040.1025.011018
i
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
27 սեպտեմբերի 2018 թվականի N 1025-Լ
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5.1-ին հոդվածի «բ» կետը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել`
1) հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019 թվականի տարեկան ծրագիրը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019 թվականի տարեկան ծրագրով նախատեսվող միջոցառումների ցանկը` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Սահմանված կարգով հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019 թվականի պետական ծրագիրը և միջոցառումների ցանկը Հայաստանի Հանրապետության 2019 թվականի պետական բյուջեի նախագծի կազմում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2018 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 1-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2018 թվականի սեպտեմբերի 27-ի
N 1025-Լ որոշման
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2019թ. տարեկան ծրագիրը (այսուհետ` Տարեկան ծրագիր) մշակվել է «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5.1 հոդվածին համապատասխան:
2. Տարեկան ծրագիրը ընդգրկում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց ներառումն ապահովելու նպատակով տվյալ բյուջետային տարում իրականացման ենթակա միջոցառումների, ծրագրերի, գործողությունների ամբողջությունը:
3. Ծրագիրը կազմելիս հաշվի են առնվել ՄԱԿ-ի 2006թ. «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի /այսուհետ` Կոնվենցիա/ դրույթները, Կոնվենցիայի կատարման մասին հայաստանյան սկզբնական զեկույցի կատարման վերաբերյալ ՄԱԿ-ի հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հարցերով կոմիտեի 2017թ. մայիսի 8-ի CRPD/C/ARM/CO/1 դիտարկումները, ՀՀ կառավարության 2017 թվականի հունվարի 12-ի «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2017-2021 թվականների համալիր ծրագրին և ծրագրի իրականացումն ապահովող միջոցառումների ցանկին հավանություն տալու մասին» N 1 արձանագրային որոշումը, ինչպես նաև հանրապետական գործադիր մարմինների և Երևանի քաղաքապետարանի կողմից ներկայացված առաջարկությունները:
II. ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐՆ ՈՒ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ
Ծրագրի նպատակն է`
4. Ապահովել հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանությունը և խթանել նրանց մասնակցությունը տնտեսական, սոցիալական, մշակութային և քաղաքական կյանքին:
Ծրագրի խնդիրներն են`
5. հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների իրացումն ապահովող օրենսդրական դաշտի բարելավումը,
6. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար կրթության բոլոր մակարդակներում և ամբողջ կյանքի ընթացքում ներառական կրթության և աշխատանքի ու զբաղվածության պետական երաշխիքների ապահովումը,
7. հաշմանդամություն ունեցող անձի իրավունքների իրացման համար անհրաժեշտ պայմանների և խելամիտ հարմարեցումների կարիքների գնահատումն` ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության ֆունկցիաների միջազգային դասակարգման /այսուհետ` ԱՀԿ ՖՄԴ/ սկզբունքների և մոտեցումների,
8. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար քաղաքային և գյուղական վայրերում ֆիզիկական միջավայրի, տրանսպորտի, տեղեկատվության և հաղորդակցության տեխնոլոգիաների և համակարգերի, շենքերի ու ծառայությունների մատչելիության ապահովումը,
9. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մարզական և մշակութային ծրագրերի մատչելիության ապահովումը,
10. հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների և պետական կառույցների միջև համագործակցության արդյունավետության բարձրացումը,
11. հաշմանդամության հիմնախնդիրների լուծմանն ու համընդհանուր դիզայնի սկզբունքների ներդրմանն ուղղված քաղաքականության վերաբերյալ հասարակության իրազեկվածության բարձրացումը,
12. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար առողջապահական և սոցիալական ծառայությունների մատչելիության ապահովումը,
13. հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար իրենց ապրելու վայրը ընտրելու, աջակցության ծառայություններից հավասարապես օգտվելու և անձնական օգնական ունենալու հնարավորությունների ապահովումը:
III. ՆԵՐԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ
14. Հետևողական քայլեր են իրականացվում ՀՀ օրենսդրությունը և պետական քաղաքականությունը Կոնվենցիայի սկզբունքներին և պահանջներին համապատասխանեցնելու ուղղությամբ:
15. Մշակվում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգը. աշխատանքներ են տարվում անձի կարողունակության բազմամասնագիտական գնահատման նոր համակարգի ներդրման և անձի կողմից իր իրավունքների իրացման համար անհրաժեշտ հնարավորությունների և պայմանների սահմանման ուղղությամբ` ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության ֆունկցիաների միջազգային դասակարգման սկզբունքների և մոտեցումների:
16. Առողջապահության, զբաղվածության, կրթության և սոցիալական ոլորտներում իրականացվում են բժշկական, մասնագիտական և սոցիալական վերականգնման հասցեական ծրագրեր` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց անկախ կյանքի պայմանների ապահովմանը, ֆիզիկական, մտավոր, սոցիալական ու մասնագիտական կարողությունների զարգացմանն ու կյանքի բոլոր բնագավառներում նրանց ներառմանն ու մասնակցությանը: Մշտապես բարելավվում են հաշմանդամություն ունեցող անձի վերականգնողական անհատական ծրագրի մշակման և իրականացման ընթացքի գնահատման և հետադարձ կապի ապահովման մեխանիզմները:
17. Պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում հաշմանդամություն ունեցող անձանց տրամադրվում են պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաներ:
18. Պարբերաբար նորացվում են տրամադրվող պարագաների տեխնիկական նկարագրերը, վերանայվում են նաև տրամադրման մեխանիզմները, 2018 թվականի ընթացքում փորձնական ծրագրով լսողական սարքերը և սայլակները շահառուներին տրամադրվել են հավաստագրի միջոցով:
19. Աշխատանքներ են իրականացվում հաշմանդամություն ունեցող անձանց պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում տրամադրվող բոլոր աջակցող տեխնոլոգիաները տրամադրել հավաստագրերով:
20. Պարբերաբար թարմացվում և արդիականացվում են «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հաշվառման» և «Պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաների տրամադրման» տեղեկատվական համակարգերը` ապահովելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց վիճակագրական տվյալների և պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաների տրամադրման գործընթացի վերահսկելիությունը, ինչպես նաև բարձրացնելով տարբեր ձևաչափերով վերլուծություններ իրականացնելու հնարավորությունը:
21. 2018թ. հունիսի 30-ի դրությամբ հանրապետությունում հաշվառված է 188051 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 106701 անձ /56,7%/ աշխատանքային տարիքի են:
22. 2018թ. հունվարի 1-ի դրությամբ Զբաղվածության տարածքային կենտրոններում հաշվառված է 2983 հաշմանդամություն ունեցող անձ: Տարվա ընթացքում աշխատանքի է տեղավորվել 187 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 48-ը զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերի արդյունքում: Զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերում ընդգրկվել է 56 հաշմանդամություն ունեցող անձ:
23. Շարունակվում են աշխատանքները ներառական կրթության ընդլայնման ուղղությամբ. ներառական կրթություն իրականացնելու իրավունք վերապահված 201 հանրակրթական դպրոցներում 2017-2018 ուսումնական տարում սովորել է 6225 կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխա:
24. Երեխաների կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքի գնահատումն իրականացվում է հանրապետական և տարածքային մանկավարժահոգեբանական աջակցության կենտրոնների կողմից: Գնահատման հիմքում դրված են ԱՀԿ ՖՄԴ սկզբունքները:
25. 1-ին և 2-րդ խմբի հաշմանդամություն ունեցող և հաշմանդամ երեխա կարգավիճակ ունեցող անձանց համար ապահովվել է անվճար հիմունքներով կրթությունը միջին մասնագիտական և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում:
26. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքը և սոցիալական սպասարկումն իրականացվում է ինչպես շուրջօրյա խնամքի հաստատություններում, այնպես էլ տնային պայմաններում:
27. Կառավարության ուշադրության կենտրոնում են հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց հիմնահարցերը: Իրականացվում են աշխատանքներ հոգեկան առողջության ոլորտում համայնքահեն ծառայությունների նոր մոդելների ներդրման, առկա ռեսուրսների ու ներուժի հզորացման, հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց խնամքի և սոցիալական ծառայությունների տրամադրմանն առնչվող իրավական հիմքերի մշակման ուղղությամբ:
28. Կարևորելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ծառայություններ տրամադրող ցերեկային կենտրոնների գործունեությունը` պետական աջակցություն է ցուցաբերվում «Փրկություն», «Առավոտ» «Հույսի կամուրջ», «Լիարժեք կյանք», «Իմ ուղին» «Արաբկիր» միացյալ մանկական բարեգործական հիմնադրամ բարեգործական և «Առաքելություն Հայաստան» հասարակական կազմակերպություններին: Ցերեկային կենտրոններում համապատասխան ծառայությունների մատուցումը նպաստում է ոչ միայն հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանը, այլև նրանց ընտանիքների անդամների զբաղվածության հարցերի կարգավորմանը: Այս հանգամանքից ելնելով է, որ կառավարությունը տարեցտարի փորձում է ընդլայնել նման կենտրոնների գործունեությունը:
29. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովի նիստերի ընթացքում Երևան քաղաքի և մարզային հանձնաժողովների ներկայացուցիչների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների մասնակցությամբ քննարկվել են հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների վերաբերյալ բազմաթիվ հարցեր, ներկայացվել են համապատասխան առաջարկություններ դրանց կարգավորման ուղղությամբ:
30. Հասարակության իրազեկության բարձրացման նպատակով` հաշմանդամության հիմնախնդիրները պարբերաբար լուսաբանվել են հեռուստատեսությամբ` նախարարության մասնագետների և ոլորտում գործող շահագրգիռ հասարակական կազմակերպությունների կողմից:
31. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության գործընթացում ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սերտ համագործակցում է հանրապետական գործադիր մարմինների, տեղական ինքնակառավարման մարմինների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների հետ:
IV. ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻՆ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
32. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանն ուղղված 2019 թվականի համար նախատեսված միջոցառումներն իրականացվելու են 12 հիմնական ուղղություններով` համաձայն N 2 հավելվածի:
33. Շարունակվելու են աշխատանքները հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրները կանոնակարգող օրենսդրությունը Կոնվենցիայի դրույթներին համապատասխանեցնելու ուղղությամբ, մասնավորապես`
1) «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքի ընդունում և համապատասխան ենթաօրենսդրական ակտերի միջոցով հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմների ներդնում,
2) Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2017-2021թթ. համալիր ծրագրից բխող միջոցառումների իրականացում,
3) Հաշմանդամություն ունեցող անձի իրավունքների իրացման համար անհրաժեշտ պայմանների և խելամիտ հարմարեցումների կարիքի գնահատման և ծառայությունների տրամադրման նոր համակարգի ներդրում:
34. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման և նրանց կյանքի որակի բարձրացման նպատակով, բոլոր ոլորտներում իրականացվելու են նրանց իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումներ:
35. 2019թ. տարեկան ծրագրով նախատեսվող միջոցառումները նպատակաուղղված են հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման համար անհրաժեշտ հավասար հնարավորությունների և անկախ կյանքի պայմանների ապահովմանը, առողջապահության, զբաղվածության, կրթության և սոցիալական այլ ոլորտներում նրանց մասնակցությունը խոչընդոտող արգելքների վերացմանը:
36. Ապահովվելու է հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնահարցերով զբաղվող կազմակերպությունների ներգրավվածությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց առնչվող օրենսդրությունը, քաղաքականությունները, ռազմավարություններն ու գործողությունների ծրագրերը մշակելիս:
37. Կմշակվեն մեխանիզմներ ամրապնդելու հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովի դերը` ապահովելու միջոլորտային համագործակցությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության համար:
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2018 թվականի սեպտեմբերի 27-ի
N 1025-Լ որոշման
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐՈՎ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿ
._________________________________________________________________________.
|Հ/Հ | Միջոցառման անվանումը |Պատասխանա-|Կատար- |Ֆինան-|Ակնկալվող |
| | |տու |ման |սավոր-|արդյունքը |
| | |կատարողը |ժամկետը|ման | |
| | | | |չափը | |
| | | | |և աղ-| |
| | | | |բյուրը| |
|____|____________________________________________________________________|
|1. | Օրենսդրության համապատասխանեցում ՄԱԿ-ի «Հաշմանդամություն ունեցող |
| | անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի սկզբունքներին |
|____|____________________________________________________________________|
|1.1.|«Հաշմանդամություն ունեցող |Աշխատանքի|Տարվա |Լրացուցիչ|»Հաշմանդամու- |
| |անձանց իրավունքների մասին»|և սոցիա-|ընթաց-|ֆինանսա- |թյուն ունեցող |
| |Հայաստանի Հանրապետության |լական |քում |վորում չի|անձանց |
| |օրենքի նախագծի և օրենքի |հարցերի | |պահանջում|իրավունքների |
| |կիրարկումն ապահովող |նախարա- | | |մասին» ՀՀ |
| |միջոցառումների ցանկի |րություն | | |օրենքը |
| |մշակում | | | |ընդունվել է ՀՀ|
| | | | | |Ազգային ժողովի|
| | | | | |կողմից |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|1.2.|Հաշմանդամություն ունեցող |Նախարարու|Տարվա |Լրացուցիչ|Բոլոր |
| |անձանց իրավունքների |թյուններ |ընթաց-|ֆինանսա- |ոլորտների |
| |իրացումն ապահովելու |Քաղաքաշի-|քում |վորում չի|իրավական |
| |նպատակով` գործող իրավական |նության | |պահանջում|ակտերի համապա-|
| |ակտերում փոփոխություններ |պետական | | |տասխանեցում |
| |կամ նոր իրավական ակտերի |կոմիտե | | |ՄԱԿ-ի «Հաշման-|
| |ընդունում: |Երևանի | | |դամություն |
| | |քաղաքապե-| | |ունեցող անձանց|
| | |տարան | | |իրավունքների |
| | |(համաձայ-| | |մասին» |
| | |նությամբ)| | |Կոնվենցիայի |
| | | | | |սկզբունքներին,|
| | | | | |հաշմանդամու- |
| | | | | |թյուն ունեցող |
| | | | | |անձանց |
| | | | | |իրավունքների |
| | | | | |պաշտպանության,|
| | | | | |նրանց համար |
| | | | | |հավասար և |
| | | | | |մատչելի |
| | | | | |պայմաններ |
| | | | | |1.3. |
| | | | | |ապահովելու |
| | | | | |վերաբերյալ |
| | | | | |դրույթների |
| | | | | |ամրագրում, |
| | | | | |խտրական |
| | | | | |դրույթներ |
| | | | | |պարունակող |
| | | | | |իրավական |
| | | | | |ակտերի |
| | | | | |վերանայում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|1.3.|Հաշմանդամություն ունեցող |Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |Անձի կարիքների|
| |անձի իրավունքների իրացման |և սոցիա-|ընթաց-|օրենքով |բազմակողմանի |
| |համար անհրաժեշտ պայմանների|լական |քում |չարգելված|գնահատում և |
| |և խելամիտ հարմարեցումների|հարցերի | |այլ |հաշմանդամու- |
| |կարիքների գնահատման նոր |նախարա- | |միջոցներ |թյան |
| |համակարգի ներդրում |րություն | | |գնահատում` |
| | | | | |Առողջապահու- |
| | | | | |թյան |
| | | | | |համաշխարհային |
| | | | | |կազմակերպու- |
| | | | | |թյան |
| | | | | |ֆունկցիաների |
| | | | | |միջազգային |
| | | | | |դասակարգման |
| | | | | |(ԱՀԿ ՖՄԴ) |
| | | | | |սկզբունքների |
| | | | | |հիման վրա |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|1.4.|ՀՀ կենտրոնական ընտրական |Կենտրոնա-|2019թ.|Լրացուցիչ|Քվեարկությանը |
| |հանձնաժողովի 2016 թ. |կան |փետըր-|ֆինանսա- |մասնակցելու |
| |նոյեմբերի 22-ի N 136-Ն |ընտրական |վարի |վորում չի|դժվարություն- |
| |որոշման վերանայում` |հանձնաժո-|1-ին |պահանջում|ներ ունեցող |
| |քվեարկության գործընթացի |ղով |տասն- | |ընտրողների |
| |մատչելիության ապահովման |/համաձայ-|օրյակ | |համար |
| |նպատակով: |նությամբ/| | |լրացուցիչ |
| | | | | |հնարավորու- |
| | | | | |թյուններով |
| | | | | |համալրում և |
| | | | | |հավասար |
| | | | | |պայմանների |
| | | | | |ապահովում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|1.5.|Խնամատարության և |Աշխատանքի|Տարվա |Լրացուցիչ|Հաշմանդամու- |
| |խնամատարության հանձնված |և սոցիա-|ընթաց-|ֆինանսա- |թյուն ունեցող |
| |հաշմանդամություն ունեցող |լական |քում |վորում չի|երեխայի դաս- |
| |երեխայի խնամքի աջակցության|հարցերի | |պահանջում|տիարակությունը|
| |իրավական հիմքերի ստեղծում |նախարա- | | |խնամատար |
| | |րություն | | |ընտանիքում |
| | | | | |կազմակերպելու |
| | | | | |աջակցության |
| | | | | |մեխանիզմների |
| | | | | |ամրագրում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|1.6.|«Հայաստանի |Աշխատանքի|Տարվա |Լրացուցիչ|Կանանց |
| |Հանրապետությունում կանանց |և սոցիա-|ընթաց-|ֆինանսա- |իրավունքների |
| |և տղամարդկանց հավասար |լական |քում |վորում չի|պաշտպանու- |
| |իրավունքների և հավասար |հարցերի | |պահանջում|թյուն, |
| |հնարավորությունների |նախարա- | | |սոցիալական, |
| |ապահովման քաղաքականության |րություն | | |առողջապահական,|
| |իրականացման 2018-2022 | | | |կրթական և այլ|
| |թվականների | | | |ծառայություն- |
| |ռազմավարությունը և | | | |ների |
| |միջոցառումների ծրագիրը | | | |հասանելիության|
| |հաստատելու մասին» ՀՀ | | | |ապահովում |
| |կառավարության որոշման | | | | |
| |նախագծի ընդունում` | | | | |
| |ապահովելով | | | | |
| |հաշմանդամություն ունեցող | | | | |
| |կանանց կարիքների | | | | |
| |գնահատումը, | | | | |
| |սոցիալ-տնտեսական | | | | |
| |խնդիրների լուծմանն | | | | |
| |ուղղված տեղական | | | | |
| |սոցիալական ծրագրերի | | | | |
| |մշակումը և իրականացումը | | | | |
|____|____________________________________________________________________|
|2. |Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ֆիզիկական միջավայրի, |
| |տրանսպորտային միջոցների, տեղեկատվության և հաղորդակցման միջոցների |
| |և տեխնոլոգիաների հասանելիության և մատչելիության իրավունքի |
| |ապահովում |
|____|____________________________________________________________________|
|2.1.|Կառուցվող և |Պետական |Տարվա |Լրացուցիչ|ճարտարապետահա-|
| |վերակառուցվող շենքերի և |կառավար- |ընթաց-|ֆինանսա- |տակագծային |
| |շինությունների նախագծային |ման |քում |վորում չի|առաջադրանքնե- |
| |առաջարկների մշակման և |մարմիններ| |պահանջում|րում հաշմանդա-|
| |շահագործման հանձնելու |Երևանի | | |մություն |
| |փուլում հաշմանդամություն |քաղաքապե-| | |ունեցող անձանց|
| |ունեցող անձանց հարցերով |տարան | | |համար, |
| |զբաղվող ՀԿ-ների ներգրավում|(համաձայ-| | |մատչելիության |
| | |նությամբ)| | |նորմերի համա- |
| | |Տեղական | | |պատասխանության|
| | |ինքնակա- | | |որոշարկման |
| | |ռավարման | | |գործընթացին |
| | |մարմիններ| | |հաշմանդամու- |
| | |(համաձայ-| | |թյուն ունեցող |
| | |նությամբ)| | |անձանց |
| | | | | |հարցերով |
| | | | | |զբաղվող |
| | | | | |ՀԿ-ների |
| | | | | |մասնակցության |
| | | | | |ապահովում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.2.|Քաղաքային և գյուղական |Նախարարու|Տարվա |Օրենքով |Հասարակական և |
| |վայրերում հասարակական |թյուններ |ընթաց-|չարգելված|արտադրական |
| |շենքերի և շինությունների |Երևանի |քում |այլ |նշանակության |
| |(այդ թվում կրթական և |քաղաքապե-| |միջոցներ |շենքերի ու |
| |առողջապահական |տարան | | |շինությունների|
| |հաստատությունների), |(համաձայ-| | |մատչելիության |
| |բնակելի տարածքների |նությամբ)| | |վերաբերյալ |
| |մատչելիության գնահատում |Տեղական | | |տեղեկատվության|
| |և խելամիտ |ինքնակա- | | |առկայություն |
| |հարմարեցումների |ռավարման | | | |
| |վերաբերյալ |մարմիններ| | | |
| |առաջարկությունների |(համաձայ-| | | |
| |ներկայացում |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.3.|Սեյսմիկ անվտանգության |Տարածքա- |Տարվա |ՀՀ |Նշված ծրագրով |
| |բարելավման ծրագրով 46 |յին կառա-|ընթաց-|պետական |վերակառուցված |
| |դպրոցների վերակառուցման |վարման և |քում |բյուջե |դպրոցներում |
| |շրջանակներում ապահովել |զարգացման| |Ասիական |ապահովվել է |
| |մատչելիության նորմերը |նախարա- | |զարգացման|հաշմանդամու- |
| |հաշմանդամություն ունեցող |րություն | |բանկ |թյուն ունեցող |
| |անձանց համար |Հայաստանի| | |անձանց համար |
| | |տարածքա- | | |մատչելի |
| | |յին | | |միջավայր |
| | |զարգացման| | |(անխոչընդոտ |
| | |հիմնադրամ| | |միջավայր) |
| | |(համաձայ-| | |շենքի ներսում |
| | |նությամբ)| | |և դրսում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.4.|ՀՀ ԱՆ «Դատապարտյալների |Արդարադա-|Տարվա |ՀՀ |Քրեակատարողա- |
| |հիվանդանոց» |տության |ընթաց-|պետական |կան հիմնարկի |
| |քրեակատարողական |նախարա- |քում |բյուջե |տարածքում հաշ-|
| |հիմնարկում |րություն | | |մանդամություն |
| |հաշմանդամություն ունեցող |Հասարակա-| | |ունեցող անձանց|
| |կալանավորված անձանց և |կան կազ- | | |տեղաշարժի |
| |դատապարտյալների համար |մակերպու-| | |մատչելիության |
| |մատչելի պայմանների |թյուններ | | |ապահովում |
| |ապահովում |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.5.|Քրեակատարողական |Արդարադա-|Տարվա |ՀՀ |Քրեակատարողա- |
| |հիմնարկներում |տության |ընթաց-|պետական |կան հիմնարկի |
| |հաշմանդամություն ունեցող |նախարա- |քում |բյուջե |տարածքում հաշ-|
| |անձանց համար խելամիտ |րություն | | |մանդամություն |
| |հարմարեցումների ապահովում:| | | |ունեցող անձանց|
| | | | | |իրավունքների |
| | | | | |իրացման և |
| | | | | |տեղաշարժի |
| | | | | |մատչելիության |
| | | | | |ապահովում |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.6.|Երևանի փողոցների |Երևանի |Տարվա |Երևան |Տեղաշարժման |
| |խաչմերուկներում և բանուկ |քաղաքապե-|ընթաց-|համայնքի |խնդիրներ |
| |մասերում թեքահարթակների |տարան |քում |բյուջե |ունեցող անձանց|
| |կառուցում, ինչպես նաև |(համաձայ-| | |համար հավասար |
| |տեսողության խնդիրներ |նությամբ)| | |և մատչելի |
| |ունեցող անձանց տեղաշարժման| | | |պայմանների |
| |համար մատչելի պայմանների | | | |ապահովում |
| |ապահովում | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.7.|Ներքաղաքային և |Երևանի |Տարվա |Համայնքա-|Հաշմանդամու- |
| |միջքաղաքային |քաղաքապե-|ընթաց-|յին բյու-|թյուն ունեցող |
| |երթուղիներում շահագործվող |տարան |քում |ջեներ |անձանց համար |
| |ավտոբուսների վրա |(համաձայ-| | |քաղաքային |
| |հաշմանդամություն ունեցող |նությամբ)| | |հասարակական |
| |անձանց համար հատուկ |Տեղական | | |տրանսպորտից |
| |վերելակային հարմարանքների |ինքնակա- | | |օգտվելու |
| |և ավտոբուսների |ռավարման | | |մատչելիության |
| |ուղեսրահներում կանգառների |մարմիններ| | |և հարմարավե- |
| |անվանումների բարձրաձայն |(համաձայ-| | |տության |
| |հայտարարման սարքերի, |նությամբ)| | |ապահովում: |
| |ինչպես նաև խոսքի | | | | |
| |խնդիրներ ունեցող անձանց | | | | |
| |համար նախատեսված կանգառի | | | | |
| |ազդանշանի սեղմակի | | | | |
| |տեղադրում | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.8.|Հաշմանդամություն ունեցող |Երևանի |Տարվա |Համայնքա-|Տվյալ տարում |
| |անձանց համար հարմարեցված |քաղաքապե-|ընթաց-|յին բյու-|ձեռքբերվող |
| |տրանսպորտային միջոցների |տարան |քում |ջեներ, |տրանսպորտային |
| |ձեռքբերում |(համաձայ-| |օրենքով |միջոցները |
| | |նությամբ)| |չարգելված|մատչելի են |
| | |Տեղական | |այլ |հաշմանդամու- |
| | |ինքնակա- | |միջոցներ |թյուն ունեցող |
| | |ռավարման | | |անձանց համար |
| | |մարմիններ| | | |
| | |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.9.|Լուսացույցների վրա |Ոստիկա- |Տարվա |Լրացուցիչ|Տեսողությունից|
| |ձայնային ազդանշանների |նություն |ընթաց-|ֆինանսա- |հաշմանդամու- |
| |տեղադրում |Տեղական |քում |վորում չի|թյուն ունեցող |
| | |ինքնակա- | |պահանջ- |անձանց ազատ |
| | |ռավարման | |վում |տեղաշարժի |
| | |մարմիններ| | |ապահովում |
| | |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|2.10|Իրավիճակային օգնության |Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |Հանրային ծառա-|
| |տրամադրման ուղեցույցի |և սոցիա-|ընթաց-|օրենքով |յություններում|
| |տեղայնացում |լական |քում |չարգելված|հաշմանդամու- |
| | |հարցերի | |ֆինանսա- |թյուն ունեցող |
| | |նախարա- | |կան այլ |անձանց |
| | |րություն | |միջոցներ |իրավիճակային |
| | | | | |օգնություն |
| | | | | |տրամադրող |
| | | | | |վերապատրաստված|
| | | | | |մասնագետներով |
| | | | | |ապահովում |
|____|____________________________________________________________________|
|3. |Հաշմանդամություն ունեցող անձանց կրթության իրավունքի ապահովում |
|____|____________________________________________________________________|
|3.1.|«Նախադպրոցական կրթության |Կրթության|2019թ.|Լրացուցիչ|Հաշմանդամու- |
| |մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի |և գիտու-|սեպտեմ|ֆինանսա- |թյուն ունեցող |
| |լրամշակում և ներկայացում |թյան |բերի |վորում չի|երեխաների |
| |Ազգային ժողով |նախարա- |3-րդ |պահանջ- |համար |
| | |րություն |տասնօր|վում |նախադպրոցական |
| | | |յակ | |կրթության |
|____|__________________________|_________|______|_________|մատչելիության |
|3.2.|Երևան քաղաքի |Երևանի |Տարվա |Երևան |ապահովում |
| |յուրաքանչյուր վարչական |քաղաքապե-|ընթաց-|համայնքի | |
| |շրջանում ներառական |տարան |քում |բյուջե ՀՀ| |
| |կրթություն իրականացնող |(համաձայ-| |օրենքով | |
| |մանկապարտեզներով |նությամբ)| |չարգելված| |
| |ապահովում, գործող | | |ֆինանսա- | |
| |մանկապարտեզների | | |կան այլ | |
| |հնարավորությունների | | |միջոցներ | |
| |ընդլայնում` երեխաների | | | | |
| |կարիքներին համապատասխան: | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.3.|Երևանում, Շիրակի և |Կրթության|Տարվա |ՀՀ |Կրթության |
| |Արագածոտնի մարզերում |և գիտու-|ընթաց-|պետական |առանձնահատուկ |
| |համընդհանուր ներառական |թյան |քում |բյուջե |պայմանների |
| |կրթության ապահովում |նախարա- | |և օրեն- |կարիք, այդ |
| | |րություն | |քով |թվում` հաշման-|
| | | | |չարգելված|դամություն |
| | | | |այլ աղ- |ունեցող |
| | | | |բյուրներ |երեխաների |
| | | | | |կրթության |
| | | | | |ապահովում |
| | | | | |Երևան քաղաքի`|
| | | | | |170, Շիրակի |
| | | | | |մարզի` 149 և |
| | | | | |Արագածոտնի |
| | | | | |մարզի` 118 |
| | | | | |հանրակրթական |
| | | | | |դպրոցներում: |
| | | | | |Երևան |
| | | | | |քաղաքում` 5, |
| | | | | |Շիրակի |
| | | | | |մարզում` 2 և |
| | | | | |Արագածոտնի |
| | | | | |մարզում` 1 |
| | | | | |տարածքային |
| | | | | |մանկավարժահո- |
| | | | | |գեբանական |
| | | | | |աջակցության |
| | | | | |կենտրոնների |
| | | | | |հիմնում: |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.4 |Համընդհանուր ներառմանն |Երևանի |Տարվա |Համայնքա-|Դպրոցներում |
| |ուղղված աշխատանքներ` |քաղաքապե-|ընթաց-|յին |հարմարեցված |
| |հանրակրթական դպրոցներում |տարան |քում |բյուջե |միջավայրի |
| | |(համաձայ-| |ՀՀ |արդիականացում,|
| | |նությամբ)| |օրենքով |գույքի |
| | |Մարզպետա-| |չարգելված|թարմացում |
| | |րաններ | |ֆինանսա- | |
| | |(համաձայ-| |կան այլ | |
| | |նությամբ)| |միջոցներ | |
| | |Հասարակա-| | | |
| | |կան կազ- | | | |
| | |մակերպու-| | | |
| | |թյուններ | | | |
| | |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.5.|Հանրակրթական դպրոցներում |Կրթության|Տարվա |ՀՀ |Երևանի 170 |
| |կրթության առանձնահատուկ |և գիտու-|ընթաց-|պետական |հանրակրթական |
| |պայմանների կարիք ունեցող |թյան |քում |և հա- |դպրոցների և |
| |երեխաների հետ աշխատող |նախարա- | |մայնքային|առնվազն 5 |
| |մանկավարժական աշխատողների |րության | |բյուջեներ|տարածքային |
| |վերապատրաստում |«Կրթու- | |ՀՀ |մանկավարժահո- |
| | |թյան | |օրենքով |գեբանական |
| | |ազգային | |չարգելված|աջակցության |
| | |ինստի- | |ֆինանսա- |կենտրոնների |
| | |տուտ» | |կան այլ |մանկավարժական |
| | |ՓԲԸ, | |միջոցներ |աշխատողների, |
| | |Հանրապե- | | |Շիրակի` 149 |
| | |տական | | |հանրակրթական |
| | |մանկավար-| | |դպրոցների և |
| | |ժահոգեբա-| | |2 տարածքային |
| | |նական | | |մանկավարժահո- |
| | |աջակցու- | | |գեբանական |
| | |թյան | | |աջակցության |
| | |կենտրոն | | |կենտրոնների |
| | |Հասարակա-| | |մանկավարժական |
| | |կան | | |աշխատողների |
| | |կազմակեր-| | |և Արագածոտնի`|
| | |պություն-| | |118 |
| | |ներ | | |հանրակրթական |
| | |(համաձայ-| | |դպրոցների և |
| | |նությամբ)| | |1 տարածքային |
| | | | | |մանկավարժահո- |
| | | | | |գեբանական |
| | | | | |աջակցության |
| | | | | |կենտրոնների |
| | | | | |մանկավարժական |
| | | | | |աշխատողների |
| | | | | |վերապատրաստում|
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.6.|Հանրակրթական դպրոցներում |Կրթության|Տարվա |ՀՀ |Կրթության |
| |ուսումնամեթոդական |և գիտու-|ընթաց-|պետական |առանձնահատուկ |
| |նյութերի և ձեռնարկների |թյան |քում |բյուջե |պայմանների |
| |մշակում` կրթության |նախարա- | |14880000 |կարիք ունեցող |
| |առանձնահատուկ պայմանների |րություն | |ՀՀ |երեխաների ապա-|
| |կարիք ունեցող երեխաների | | |օրենքով |հովվածություն |
| |համար մատչելի ձևաչափով | | |չարգելված|հինգ անուն |
| | | | |ֆինանսա- |ուսումնամեթո- |
| | | | |կան այլ |դական |
| | | | |միջոցներ |նյութերով և |
| | | | | |ձեռնարկներով |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.7 |Բարձրագույն և |Կրթության|Տարվա |ՀՀ |Հաշմանդամու- |
| |հետբուհական մասնագիտական |և գիտու-|ընթաց-|օրենքով |թյուն ունեցող |
| |կրթական ծրագրեր |թյան |քում |չարգելված|ուսանողների |
| |իրականացնող ուսումնական |նախարա- | |ֆինանսա- |համար մատչելի |
| |հաստատություններում |րություն | |կան այլ |ուսումնական |
| |ուսանողի կրթական կարիքի |Երևանի | |միջոցներ |գործընթացի |
| |ուսումնասիրում |քաղաքապե-| | |կազմակերպման |
| | |տարան | | |խնդիրների |
| | |(համաձայ-| | |վերհանում, |
| | |նությամբ)| | |հաշվետվու- |
| | |Մարզպետա-| | |թյունների |
| | |րաններ | | |ներկայացում |
| | |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|3.8.|«Ժեստերի լեզվի |Կրթության|Տարվա |ՀՀ |Ծրագիրը |
| |թարգմանիչների պատրաստման |և գիտու-|ընթաց-|օրենքով |մշակվել և |
| |և վերապատրաստման» |թյան |քում |չարգելված|հավանության է |
| |ծրագրերի ներդրում ՀՊՄՀ-ում|նախարա- | |ֆինանսա- |արժանացել ՀՀ |
| | |րություն | |կան այլ |կրթության և |
| | |Խ. Աբով- | |միջոցներ |գիտության |
| | |յանի | | |նախարարության |
| | |անվան | | |կողմից |
| | |հայկական | | | |
| | |պետական | | | |
| | |մանկավար-| | | |
| | |ժական հա-| | | |
| | |մալսարան | | | |
|____|____________________________________________________________________|
|4. |Հաշմանդամություն ունեցող անձանց աշխատանքի և զբաղվածության իրավունքի|
| |ապահովում: |
|____|____________________________________________________________________|
|4.1.|Գործազուրկների, |Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |70 հաշմանդա- |
| |աշխատանքից ազատման ռիսկ |և սոցիա-|ընթաց-|պետական |մություն |
| |ունեցող, ինչպես նաև |լական |քում |բյուջե |ունեցող անձի |
| |ազատազրկման ձևով պատիժը |հարցերի | |(6387.5 |ներգրավում |
| |կրելու ավարտին մինչև վեց |նախարա- | |հազ. |ծրագրում |
| |ամիս մնացած աշխատանք |րություն | |դրամ) | |
| |փնտրող անձանց մասնագիտական| | | | |
| |ուսուցման կազմակերպում | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|4.2.|Գործազուրկների, |Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |70 հաշմանդա- |
| |աշխատանքից ազատման ռիսկ |և սոցիա-|ընթաց-|պետական |մություն |
| |ունեցող, ինչպես նաև |լական |քում |բյուջե |ունեցող անձի |
| |ազատազրկման ձևով պատիժը |հարցերի | |(5775.0 |ներգրավում |
| |կրելու ավարտին վեց ամիս |նախարա- | |հազ. |ծրագրում |
| |մնացած աշխատանք փնտրող |րություն | |դրամ) | |
| |անձանց կրթաթոշակի | | | | |
| |տրամադրում | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|4.3.|Աշխատաշուկայում անմրցունակ|Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |80 հաշմանդա- |
| |անձանց աշխատանքի |և սոցիա-|ընթաց-|պետական |մություն |
| |տեղավորման դեպքում |լական |քում |բյուջե |ունեցող անձանց|
| |գործատուին աշխատավարձի |հարցերի | |(27060.0 |զբաղվածության |
| |մասնակի փոխհատուցում և |նախարա- | |հազ. |խթանում |
| |հաշմանդամություն ունեցող |րություն | |դրամ) | |
| |անձին ուղեկցողի համար | | | | |
| |դրամական օգնության | | | | |
| |տրամադրում | | | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|4.4.|Հաշմանդամություն ունեցող |Աշխատանքի|Տարվա |ՀՀ |60 հաշմանդա- |
| |անձանց ծառայությունների |և սոցիա-|ընթաց-|պետական |մություն |
| |մատուցում զբաղվածության |լական |քում |բյուջե |ունեցող անձանց|
| |աջակցման կենտրոնում |հարցերի | |(9777.9 |զբաղվածության |
| | |նախարա- | |հազ. |խթանում |
| | |րություն | |դրամ) | |
| | |Հասարակա-| | | |
| | |կան | | | |
| | |կազմակեր-| | | |
| | |պություն | | | |
| | |(համաձայ-| | | |
| | |նությամբ)| | | |
|____|__________________________|_________|______|_________|______________|
|4.5.|«Զբաղվածության մասին» |Աշխատանքի|2019թ.|Լրացուցիչ|Քվոտայի |
| |Հայաստանի Հանրապետության |և սոցիա-|նոյեմ-|ֆինանսա- |համակարգի |
| |օրենքում փոփոխությունների |լական |բերի |վորում չի|առավել |
| |և լրամշակումների |հարցերի |3-րդ |պահանջ- |նպատակային և |
| |իրականացում: |նախարա- |տասն- |վում |արդյունավետ |
| | |րություն |օրյակ | |ներդրման ու |
| | | | | |գործարկման |
| | | | | |համար |
| | | | | |անհրաժեշտ` |
| | | | | |օրենքով |
| | | | | |սահմանված |
| | | | | |հիմքերի և |
| | | | | |մեխանիզմների |
| | | | | |լիարժեք |
| | | | | |ապահովում |
|____|____________________________________________________________________|
------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում