21.02.2024 -
102.0279.220716
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«22» 07 2016 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10216263
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
13 հուլիսի 2016 թվականի N 279-Ն
ԿԱԼԱՆԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ԵՎ ԴԱՏԱՊԱՐՏՅԱԼՆԵՐԻ ՀԵՏ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԱՅԻՆ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2008 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 30-Ի ԹԻՎ 44-Ն ՀՐԱՄԱՆՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Ղեկավարվելով «Քրեակատարողական ծառայության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածի 2-րդ մասով և «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 72-րդ հոդվածով.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնող կառուցվածքային ստորաբաժանումների գործունեության կարգը` համաձայն հավելված 1-ի:
2. Հաստատել`
1) Կալանավորված անձանց և դատապարտյալներին ստորագրությամբ ծանուցելու տեղեկանքի ձևը` համաձայն Ձև 1-ի,
2) Կալանավորված անձի և դատապարտյալի անհատական քարտի ձևը` համաձայն Ձև 2-ի,
3) Կալանավորված անձանց և դատապարտյալների անհատական ընդունելությունների գրանցման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 3-ի,
4) Կալանավորված անձանց և դատապարտյալներին տրամադրված հեռախոսազանգերի հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 4-ի,
5) Կալանավորված անձանց և դատապարտյալների տույժերի և խրախուսանքների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 5-ի,
6) Զանգվածային լրատվության միջոցների, հասարակական, միջազգային և այլ կազմակերպությունների, հասարակական դիտորդների այցելությունների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 6-ի,
7) Կալանավորված /դատապարտված/ անձանց ըստ խցերի /խմբերի/ տեղաբաշխելու վերաբերյալ միջնորդության ձևը` համաձայն Ձև 7-ի,
8) Բացասական հակում ունեցող կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 8-ի,
9) Մշակութային, մարզական, կրթական և այլ միջոցառումների, ստեղծագործող դատապարտյալների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 9-ի,
10) Աշխատանքներում ներգրավված դատապարտյալների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 10-ի,
11) Դատապարտյալների այբբենական հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 11-ի,
12) Դատապարտյալի դիմումի ձևը` համաձայն Ձև 12-ի,
13) Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության աշխատակազմի զբաղվածության պետական գործակալություն ուղարկվող հաղորդման ձևը` համաձայն Ձև 13-ի,
14) Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն ներկայացվող հարցման ձևը` համաձայն Ձև 14-ի,
15) Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն տրվող հաղորդման ձևը` համաձայն Ձև 15-ի,
16) Պատժից ազատվող դատապարտյալների վերաբերյալ Ոստիկանության բաժիններ, զբաղվածության տարածքային կենտրոններ ուղարկվող հարցումների, հաղորդումների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 16-ի,
17) (17-րդ ենթակետն ուժը կորցրել է 19.02.2024 թիվ 103-Ն հրաման)
18) Դատապարտյալների կարճաժամկետ մեկնումների հաշվառման մատյանի ձևը` համաձայն Ձև 18-ի:
(2-րդ կետը փոփ. 19.02.2024 թիվ 103-Ն հրաման)
3. ՈՒժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարի 2008 թվականի մայիսի 30-ի «Կալանավորվածների և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնող կառուցվածքային ստորաբաժանումների գործունեության կարգը հաստատելու մասին» թիվ 44-Ն հրամանը:
4. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
Հավելված 1
ՀՀ արդարադատության
նախարարի 2016 թվականի
հուլիսի 13-ի N 279-Ն հրամանի
ԿԱՐԳ
ԿԱԼԱՆԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ԵՎ ԴԱՏԱՊԱՐՏՅԱԼՆԵՐԻ ՀԵՏ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԱՅԻՆ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ
ԲԱԺԻՆ 1
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
ԳԼՈՒԽ 1
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն կարգով կանոնակարգվում են Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության (այսուհետ` Նախարարություն) քրեակատարողական ծառայությունում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնող կառուցվածքային ստորաբաժանումների գործունեության կազմակերպումը, իրականացումը և դրա նկատմամբ վերահսկողությունը:
2. Կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով քրեակատարողական ծառայությունում գործում են քրեակատարողական ծառայության կենտրոնական մարմնի (այսուհետ` Վարչություն) կառուցվածքային ստորաբաժանում հանդիսացող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների բաժինը (այսուհետ` Բաժին), Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկների (այսուհետ` Հիմնարկ) կառուցվածքային ստորաբաժանում հանդիսացող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների բաժինները, բաժանմունքները կամ խմբերը (այսուհետ` Բաժանմունք):
3. Բաժնի և Բաժանմունքի նպատակը իրենց առջև դրված խնդիրների պատշաճ իրականացումն է:
4. Իրենց գործունեությունն իրականացնելիս Բաժինը և Բաժանմունքները ղեկավարվում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով, Նախարարության և Վարչության կանոնադրություններով, Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարի (այսուհետ` Նախարար), նրա տեղակալի, Վարչության պետի, նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի, իսկ Բաժանմունքները` նաև համապատասխան Հիմնարկների պետերի և նրանց` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալների` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամաններով, հանձնարարականներով և ցուցումներով, սույն կարգով, համապատասխան աշխատանքային ծրագրերով ինչպես նաև իրավական այլ ակտերով:
5. Բաժինը գործում է Վարչության պետի կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի անմիջական ենթակայությամբ` Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարի կողմից սահմանված կարգով:
6. Բաժանմունքները գործում են համապատասխանաբար Հիմնարկների պետերի կամ նրանց` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալների ենթակայությամբ:
7. Բաժինը և Բաժանմունքներն իրենց առջև դրված խնդիրներն իրականացնելիս կարող են համագործակցել Նախարարության կառուցվածքային և առանձնացված այլ ստորաբաժանումների, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` Նախարարության համակարգում ընդգրկված կազմակերպությունների հետ:
8. Բաժնի և Բաժանմունքի խնդիրներն են`
1) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների` արտաքին աշխարհի հետ սոցիալապես օգտակար կապեր և շփումներ ստեղծելը, պահպանելը և զարգացնելը,
2) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հոգեկան առողջությունը պահպանելը և ամրապնդելը,
3) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների սոցիալական, հոգեբանական և իրավական պաշտպանվածությանը նպաստելը,
4) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների աշխատանքային, կրթական, մշակութային, մարզական, ստեղծագործական գործունեության զարգացմանը նպաստելը,
5) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հոգևոր պահանջմունքների բավարարմանը նպաստելը,
6) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների օրինապահ վարքագծի դրսևորմանը, իրավագիտակցության բարձրացմանը նպաստելը,
7) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների մոտ հասարակության համակեցության կանոնների և ավանդույթների նկատմամբ հարգալից վերաբերմունքի ձևավորմանը նպաստելը,
8) դատապարտյալների սոցիալական վերականգնման և պատժից պայմանական վաղաժամկետ ազատման համար պայմաններ ստեղծելը,
9) դատապարտյալների հասարակություն վերաինտեգրվելուն նպաստելը:
9. Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները սոցիալական, հոգեբանական և իրավական մասնագիտական աշխատանքների, ինչպես նաև կրթական, մշակութային, մարզական և հոգևոր-կրոնական բնույթի միջոցառումների համալիր իրականացումն է:
10. Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներն իրականացվում են օրինականության, մարդասիրության, անձի իրավունքներն ու ազատությունները, արժանապատվությունը հարգելու, ինչպես նաև սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների անհատականացման, տարբերակման և շարունակականության սկզբունքների հիման վրա:
11. Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները տարբերակվում են` հաշվի առնելով պատժի տեսակը, կալանավորված անձի կամ դատապարտյալի սեռը, տարիքը, առողջական վիճակը, վերաբերմունքը իր կողմից կատարված հանցագործության նկատմամբ, կատարած հանցագործության բնույթն ու հանրային վտանգավորության աստիճանը, ինչպես նաև հիմնարկի տեսակը և այլ առանձնահատկություններ:
12. Կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ընդգրկումը սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներին իրականացվում է կամավոր հիմունքներով:
Անչափահաս կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ընդգրկումը սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներին պարտադիր է:
13. Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները կազմակերպվում են`
1) Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված դեպքերում կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու ժամանակ,
2) Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով նախատեսված պատիժների` կալանք, որոշակի ժամկետով ազատազրկում, ցմահ ազատազրկում կատարման ժամանակ:
ԳԼՈՒԽ 2
ՔՐԵԱԿԱՏԱՐՈՂԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
14. Բաժինը կազմված է Բաժնի պետից, Բաժնի պետի տեղակալից, գլխավոր մասնագետներից: Բաժինը ղեկավարում է Բաժնի պետը, որը պատասխանատվություն է կրում Բաժնի աշխատանքների արդյունավետ կազմակերպման, Բաժնի վրա դրված խնդիրների ժամանակին և պատշաճ կատարման համար:
15. Բաժնի պետը`
1) իրականացնում է Բաժնի աշխատանքների ղեկավարումը, միջոցառումներ է իրականացնում դրա կատարելագործման ուղղությամբ.
2) կատարում է աշխատանքի բաշխում և վերաբաշխում Բաժնի աշխատողների միջև.
3) կազմակերպում է Բաժնի և Բաժանմունքների աշխատողների ծառայողական պարտականությունների պատշաճ կատարմանը և մասնագիտական գիտելիքների կատարելագործմանն ուղղված միջոցառումներ` աշխատանքային խորհրդակցությունների, սեմինար պարապմունքների անցկացման և այլ միջոցներով.
4) ուսումնասիրություն իրականացնելու արդյունքներով, ըստ անհրաժեշտության, համապատասխան առաջարկություններ է ներկայացնում Վարչության պետին կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալին` կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների իրականացմանն առնչվող օրենսդրության կատարելագործման կամ աշխատանքներում առկա թերությունները վերացնելու կամ ծառայողական քննություն անցկացնելու վերաբերյալ.
5) կազմում է Բաժնի գործունեության աշխատանքային ծրագրեր, պատրաստում կիսամյակային և տարեկան հաշվետվություններ սահմանված կարգով կատարված աշխատանքների, ինչպես նաև Վարչության պետին կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալին է ներկայացնում տեղեկատվություն կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների իրականացման վերաբերյալ.
6) իր վրա դրված խնդիրներն իրականացնելու նպատակով` համագործակցում է այլ գերատեսչությունների և մարմինների համապատասխան ստորաբաժանումների, ինչպես նաև այլ կազմակերպությունների և Վարչության կառուցվածքային այլ ստորաբաժանումների հետ.
7) մեթոդական և գործնական աջակցություն է ցուցաբերում Հիմնարկների Բաժանմունքներին.
8) հսկողություն է իրականացնում Բաժնի աշխատողների աշխատանքային կարգապահության` իրենց պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարման նկատմամբ.
9) ուսումնասիրում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների իրականացման միջազգային փորձը, աշխատանքի մեթոդներն ու ձևերը և առաջարկություններ ներկայացնում դրանց կիրառման վերաբերյալ.
10) առաջարկություններ և դիտողություններ է ներկայացնում քրեակատարողական ծառայության` Բաժնի և Բաժանմունքների գործունեությանը վերաբերող իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ.
11) օրենքով սահմանված կարգով քննարկում և ընթացք է տալիս ստացված առաջարկություններին, դիմումներին և բողոքներին.
12) առաջարկություններ է ներկայացնում Վարչության պետին կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալին` Բաժնի և Բաժանմունքների աշխատողներին խրախուսելու կամ պատասխանատվության ենթարկելու ուղղությամբ.
13) ապահովում է Նախարարի կամ նրա տեղակալի, Վարչության պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանների, հանձնարարականների ու ցուցումների կատարումը.
14) իրականացնում է օրենսդրությամբ և սույն կարգով սահմանված Բաժնի գործունեությանը վերաբերող այլ գործառույթներ:
16. Բաժնի պետի տեղակալն իրականացնում է սույն կարգով գլխավոր մասնագետի համար նախատեսված գործառույթները, ինչպես նաև Բաժնի պետի բացակայության դեպքում փոխարինում է նրան:
17. Բաժնի գլխավոր մասնագետը`
1) ապահովում է իր վրա դրված պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարումը.
2) մասնակցում է Բաժնում անցկացվող խորհրդակցություններին, Բաժնի ընդհանուր գործունեությանը վերաբերող այլ աշխատանքներին.
3) համապատասխան հրամանի կամ ցուցումի հիման վրա կատարում և ամփոփում է Հիմնարկներում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքներով կազմված տեղեկանքները և, ըստ անհրաժեշտության, առաջարկություններ է ներկայացնում Բաժնի պետին համապատասխան Հիմնարկի Բաժանմունքի աշխատանքներում տեղ գտած թերությունների վերացման ուղղությամբ կամ ծառայողական քննություն անցկացնելու վերաբերյալ.
4) Բաժանմունքների աշխատողներին ցուցաբերում է գործնական և մեթոդական օգնություն.
5) առաջարկություններ է ներկայացնում Բաժնի պետին Բաժնի գործունեության ընթացքում տեղ գտած թերությունների վերացման վերաբերյալ.
6) կիսամյակային և տարեկան հաշվետվությունների հիման վրա վերլուծում է Բաժանմունքների գործունեությունը և առաջարկություններ ներկայացնում դրանց գործունեության կատարելագործման վերաբերյալ.
7) առաջարկություններ և դիտողություններ է ներկայացնում Բաժնի պետին Բաժնի և Բաժանմունքների գործունեությանը վերաբերող իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ.
8) կազմում է Բաժնի գործունեության վերաբերյալ կիսամյակային և տարեկան հաշվետվությունների նախագծեր.
9) ուսումնասիրում է դատապարտյալների ներման խնդրագրերի վերաբերյալ նյութերը և ապահովում դրանց պատշաճ կարգով և ժամանակին ներկայացումը Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմ.
10) մասնակցում է քրեակատարողական հիմնարկներ կատարվող ուսումնասիրություններին և ստուգայցերին, դրանց արդյունքների վերաբերյալ ներկայացնում տեղեկանքներ.
11) մասնակցում է քրեակատարողական հիմնարկներում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների օգտակար զբաղվածությանն ուղղված նախաձեռնությունների զարգացման և իրականացման աշխատանքներին.
12) վարչությունից դուրս հանդես է գալիս որպես ներկայացուցիչ, մասնակցում Հայաստանի Հանրապետության և օտարերկրյա պետությունների, միջազգային և այլ կազմակերպությունների իրավասու մարմինների ներկայացուցիչների հետ հանդիպումներին, խորհրդակցություններին, գիտաժողովներին, սեմինարներին, ինչպես նաև հանդես է գալիս առաջարկություններով, զեկույցներով, հաշվետվություններով.
13) կալանավորված անձանց և դատապարտյալների սոցիալական հիմնախնդիրների կարգավորման նպատակով համագործակցում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների, սոցիալական ապահովության պետական մարմինների, զբաղվածության կենտրոնների, միջազգային, հասարակական, հոգևոր-կրոնական և այլ կազմակերպությունների հետ.
14) կազմակերպում է թերթերի, ամսագրերի և այլ պարբերականների և գրականության առաքումը քրեակատարողական հիմնարկներ, յուրաքանչյուր կիսամյակ գրավոր հաշվետվություն է ներկայացնում Բաժնի պետին կատարված աշխատանքների վերաբերյալ, ներկայացնում առաջարկություններ կատարվող աշխատանքները կատարելագործելու, աշխատանքային ծրագրերում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու ուղղությամբ.
15) կատարում է Վարչության պետի կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի, Բաժնի պետի` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանները, հանձնարարականները ու ցուցումները.
16) իրականացնում է սույն կարգով սահմանված այլ գործառույթներ:
18. Բաժնի աշխատողները հաշվետու են Բաժնի պետին: Բաժնի աշխատողները պատասխանատվություն են կրում իրենց պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու համար:
19. Հիմնարկի Բաժանմունքը կազմված է Բաժանմունքի պետից, գլխավոր և առաջատար մասնագետներից: Բաժանմունքի պետը պատասխանատվություն է կրում Բաժանմունքի աշխատանքների արդյունավետ կազմակերպման, Բաժանմունքի վրա դրված խնդիրների ժամանակին և պատշաճ կատարման համար:
20. Բաժանմունքի պետը`
1) իրականացնում է Բաժանմունքի աշխատանքների ղեկավարումը, միջոցառումներ է իրականացնում դրա կատարելագործման ուղղությամբ.
2) կատարում է աշխատանքի բաշխում և վերաբաշխում Բաժանմունքի աշխատողների միջև.
3) կազմակերպում է Բաժանմունքների աշխատողների ծառայողական պարտականությունների պատշաճ կատարմանը և մասնագիտական գիտելիքների կատարելագործմանն ուղղված միջոցառումներ` աշխատանքային խորհրդակցությունների, սեմինար պարապմունքների անցկացման և այլ միջոցներով.
4) առաջարկություններ է ներկայացնում Հիմնարկի պետին` կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների իրականացմանն առնչվող օրենսդրության կատարելագործման կամ աշխատանքներում առկա թերությունները վերացնելու կամ ծառայողական քննություն անցկացնելու վերաբերյալ.
5) կազմում է Բաժանմունքի գործունեության աշխատանքային ծրագրեր, պատրաստում կիսամյակային և տարեկան հաշվետվություններ սահմանված կարգով կատարված աշխատանքների, ինչպես նաև Հիմնարկի պետին կամ նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալին է ներկայացնում տեղեկատվություն կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների իրականացման վերաբերյալ.
6) իր վրա դրված խնդիրներն իրականացնելու նպատակով` համագործակցում է այլ գերատեսչությունների և մարմինների համապատասխան ստորաբաժանումների, ինչպես նաև այլ կազմակերպությունների և Հիմնարկի կառուցվածքային այլ ստորաբաժանումների հետ.
7) հետևում է անհրաժեշտ մասնագիտական բոլոր փաստաթղթերի լրացման ճշտությանը և ամբողջականությանը.
8) հսկողություն է իրականացնում Բաժանմունքի աշխատողների աշխատանքային կարգապահության` իրենց պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարման նկատմամբ.
9) Հիմնարկի պետին է ներկայացնում կալանավորված անձի կամ դատապարտյալի հոգեբանական և այլ առանձնահատկություններով պայմանավորված, մյուս ստորաբաժանումների հետ համաձայնեցված, համատեղելիության վերաբերյալ միջնորդություն (Ձև 7).
10) Հիմնարկի պետին միջնորդություն է ներկայացնում պատժի հետագա կրման նպատակով դատապարտյալին կալանավորվածներին պահելու վայրի տեխնիկատնտեսական սպասարկման աշխատանքներում ներգրավելու վերաբերյալ.
11) օրենքով սահմանված կարգով քննարկում և ընթացք է տալիս ստացված առաջարկություններին, դիմումներին և բողոքներին.
12) առաջարկություններ է ներկայացնում Հիմնարկի պետին` Բաժանմունքի աշխատողներին խրախուսելու կամ պատասխանատվության ենթարկելու ուղղությամբ.
13) ապահովում է Վարչության պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի, Բաժնի պետի, Հիմնարկի պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանների, հանձնարարականների ու ցուցումների կատարումը.
14) իրականացնում է օրենսդրությամբ և սույն կարգով սահմանված Բաժանմունքի գործունեությանը վերաբերող այլ գործառույթներ:
21. Բաժանմունքի գլխավոր մասնագետը`
1) իրականացնում է իր վրա դրված պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարումը.
2) մասնակցում է Բաժանմունքում (անհրաժեշտության դեպքում նաև Հիմնարկում) անցկացվող խորհրդակցություններին, Բաժանմունքի ընդհանուր գործունեությանը վերաբերող այլ աշխատանքներին.
3) առաջարկություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի պետին Բաժանմունքի գործունեության ընթացքում տեղ գտած թերությունների վերացման վերաբերյալ.
4) առաջարկություններ և դիտողություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի գործունեությանը վերաբերող իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ.
5) կազմում է Բաժանմունքի գործունեության վերաբերյալ աշխատանքային ծրագրերի, կիսամյակային և տարեկան հաշվետվությունների նախագծեր.
6) պատրաստում է Բաժանմունքում ստացվող դիմումների, բողոքների և այլ գրությունների պատասխանների նախագծեր և դրանք ներկայացնում Բաժանմունքի պետին.
7) կալանավորված անձի և դատապարտյալի` Հիմնարկ տեղափոխումից հետո սահմանված կարգով իրականացնում է խորհրդատվություն, տեղեկատվություն է տրամադրում նրանց իրավունքների և պարտականությունների, ինչպես նաև Հիմնարկի ներքին կանոնակարգի վերաբերյալ.
8) կատարում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների կարիքների նախնական գնահատում և արդյունքները քննարկում Բաժանմունքի և Հիմնարկի մյուս աշխատողների հետ.
9) կալանավորված անձի կամ դատապարտյալի Հիմնարկ ընդունման մասին սահմանված կարգով տեղեկություն է տրամադրում նրա մերձավոր ազգականներին կամ նրա կողմից նշված անձանց.
10) խորհրդատվական բնույթի աշխատանքներ է իրականացնում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների իրավագիտակցության բարձրացման, քաղաքացիաիրավական հարաբերություններում ծագած խնդիրների կարգավորման նպատակով.
11) կատարում է դատապարտյալների ընդունելություններ և միջոցներ է ձեռնարկում նրանց հուզող հարցերի լուծման ուղղությամբ.
12) իրականացնում է անհրաժեշտ միջոցառումներ` կալանավորված անձանց դատապարտյալների ամուսնությունների գրանցման, կենսաթոշակների նշանակման նպատակով.
13) կալանավորված անձի և դատապարտյալի խնամքի տակ եղած անչափահաս երեխաների և այլ անաշխատունակ անձանց խնամքի կազմակերպման նպատակով համագործակցում է պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, մանկատների և ծերերի համար նախատեսված հաստատությունների հետ.
14) միջոցներ է ձեռնարկում կալանավորված անձի և դատապարտյալի կրթական հնարավորությունների, մասնագիտական հմտությունների զարգացման համար.
15) խորհրդատվական և գործնական աջակցություն է ցուցաբերում դատապարտյալին` պատժի կրումից ազատվելուց հետո սոցիալ-կենցաղային, բնակարանային, աշխատանքային ապահովման հարցերում, զարգացնում է նրա մոտ աշխատանք փնտրելու, շփվելու և արդյունավետ հաղորդակցության և այլ սոցիալական հմտություններ, հարցումներ, հաղորդումներ է ուղարկում դատապարտյալների բնակության վայրերի ոստիկանության բաժիններին, զբաղվածության կենտրոններ, տարածքային սոցիալական ծառայություններին և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին.
16) Բաժանմունքի պետին է ներկայացնում դրական բնութագրվող և խրախուսանքի ենթակա կալանավորված անձանց և դատապարտյալների տվյալները.
17) սահմանված դեպքերում դատապարտյալների վերաբերյալ կազմում է բնութագրեր.
18) կատարում է Վարչության պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի, Բաժնի պետի, Հիմնարկի պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի և Բաժանմունքի պետի` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանները, հանձնարարականներն ու ցուցումները.
19) իրականացնում է սույն կարգով սահմանված այլ գործառույթներ:
22. Հիմնարկի Բաժանմունքի գլխավոր մասնագետը (հոգեբան)`
1) իրականացնում է իր վրա դրված պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարումը.
2) մասնակցում է Բաժանմունքի (անհրաժեշտության դեպքում նաև հիմնարկի) խորհրդակցություններին, բաժնի ընդհանուր գործունեությանը վերաբերող այլ աշխատանքներին.
3) առաջարկություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի պետին Բաժանմունքի գործունեության ընթացքում տեղ գտած թերությունների վերացման վերաբերյալ.
4) առաջարկություններ և դիտողություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի գործունեությանը վերաբերող իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ.
5) պատրաստում է Բաժանմունքում ստացվող դիմումների, բողոքների և այլ գրությունների պատասխանների նախագծեր և դրանք ներկայացնում Բաժանմունքի պետին.
6) յուրաքանչյուր կիսամյակ գրավոր հաշվետվություն է ներկայացնում Բաժանմունքի պետին կատարած աշխատանքների վերաբերյալ, ներկայացնում է առաջարկություններ կատարվող աշխատանքները բարելավելու, տարեկան ծրագրերում փոփոխություններ կատարելու ուղղությամբ.
7) կալանավորված անձի և դատապարտյալի` Հիմնարկ ընդունումից հետո ծանոթանում է նրա անձնական գործին, կատարում է ընդունելություն և աշխատանքներ է տանում սթրեսային իրավիճակների հաղթահարման ուղղությամբ, կալանավորված անձանց և դատապարտյալների մոտ հոգեկան հիվանդությունների նախանշանների, սահմանային վիճակների կամ ինքնավնասման հակումների առկայության դեպքում զեկուցում է Բաժանմունքի պետին, ծանոթանում է մինչև Հիմնարկ տեղափոխվելը այլ քրեակատարողական հիմնարկի հոգեբանի կողմից իրականացված աշխատանքներին և կատարած նշումներին.
8) կատարում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների կարիքների նախնական գնահատում և արդյունքները քննարկում Բաժանմունքի և Հիմնարկի մյուս աշխատողների հետ.
9) իրականացնում է հոգեբանական նախնական աշխատանքներ, հոգեբանական զրույց, անձնական գործից ստացված ինֆորմացիայի հիման վրա հոգեբանական դիմանկարի հաստատում կամ նոր հոգեբանական դիմանկարի կազմում, հիմնարկի պայմանների հարմարվելուն ուղղված համապատասխան հոգեբանական դիրքորոշման ձևավորում.
10) կատարում է խորքային ուսումնասիրություն, համապատասխան հոգեբանական մեթոդիկաների միջոցով անհատական հոգեբանական առանձնահատկությունների բացահայտում, պահանջմունքների, կարիքների գնահատում, բնավորության և խառնվածքի առանձնահատկությունների բացահայտում, կալանավորված անձանց և դատապարտյալների բացասական հակումների և առավել խոցելի խմբերի բացահայտում, մասնակցում է դատապարտյալի ուղղման ծրագրի կազմմանը.
11) կատարում է սննդի ընդունումից հրաժարված, ինքնավնասում, ինքնախեղում կատարած, հիվանդության սիմուլյացիայի դիմած կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ընդունելություններ.
12) կազմակերպում է անհատական ընդունելություններ, իրականացնում է սթրեսածին իրավիճակների հաղթահարման ուղղությամբ համապատասխան աշխատանքներ, ընտանիքի անդամների հետ կապը բարելավելու ուղղությամբ կազմակերպում խորհրդատվական աշխատանքներ, կալանավորված անձանց և դատապարտյալների շրջանում հնարավոր կոնֆլիկտների կանխարգելման և լուծման ուղղությամբ կատարում է անհատական և խմբային խորհրդատվական աշխատանքներ, իրականացնում է հոգեբանական խնդրի լուծման ուղղությամբ ըստ պահանջի այլ աշխատանքներ.
13) դատապարտյալի մոտ ծագած հոգեբանական խնդիրների լուծման նպատակով, ըստ անհրաժեշտության կազմակերպում է խորհրդատվական աշխատանքներ Հիմնարկ ժամանած նրա մերձավոր ազգականների կամ այլ անձանց հետ.
14) կատարում է դատապարտյալների արժեքային կողմնորոշումների, վարքի դինամիկայի գնահատում.
15) աշխատանքներ է իրականացնում պատժախցում գտնվող կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ.
16) աշխատանքներ է իրականացնում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ստեղծագործական ընդունակությունների բացահայտման և նրանց ինքնազարգացմանը նպաստող պայմանների բարելավման ուղղությամբ.
17) ուսուցման արդյունավետ կազմակերպման նպատակով ուսումնասիրում է կրթական ծրագրերում ներգրավված կալանավորված անձանց և դատապարտյալների անհատական հոգեբանական առանձնահատկությունները.
18) մասնակցում է դատապարտյալներին պատիժը կրելուց պայմանական վաղաժամկետ ազատելու, պատժի չկրած մասն ավելի մեղմ պատժատեսակով փոխարինելու, ուղղիչ հիմնարկի տեսակը մեկուսացվածության առավել ցածր (բարձր) աստիճանի փոխելու, ներման խնդրագիր ներկայացնելու և այլ բնութագրերի կազմման աշխատանքներին.
19) կատարում է Վարչության պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի, Բաժնի պետի, Հիմնարկի պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի և Բաժանմունքի պետի` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանները, հանձնարարականներն ու ցուցումները.
20) իրականացնում է սույն կարգով սահմանված այլ գործառույթներ:
23. Բաժանմունքի առաջատար մասնագետը`
1) իրականացնում է իր վրա դրված պարտականությունների ժամանակին և պատշաճ կատարումը.
2) մասնակցում է Բաժանմունքում (անհրաժեշտության դեպքում նաև Հիմնարկում) անցկացվող խորհրդակցություններին, Բաժանմունքի ընդհանուր գործունեությանը վերաբերող այլ աշխատանքներին.
3) առաջարկություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի պետին Բաժանմունքի գործունեության ընթացքում տեղ գտած թերությունների վերացման վերաբերյալ.
4) առաջարկություններ և դիտողություններ է ներկայացնում Բաժանմունքի գործունեությանը վերաբերող իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ.
5) կազմում է Բաժանմունքի գործունեության վերաբերյալ աշխատանքային ծրագրերի, ամսական, եռամսյակային և տարեկան հաշվետվությունների նախագծեր.
6) պատրաստում է Բաժանմունքում ստացվող դիմումների, բողոքների և այլ գրությունների պատասխանների նախագծեր և դրանք ներկայացնում Բաժանմունքի պետին.
7) կազմում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների վերաբերյալ փաստաթղթերը.
8) Հիմնարկ ընդունվելու պահից ուսումնասիրում է կալանավորված անձի և դատապարտյալի անձնական գործը, կատարում է կալանավորված անձի և դատապարտյալի անհատական ընդունելություն, լրացնում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների անհատական քարտը, Բաժանմունքի գլխավոր մասնագետների մասնագիտական խորհրդատվությամբ կազմում է դատապարտյալի ուղղման ծրագիր և միջոցներ է ձեռնարկում դրա իրականացման համար.
9) կալանավորված անձի կամ դատապարտյալի Հիմնարկ ընդունման մասին սահմանված կարգով տեղեկություն է տրամադրում նրա մերձավոր ազգականներին կամ նրա կողմից նշված անձանց.
10) խորհրդատվական բնույթի աշխատանքներ է իրականացնում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների իրավագիտակցության բարձրացման, քաղաքացիաիրավական հարաբերություններում ծագած խնդիրների կարգավորման նպատակով.
11) կատարում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ընդունելություններ և միջոցներ է ձեռնարկում նրանց հուզող հարցերի լուծման ուղղությամբ.
12) իրականացնում է անհրաժեշտ միջոցառումներ` կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ամուսնությունների գրանցման, կենսաթոշակի նշանակման նպատակով.
13) կալանավորված անձի և դատապարտյալի խնամքի տակ եղած անչափահաս երեխաների և այլ անաշխատունակ անձանց խնամքի կազմակերպման նպատակով համագործակցում է պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, մանկատների և ծերերի համար նախատեսված հաստատությունների հետ.
14) կատարում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների ամենօրյա ընդունելություն, վեր հանում նրանց հուզող հարցերը և դրանց լուծման ուղղությամբ միջնորդում գլխավոր մասնագետներին.
15) բացահայտում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալների կողմից թույլ տրված իրավախախտումների պատճառները և դրանց հիման վրա կազմակերպում ու իրականացնում է կանխարգելիչ աշխատանքներ.
16) աջակցում է կալանավորված անձանց և դատապարտյալներին` կապի միջոցներից և կրպակից օգտվելու, ծանրոցներ, փաթեթներ և հանձնուքներ, դրամական փոխանցումներ, թերթեր, ամսագրեր, նամակներ ստանալու, տեսակցությունների տրամադրման հարցերում.
17) բացահայտում է հիմնարկի կալանավորված անձանց և դատապարտյալների նախասիրությունները, մասնագիտական հմտությունները` զբաղվածությունն ապահովելու, ինչպես նաև տարբեր միջոցառումներին ընդգրկելու նպատակով.
18) միջնորդում է Բաժանմունքի պետին` դատապարտյալներին տեխնիկատնտեսական սպասարկման ոլորտի աշխատանքներում ընդգրկելու համար.
19) մասնակցում է հիմնարկում լուսավորչական, մշակութային, հոգևոր-կրոնական և այլ միջոցառումների կազմակերպման աշխատանքներին.
20) Միջոցներ է ձեռնարկում կալանավորված անձանց և դատապարտյալների օգտակար զբաղվածությունն ապահովելու համար.
21) Բաժանմունքի պետին է ներկայացնում դրական բնութագրվող և խրախուսանքի ենթակա կալանավորված անձանց և դատապարտյալների տվյալները.
22) դատապարտյալների վերաբերյալ` ըստ նպատակայնության, կազմում է բնութագրեր.
23) կատարում է Բաժնի պետի, Հիմնարկի պետի և նրա` տվյալ ոլորտը համակարգող տեղակալի և Բաժանմունքի պետի` իրենց լիազորությունների սահմաններում արձակած կամ տված հրամանները, հանձնարարականները ու ցուցումները.
24) իրականացնում է սույն կարգով սահմանված այլ գործառույթներ:
24. Բաժանմունքի աշխատողները անմիջականորեն ենթակա և հաշվետու են Բաժանմունքի պետին: Բաժանմունքի աշխատողները պատասխանատվություն են կրում իրենց պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու համար:
ԲԱԺԻՆ 2
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ
ԳԼՈՒԽ 3
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ ԿԱԼԱՆԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ՀԵՏ
25. Կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու ժամանակ կալանավորված անձանց հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները կազմակերպվում են երկու փուլով`
1) նախնական,
2) ընթացիկ:
26. Նախնական փուլը սկսվում է կալանավորված անձին` կալանավորվածներին պահելու վայր ընդունելու պահից և ավարտվում կարանտինային բաժանմունքից տեղափոխելով: Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները նախնական փուլում ներառում են`
1) կալանավորված անձին Հիմնարկ ընդունելուց անմիջապես հետո հոգեբանական աշխատանքներ իրականացնելը` ուղղված սթրեսածին հոգեվիճակների հաղթահարմանը: Կալանավորված անձի մոտ հոգեկան հիվանդության նախանշանների, սահմանային վիճակների կամ ինքնավնասման հակումների առկայության դեպքում Բաժանմունքի պետը այդ մասին եզրակացություն է ներկայացնում քրեակատարողական հիմնարկի պետին,
2) կալանավորված անձին իր իրավունքների և պարտականությունների, Հիմնարկի ներքին կանոնակարգի վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն տրամադրելը` իրազեկելու մասին տեղեկանքը («Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության քրեակատարողական ծառայության` կալանավորվածներին պահելու վայրերի և ուղղիչ հիմնարկների ներքին կանոնակարգը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի օգոստոսի 3-ի N 1543-Ն որոշման հավելվածի (այսուհետ Ներքին կանոնակարգ) Ձև 1) կցելով նրա անձնական գործին,
3) կալանավորման հետևանքով սոցիալական և իրավական կարգավիճակի, հոգեբանական վիճակի փոփոխությամբ պայմանավորված` կալանավորված անձին սոցիալական, հոգեբանական, իրավական աջակցություն ցուցաբերելը,
4) կալանավորված անձի կարիքներն ուսումնասիրելը և գնահատելը, դրա հիման վրա բացահայտված առավել հրատապ խնդիրների լուծման ուղղությամբ անհրաժեշտ միջոցառումներ իրականացնելը, այդ թվում` կալանավորված անձի ընտանիքի անդամների կամ նրա կողմից նշված այլ անձանց հետ կապի հաստատումը, հոգեկան շեղումներ, սահմանային վիճակներ ունեցող կալանավորվածների վարքի կամ այլ խնդիրների քննարկումը հոգեբույժի հետ, ինչպես նաև կալանավորվածին պատշաճ նյութակենցաղային, անձնական հիգիենայի պայմաններին, սննդով ապահովելուն հետևելը, դրանց բարելավման վերաբերյալ համապատասխան առաջարկություններ ներկայացնելը: Կալանավորված անձի հետ աշխատանքները գրանցվում են կալանավորվածի և դատապարտյալի անհատական քարտում (Ձև 2), որը հաստատվում է հիմնարկի պետի կողմից,
5) խցերում տեղաբաշխելու նպատակով, կալանավորված անձանց հոգեբանական և այլ առանձնահատկություններով պայմանավորված համատեղելիությունը որոշելը և քրեակատարողական հիմնարկի պետին, մյուս ստորաբաժանումների հետ համաձայնեցված, միջնորդություն ներկայացնելը (Ձև 7):
27. Ընթացիկ փուլը սկսվում է նախնական փուլի ավարտից հետո և ավարտվում մեղադրական դատավճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելով:
Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներն ընթացիկ փուլում ներառում են`
1) անհատական ընդունելություններ կազմակերպելը: Անհատական ընդունելությունը կատարվում է կալանավորվածի դիմումի հիման վրա, ինչպես նաև Բաժանմունքի մասնագետների նախաձեռնությամբ:
Իրականացված աշխատանքները գրանցվում են «Անհատական ընդունելությունների գրանցման» մատյանում (Ձև 3),
2) կալանավորված անձի նյութակենցաղային պայմաններին, սննդին, բժշկական սպասարկմանը և անձնական հիգիենայի պահպանմանը հետևելը, դրանց բարելավման ուղղությամբ Հիմնարկի մյուս ստորաբաժանումների հետ համատեղ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելը,
3) կալանավորված անձի` օրենքով նախատեսված իրավունքների ապահովմանը հետևելը` նրան իր իրավունքների և պարտականությունների վերաբերյալ համապատասխան տեղեկատվություն տրամադրելով: Այդ նպատակով կալանավորվածներին տեսանելի վայրում փակցվում է տեղեկատվություն` կալանավորվածների հիմնական իրավունքների և պարտականությունների վերաբերյալ,
4) խցերում կալանավորված անձանց միջև կոնֆլիկտային հարաբերությունների կանխարգելմանն ու կարգավորմանն ուղղված աշխատանքներ կազմակերպելը, որոնք ներառում են խցում պահվող կալանավորված անձանց հետ անհատական և խմբային աշխատանքի անցկացնելը,
5) առավել բարձր հոգեկան լարվածություն կամ ագրեսիվ վարք ունենալու դեպքում կալանավորված անձանց հետ հատուկ աշխատանքներ իրականացնելը,
6) կալանավորված անձի կողմից սննդի ընդունումից հրաժարվելու, ինքնավնասման, հիվանդության սիմուլյացիայի դեմ կանխարգելիչ մասնագիտական` հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնելը,
7) կալանավորված անձի` քրեակատարողական հիմնարկի գրադարանից օգտվելու, իր հաշվին բաժանորդագրության կամ այլ ձևով գրականություն, պարբերական մամուլի հրատարակություններ ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելը,
8) կալանավորված անձին վճարովի կամ անվճար բժշկական, հիգիենիկ և կենցաղային լրացուցիչ ծառայություններից օգտվելու հարցերում օժանդակելը,
9) կալանավորված անձին` արտաքին աշխարհի հետ կապի ստեղծմանը, պահպանմանն ու զարգացմանն օժանդակելու նպատակով Բաժանմունքը կազմակերպում է.
ա. խորհրդատվության տրամադրում` կալանավորված անձի և նրա մերձավոր ազգականների միջև կապի բացակայության կամ վերջիններիս կողմից կապ պահպանելուց հրաժարվելու դեպքում: Անհրաժեշտության դեպքում Բաժանմունքի մասնագետը հեռախոսազրույց է ունենում կալանավորված անձի մերձավոր ազգականների հետ, ինչը նախապես համաձայնեցվում է կալանավորված անձի հետ,
բ. կալանավորված անձի կողմից կապի հնարավոր միջոցներից օգտվելը: Բաժանմունքի պետը կազմում է հեռախոսակապի տրամադրման ժամանակացույց, որը հաստատում է քրեակատարողական հիմնարկի պետը: Հեռախոսազանգերի տրամադրման հաշվառումը կատարվում է համապատասխան մատյանում (Ձև 4), որը վարվում է հերթապահ խմբի կողմից,
գ. կալանավորված անձի` սահմանված կարգով անձը հաստատող փաստաթուղթ ստանալուն ուղղված աշխատանքները,
10) կալանավորված անձի քաղաքացիաիրավական գործարքներին մասնակցելու, ինչպես նաև օրենքով սահմանված այլ իրավունքներից օգտվելու դեպքում իրավաբանական խորհրդատվություն տրամադրելը,
11) հաշմանդամ կալանավորված անձի հետ հաշմանդամությամբ պայմանավորված աշխատանքներ իրականացնելը,
12) հղի կանանց կամ իրենց մոտ մինչև երեք տարեկան երեխա պահող կալանավորված անձանց հետ համապատասխան աշխատանքներ իրականացնելը: Նախապատրաստական աշխատանքներ են կատարվում երեխայի ծննդից հետո նրա հետագա խնամքի կազմակերպման ուղղությամբ, խորհրդատվություն է տրամադրվում երեխայի դաստիարակության իրականացման վերաբերյալ` հաշվի առնելով տարիքային առանձնահատկությունները,
13) անչափահաս կալանավորված անձի հետ ուսումնադաստիարակչական աշխատանքներ իրականացնելը,
14) կարգապահական տույժի ենթարկված կալանավորված անձի հետ անհատական աշխատանքներ կատարելը, որոնք ներառում են խախտման պատճառները բացահայտելը, հետագայում խախտումները բացառելու նպատակով խորհրդատվություն տրամադրելը:
Կալանավորված անձի նկատմամբ կիրառված տույժի և խրախուսանքի միջոցները գրանցվում են «Տույժերի և խրախուսանքների հաշվառման» մատյանում (Ձև 5),
15) կալանավորված անձի տարրական, հիմնական, միջնակարգ և բարձրագույն /հեռակա, հեռավար, դրսեկություն/ կրթությունը կազմակերպելու կամ շարունակելու ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքներին աջակցելը: Կալանավորվածի ուսումնական գործընթացն իրականացնելու և դրա շարունակականությունն ապահովելու նպատակով կապ է հաստատվում համապատասխան ուսումնական հաստատության հետ, միջոցներ են ձեռնարկվում հնարավորության դեպքում կրթությունը քրեակատարողական հիմնարկում կազմակերպելու ուղղությամբ,
16) հոգևոր-կրոնական միջոցառումներ կազմակերպելուն աջակցելը, ներառյալ` հոգևորականներին քրեակատարողական հիմնարկ հրավիրելը և կալանավորված անձանց հետ հանդիպումներ կազմակերպելը,
17) կալանավորվածներին պահելու վայրեր այցելած զանգվածային լրատվության միջոցների, հասարակական, միջազգային կամ այլ կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպումներ կազմակերպելուն մասնակցելը, նրանց կողմից տվյալ քրեակատարողական հիմնարկում իրականացվող աշխատանքներին հնարավոր աջակցություն ցուցաբերելը: Այցելությունները գրանցվում են «Զանգվածային լրատվության միջոցների, հասարակական, միջազգային և այլ կազմակերպությունների, հասարակական դիտորդների այցելությունների հաշվառման» մատյանում (Ձև 6),
18) քրեակատարողական հիմնարկի այլ ստորաբաժանումների հետ կալանավորված անձին առնչվող խնդիրները քննարկելը, դրանց լուծման ուղղությամբ համատեղ միջոցառումներ իրականացնելը,
19) կալանավորվածներին պահելու վայրում գտնվելու ընթացքում կալանավորված անձի հետ իրականացված սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների վերաբերյալ փաստաթղթերը նրա անձնական գործին կցելը:
ԳԼՈՒԽ 4
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԵՎ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ ԴԱՏԱՊԱՐՏՅԱԼՆԵՐԻ ՀԵՏ
28. Սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները դատապարտյալների հետ իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով նախատեսված հետևյալ պատիժների կատարման ժամանակ`
1) կալանք
2) որոշակի ժամկետով ազատազրկում
3) ցմահ ազատազրկում:
29. Դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները կալանքը կատարելու ժամանակ ներառում են`
1) դատապարտյալին իր իրավունքների և պարտականությունների մասին իրազեկելը` այդ մասին տեղեկանքը կցելով նրա անձնական գործին (Ներքին կանոնակարգի Ձև 1),
2) դատապարտյալին Հիմնարկ ընդունելուց անմիջապես հետո սթրեսային հոգեվիճակների հաղթահարմանն ուղղված հոգեբանական աշխատանքներ իրականացնելը,
3) դատապարտյալի կողմից սննդից հրաժարվելու, ինքնավնասման, հիվանդության սիմուլյացիայի դեմ կանխարգելիչ մասնագիտական` հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնելը,
4) անձնական բացառիկ հանգամանքների դեպքում դատապարտյալին հեռախոսակապից օգտվելու թույլտվություն տալու վերաբերյալ Բաժանմունքի պետի կողմից Հիմնարկի պետին միջնորդություն ներկայացնելը,
5) դատապարտյալի նյութակենցաղային պայմաններին, սննդին, բժշկական սպասարկմանը և անձնական հիգիենայի պահպանմանը հետևելը, դրանց բարելավման ուղղությամբ Հիմնարկի մյուս ստորաբաժանումների հետ համատեղ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելը,
6) դատապարտյալի, նրա մերձավոր ազգականների կամ այլ անձանց հետ դատապարտյալին հուզող խնդիրների շուրջ խորհրդատվական աշխատանքներ իրականացնելը,
7) դատապարտյալի` Հիմնարկի գրադարանից և իր հաշվին պարբերական հրատարակություններից օգտվելու ուղղությամբ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելը:
30. Դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները որոշակի ժամկետով կամ ցմահ ազատազրկման ժամանակ կազմակերպվում են երեք փուլով`
1) նախնական,
2) ընթացիկ,
3) ավարտական:
31. Նախնական փուլը սկսվում է դատապարտյալի քրեակատարողական հիմնարկ մուտք գործելու պահից և ավարտվում կարանտինային բաժանմունքից տեղափոխելով:
Դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները նախնական փուլում ներառում են`
1) դատապարտյալին իր իրավունքների և պարտականությունների, Հիմնարկի ներքին կանոնակարգի վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն տրամադրելը` այդ մասին տեղեկանքը (Ներքին կանոնակարգի Ձև 1) կցելով նրա անձնական գործին,
2) դատապարտյալին պատժի կրմանը նախապատրաստելուն ուղղված հոգեբանական աշխատանքներ իրականացնելը,
3) դատապարտյալի` կարանտինային բաժանմունքում տեղավորվելուց հետո նյութակենցաղային պայմաններին, սննդին, բժշկական սպասարկմանը և անձնական հիգիենայի պահպանմանը հետևելը, դրանց բարելավման ուղղությամբ Հիմնարկի մյուս ստորաբաժանումների հետ համատեղ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելը,
4) դատապարտյալին հոգեբանական և այլ առանձնահատկություններով պայմանավորված համատեղելիության առումով նախնական գնահատական տալը: Նախնական գնահատականի հիման վրա Բաժանմունքի պետը, մյուս ստորաբաժանումների հետ համաձայնեցված, միջնորդություն է ներկայացնում քրեակատարողական հիմնարկի պետին (Ձև 7)` դատապարտյալին կարանտինային բաժանմունքից տեղափոխելու և կոնկրետ խմբում կամ խցում տեղաբաշխելու վերաբերյալ:
32. Ընթացիկ փուլը սկսվում է նախնական փուլի ավարտից հետո և ավարտվում է պատիժն ամբողջությամբ կրելու ժամկետից 6 (վեց) ամիս առաջ:
Դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներն ընթացիկ փուլում ներառում են`
1) դատապարտյալի սոցիալական և հոգեբանական առանձնահատկություններն ուսումնասիրելը, ախտորոշելը և կարիքները գնահատելը: Դատապարտյալի հետ կատարված սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքները գրանցվում են «Կալանավորված անձի և դատապարտյալի անհատական քարտում» (Ձև 2), որից հետո կազմվում է դատապարտյալի ուղղման գործընթացի ծրագիր: ՈՒղղման գործընթացի ծրագիրը Բաժանմունքի մասնագետը կազմում է դատապարտյալին Հիմնարկ ընդունելուց հետո երեք ամսվա ընթացքում: Դատապարտյալին պատժի կրումից օրենքով սահմանված կարգով ազատելու, ինչպես նաև քրեակատարողական այլ հիմնարկ տեղափոխելու ժամանակ անհատական քարտը և դատապարտյալի հետ իրականացված սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքների վերաբերյալ փաստաթղթերը կցվում են նրա անձնական գործին,
2) ընդունելություններ կազմակերպելը, որոնց ընթացքում քննարկվում են դատապարտյալին հուզող խնդիրները և դրանց լուծման ուղղությամբ ձեռնարկվում են համապատասխան միջոցներ,
3) Հիմնարկի այլ ստորաբաժանումների հետ դատապարտյալին առնչվող խնդիրները քննարկելը, դրանց լուծման ուղղությամբ համատեղ անհրաժեշտ միջոցառումներ իրականացնելը,
4) դատապարտյալի` արտաքին աշխարհի հետ կապ ստեղծելուն, պահպանելուն և զարգացնելուն աջակցելը: Այդ նպատակով Բաժանմունքը կազմակերպում է`
ա. խորհրդատվության տրամադրում` դատապարտյալի և նրա մերձավոր ազգականների միջև կապի բացակայության կամ վերջիններիս կողմից կապ պահպանելուց հրաժարվելու դեպքում: Անհրաժեշտության դեպքում Բաժանմունքի մասնագետը հեռախոսազրույց է ունենում դատապարտյալի մերձավոր ազգականների հետ, ինչը նախապես համաձայնեցվում է դատապարտյալի հետ,
բ. երկարատև տեսակցություններ դատապարտյալի և նրա մերձավոր ազգականների միջև: Բաժանմունքի պետը կազմում է երկարատև տեսակցությունների ժամանակացույց, որը հաստատում է Հիմնարկի պետը,
գ. դատապարտյալների կապի միջոցներից օգտվելը, այդ թվում` հեռախոսակապից, նամակագրություն վարելը,
դ. դատապարտյալին կարճաժամկետ մեկնման տրամադրում,
ե. դատապարտյալի` մանկատանը կամ համապատասխան այլ հաստատությունում գտնվող իր երեխայի կամ հարազատի հետ կապի ապահովման ուղղությամբ աշխատանքներ կատարելը,
5) դատապարտյալի քաղաքացիաիրավական գործարքներին մասնակցելու, ինչպես նաև օրենքով սահմանված այլ իրավունքներից օգտվելու դեպքում իրավաբանական խորհրդատվություն տրամադրելը,
6) տույժի ենթարկված դատապարտյալի հետ անհատական աշխատանքներ կատարելը, որոնք ներառում են խախտման պատճառները բացահայտելը, հետագայում խախտումները բացառելու նպատակով խորհրդատվություն տրամադրելը: Դատապարտյալի նկատմամբ կիրառված տույժի և խրախուսանքի միջոցները գրանցվում են «Տույժերի և խրախուսանքների հաշվառման» մատյանում (Ձև 5),
7) անհրաժեշտության դեպքում` դատապարտյալների շրջանում հնարավոր կոնֆլիկտների կանխարգելման և լուծման ուղղությամբ անհատական և խմբային խորհրդատվություն տրամադրելը,
8) բացասական հակում ունեցող դատապարտյալների խմբերի հետ նպատակաուղղված ծրագրեր իրականացնելը: Նպատակաուղղված ծրագրերը մասնագիտական միջամտության երկարաժամկետ ձևեր են, որոնք կիրառվում են բացասական հակում ունեցող խմբերի հետ աշխատանքի ընթացքում: Ծրագրի հիմնական նպատակն է` անձին զինել ճանաչողական և վարքային այնպիսի հմտություններով, որոնք անհրաժեշտ են քրեածին և բացասական հակումներից ազատ կենսաձև ընտրելու և պահպանելու համար: Ծրագրի առաջնային խնդիրն է` ձեռք բերել դատապարտյալի գիտակցված որոշումը` ազատվել քրեածին վարքագծից և բացասական հակումից, աշխատել, հետագայում վերջինիս կրկին առաջացումը կանխելու ուղղությամբ: Բացասական հակում ունեցող դատապարտյալների վերաբերյալ գրառումները գրանցվում է «Բացասական հակում ունեցող կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հաշվառման» մատյանում (Ձև 8),
9) դատապարտյալի հանրակրթական (տարրական, հիմնական, միջնակարգ) և մասնագիտական, նախնական մասնագիտական` արհեստագործական, միջին մասնագիտական, բարձրագույն, հետբուհական կրթությունը (հեռակա, հեռավար կամ դրսեկության) ձևով կազմակերպելու կամ շարունակելու ուղղությամբ միջոցներ ձեռնարկելը: Դատապարտյալի ուսումնական գործընթացն իրականացնելու և դրա շարունակականությունն ապահովելու նպատակով կապ է հաստատվում համապատասխան ուսումնական հաստատության հետ: Միջոցներ են ձեռնարկվում ուղղիչ հիմնարկում դատապարտյալի նախնական մասնագիտական` արհեստագործական կրթությունը կազմակերպելու ուղղությամբ,
10) դատապարտյալի մտավոր, մասնագիտական, ֆիզիկական կարողությունները զարգացնելուն, ստեղծագործական ընդունակությունները բացահայտելուն նպաստող պայմաններ ստեղծելը և բարելավելը, այդ նպատակով ստեղծված դատապարտյալների ինքնագործ միավորումների գործունեությանը աջակցելը: Միջոցներ են ձեռնարկվում դատապարտյալի ստեղծագործ աշխատանքի արդյունքները ցուցադրելու և իրացնելու ուղղությամբ,
11) դատապարտյալների ազատ ժամանակն արդյունավետ տնօրինելու նպատակով մշակութային, մարզական և այլ բնույթի միջոցառումներ կազմակերպելը: Այդ աշխատանքները կարող են իրականացվել հասարակական, միջազգային և այլ կազմակերպությունների հետ համագործակցությամբ: Իրականացված միջոցառումները գրանցվում են «Մշակութային, մարզական, կրթական և այլ միջոցառումների, ստեղծագործող դատապարտյալների հաշվառման» մատյանում (Ձև 9),
12) հոգևոր-կրոնական միջոցառումներ կազմակերպելուն աջակցելը, ներառյալ` հոգևորականներ Հիմնարկ հրավիրելը և դատապարտյալի հետ հանդիպումներ կազմակերպելը,
13) դատապարտյալի աշխատանքային զբաղվածությանը նպաստելը, աշխատանքային իրավունքների պաշտպանությունն ապահովելը: Դատապարտյալին աշխատանքի ներգրավելիս հաշվի է առնվում նրա սոցիալական վիճակը, գույքային պարտավորությունների առկայությունը, մասնագիտությունը: Դատապարտյալի աշխատանքային գործունեության վերաբերյալ գրանցումներ է կատարվում «Աշխատանքներում ներգրավված դատապարտյալների հաշվառման» մատյանում (սույն կարգին կից Ձև 10),
14) դատապարտյալի սոցիալական ապահովության իրավունքի իրացման` կենսաթոշակ նշանակելու, կենսաթոշակի տեսակը փոխելու և կենսաթոշակը վճարելու համար օրենսդրությամբ սահմանված կարգով աշխատանքներ կազմակերպելը,
15) դատապարտյալի` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով անձը հաստատող փաստաթղթով փաստաթղթավորելու ուղղությամբ աշխատանքներ կազմակերպելը,
16) մեղսունակությունը չբացառող հոգեկան հիվանդության նախանշաններ կամ ինքնավնասման հակում ունեցող դատապարտյալի հետ կատարվելիք աշխատանքների ծրագիր մշակելը և այդպիսի դատապարտյալների նկատմամբ հսկողություն իրականացնելը` համապատասխան բժշկի հետ համագործակցությամբ,
17) հղի, կերակրող մայր կամ մինչև երեք տարեկան երեխա ունեցող դատապարտյալի հետ աշխատանքներ կազմակերպելը,
18) դատապարտյալի համաձայնությամբ նրա` մինչև երեք տարեկան երեխային ազգականի, հոգաբարձության և խնամակալության մարմնի որոշմամբ` այլ անձանց խնամքին հանձնելու, իսկ երեք տարին լրանալուց հետո` դատապարտյալի ընտրությամբ մանկատուն կամ համապատասխան այլ հաստատություն ուղարկելու, ինչպես նաև ուղղիչ հիմնարկին կից մանկատանը պահվող երեխայի երեք տարին լրանալուց հետո մանկատանը երեխային պահելու ժամկետը մինչև ծնողի պատժի ժամկետի ավարտը երկարաձգելու անհրաժեշտության և նպատակահարմարության վերաբերյալ Բաժանմունքի պետի կողմից Հիմնարկի պետին միջնորդություն ներկայացնելը,
19) դատապարտյալ ծնողի հետ Հիմնարկում համատեղ բնակվող երեխայի հանգստի և դաստիարակության կազմակերպման ուղղությամբ միջոցառումներ իրականացնելը,
20) անչափահաս դատապարտյալների համար ուսումնադաստիարակչական միջոցառումներ կազմակերպելը: Անչափահասների հետ աշխատանքում պարտադիր են դրական վարքագծի խրախուսումը և ամրապնդումը, կրթամշակութային և մարզական միջոցառումների կազմակերպումը,
21) ցմահ ազատազրկման դատապարտված անձանց հետ` պատժի առանձնահատկություններով պայմանավորված աշխատանքներ իրականացնելը: Այդ աշխատանքները ներառում են անհատական և խմբային խորհրդատվությունը, անձնային զարգացում ապահովող մեթոդները, ագրեսիվության մակարդակը նվազեցնող աշխատանքի ձևերը, ինչպես նաև նպատակային այլ ուղիներ և մեթոդներ,
22) բռնության ենթարկված դատապարտյալի հետ աշխատանք իրականացնելը: Հոգեկան կամ ֆիզիկական բռնության ենթարկված դատապարտյալի հետ աշխատանքի նպատակը բռնության հետևանքով առաջացած հոգեբանական ցնցումները վերացնելն է և ճգնաժամը հաղթահարելը,
23) զանգվածային լրատվության միջոցների, հասարակական, միջազգային, բարեգործական կազմակերպությունների աջակցությամբ իրականացվող կրթական, մշակութային և այլ բնույթի միջոցառումների և ծրագրերի իրագործմանն ուղղված կազմակերպչական աշխատանքներ կատարելը: Այցելությունները գրանցվում են «Զանգվածային լրատվության միջոցների, հասարակական, միջազգային և այլ կազմակերպությունների, հասարակական դիտորդների այցելությունների հաշվառման» մատյանում (Ձև 6):
33. Ավարտական փուլը սկսվում է ընթացիկ փուլի ավարտից հետո` դատապարտյալի պատիժը լրիվ կրելու ժամկետից 6 /վեց/ ամիս առաջ և ավարտվում է պատժի կրումից ազատվելով:
Դատապարտյալների հետ իրականացվող սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներն ավարտական փուլում ներառում են`
1) դատապարտյալին ազատման նախապատրաստելու ծրագիր կազմելը և ծրագրով նախատեսված կազմակերպչական բնույթի միջոցառումների կատարումն ապահովելը: Ազատման նախապատրաստելու ծրագրում ընդգրկվում են կազմակերպչական և խորհրդատվական-ուսուցողական համալիր միջոցառումներ: Խորհրդատվական-ուսուցողական միջոցառումները կարող են կազմակերպվել դասընթացների կամ անհատական զրույցների ձևով,
2) դատապարտյալին աշխատանքային, սոցիալ-կենցաղային ապահովման հարցերում օժանդակելը, ինչպես նաև պատժի կրումից ազատվելուց հետո դատապարտյալի հասարակությանը վերաինտեգրվելու, նրան շրջապատող միջավայրում գտնվող անձանց հետ փոխհարաբերությունների բարելավման ուղղությամբ միջոցառումներ իրականացնելը: Դատապարտյալի դիմումի (Ձև 12) հիման վրա նրա պատժից առաջիկա ազատվելու և աշխատանք փնտրելու մասին Հիմնարկի վարչակազմի միջոցով տեղեկացվում են Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության աշխատակազմի զբաղվածության պետական գործակալության` դատապարտյալի ընտրած բնակության վայրի զբաղվածության տարածքային կենտրոնը և աշխատանքի տեղավորման ծառայություններ մատուցող ոչ պետական կազմակերպությունները` տվյալներ հայտնելով նրա սեռի, տարիքի, աշխատունակության, կրթության և մասնագիտության վերաբերյալ (Ձև 13),
3) դատապարտյալին նախկին բնակության վայրում հաշվառելու ուղղությամբ միջոցներ ձեռնարկելը, որը ներառում է` պատիժը լրիվ կրելու ժամկետից երեք ամիս առաջ քրեակատարողական հիմնարկի կողմից Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության համապատասխան բաժին դատապարտյալի կողմից նշված հասցեում բնակվելու հնարավորության մասին հարցում ուղարկելը (Ձև 14), իսկ դատապարտյալի` պատժի կրումից ազատվելուց հետո` անկախ ազատման հիմքերից, 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում դատապարտյալի բնակության վայրի ոստիկանության բաժին հաղորդում ուղարկելը (Ձև 15): Մշտական բնակության վայր չունեցող անձանց բնակարանով (կացարանով) ապահովելուն աջակցելը: Իրականացված աշխատանքների վերաբերյալ գրանցում է կատարվում «Ազատվող դատապարտյալների վերաբերյալ ոստիկանության բաժիններ, զբաղվածության տարածքային կենտրոններ ուղարկվող հարցումների և հաղորդումների հաշվառման» մատյանում (Ձև 16),
4) միայնակ, սոցիալապես անապահով, տարեց (կենսաթոշակային տարիքի հասած) կամ առաջին կամ երկրորդ կարգի հաշմանդամ դատապարտյալին, իր խնդրանքով հաշմանդամների կամ ծերերի համար նախատեսված հաստատություններ ուղարկելու ներկայացնելու վերաբերյալ Բաժանմունքի պետի կողմից Հիմնարկի պետին միջնորդություն ներկայացնելը,
5) պատժից ազատվող և առողջական վիճակի պատճառով խնամքի կարիք ունեցող, հղի, մինչև երեք տարեկան երեխա ունեցող անձի, ինչպես նաև անչափահասի ազգականներին կամ այլ անձանց նրա ազատվելու մասին նախօրոք հայտնելու անհրաժեշտության և նպատակահարմարության վերաբերյալ Բաժանմունքի պետի կողմից Հիմնարկի պետին միջնորդություն ներկայացնելը և սահմանված դեպքում դատապարտյալին բնակության վայր ուղեկցորդելը: Անհրաժեշտության դեպքում անչափահաս դատապարտյալի ազատվելու մասին իրազեկվում են նրա բնակության վայրի հոգաբարձության և խնամակալության մարմինները, անչափահասների գործերով հանձնաժողովները,
6) պատժի կրումից պայմանական վաղաժամկետ ազատվող, պատժի չկրած մասն ավելի մեղմ պատժատեսակով փոխարինելու ենթակա կամ պատիժն ամբողջությամբ կրած դատապարտյալին հոգեբանական աջակցություն ցուցաբերելը,
7) օտարերկրյա քաղաքացի կամ քաղաքացիություն չունեցող դատապարտյալի վերաբերյալ` պատիժը լրիվ կրելու ժամկետից երեք ամիս առաջ Հիմնարկի պետի կողմից Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչությանը տեղեկացնելը:
34. Դատապարտյալների վերաբերյալ վարվում է «Դատապարտյալների այբբենական հաշվառման» մատյան (սույն կարգին կից Ձև 11):
--------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում