(ուժը կորցրել է 19.07.05 թիվ 27-Ն որոշում)
i
606.0008.110902
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«11» 09 2002 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 60602177
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԸՆՏՐԱԿԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎ
ՈՐՈՇՈՒՄ
28 օգոստոսի 2002 թվականի N 10/8-Ն
ԴԻՏՈՐԴԱԿԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության ընտրական օրենսգրքի 28-րդ հոդվածի 2-րդ կետով, Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը
ՈՐՈՇՈՒՄ Է.
1. Հաստատել դիտորդական առաքելություն իրականացնելու կարգը (կցվում է):
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել ԿԸՀ-ի 25.05.1999 թ. թիվ արձ. 25 կետ 1 «Դիտորդական առաքելություն իրականացնելու կարգը հաստատելու մասին» որոշումը:
Հավելված
Հայաստանի Հանրապետության
կենտրոնական ընտրական
հանձնաժողովի 2002 թվականի
օգոստոսի 28-ի թիվ 10/8-Ն որոշման
ԿԱՐԳ
ԴԻՏՈՐԴԱԿԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետությունում ընտրությունների ժամանակ դիտորդական առաքելություն իրականացնող կազմակերպությունների և անձանց հավատարմագրման կարգը, իրավունքները, պարտականությունները, գործունեության երաշխիքներն ու լիազորությունների ժամկետները:
2. Հայաստանի Հանրապետությունում Հանրապետության Նախագահի, Ազգային ժողովի և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների ժամանակ դիտորդական առաքելություն իրականացնելու իրավունք ունեն`
1) միջազգային կազմակերպությունները.
2) օտարերկրյա պետությունների ներկայացուցիչները.
3) օտարերկրյա հասարակական այն կազմակերպությունները, որոնց կանոնադրական խնդիրները ներառում են ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցեր.
4) Հայաստանի Հանրապետության այն հասարակական կազմակերպությունները, որոնց կանոնադրական խնդիրները ներառում են ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցեր:
Սույն կետի 1-3-րդ ենթակետերում նշված կազմակերպությունները և անձինք համարվում են միջազգային դիտորդներ, իսկ 4-րդ ենթակետում նշված կազմակերպությունները` տեղական դիտորդներ:
II. ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ԵՎ ՏԵՂԱԿԱՆ ԴԻՏՈՐԴՆԵՐԻ ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
3. Սույն կարգի 2-րդ կետում նշված կազմակերպություններն ու անձինք դիտորդական առաքելություն կարող են իրականացնել Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովում հավատարմագրվելուց հետո:
4. Հավատարմագրվելու համար դիմումները Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով կարող են ներկայացվել ընտրությունները նշանակելու օրվանից հետո, բայց ոչ ուշ, քան քվեարկության օրվանից տաս օր առաջ:
5. Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը դիտորդական առաքելություն իրականացնելու հավատարմագիրը համապատասխան կազմակերպություններին է հանձնում դիմումն ստանալուց ոչ ուշ, քան յոթ օր հետո:
6. ՀՀ հասարակական կազմակերպությունները դիմումին կից ներկայացնում են ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից տրված գրանցման վկայականի պատճենը և կազմակերպության կանոնադրությունը:
7. Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովում հավատարմագրվելուց հետո դիտորդների ներկայացված ցուցակի հիման վրա Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի քարտուղարը դիտորդին տալիս է համապատասխան վկայական (հայերեն լեզվով լրացված), իսկ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի նախագահը` օտարերկրյա դիտորդներին հայերեն և համապատասխանաբար անգլերեն կամ ռուսերեն լեզուներով լրացված վկայականներ:
8. Եթե դիտորդական առաքելություն իրականացնելու հայտ ներկայացրած կազմակերպությունների թվի մեծությունը կարող է տեխնիկական բարդություններ ստեղծել տեղամասային կենտրոնում քվեարկության և ձայների հաշվման համար, ապա առավելությունը տրվում է այն կազմակերպություններին, որոնք երաշխավորում են Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքում դիտորդական առաքելություն իրականացնելը:
III. ԴԻՏՈՐԴԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
9. Դիտորդն իրավունք ունի`
- ներկա գտնվել ընտրական հանձնաժողովի նիստերին, իսկ քվեարկության ընթացքում` նաև տեղամասային կենտրոնում, յուրաքանչյուր միջազգային կազմակերպությունից երկու դիտորդ, իսկ յուրաքանչյուր ՀՀ հասարակական կազմակերպությունից` մեկական դիտորդ.
- համապետական ընտրությունների ժամանակ արտասահմանում` Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական կամ հյուպատոսական ներկայացուցչություններում, կալանքի տակ պահելու լիազորություն ունեցող հաստատություններում և զինվորական մասերում կազմավորված տեղամասային կենտրոններում.
- անարգել ծանոթանալ ընտրական փաստաթղթերին, քվեաթերթիկների նմուշներին, ընտրական հանձնաժողովի որոշումներին, նիստերի արձանագրություններին, ստանալ դրանց պատճենները, կատարել քաղվածքներ.
- քվեարկության օրը հետևել ընտրական հանձնաժողովի աշխատանքներին: Դրանց վերաբերյալ հանձնաժողովի նախագահին ներկայացնել դիտողություններ և առաջարկություններ, որոնց կապակցությամբ վերջինս ձեռնարկում է անհրաժեշտ միջոցառումներ.
- հանդիպել թեկնածուների և ընտրողների հետ.
- անցկացնել մամլո ասուլիսներ և դիմել զանգվածային լրատվության միջոցներին` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:
10. Դիտորդն իրավունք չունի
- աջակցել թեկնածուներին կամ կուսակցություններին.
- միջամտել ընտրական հանձնաժողովի աշխատանքներին.
- օգտագործել իր կարգավիճակը` ընտրությունների ընթացքին հետևելու հետ չառնչվող գործողությունների համար.
- դիտորդը կարող է արտահայտել իր կարծիքը հարցման դեպքում, սակայն չի կարող պահանջել կամ փորձել միջամտել ընտրական հանձնաժողովի որոշումների ընդունմանը:
11. Միջազգային իրավունքի նորմերի, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության և սույն կանոնակարգի խախտման դեպքում Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը իրավասու է հավատարմագրված դիտորդին զրկել դիտորդական առաքելություն իրականացնելու իրավունքից:
12. Դիտորդը ընտրությունների արդյունքների ամփոփման և ընթացքի մասին զեկուցագրերի կրկնօրինակները ուղարկում է Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովին, իսկ օտարերկրյա դիտորդը` նաև Արտաքին գործերի նախարարությանը:
IV. ԴԻՏՈՐԴԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐԸ
13. Դիտորդն իր գործունեության ընթացքում գտնվում է պետության պաշտպանվածության ներքո:
14. Դիտորդի գործունեության նյութական և ֆինանսական ապահովվածությունը կատարվում է դիտորդին ուղարկող կողմի կամ իր անձնական դրամական միջոցների հաշվին:
15. Սույն կարգի 9-րդ կետով նախատեսված իրավունքներն իրականացնելիս դիտորդին համապատասխան ընտրական հանձնաժողովները ցուցաբերում են անհրաժեշտ աջակցություն:
16. Դիտորդը դիտումներն իրականացնում է ինքնուրույն, անկախ և անկողմնակալ:
17. Դիտորդը չի կարող պատասխանատվության ենթարկվել ընտրությունների ընթացքի և արդյունքների ամփոփման վերաբերյալ իր գնահատականների և կարծիքների համար:
18. Դիտորդական առաքելություն իրականացնող անձանց լիազորությունները դադարեցվում են ընտրության ավարտից տաս օր հետո: