվող Կողմեր»
կարևոր նշանակություն տալով քաղաքացիական գործերով իրավական օգնության բնագավառում համագործակցության զարգացմանը
պայմանավորվեցին հետևյալի մասին
ԳԼՈՒԽ 1.
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
ՀՈԴՎԱԾ 1.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
1. Մի Պայմանավորվող Կողմի քաղաքացիները մյուս Պայմանավորվող Կողմի տարածքում օգտագործվում են իրենց անձնական և գույքային իրավունքների նույն իրավական պաշտպանությունից, ինչ մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիները: Նրանք իրավունք ունեն ազատորեն և անարգել դիմել դատարան, դատախազություն և հիմնարկներ, որոնց իրավասությանն են վերաբերվում քաղաքացիական գործերը (այսուհետև անվանվում են «հիմնարկներ») ներկայացնել հայցեր և իրականացնել այլ դատավարական գործողություններ նույն պայմաններով, ինչ մյուս Պայմանավորվող Կողմի քաղաքացիները:
2. Սույն հոդվածի 1-ին կետի դրույթները կիրառվում են նաև Պայմանավորվող Կողմերից յուրաքանչյուրի տարածքում նրա ազգային օրենսդրությանը համապատասխան հիմնադրված իրավաբանական անձանց նկատմամբ:
3. Սույն Պայմանագրի նպատակների համար «քաղաքացիական գործեր» տերմինը նշանակում է բոլոր այն գործերը, որոնք Պայմանավորվող Կողմերից յուրաքանչյուրի ազգային օրենսդրությանը համապատասխան համարվում են քաղաքացիական գործեր:
ՀՈԴՎԱԾ 2.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Պայմանավորվող Կողմերի հիմնարկները քաղաքացիական գործերով փոխադարձ իրավական օգնություն են ցույց տալիս սույն Պայմանագրի դրույթներին համապատասխան և նրանց ազգային օրենսդրությամբ նախատեսված իրենց իրավասության շրջանակներում:
ՀՈԴՎԱԾ 3.
ԱՆՎՃԱՐ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ
Մի Պայմանավորվող Կողմի քաղաքացիները մյուս Պայմանավորվող Կողմի տարածքում օգտվում են անվճար իրավական օգնության իրավունքից այն նույն պայմաններով, ինչ սեփական քաղաքացիները:
ՀՈԴՎԱԾ 4.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
Պայմանավորվող Կողմերը` հանձնարարությամբ, միմյանց իրավական օգնություն` են ցույց տալու փաստաթղթերի կազմման և հանձնման, հայցերի ապահովման ուղղությամբ միջոցներ ձեռնարկելու, փորձաքննության, տեղազննության անցկացման, դատական և այլ որոշումներ ճանաչելու և կատարելու, այդ թվում` պարտապանների հետախուզման ուղղությամբ միջոցներ ձեռնարկելու, ինչպես նաև այլ դատավարական գործողություններ կատարելու միջոցով:
ՀՈԴՎԱԾ 5.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ՑՈՒՅՑ ՏԱԼԻՍ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՎԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ
1. Իրավական օգնություն ցույց տալիս Պայմանավորվող կողմերի հիմնարկները միմյանց հետ հաղորդակցվում են սույն հոդվածի 2-րդ կետում նշված կենտրոնական մարմինների միջոցով:
2. Սույն հոդվածի 1-ին կետում հիշատակված կենտրոնական մարմիններ են համարվում.
Հայաստանի Հանրապետության համար` Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարությունը.
Վրաստանի համար` Վրաստանի արդարադատության նախարարությունը:
ՀՈԴՎԱԾ 6.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ՑՈՒՅՑ ՏԱԼԻՍ ԿԻՐԱՌՎՈՂ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
1. Հայցվող հիմնարկը իրավական օգնություն ցույց տալիս կիրառում է իր պետության ազգային օրենսդրությունը:
2. Իրավական օգնություն ցույց տալիս հայցվող հիմնարկը` հայցող Պայմանավորվող Կողմի խնդրանքով, կարող է կիրառել նաև մյուս Պայմանավորվող Կողմի դատավարական նորմերը, եթե միայն դրանք չեն հակասում հայցվող Պայմանավորվող Կողմի ազգային օրենսդրությանը:
ՀՈԴՎԱԾ 7.
ԼԵԶՈՒՆ
Պայմանավորվող Կողմերի հիմնարկները սույն Պայմանագրում շոշափվող բոլոր հարցերով փոխադարձ հաղորդակցվելիս օգտվում են իրենց պետական լեզվով և ռուսերեն լեզվով:
ՀՈԴՎԱԾ 8.
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՁԵՎԱԿԵՐՊՈՒՄԸ
Պայմանավորվող Կողմերի հիմնարկների կողմից իրավական օգնության կարգով ուղարկվող փաստաթղթերը կազմվում են նրանց պետական լեզվով և ուղեկցվում են վավերացված թարգմանությամբ` ռուսերեն լեզվով:
ՀՈԴՎԱԾ 9.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ՑՈՒՅՑ ՏԱԼՈՒ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԾԱԽՍԵՐԸ
Պայմանավորվող Կողմերը միմյանց իրավական օգնություն են ցույց տալիս անվճար, եթե սույն Պայմանագրով այլ բան չի նախատեսված:
Հայցվող Պայմանավորվող Կողմը իրավական օգնություն ցույց տալու գծով ծախսերի հատուցում չպիտի պահանջի: Պայմանավորվող Կողմերն իրենք են կրում բոլոր ծախսերը, որոնք առաջանում են իրենց տարածքում իրավական օգնություն ցույց տալիս:
ՀՈԴՎԱԾ 10.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՀՐԱԺԱՐՎԵԼԸ
Եթե հայցվող Պայմանավորվող Կողմը համարում է, որ իրավական օգնություն ցույց տալը կարող է վնաս հասցնել նրա ինքնիշխանությանը, անվտանգությանը, հասարակական կարգին, կամ հակասում է նրա ազգային օրենսդրությանը, նա կարող է հրաժարվել իրավական օգնություն ցույց տալուց հայոց Պայմանավորվող Կողմին հայտնելով հրաժարման դրդապատճառները:
ԳԼՈՒԽ II.
ԾԱՆՈՒՑՈՒՄԸ ԵՎ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ
ՀՈԴՎԱԾ 11. ԾԱՆՈՒՑՄԱՆ ԿԱՄ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՀԱՆՁՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Եթե դատական կամ արտադատական փաստաթղթերը վերաբերվում են մյուս Պայմանավորվող Կողմի տարածքում բնակավայր կամ գտնվելու տեղ ունեցող անձին, ապա հայցող Պայմանավորվող Կողմի կենտրոնական մարմինը հայցվող Պայմանավորվող Կողմի կենտրոնական մարմնին հանձնարարություն է ուղարկում ծանուցման կամ փաստաթղթերի հանձնման մասին:
ՀՈԴՎԱԾ 12.
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՀԱՆՁՆՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՁԵՎԸ
1. Փաստաթղթերի հանձնումը կատարվում է հայցվող Պայմանավորվող Կողմի օրենսդրությանը համապատասխան:
2. Փաստաթղթերի հանձնման հաստատումը ձևակերպվում է հայցվող Պայմանավորվող Կողմի տարածքում գործող փաստաթղթերի հանձնման կանոններին համապատասխան:
Հաստատման մեջ պետք է նշվեն հանձնման ժամանակը և վայրը, ինչպես նաև այն անձը, որին հանձնվել է փաստաթուղթը:
3. Փաստաթղթերի հանձնման փորձի հաստատումը ձևակերպվում է սույն հոդվածի 2-րդ կետով նախատեսված կարգով: Չհանձնված փաստաթղթերը վերադարձվում են հայցվող Պայմանավորվող Կողմի կենտրոնական մարմնին:
4. Փաստաթղթերի հանձնումը կարող է կատարվել նաև.
ա) փաստաթղթերը փոստով անմիջականորեն հասցեատիրոջը ուղարկելու միջոցով.
բ) հանձնումն իրականացնող Պայմանավորվող Կողմի տարածքում գործող միջոցներին համապատասխան իր հաշվին որոշակի փաստաթղթեր կամ նրանց մասին ծանուցումներ հանձնելու միջոցով:
ՀՈԴՎԱԾ 13.
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ ԴԻՎԱՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՀՅՈՒՊԱՏՈՍԱԿԱՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑՉՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑՈՎ
Պայմանավորվող Կողմերից մեկի հիմնարկների հանձնարարությամբ, մյուս Պայմանավորվող Կողմին առընթեր հավատարմագրված նրա դիվանագիտական կամ հյուպատոսական ներկայացուցչությունները կարող են փաստաթղթերը հանձնել սեփական քաղաքացիներին: Հանձնումը, սակայն, չի կարող ուղեկցվել հարկադրական բնույթի միջոցներով և հակասել նստավայր պետության ազգային օրենսդրությանը:
ԳԼՈՒԽ III.
ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ՀՈԴՎԱԾ 14.
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ՑՈՒՅՑ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԸ
Իրավական օգնություն ցույց տալու մասին հանձնարարությունը պետք է կազմվի գրավոր և` հանձնարարության բովանդակությունից ելնելով, պետք է ունենա հետևյալ վավերապայմանները.
ա) հայցող հիմնարկի անվանումը.
բ) հնարավորության դեպքում` հայցվող հիմնարկի անվանումը.
գ) այն գործի բնույթը և առարկան, որով իրավական օգնություն է հայցվում, հանձնարարության բովանդակությունը.
դ) գործին առնչություն ունեցող անձանց անունները և ազգանունները, նրանց քաղաքացիությունը, սեռը, զբաղմունքը, բնակավայրը կամ գտնվելու տեղը, ծննդյան տարին և վայրը, իրավաբանական անձանց համար` անվանումը, իրավաբանական հասցեն կամ գտնվելու վայրը.
ե) սույն հոդվածի «դ» կետում նշված անձանց ներկայացուցիչների առկայության դեպքում` նրանց անունները, ազգանունները և հասցեները.
զ) հանձնվող փաստաթղթերի անվանումը.
է) գործին առնչություն ունեցող անձանց դատավարական իրավունքների և պարտականությունների վերաբերյալ հայցող Կողմի օրենսդրությունից կատարված պատճենը կամ քաղվածքը:
ՀՈԴՎԱԾ 15.
ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՏԱՐՈՒՄԸ
1. Փաստաթղթերի հանձնման մասին հանձնարարության կատարումը հաստատող փաստաթղթում պետք է նշվեն ստացման ամիսը, ամսաթիվը, տարին, ստացողի ստորագրությունը և հանձնարարությունը կատարող անձի ստորագրությունը: Եթե ստացողը հրաժարվում է ստանալուց, պետք է նշվեն նաև ստանալուց հրաժարվելու դրդապատճառները:
2. Եթե հանձնարարության կատարումը` հայցվող Պայմանավորվող Կողմի օրենսդրությանը համապատասխան, չի մտնում այդ Պայմանավորվող Կողմի հիմնարկների իրավասության մեջ, ապա հանձնարարությունը կարող է վերադարձվել` նշելով հրաժարման դրդապատճառները:
3. Այն դեպքում, եթե Պայմանավորվող Կողմի հայցվող հիմնարկը իրավունք չունի կատարելու հանձնարարությունը, նա պարտավոր է նշված հանձնարարությունը կատարման ուղարկել հայցվող Պայմանավորվող Կողմի իրավասու հիմնարկներին, ինչպես նաև այդ մասին ծանուցել հայցող Պայմանավորվող Կողմի հիմնարկին:
4. Հայցող հիմնարկը կարող է պահանջել, որպեսզի շահագրգիռ կողմերը և` ըստ հնարավորության, նրանց ներկայացուցիչները անմիջականորեն ծանուցվեն հանձնարարության կատարման ամսվա, ամսաթվի, տարվա և վայրի մասին` այն հաշվով, որպեսզի նրանք կարողանան ներկա գտնվել:
5. Պայմանավորվող Կողմերից յուրաքանչյուրն իրավունք ունի իր դիվանագիտական կամ հյուպատոսական ներկայացուցիչների միջոցով` առանց հարկադրանքի կիրառման, կատարել այն դատական հանձնարարությունները, որոնք վերաբերվում են իրենց քաղաքացիներին:
ՀՈԴՎԱԾ 16.
ՀԱՆՁՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՀԱՏՈՒԿ ՁԵՎԸ
1. Պայմանավորվող Կողմերի իրավասու հիմնարկները դատական հանձնարարությունները կատարում են իրենց ներքին օրենսդրությամբ նախատեսված ձևով:
2. Հայցվող հիմնարկը կարող է բավարարել հանձնարարության կատարման հատուկ ձևի կիրառման մասին հայցող հիմնարկի խնդրանքը, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այն անհամատեղելի է հայցվող Պայմանավորվող Կողմի օրենքների հետ, չի բխում նրա դատական պրակտիկայից, կամ երբ խնդրանքի` բավարարումն անհնար է գործնական դժվարությունների պատճառով:
3. Հայցվող Պայմանավորվող Կողմն իրավունք ունի հայցող Պայմանավորվող Կողմից պահանջելու հատուցել փորձագետների վճարված վարձատրությունները և հանձնարարության կատարման հատուկ ձևի կիրառման հետ կապված ծախսերը:
ԳԼՈՒԽ IV
ԴԱՏԱԿԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԻ ՃԱՆԱՉՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՏԱՐՈՒՄԸ
ՀՈԴՎԱԾ 17.
ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԵՎ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԸ
1. Պայմանավորվող Կողմերը պարտավոր են` սույն Պայմանագրի դրույթներին համապատասխան, ճանաչել և իրենց տարածքներում կատարել մյուս Պայմանավորվող Կողմի տարածքում կայացած և օրինական ուժի մեջ մտած դատական որոշումները:
2. Սույն Պայմանագրի տեքստում օգտագործվող «դատական որոշումներ» տերմինը նշանակում է.
Վրաստանի համար` քաղաքացիական (այդ թվում` տնտեսական) գործերով որոշումները դատարաններում կնքված հաշտության համաձայնությունները, հանցագործությամբ պատճառված վնասի հատուցման մասով դատավճիռները, հայրության ճանաչման և ալիմենտային պարտավորությունների վերաբերյալ փաստաթղթերը, կատարողական մակագրություն ունեցող փաստաթղթերը, դատական ծախսերի վճարման մասին որոշումները.
Հայաստանի Հանրապետության համար` քաղաքացիական, այդ թվում` տնտեսական գործերով որոշումները, դատարանի կողմից հաստատված հաշտության համաձայնությունները. պատճառված վնասի հատուցման մասով քրեական գործերով դատավճիռները, կատարողական մակագրություն ունեցող փաստաթղթերը, դատական ծախսերի վճարման մասին որոշումները, միջնորդ դատարանների որոշումները:
ՀՈԴՎԱԾ 18.
ԴԱՏԱԿԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԵՎ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՄԻՋՆՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆԸ
1. Դատական որոշման ճանաչման և կատարման մասին միջնորդությունը դիմողի կողմից տրվում է այդ որոշումը կայացրած դատարանին և վերջինիս կողմից մյուս Պայմանավորվող Կողմի դատարանին է առաքվում սույն Պայմանագրի 5-րդ հոդվածով նախատեսված կարգով: Դիմողը կարող է միջնորդությունը տալ նաև անմիջականորեն մյուս Պայմանավորվող Կողմի դատարանին:
2. Դատական որոշման ճանաչման և կատարման մասին միջնորդությանը պետք է կցվեն հետևյալ փաստաթղթերը.
ա) դատական որոշման պատճենը` վավերացված դատարանի կողմից եթե պատճենի մեջ բացակայում է հստակ նշում առ այն, որ որոշումը օրինական ուժի մեջ է մտել և կարող է կատարվել, ապա պետք է կցվի դատարանի փաստաթուղթը` դատարանի որոշումն օրինական ուժի մեջ մտած լինելու մասին.
բ) դատարանի փաստաթուղթը` որոշման մի մասը հայցող Պայմանավորվող Կողմի տարածքում կատարած լինելու մասին.
գ) այն փաստաթուղթը, որով հավաստվում է, որ դատավարությանը մասնակցություն չունեցած կողմին, իսկ նրա անգործունակության դեպքում` նրա պատշաճ ներկայացուցչին, օրենքով սահմանված կարգով ծանուցագիր է հանձնվել դատակոչի մասին:
3. Սույն հոդվածի 2-րդ կետով նախատեսված փաստաթղթերը պետք է ուղեկցվեն վավերացված թարգմանությամբ` կատարված դիվանագիտական կամ հյուպատոսական ներկայացուցչության կամ միջնորդող Պայմանավորվող Կողմի այլ լիազորված անձի կողմից:
ՀՈԴՎԱԾ 19.
ԴԱՏԱԿԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ԵՎ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
1. Դատական որոշման ճանաչումը և կատարումը իրականացվում է այն Պայմանավորվող Կողմի դատարանի կողմից, որին ուղղված է միջնորդությունը, և համաձայն այն կարգի, որը սահմանված է այդ Պայմանավորվող Կողմի ազգային օրենսդրությամբ:
2. Դատարանը, որին ուղղված է միջնորդությունը, որոշումն ըստ էության չի քննարկում, այլ այն քննության է առնում միայն սույն Պայմանագրի պահանջներին դրա համապատասխան լինելու տեսանկյունից:
3. Այն որոշման վերաբերյալ, որի ճանաչման և կատարման մասին միջնորդություն է ստացվել, միջնորդությունն ստացած դատարանը` անհրաժեշտության դեպքում, կարող է որոշում կայացրած դատարանից պահանջել ներկայացնել լրացուցիչ նյութեր:
ՀՈԴՎԱԾ 20.
ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԵՎ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ՈՒԺԸ
Մի Պայմանավորվող Կողմի դատարանի կողմից մյուս Պայմանավորվող Կողմի դատարանի որոշումների ճանաչումն ու կատարումը ունեն նույն իրավաբանական ուժը, ինչ այդ Պայմանավորվող Կողմի դատարանի որոշումների ճանաչումը և կատարումը:
ՀՈԴՎԱԾ 21.
ՈՐՈՇՄԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԵՎ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՄԵՐԺՈՒՄԸ
Դատական որոշման ճանաչումն ու կատարումը կարող են մերժվել, եթե.
ա) այն Պայմանավորվող Կողմի ազգային օրենսդրությանը համապատասխան, որտեղ որոշումը կայացվել է, այդ որոշումը օրինական ուժի մեջ չի մտել կամ ենթակա չէ կատարման.
բ) այն Պայմանավորվող Կողմի ազգային օրենսդրությանը համապատասխան, որին ուղղված է որոշման ճանաչման և կատարման միջնորդությունը, գործը վերաբերվում է հայցվող Պայմանավորվող Կողմի դատարանի բացառիկ իրավասությանը.
գ) դատավարությանը մասնակցություն չունեցած կողմին որոշում ընդունած հիմնարկի կողմից` Պայմանավորվող Կողմի օրենսդրությանը համապատասխան, չի հանձնվել դատակոչի մասին ծանուցագիրը, կամ նրա լրիվ կամ սահմանափակ անգործունակության դեպքում բացակայել է պատշաճ ներկայացուցիչը.
դ) նույն կողմերի միջև, նույն իրավական վեճով հայցվող Պայմանավորվող Կողմի դատարանի կողմից արդեն կայացվել է օրինական ուժի մեջ մտած որոշում, կամ այդ գործը հայցվող Պայմանավորվող Կողմի դատարանում քննության տակ է գտնվում, կամ արդեն ճանաչվել է այդ նույն գործով երրորդ պետության դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած որոշումը:
ԳԼՈՒԽ V.
ՕՐԻՆԱԿԱՆԱՑՈՒՄԻՑ ԱԶԱՏՈՒՄԸ, ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԿԱՑՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՓՈԽԱՆԱԿՈՒՄԸ
ՀՈԴՎԱԾ 22.
ՕՐԻՆԱԿԱՆԱՑՈՒՄԻՑ ԱԶԱՏՈՒՄԸ
Պայմանավորվող Կողմերից որևէ մեկի տարածքում կազմված պաշտոնական փաստաթղթերը ազատվում են օրինականացումից կամ համանման այլ ձևականություններից, երբ անհրաժեշտ է դրանք ներկայացնել մյուս Պայմանավորվող Կողմի տարածքում:
ՀՈԴՎԱԾ 23.
ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԿԱՑՈՒԹՅԱՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՓՈԽԱՆԱԿՈՒՄԸ
1. Պայմանավորվող Կողմերից յուրաքանչյուրը` պահանջի և օրինական հիմքի առկայության դեպքում, անվճար մյուս Պայմանավորվող Կողմին է փոխանցում հայցող Պայմանավորվող Կողմի քաղաքացիների քաղաքացիական կացությանը վերաբերվող ակտերը և դատական որոշումների պատճենները:
2. Քաղաքացիական կացության դիմումները և ակտերը փոխանցվում են դիվանագիտական կամ հյուպատոսական ճանապարհով, դիմումները և դատական որոշումների պատճենները փոխանցվում են կենտրոնական մարմինների միջոցով:
ՀՈԴՎԱԾ 24. ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՓՈԽԱՆԱԿՈՒՄԸ
Կենտրոնական մարմինները` պահանջի դեպքում, ուղարկում են տեղեկատվություն ազգային օրենսդրության և դատական պրակտիկայի վերաբերյալ, ինչպես նաև դատական որոշումների պատճենները:
ԳԼՈՒԽ VI.
ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
ՀՈԴՎԱԾ 25.
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՎԱՎԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Մի Պայմանավորվող Կողմի դատարանի կամ այլ հիմնարկի կողմից կազմված կամ վավերացված փաստաթղթերը վավերական են այդ Պայմանավորվող Կողմի հիմնարկի պաշտոնական կնիքի առկայության դեպքում: Այդ տեսքով մյուս Պայմանավորվող Կողմի դատարանի կամ այլ հիմնարկի կողմից դրանք կարող են ընդունվել առանց օրինականացման:
ՀՈԴՎԱԾ 26.
ՎԵՃԵՐԻ ԼՈՒԾՈՒՄԸ
Պայմանավորվող Կողմերը սույն Պայմանագրի մեկնաբանման կամ կատարման հարցերով ծագած վեճերը լուծում են սույն Պայմանագրի 5-րդ հոդվածում նշված համապատասխան կենտրոնական մարմինների միջև խորհրդակցությունների միջոցով, կամ դիվանագիտական ուղիներով:
ՀՈԴՎԱԾ 27.
ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ
1. Պայմանավորվող Կողմերը պարբերաբար տեղեկատվություն կփոխանակեն սույն Պայմանագրի կիրառման պրակտիկայի վերաբերյալ և խորհրդատվություններ կանցկացնեն նրանում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու հարցերով:
2. Պայմանավորվող Կողմերից յուրաքանչյուրի նախաձեռնությամբ սույն Պայմանագրում կարող են կատարվել փոփոխություններ և լրացումներ, որոնք ուժի մեջ են մտնում սույն Պայմանագրի 28-րդ հոդվածով նախատեսված կարգով:
ՀՈԴՎԱԾ 28.
ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԻ ՈՒԺԻ ՄԵՋ ՄՏՆԵԼԸ
1. Սույն Պայմանագիրը ենթակա է վավերացման:
2. Սույն Պայմանագիրն ուժի մեջ է մտնում վավերագրերի փոխանակումից 30 օր անցնելուց հետո:
3. Սույն Պայմանագիրը կնքված է անորոշ ժամանակով և գործելու է ընդհուպ մինչև վեց ամիս անցնելը այն օրից, երբ Պայմանավորվող Կողմերից մեկը գրավոր կհայտնի մյուս Պայմանավորվող Կողմին դրա գործողությունը դադարեցնելու իր մտադրության մասին:
Կատարված է ք. Թբիլիսիում 1996 թ. հունիսի 4-ին երկու օրինակից, յուրաքանչյուրը հայերեն, վրացերեն և ռուսերեն լեզուներով, ընդորում բոլոր տեքստերը միատեսակ ուժ ունեն:
Սույն Պայմանագրի մեկնաբանման տարաձայնությունների դեպքում հիմք է ընդունվում Պայմանագրի ռուսերեն լեզվով տեքստը:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎՐԱՍՏԱՆԻ
ԿՈՂՄԻՑ ԿՈՂՄԻՑ