ՄԱԿ-Ի ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՐԴԻ «ԿԱՆԱՅՔ, ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ ...

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՐՈՇՈՒՄ

28 փետրվարի 2019 թվականի N 197-Լ

ՄԱԿ-Ի ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՐԴԻ «ԿԱՆԱՅՔ, ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ» N 1325 ԲԱՆԱՁԵՎԻ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2019-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի մայիսի 4-ի N 483-Ն որոշման N 1 հավելվածի 76-րդ կետի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

Հաստատել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի «Կանայք, խաղաղություն և անվտանգություն» N 1325 բանաձևի դրույթների իրականացման գործողությունների 2019-2021 թվականների ազգային ծրագիրը և ծրագրի իրականացման ժամանակացույցը` համաձայն հավելվածի:

Հավելված
ՀՀ կառավարության
2019 թվականի փետրվարի 28-ի
N 197-Լ որոշման

ՄԱԿ-Ի ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՐԴԻ «ԿԱՆԱՅՔ, ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ» N 1325 ԲԱՆԱՁԵՎԻ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2019-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԸ

1. ՆԵՐԱԾԱԿԱՆ ՄԱՍ

Սկսած 2000-ական թվականներից` միջազգային հանրության կողմից գնալով ամրապնդվել է այն մոտեցումը, որ խաղաղության և անվտանգության համակողմանի և ընդգրկուն լինելու համար անհրաժեշտ է ապահովել կանանց իրավահավասար ներգրավումը: Հիմնվելով այս մոտեցման վրա` Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) Անվտանգության խորհուրդը (ԱԽ) 2000 թվականի հոկտեմբերի 31-ին ընդունել է «Կանայք, խաղաղություն և անվտանգություն» խորագրով 1325 բանաձևը: Բանաձևը ՄԱԿ-ի կողմից ընդունված նմանատիպ առաջին փաստաթուղթն է, որն ինստիտուցիոնալ առումով անդրադառնում է կանանց նկատմամբ զինված հակամարտությունների ազդեցությանը, զինված հակամարտությունների կանխարգելման, կարգավորման և խաղաղաշինության գործընթացին կանանց ներգրավմանը: Բանաձևն անդրադառնում է հակամարտությունների կանխարգելմանն ու լուծմանը, խաղաղ կարգավորման բանակցություններին, խաղաղապահության, խաղաղաշինության, մարդասիրական այլ առաքելություններին, ինչպես նաև հետկոնֆլիկտային շրջանում վերականգնողական գործողություններին կանանց կարևոր դերակատարության հարցերին:

1325 բանաձևը հիմնված է հինգ հիմնական ուղղությունների վրա` կանխարգելում (prevention), պաշտպանություն (protection), մասնակցություն (participation), օժանդակություն ու վերականգնում (relief and recovery) և մշտադիտարկում (monitoring):

Հաշվի առնելով այն, որ մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանությունն ու առաջխաղացումը Հայաստանի ներքին և արտաքին քաղաքականության առաջնայնություններից է, Հայաստանի Հանրապետության կողմից կարևորվում է նաև հասարակությունում կանանց դերակատարության բարձրացումը, նրանց ներգրավվածությունը խաղաղության և անվտանգության հարցերում:

Նկատի ունենալով Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը` Հայաստանի Հանրապետության համար հատկապես կարևորվում է հակամարտության ցիկլի բոլոր փուլերում կանանց ակտիվ դերակատարության ապահովումը և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ներգործությանը ենթարկված կանանց պաշտպանությունն ու նրանց մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների իրացումը:

Հետևապես, ՄԱԿ-ի ԱԽ 1325 բանաձևի դրույթների իրականացման վերաբերյալ գործողությունների ծրագիրը Հայաստանի կողմից դիտվում է որպես ազգային մեխանիզմ` հասարակական կյանքն ընդգրկող ոլորտներում կանանց իրավունքների պաշտպանության և առաջխաղացման համար:

Ծրագրի ստեղծման համար հիմք է հանդիսացել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի մայիսի 4-ի N 483-Ն որոշմամբ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից ընդունված Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2017-2019 թվականների գործողությունների ծրագիրը, որի 76-րդ կետը վերաբերում է 1325 բանաձևի դրույթների իրականացման շրջանակում գործողությունների ազգային ծրագրի մշակման հարցին, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2017 թվականի սեպտեմբերի 13-ի N 1014-Ա որոշումը, որով ստեղծվել է միջգերատեսչական հանձնաժողով 1325 բանաձևի դրույթների իրականացման վերաբերյալ գործողությունների ազգային ծրագիր մշակելու նպատակով: Միջգերատեսչական հանձնաժողովի կազմում ընդգրկված են`

1) ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի.

2) ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության.

3) ՀՀ պաշտպանության նախարարության.

4) ՀՀ արդարադատության նախարարության.

5) ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության.

6) ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարության.

7) ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության.

8) ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարության.

9) ՀՀ ոստիկանության.

10) ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության կրթության ազգային ինստիտուտի.

11) ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարության միգրացիոն ծառայության.

12) Հայկական կարմիր խաչի ընկերության ներկայացուցիչները:

Ազգային ծրագրի մշակման համակարգումն իրականացվել է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կողմից:

Ուշադրություն ենք հրավիրում այն փաստի վրա, որ 2017 թվականի հունվարի 19-ին Հայաստանի կողմից որպես ՄԱԿ-ի պաշտոնական փաստաթուղթ (S/2017/54) շրջանառվել է 1325-ի իրականացման զեկույցը:

ԾՐԱԳԻՐ ՄԱԿ-Ի ԱԽ 1325 ԲԱՆԱՁԵՎԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

(2019-2021 թթ.)

I. Մասնակցություն (Participation)

II. Պաշտպանություն (Protection)

III. Կանխարգելում (prevention)

IV. Օժանդակություն և վերականգնում (Relief and recovery)

V. Մոնիթորինգ և գնահատում (Monitoring and evaluation)

Ազգային ծրագրի մոնիթորինգն ու գնահատումն իրականացնելու նպատակով ծրագրի իրականացումից մեկ տարի անց կհիմնվի աշխատանքային խումբ, որը կազմված կլինի երեք նախարարությունների` ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության, ՀՀ պաշտպանության նախարարության, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և երեք հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներից, որոնք ունեն բավարար փորձ և գիտելիքներ կանայք, խաղաղություն և անվտանգություն հարցերի վերաբերյալ: Խմբի նպատակն է լինելու տարեկան կտրվածքով` ստացված հաշվետվությունների հիման վրա, գնահատել 1325 գործողությունների ծրագրի շրջանակներում կատարված աշխատանքների արդյունավետությունը, վերհանել խնդիրները և հանդես գալ համապատասխան առաջարկներով: