ՎԵՐԵԼԱԿՆԵՐԻ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀ ...

(ուժը կորցրել է 13.01.2022 թիվ 27-Ն որոշում)

i

040.0692.060606

«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ

 

«6» հունիսի 2006 թ.

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՐՈՇՈՒՄ

 

9 փետրվարի 2006 թվականի N 692-Ն

 

i

ՎԵՐԵԼԱԿՆԵՐԻ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

(1-ին մաս)

 

«Ստանդարտացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի դրույթներին համապատասխան, ինչպես նաև հաշվի առնելով մարդու կյանքին և առողջությանը, ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց ու պետական գույքին, շրջակա միջավայրին վնաս պատճառելու ռիսկի աստիճանը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել վերելակների և դրանց շահագործման անվտանգության պահանջների տեխնիկական կանոնակարգը` համաձայն հավելվածի:

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից 9 ամիս հետո` բացառությամբ սույն որոշմամբ հաստատված տեխնիկական կանոնակարգի 38-րդ կետի, որն ուժի մեջ է մտնում սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվանից 3 տարի հետո:

 

ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ

2006 ԹՎԱԿԱՆԻ ԱՊՐԻԼԻ 15-ԻՆ

 

Հավելված

ՀՀ կառավարության

2006 թվականի փետրվարի 9-ի

N 692-Ն որոշման

 

ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ ՎԵՐԵԼԱԿՆԵՐԻ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ

 

I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

 

1. Սույն վերելակների և դրանց շահագործման անվտանգության պահանջների տեխնիկական կանոնակարգի (այսուհետ` տեխնիկական կանոնակարգ) գործողությունը տարածվում է արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի 8428 10 ծածկագրից` շենքերում և տներում մշտական օգտագործվող վերելակների, ինչպես նաև 8431 31 000 ծածկագրից` վերելակների կազմում օգտագործվող հետևյալ անվտանգության ապահովման սարքերի վրա`

ա) նստեցման դռները փակող սարքերի վրա,

բ) հոսանքազրկման կամ վերելակի բաղկացուցիչ մասերից որևէ մեկի անսարքության դեպքում` խցիկի անկումները կամ անկառավարելի ընթացքը բացառող սարքերի վրա,

գ) արագությունը սահմանափակող սարքերի վրա,

դ) ոչ գծային կամ հետադարձ շարժման արգելակմամբ էներգիա կուտակող մեղմիչների վրա,

ե) էներգիայի ցրման մեղմիչների վրա,

զ) անկումները կանխելու համար օգտագործվող հիդրավլիկ ուժային շղթաների խոռոչներում տեղակայված անվտանգության ապահովման բաղկացուցիչ մասերի վրա,

է) էլեկտրոնային բաղկացուցիչ մասեր պարունակող փոխարկիչների տեսքով անվտանգության ապահովման էլեկտրական ապահովիչ սարքերի վրա

2. Սույն տեխնիկական կանոնակարգով սահմանվում են 1-ին կետով նախատեսված շենքերում և տներում մշտական օգտագործման վերելակներին (այսուհետ` վերելակներ) ու դրանց կազմում օգտագործվող` անվտանգության ապահովման սարքերին (այսուհետ` անվտանգության ապահովման սարքեր) ներկայացվող տեխնիկական պահանջները, մակնշմանը ներկայացվող պահանջները, վերելակների կառուցվածքը և անվտանգ շահագործման կանոնները, համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերը:

3. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի գործողությունը չի տարածվում`

ա) հանրային կամ անհատ անձանց փոխադրման համար օգտագործվող կախուղիների, այդ թվում` ճոպանուղիների վրա,

բ) զինված ուժերի կամ իրավապահ մարմինների օգտագործման համար հատուկ նախատեսված վերելակների վրա,

գ) հանքահորերում օգտագործվող ամբարձիչ սարքերի վրա,

դ) թատրոններում օգտագործվող վերելակների վրա,

ե) տրանսպորտային միջոցների վրա տեղադրված ամբարձիչների վրա,

զ) սարքավորումներին միացված և բացառապես աշխատատեղին հասնելու համար նախատեսված վերելակների վրա,

է) ատամնաձողերի և ժանանիվների օգնությամբ փոխադրման համակարգերի վրա,

ը) շինհրապարակներում մարդկանց կամ մարդկանց և բեռների ամբարձիչների վրա:

4. Վերելակները և դրանց անվտանգության ապահովման սարքերը ենթակա են համապատասխանության պարտադիր գնահատման:

 

II. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

i

5. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հասկացությունները`

անվանական արագություն` վերելակի տեխնիկական տեղեկաթերթիկում ամրագրված խցիկի շարժման արագությունը, որով այն հաշվարկված է.

անվանական բեռնունակություն` վերելակի տեխնիկական տեղեկաթերթիկում ամրագրված բեռի ամենամեծ զանգվածը, որի փոխադրման համար նախատեսված է վերելակը.

անվտանգության ապահովման սարքեր արտադրող` իրավաբանական անձ կամ անհատ ձեռնարկատեր, որը պատասխանատու է անվտանգության ապահովման սարքերի նախագծման, արտադրման, տեղադրման, համապատասխանությունը հայտարարագրելու, համապատասխանության ազգային նշանով մակնշելու և շուկա վաճառքի հանելու համար.

անվտանգության էլեկտրական սարքավորում` վերելակի անվտանգ շահագործումն ապահովելու համար նախատեսված էլեկտրական սարքավորում.

անվտանգության շղթա` անվտանգության սարք պարունակող էլեկտրական շղթա.

անվտանգության սարք` վերելակից անվտանգ օգտվելն ապահովելու համար նախատեսված տեխնիկական սարք.

աշխատանքային (ընթացքի) արագություն` վերելակի խցիկի շարժման փաստացի արագություն, որը կարող է անվանական արագությունից շեղվել 15 տոկոսից ոչ ավելի.

աստղանիվային կարապիկ` կարապիկ, որի քարշող ճիգն ստեղծվում է քարշող շղթայի աստղանիվին կառչելու հաշվին.

արտաքին կառավարում` կառավարման տեսակ, որի ժամանակ վերելակի գործարկման հրահանգները տրվում են միայն շինության հարկերի հարթակներից.

բազմաշերտ ապակի` ապակե արտադրատեսակ` կազմված 2 և ավելի շերտից, որոնք միմյանց միացված են մեկ կամ մի քանի միջանկյալ պլաստմասսայե պատվածքով միջնաշերտով.

բլոկային սենք` բլոկների տեղադրման համար նախատեսված առանձին շինություն.

գետնախորշ` վերելակի հորանի մի մասը, որը գտնվում է ներքևի հարկի հարթակի եզրից ցածր.

եզակի կառավարում` մեկ վերելակի կառավարման համակարգ.

էլեկտրական վերելակ` վերելակ` էլեկտրաշարժաբերով.

թափարգելիչ` աշխատանքային սահմանային դիրքերից անցման դեպքում շարժվող խցիկի (հակակշռի) թափամեղմման և կանգնեցման համար նախատեսված սարք.

թեքող (ուղղորդիչ) բլոկ` ճոպանը պահանջվող ուղղությամբ թեքող սարք.

թմբուկավոր կարապիկ` կարապիկ, որի քարշող ճիգն ստեղծվում է ճկուն քարշող տարրերի թմբուկին կոշտ ամրացնելու և դրանց` թմբուկի հետ շփման հաշվին.

խառը կառավարում` կառավարման տեսակ, որի դեպքում վերելակի գործարկման հրահանգներ տրվում են ինչպես խցիկի ներսից, այնպես էլ` հարկերի հարթակներից.

խմբակային կառավարում` 2 և ավելի վերելակների համատեղ աշխատանքի կառավարման համակարգ.

խցիկ` բեռնակրող սարք, որը նախատեսված է մարդկանց (ուղևորների) տեղավորման համար.

խցիկի աշխատանքային լուսավորություն` մշտական էլեկտրական լուսավորություն, որն ապահովում է խցիկի նորմավորված լուսավորությունը.

խցիկի կանգի ճշտություն (կանգի ճշտություն)` խցիկի ավտոմատ կանգից հետո ուղղագիծ ուղղությամբ դրա հատակի և հարկի հարթակի միջև եղած տարածությունը (մակարդակների տարբերությունը).

խցիկի հատակի օգտակար մակերես` խցիկի հատակի մակերեսը, որը սահմանափակված է պատերի ներքին մակերևույթներով և խցիկի դռնով (դռներով)` հանած ծխնիավոր դռների մի փեղկի և բռնաձողի բացվելու ժամանակ գրաված մակերեսը.

կալուն (բաշմակ)` ուղղորդիչների նկատմամբ վերելակի հանգույցների դիրքն ապահովող սարք.

կառավարման համակարգ` վերելակի աշխատանքն ապահովող կառավարման սարքերի (հարմարանքների) համախումբ.

կառավարման հրահանգ` վերելակից օգտվող ուղևորի կամ սպասարկող անձնակազմի կողմից կառավարման համակարգին տրվող կամ այդ համակարգի կողմից ձևավորվող հրահանգ.

կառավարման շղթա` էլեկտրական շղթա, որը պարունակում է տարրեր, որոնց գործառութային նշանակությունն էլեկտրասարքավորումները և (կամ) առանձին էլեկտրական սարքերը գործողության մեջ դնելը կամ դրանց պարամետրերը փոխելն է.

կառավարման ռեժիմ` կառավարման համակարգի միջոցով վերելակի աշխատանքային գործառույթների կատարման հնարավորությունների ամբողջականության ապահովումը.

կառավարման տեսակ` վերելակն իր նշանակությամբ օգտագործելու ժամանակ կառավարման հրահանգներ տալու եղանակների համատեղումը.

կարապիկ` վերելակի խցիկի շարժումն ապահովող քարշող ճիգի ստեղծման համար նախատեսված էլեկտրաշարժիչով էլեկտրամեխանիկական սարք.

կտրուկ արգելակման որսիչներ` առաձգական տարրեր չունեցող որսիչներ.

հավաքական կառավարում` խառը կառավարում, որի դեպքում կառավարման մի հրահանգը տալուց (գրանցելուց) հետո կարող են տրվել (գրանցվել) նաև հաջորդական հրահանգներ, որոնք կատարվում են սահմանված ծրագրին համապատասխան.

հավաքակցման (մոնտաժային) գծագիր` գծագիր, որի համաձայն տեղակայվում և մոնտաժվում են վերելակի սարքավորումները.

հիդրավլիկական վերհան (վերելակ)` վերելակ` առաջընթաց շարժման էլեկտրապոմպային հիդրոշարժաբերով.

հորան` շինություն, որում շարժվում են խցիկը և հակակշիռը.

ճկուն քարշող տարր` տարր (ճոպան, շղթա, փոկ), որից կախված է խցիկը (հակակշիռը) և, որը նախատեսված է քարշի ճիգերը փոխանցելու համար.

մեքենայական սենք` բոլոր կողմերից ցանկապատված տարածություն` լուսավորված դռնով, որում տեղադրված են շարժաբերը, ներանցման սարքվածքը, կառավարման կայանը և վերելակի այլ սարքերը.

նետանցման սարք` էլեկտրատեխնիկական սարք, որի հիմնական նշանակությունը վերելակի էլեկտրասնուցման ուժային գծի մուտքին լարում տալը (միացնելը) և անջատելն է.

ներքին կառավարում` կառավարման տեսակ, որի դեպքում վերելակի գործարկման կառավարման հրահանգները տրվում են միայն խցիկի ներսից.

շահագործման հանձնում` ավարտված գործընթաց, որը փաստում է վերելակի` իր նշանակությամբ օգտագործման և փաստաթղթային ձևակերպման պատրաստ լինելը.

շարժիչի հոսանքի գլխավոր շղթա` էլեկտրական շղթա, որը պարունակում է էլեկտրաշարժիչին էլեկտրական էներգիա հաղորդելու տարրեր.

որսիչներ` անվտանգության հարմարանք, որը նախատեսված է խցիկը (հակակշիռը) կանգնեցնելու և ուղղորդիչների վրա պահելու համար` դրա աշխատանքային արագության մեծացման կամ քարշող տարրերի կտրվելու դեպքում.

սահուն արգելակման որսիչներ` որսիչներ, որոնք ունեն առաձգական տարր (զսպանակ և այլն), որի դեֆորմացիայով որոշվում է արգելակման մասի վրա ազդող ուժի մեծությունը.

վերելակ` պարբերական գործողության հաստատուն բեռնամբարձչային սարք` նախատեսված անշարժ ամրացված և հորիզոնականի նկատմամբ 150-ից ավելի անկյունային թեքությամբ ուղղորդիչով շարժվող խցիկում ուղևորներ կամ ուղևորներ և բեռներ փոխադրելու համար կամ միայն բեռներ փոխադրելու համար, եթե խցիկը մատչելի է մարդկանց` առանց որևէ դժվարության խցիկ մուտք գործելու համար, և եթե այն սարքավորված է ներսում գտնվող մարդու համար հասանելի կառավարման միջոցներով.

վերելակը շուկա վաճառքի հանելը` արտադրող կամ տեղադրող կազմակերպության կողմից վերելակն առաջին անգամ շահագործողին հանձնելը.

վերելակի սարքավորում` վերելակի կազմի մեջ մտնող առանձին սարքեր և մեխանիզմներ ու հանգույցներ.

վերելակը տեղադրող կազմակերպություն` իրավաբանական անձ կամ անհատ ձեռնարկատեր, որն իր վրա է վերցնում վերելակի նախագծման, արտադրման կամ տեղադրման, համապատասխանությունը հայտարարագրելու, համապատասխանության ազգային նշանով մակնշելու և շուկա վաճառքի հանելու պատասխանատվությունները.

տեխնիկական սպասարկում` համալիր ընթացակարգեր` վերելակի սարքինությունը և աշխատունակությունը պահպանելու համար.

ուժային շղթա` էլեկտրական շղթա, որը պարունակում է տարրեր` էլեկտրական էներգիայի փոխանցման, բաշխման և այլ արժեքներով հարաչափերի էլեկտրական էներգիայի կերպափոխման գործառութային նշանակությամբ.

փոկանիվով կամ շփման թմբուկով կարապիկ` կարապիկ, որի քարշող ճիգն ստեղծվում է քարշող տարրերի փոկանիվի կամ թմբուկի հետ շփման հաշվին:

(5-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)

 

III. ՇՈՒԿԱ ՄՈՒՏՔ ԳՈՐԾԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

 

6. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում վերելակների և դրանց անվտանգության ապահովման սարքերի իրացման ժամանակ պետք է պահպանվեն համապատասխանության պարտադիր գնահատման ենթակա արտադրանքի նկատմամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պայմանները:

i

7. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում համապատասխանության պարտադիր գնահատման ենթակա և շրջանառության մեջ գտնվող վերելակներն ու դրանց անվտանգության ապահովման սարքերը պետք է ուղեկցվեն համապատասխանության ազգային նշանի մակնշմամբ կամ համապատասխանության հայտարարագրով:

(7-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)

8. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում նշված վերելակներն ու դրանց անվտանգությունն ապահովող սարքերը կարող են շուկա վաճառքի հանվել և շահագործման հանձնվել միայն այն դեպքում, եթե դրանք պատշաճ կերպով տեղադրվել են, ինչպես նաև ըստ նշանակության շահագործման պայմաններում որևէ վտանգ չեն կարող ներկայացնել մարդկանց կյանքին, առողջությանը կամ գույքին:

9. Շենքի կամ շինության տարածքում շինարարական աշխատանքներ կատարելու համար պատասխանատու և վերելակ տեղադրող կազմակերպությունները պետք է միմյանց տեղեկացնեն վերելակի անվտանգ շահագործման համար կարևոր նշանակություն ունեցող փաստերի մասին և համապատասխան միջոցներ ձեռնարկեն դրանց անվտանգ շահագործումն ապահովելու ուղղությամբ: Նրանք պետք է կատարեն բոլոր այն անհրաժեշտ գործողությունները, որպեսզի վերելակների համար նախատեսված հորաններում տեղադրված չլինեն խողովակներ կամ մետաղալարեր` բացառությամբ վերելակների շահագործման կամ անվտանգության ապահովման համար նախատեսվածներից:

 

IV. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

10. Վերելակների և դրանց անվտանգության ապահովման սարքերի վերաբերյալ սույն տեխնիկական կանոնակարգով չնախատեսված անվտանգության պահանջները պետք է համապատասխանեն ցածր լարման էլեկտրասարքավորումների ու մեքենաների և մեխանիզմների անվտանգությանը ներկայացվող` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին:

 

ԽՑԻԿԸ, ԽՑԻԿԻ ԿԱՆԳՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ ԵՎ ՆԵՑՈՒԿԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ

 

11. Խցիկը պետք է արտադրված լինի այնպես, որպեսզի վերելակի ուղևորների առավելագույն թիվը և անվանական բեռնունակությունը համապատասխանի վերելակը տեղադրող կազմակերպության կողմից սահմանված տարողության ու հզորության չափանիշներին:

12. ՈՒղևորների փոխադրման համար նախատեսված վերելակների խցիկները պետք է արտադրված լինեն այնպես, որպեսզի դրանց կառուցվածքային առանձնահատկությունները չխոչընդոտեն հաշմանդամ մարդկանց մուտքը և, որպեսզի հնարավոր լինի վերելակի կառավարումը հարմարեցնել այդպիսի մարդկանց և նրանց կողմից դրա շահագործումը դյուրին դարձնել:

13. Խցիկի կանգն ապահովող միջոցները և նեցուկային միջոցները, դրանց կցամասերը և այլ բաղկացուցիչ մասերը պետք է ընտրված լինեն այնպես, որպեսզի դրանք ապահովեն անվտանգության ընդհանուր մակարդակը և նվազեցնեն խցիկի անկման հավանականությունը` հաշվի առնելով շահագործման պայմանները, օգտագործված նյութերը և արտադրման պայմանները:

14. Եթե խցիկի կանգն ապահովվում է ճոպանների կամ շղթաների միջոցով, ապա պետք է նախատեսված լինեն 2 առանձին ճոպաններ կամ շղթաներ` յուրաքանչյուրն իր ամրանային համակարգով: Այդպիսի ճոպաններն ու շղթաները պետք է զուրկ լինեն միակցումներից` բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դրանք անհրաժեշտ են հանգույցն ամրացնելու համար:

15. Շահագործման աշխատանքային ռեժիմում խցիկի ինքնավար կանգի ճշտությունը պետք է լինի 35 մմ-ի սահմաններում:

 

ԲԵՌՆՈՒՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՐԱԳՈՒԹՅԱՆ ԳԵՐԱԶԱՆՑՈՒՄԸ ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿՈՂ ՍԱՐՔԵՐԸ

 

16. Վերելակները պետք է արտադրված և տեղադրված լինեն այնպես, որպեսզի անվանական բեռնունակության գերազանցման դեպքում վերելակների տեղաշարժը բացառվի:

17. Վերելակները պետք է սարքավորված լինեն արագությունը կարգավորող (արագության գերազանցումը կանխող) սարքով` բացառությամբ այն վերելակների, որոնց շարժիչային համակարգն ինքն է կարգավորում արագությունը և բացառում արագության գերազանցումը:

18. Խցիկի աշխատանքային ընթացքի արագության շեղումներն անվանական արագությունից պետք է լինեն 15 տոկոսից ոչ ավելի:

19. Արագընթաց վերելակները, որոնց ընթացքի արագությունը գերազանցում է 0,6 մ/վ-ն, պետք է սարքավորված լինեն արագության վերահսկման ու արագության սահմանափակման համար նախատեսված սարքերով և կանգի ժամանակ փափուկ արգելակումն ապահովող արգելակման համակարգով:

Չի թույլատրվում արգելակման համակարգերում ասբեստի օգտագործումը:

20. Շփման փոկանիվի միջոցով աշխատող վերելակները պետք է նախագծված լինեն այնպես, որպեսզի ապահովվի փոկանիվների քարշաճոպանների կայունությունը:

 

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄԸ

 

21. Բոլոր ուղևորատար վերելակները պետք է ապահովված լինեն իրենց աշխատանքային մեխանիզմներով` բացառությամբ այն վերելակների, որոնց հակակշիռները փոխարինված են երկրորդ խցիկով:

22. Վերելակ տեղադրող կազմակերպությունը պետք է ապահովի վերելակների աշխատանքային մեխանիզմների և դրանց հետ կապված սարքերի անմատչելիությունն ուղևորների համար` բացառությամբ տեխնիկական սպասարկման, նորոգման և արտակարգ իրավիճակների դեպքերի:

 

ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ

 

23. Առանց ուղեկցողի հաշմանդամ ուղևորների համար նախատեսված վերելակների կառավարման միջոցները պետք է տեղադրված լինեն այնպես, որպեսզի դրանք մատչելի լինեն նրանց համար:

24. Կառավարման միջոցների գործառույթները պետք է հստակ մակնշված լինեն:

25. Վերելակների խմբի կանչի սխեմաները կարող են լինել առանձին կամ փոխկապակցված:

26. Էլեկտրասարքավորումները պետք է տեղադրված լինեն այնպես, որպեսզի`

ա) բացառվեն վերելակների հետ ուղղակի կապ չունեցող միացումներին դրանք խառնելու հնարավորությունը,

բ) հոսանքի միացումը հնարավոր լինի անգամ բեռնվածության ժամանակ,

գ) վերելակի ընթացքը կախված լինի էլեկտրական ապահովիչների առանձին էլեկտրական պաշտպանական սխեմաներից,

դ) էլեկտրասարքավորումների անսարքությունը չառաջացնի արտակարգ իրավիճակներ:

 

ԽՑԻԿԻՑ ԴՈՒՐՍ ԳՏՆՎՈՂ ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՍՊԱՌՆԱՑՈՂ ՎՏԱՆԳՆԵՐԸ

 

27. Վերելակները պետք է արտադրված լինեն այնպես, որպեսզի խցիկների աշխատանքային տարածությունը բացարձակապես անմատչելի լինի դրանցից դուրս գտնվող մարդկանց համար` բացառությամբ տեխնիկական սպասարկման, նորոգման կամ արտակարգ իրավիճակների դեպքերի: Վերելակների բնական շահագործումը պետք է ընդհատվի մինչև այդ տարածք մարդու մուտք գործելը:

28. Վերելակները պետք է արտադրված լինեն այնպես, որպեսզի վերջնակետային դիրքերից որևէ մեկում խցիկների գտնվելու պահին բացառվի բախման ռիսկը, որը հնարավոր է ապահովել այդ վերջնակետային դիրքերից դուրս գտնվող ազատ տարածության առկայությամբ:

Առանձին դեպքերում, երբ նշված լուծումը կիրառելի չէ, հատկապես ավարտված շինություններում կարող են կիրառվել բախման վտանգը բացառող այլ համապատասխան միջոցներ:

29. Խցիկի մուտքի և ելքի սանդղահարթակները պետք է սարքավորված լինեն շահագործման նախատեսվող պայմաններին համապատասխանող մեխանիկական դիմադրությամբ արտաքին դռներով:

Բնականոն շահագործման պայմաններում բլոկավորող սարքը պետք է`

ա) բացառի միտումնավոր կամ պատահաբար գործարկված խցիկի ընթացքը, եթե բոլոր արտաքին դռները համապատասխան ձևով փակված չեն,

բ) կանխի վերելակի մուտքի դռների բացվելը` խցիկի բացակայության դեպքում:

Հավասարեցման արագության կարգավորման պայմանով թույլատրվում է հատուկ գոտիներում վերելակների ընթացքի ժամանակ արտաքին դռները բաց լինելու հնարավորությունը:

 

ԽՑԻԿՈՒՄ ԳՏՆՎՈՂ ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՍՊԱՌՆԱՑՈՂ ՎՏԱՆԳՆԵՐԸ

 

30. Վերելակների խցիկներն ամբողջությամբ պետք է պարփակված լինեն համապատասխան բարձրություն ունեցող պատերով, սարքավորված հատակով և առաստաղով` բացառությամբ օդափոխության անցքերի, և ունենան խցիկների բարձրությամբ տեղադրված դռներ: Դռները պետք է տեղադրված լինեն այնպես, որպեսզի խցիկը չշարժվի` բացառությամբ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 29-րդ կետի երրորդ պարբերության, եթե դռները բաց են, իսկ բացման դեպքում պետք է անմիջապես դադարեցնի ընթացքը:

Երկու հարկերի միջև վերելակի կանգի դեպքում դռները պետք է փակ լինեն և բլոկավորված:

31. Հոսանքազրկման կամ վերելակների սարքավորումներից որևէ մեկի անսարքության դեպքում վերելակները պետք է ունենան խցիկների ազատ անկումը կամ դրանց անկառավարելի ընթացքը կանխարգելող սարքեր:

Խցիկի ազատ անկումը կանխարգելող սարքը պետք է անկախ լինի խցիկի արգելակման միջոցներից:

Վերելակներ արտադրող կազմակերպության կողմից սահմանված վերելակների անվանական բեռնունակության և առավելագույն արագության պայմաններում խցիկի ազատ անկումը կանխարգելող սարքի միջոցով պետք է հնարավոր լինի խցիկի ընթացքի դադարեցումը: Այդ սարքի միջոցով խցիկի ընթացքի յուրաքանչյուր կանգը, անկախ խցիկի բեռնվածությունից, չպետք է լինի կտրուկ արգելակմամբ, որը վնասակար ազդեցություն կունենա ուղևորների վրա:

32. Մեղմիչները պետք է տեղադրված լինեն հորանի հատակի և խցիկի հատակի միջև: Այդ դեպքում սույն տեխնիկական կանոնակարգի 28-րդ կետում նախատեսված ազատ տարածության մակերեսը պետք է լինի հաշվարկված` մեղմիչներն ամբողջությամբ սեղմված վիճակում:

Սույն պահանջը չի տարածվում այն վերելակների վրա, որոնց խցիկներն իրենց կառուցվածքով կամ ընթացքն ապահովող համակարգով նախատեսված չեն սույն տեխնիկական կանոնակարգի 28-րդ կետում նշված ազատ տարածություն խցիկի մուտքի համար:

33. Վերելակները պետք է արտադրված լինեն այնպես, որպեսզի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 31-րդ կետով նախատեսված խցիկների անկառավարելի ընթացքը կանխարգելող սարքերի անսարքության դեպքում բացառվի դրանց շահագործման հնարավորությունը:

34. Խցիկի արտաքին և ներքին դռները կամ, մեխանիզացված լինելու դեպքում, երկու դռները միասին պետք է սարքավորված լինեն դրանց շարժման ընթացքում բախումը կանխող սարքով:

35. Արտաքին դռները, ներառյալ ապակե մասերով դռները, պետք է լինեն ջերմահրակայուն` հրդեհից շինության պաշտպանության համար` կապված բոցի տարածումը կանխարգելելու և ջերմությունը փոխանցելու հետ:

36. Հակակշիռները պետք է տեղադրված լինեն այնպես, որպեսզի բացառվի դրանց բախումը խցիկի հետ կամ անկումը դրա վրա:

37. Վերելակները պետք է սարքավորված լինեն այնպիսի միջոցներով, որոնք հնարավորություն կստեղծեն վերելակում մնացած ուղևորներին փրկելու համար:

38. Խցիկները պետք է ապահովված լինեն վերելակի շահագործման սպասարկող անձնակազմի հետ մշտական կապ ապահովող երկկողմանի հաղորդակցության միջոցներով:

39. Վերելակները պետք է արտադրված լինեն այնպես, որպեսզի վերելակ տեղադրող կազմակերպության կողմից սահմանված շարժիչի ջերմաստիճանի թույլատրելի մակարդակը գերազանցվելու դեպքում վերելակը շարունակի իր ընթացքը և չկատարի նոր հրահանգներ:

40. Խցիկը պետք է արտադրված լինի այնպես, որպեսզի ուղևորների համար ապահովվի բավարար օդափոխություն` անգամ խցիկի երկարատև կանգի դեպքում:

41. Շահագործման բոլոր պայմաններում խցիկը պետք է լինի լուսավորված, դրա ընթացքի և բաց դռների ժամանակ այն պետք է ունենա նաև վթարային լուսավորությունն ապահովող միջոց:

42. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 38-րդ կետում նշված հաղորդակցության միջոցները և 41-րդ կետում նշված վթարային լուսավորության միջոցները պետք է լինեն այնպես, որպեսզի գործեն անգամ վերելակների հիմնական էլեկտրասնուցման բացակայության դեպքում: Դրանց գործելու տևողությունը պետք է բավարար լինի բոլոր անհրաժեշտ փրկարարական գործողություններն ավարտելու համար:

43. Հրդեհների ժամանակ վերելակներից օգտվելը խստիվ արգելվում է: Արտակարգ իրավիճակների դեպքում մարդկանց` վերելակներով տեղահանումն արգելվում է:

 

ՄԱԿՆՇՈՒՄԸ

 

44. Վերելակների մակնշումը պետք է համապատասխանի մեքենաներին և մեխանիզմներին ներկայացվող` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին:

45. Վերելակների խցիկներում տեսանելի տեղում պետք է տեղադրված լինեն վահանակներ, որտեղ պետք է նշված լինի անվանական բեռնունակությունը` կիլոգրամներով և ուղևորների առավելագույն թույլատրելի թվով:

46. Այն վերելակների, որոնց կառուցվածքը տալիս է խցիկի մեջ մնացած ուղևորներին ինքնուրույն դուրս գալու հնարավորություն, դրանց խցիկներում պետք է փակցված լինի համապատասխան ցուցումներ պարունակող վահանակ:

 

ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ

 

47. Վերելակների անվտանգությունն ապահովող սարքերը պետք է ուղեկցվեն դրանց հավաքումը, միացումները, կարգավորումը և տեխնիկական սպասարկումն ապահովող շահագործման փաստաթղթերով:

48. Շահագործման փաստաթղթերը պետք է ընդգրկեն վերելակների բնականոն շահագործման, տեխնիկական սպասարկման, զննման, նորոգման, պարբերական ստուգման, փրկարարական գործողությունների համար անհրաժեշտ հատակագծի և սխեմաների վերաբերյալ ցուցումներ:

49. Շահագործման փաստաթղթերի լրակազմում ընդգրկված տեղեկաթերթիկում կամ տեղեկամատյանում պետք է նախատեսված լինեն վերելակների շահագործման ընթացքում անհամապատասխանությունների, նորոգումների պարբերական ստուգումների արդյունքների գրառումներ կատարելու համար համապատասխան բաժիններ:

 

V. ՎԵՐԵԼԱԿՆԵՐԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ

 

50. Վերելակների սարքավորումները պետք է ապահովեն դրանց տեղափոխման և տեղադրման համար բեռնամբարձիչների օգտագործումը, եթե դրանց չափերը, զանգվածները կամ ձևը հնարավորություն չեն տալիս դրանք ձեռքերով տեղաշարժելու:

51. Յուրաքանչյուր առաքվող վերելակ պետք է ունենա շահագործման փաստաթղթերի հետևյալ լրակազմը`

1) տեղեկաթերթիկ կամ տեղեկամատյան` կից փաստաթղթերով`

ա) հավաքակցման (մոնտաժային) գծագիր,

բ) սկզբունքային էլեկտրական սխեմա` սխեմայի տարրերի անվանացանկով, և միացման էլեկտրական սխեմա,

գ) վերելակի և համապատասխանության պարտադիր գնահատման ենթակա սարքավորումների համապատասխանության սերտիֆիկատների պատճենները.

2) շահագործման ձեռնարկ, որը պետք է ընդգրկի`

ա) վերելակի համառոտ նկարագիրը,

բ) անվտանգ շահագործման, այդ թվում` տեխնիկական սպասարկման, նորոգման, տեխնիկական արատաորոշման պահանջները և պայմանները,

գ) խցիկից մարդկանց անվտանգ տարահանման մեթոդիկան,

դ) շուտ փչացող մանրակների անվանացանկը,

ե) վերելակի ծառայության ժամկետի վերաբերյալ ցուցումը.

3) հավաքակցման հրահանգ:

52. Թույլատրվում է վերելակների տեղադրում (տեխնիկական սպասարկում, նորոգում) իրականացնող կազմակերպության կողմից հավաքակցման գծագրում կատարել փոփոխություններ` բացառությամբ կարապիկի և վերելակի տեղեկաթերթիկում (տեղեկամատյանում) ներկայացված տվյալների: Կարապիկի 1800 շրջումը չի նշանակում դրա դիրքի փոփոխությունը:

Փոփոխությունները պետք է լինեն գրառված և ստորագրությամբ ու կազմակերպության կնիքով վավերացված:

 

ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՄԱՍԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

53. Վերելակների սարքավորումների տեղակայման համար նախատեսված շինարարական մասը պետք է հաշվարկված լինի վերելակների շահագործման և փորձարկման ժամանակ, ինչպես նաև բոլոր ձգող տարրերի անջատման դեպքում առաջացող բեռնվածությունների համար և համապատասխանի շենքերի (շինությունների) նախագծերում նախատեսված շինարարական նորմերին:

54. Վերելակների տեղակայման համար նախատեսված շինարարական մասերը պետք է համապատասխանեն հակահրդեհային անվտանգության ապահովման պահանջներին:

55. Վերելակների բաղկացուցիչ մասերի տեղադրման համար նախատեսված շենքերի ջեռուցման և օդափոխության սարքավորումների անհրաժեշտությունը ներկայացվում է շենքերի (շինությունների) նախագծման ժամանակ վերելակների շահագործման պայմաններին ներկայացվող` արտադրող կազմակերպության կողմից սահմանված պահանջներին համապատասխան:

 

ՀՈՐԱՆԸ

 

56. Վերելակների տեղադրման համար նախատեսված հորանները պատերով, հատակով և ծածկով կամ անվտանգության ապահովման համար անհրաժեշտ տարածությամբ պետք է անջատված լինեն դրանց կից հրապարակից և աստիճանից, որոնց վրա տեղադրված են սարքավորումներ կամ կարող են գտնվել մարդիկ:

57. Վերելակների խցիկները, հակակշիռները և խցիկը հավասարակշռող սարքավորումը պետք է տեղադրված լինեն մի հորանում:

58. Լրիվ արգելափակված հորանի մեջ թույլատրվում է հետևյալ տարրերի առկայությունը`

ա) հարկերի հարթակներում վերելակների հորանի դռների որմնանցքեր,

բ) սարքավորումների սպասարկման և վթարային դռների որմնանցքեր, ինչպես նաև դիտանցքեր,

գ) հրդեհի դեպքում գազերի և ծխի ելքի համար արտաթողման անցքեր,

դ) օդանցքեր,

ե) վերելակի աշխատանքի համար անհրաժեշտ անցքեր` տեղակայված վերելակների հորանի և մեքենայական կամ բլոկային սրահի միջև:

59. Մասամբ արգելափակված և մասամբ ոչ լրիվ (ցանցային և այլն) արգելափակված հորանների դեպքում հորանի լրիվ արգելափակման բարձրությունը մարդկանց համար հասանելի տեղերում (N 1 նկար) պետք է լինի`

ա) հարկերի հարթակներում հորանի դռան կողմից` 3,5 մ-ից ոչ պակաս,

բ) մյուս կողմերից` 2,5 մ-ից ոչ պակաս, եթե մինչև վերելակների շարժական մասերն ընկած տարածությունը չի գերազանցում 0,5 մ-ն:

Եթե մինչև վերելակների շարժական մասերն ընկած տարածությունը գերազանցում է 0,5 մ-ն, ապա 2,5 մ մեծությունը 2,0 մ տարածության վրա (N 2 նկար) կարելի է հաջորդաբար փոքրացնել` մինչև 1,1 մ-ից ոչ պակաս բարձրության:

Արգելափակման և միջհարկային ծածկերի ծայրերի, աստիճանների և հարթակների միջև տարածությունը պետք է լինի 0,15 մ-ից ոչ ավելի:

 

Նկար N 1. Մինչև վերելակների շարժական տարրերն ընկած տարածությունը

------------

ԻՐՏԵԿ - նկարը չի բերվում

 

A-ն մինչև վերելակի շարժական տարրերն ընկած տարածությունն է:

B-ն արգելափակման և միջհարկային ծածկերի ծայրերի, աստիճանների և հարթակների միջև ընկած տարածությունն է:

H1 -ը հարկային հարթակի կողմից արգելափակման բարձրությունն է:

H2 -ը մյուս կողմերից արգելափակման թույլտվությունն է:

 

Նկար N 2. Հորանի արգելափակման բարձրությունը` կախված մինչև վերելակների շարժական մասերն ընկած տարածությունից

------------

ԻՐՏԵԿ - նկարը չի բերվում

 

A-ն մինչև վերելակի շարժական մասերն ընկած տարածությունն է:

H-ն արգելափակման բարձրությունն է:

60. Հորանի լրիվ արգելափակումը պետք է դիմանա 300 Ն-ին հավասար բեռնվածությանը, որը պետք է հավասարաչափ բաշխված լինի 5 սմ2 մակերես ունեցող` շրջանաձև կամ քառակուսի մակերևույթի վրա ուղիղ անկյան տակ դրա ցանկացած կետում 15 մմ-ն չգերազանցող` կիրառվող առաձգական դեֆորմացիային: Այդ դեպքում մնացորդային դեֆորմացիա չի թույլատրվում:

61. Մարդկանց համար հասանելի տեղերում հորանի արգելափակման համար օգտագործվող հարթ կամ ձևավոր ապակյա պանելները պետք է պատրաստված լինեն բազմաշերտ ապակուց և ունենան սույն տեխնիկական կանոնակարգի 59-րդ կետին համապատասխան բարձրություն:

62. Վերելակների յուրաքանչյուր ուղղորդիչի տակ գետնախորշի հատակը, բացառությամբ կախովի ուղղորդիչների, պետք է հաշվարկված լինի ըստ որսիչների գործարկման պահին առաջացող ուժի և ուղղորդիչների զանգվածների գումարին համապատասխան բեռնվածության:

63. Խցիկի թափամեղմիչի հենարանների տակ գետնախորշի հատակը պետք է հաշվարկված լինի ստատիկ բեռնվածությանը համապատասխան որոշված 1-ին բանաձևով`

 

    4 gn * (K+Q) (Ն)                         (1)

 

որտեղ`

K-ն խցիկին կից կախվող կոնստրուկտորային տարրերի (հավասարակշռող ճոպանների և շղթաների, կախովի մալուխների մի մասը և այլն) և խցիկի զանգվածն է` հաշվարկված կիլոգրամով,

Q-ն անվանական բեռնունակությունն է (զանգվածը)` հաշվարկված կիլոգրամով,

gn -ն ազատ անկման արագացման մեծությունն է (9,81 մ/վ2):

64. Հակակշռի թափամեղմիչի հենարանների տակ կամ շարժական հավասարակշռող բեռի տարածքում գետնախորշի հատակը պետք է հաշվարկված լինի հակակշռի համար ստատիկ բեռնվածությանը համապատասխան որոշված 2-րդ բանաձևով`

 

    4 gn * (K+kQ) (Ն)                        (2)

 

որտեղ`

K-ն խցիկին կից կախվող կոնստրուկտորային տարրերի (հավասարակշռող ճոպանների և շղթաների, կախովի մալուխի մի մասը և այլն) և խցիկի զանգվածն է` հաշվարկված կիլոգրամով,

Q-ն անվանական բեռնունակությունն է (զանգվածը)` հաշվարկված կիլոգրամով,

gn -ն ազատ անկման արագացման մեծությունն է (9,81 մ/վ2),

k-ն հակակշռով անվանական բեռնունակության հավասարակշռող գործակիցը կամ խցիկի հավասարակշռիչ սարքով խցիկի զանգվածի հավասարակշռման գործակիցն է:

65. Վերելակների գետնախորշերի տակ մարդկանց համար հասանելի տարածության (սրահների) առկայության դեպքում գետնախորշերի հիմքը պետք է հաշվարկված լինի 5000 Ն/մ2 -ից ոչ պակաս բեռնվածություն ընդունելու համար, իսկ հակակշիռը կամ խցիկի հավասարակշռիչ սարքը պետք է սարքավորված լինի որսիչներով:

66. Կախովի ուղղորդիչների ամրացման տեղերը պետք է հաշվարկված լինեն ուղղորդիչների զանգվածով ստեղծված` որսիչների գործարկման պահին առաջացած ուժերի գումարին համարժեք բեռնվածության համար:

67. Վերելակների հորանների դռների շեմերի բացվածքների և հարակից հարկերի հարթակների միջև 11 մ-ից ավելի տարածության և մի վերելակի խցիկից հարևան վերելակի խցիկն ուղևորների տեղափոխման անհնարինության դեպքում հորանում պետք է տեղադրվեն վթարային դռներ` այնպես, որպեսզի դռների շեմերի բացվածքների տարածությունը` ըստ բարձրության, չգերազանցի 11 մ-ն: Թույլատրվում է չտեղադրել վթարային դռներ այն դեպքերում, երբ բացակայում է վերելակի հորանին կից հարթակը (վթարային դռների տեղադրման տարածքում), որով հնարավոր է տարահանել մարդկանց:

68. Օդանցքերը պետք է փակված լինեն ցանցավանդակով, որի անցքերով չպետք է անցնի 21 մմ տրամագծով գնդիկը, դրան կցելով ցանցավանդակին ուղղահայաց 10 Ն բեռնվածություն: Ցանցավանդակի մեխանիկական ամրությունը պետք է բավարարի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 60-րդ կետով նախատեսված պահանջները:

69. Ցանկացած հարկի հարթակում վերելակների հորանների ներքին մակերեսը հորանի դռան եզրից ներքև`

ա) պետք է կազմի ուղղահայաց հարթ մակերես` անմիջապես միացած վերելակների հորանների դռների շեմի հետ, որի բարձրությունը պետք է լինի դռների հպման գոտու կեսից ոչ պակաս` ավելացրած 0,05 մ, իսկ լայնությունը` խցիկի բացվածքի լայնությունից ոչ պակաս` ավելացրած յուրաքանչյուր կողմից 0,25 մ,

բ) չպետք է ունենա 5 մմ-ից ավելի ելուստ: 2 մմ-ից ավելի ելուստները պետք է ունենան 75o -ից ոչ պակաս հորիզոնական թեքություն,

գ) պետք է միջակապով միանան մյուս դռան բացվածքին կամ շարունակվեն ներքև` կոշտ հարթ թեքվածքով դեպի հորիզոնական հարթություն` 60o-ից ոչ պակաս անկյունով: Այդ թեքվածքի պրոյեկցիան հորիզոնական հարթության վրա պետք է լինի 20 մմ-ից ոչ պակաս:

70. Սպասարկող անձնակազմի համար հասանելի կողմից հակակշռի կամ խցիկի հավասարակշռիչ սարքի շարժման գոտին պետք է լինի արգելափակված գետնախորշի հատակի մակերևույթից 2,5 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ: Գետնախորշի հատակի մակերևույթի և արգելափակի ներքևի մասի տարածությունը պետք է լինի 0,3 մ-ից ոչ ավելի:

Արգելափակի լայնությունը (անշարժ կամ հանովի) պետք է լինի հակակշռի լայնությունից ոչ պակաս` գումարած 0,1 մ` յուրաքանչյուր կողմից:

Արգելափակի մեջ անցքերի առկայության դեպքում դրանք պետք է համապատասխանեն N 1 աղյուսակով սահմանված պահանջներին: Անցքերի «e» չափը տրված է N 3 նկարում:

 

Աղյուսակ N 1

.____________________________________________________________.

|Անցքերի չափը, մմ |  Անվտանգության հեռավորությունը, մմ       |

|                 |__________________________________________|

|                 |            անցքերի ձևը                   |

|                 |__________________________________________|

|                 | ուղղանկյուն (ճեղք)| քառակուսի |    շրջան |

|_________________|___________________|___________|__________|

|    e <= 4=""       |=""      ="">= 2         |   >= 2    |  >= 2    |

|_________________|___________________|___________|__________|

|   4 < e=""><= 6=""    |=""      ="">= 10        |   >= 5    |  >= 5    |

|_________________|___________________|___________|__________|

|   6 < e=""><= 8=""    |=""      ="">= 20        |   >= 15   |  >= 15   |

|_________________|___________________|___________|__________|

|   8 < e=""><= 10=""   |=""      ="">= 80        |   >= 25   |  >= 20   |

|_________________|___________________|___________|__________|

|  10 < e=""><= 12=""   |=""      ="">= 100       |   >= 80   |  >= 80   |

|_________________|___________________|___________|__________|

|  12 < e=""><= 20=""   |=""      ="">= 120       |   >= 120  |  >= 120  |

|_________________|___________________|___________|__________|

|  20 < e=""><= 30=""   |=""      ="">= 850       |   >= 120  |  >= 120  |

|_________________|___________________|___________|__________|

|  30 < e=""><= 40=""   |=""      ="">= 850       |   >= 200  |  >= 200  |

|_________________|___________________|___________|__________|

|  40 < e=""><= 120=""  |=""      ="">= 850       |   >= 850  |  >= 850  |

.____________________________________________________________.

 

>= 850-ի դեպքում, եթե ուղղանկյան երկարությունը <= 62="" մմ="" է,="" ապա="" մեծ="" մատը="" կգործի="" ինչպես="" սևեռակ="" և="" անվտանգության="" հեռավորությունը="" կարելի="" կլինի="" փոքրացնել="" մինչև="" 200="">

 

Նկար N 3. Անցքերի «e» չափի պատկերները

------------

ԻՐՏԵԿ - նկարը չի բերվում

 

Թույլատրվում է արգելափակ չտեղադրել հետևյալ դեպքերում`

ա) եթե լրիվ սեղմված թափամեղմիչի վրա գտնվող հակակշռի ներքին կետի և գետնախորշի հատակի մակարդակի միջև տարածությունը 2,5 մ-ից ավելի չէ,

բ) եթե անցման գոտում հակակշռին կցված են հակակշռող ճոպաններ կամ շղթաներ:

71. Հորանում կարող են գտնվել մի քանի վերելակներ: Այդ դեպքում տարբեր վերելակների շարժական մասերի միջև պետք է տեղադրված լինեն միջնորմներ: Միջնորմը պետք է սկսվի գետնախորշի հատակից կամ խցիկի, հակակշռի կամ խցիկի հավասարակշռիչ սարքի տեղաշարժման ներքին կետից և վերջանա 2,5 մ վերև ներքին հարկի հարթակի հատակի մակերևույթի մակարդակից:

Միջնորմը պետք է տեղադրվի հորանի ամբողջ բարձրությամբ, եթե մի վերելակի խցիկի տանիքի ծայրից մինչև կից վերելակի խցիկի, հակակշռի կամ խցիկի հավասարակշռիչ սարքի, խցիկի շարժվող մասերի միջև տարածությունը փոքր է 0,5 մ-ից:

Հորանի ամբողջ բարձրությամբ տեղադրված միջնորմի լայնությունը պետք է լինի շարժական մասի կամ դրա այն տարրերի լայնությունից ոչ պակաս` ավելացրած յուրաքանչյուր կողմից 0,1 մ, որոնք պետք է արգելափակված լինեն:

Միջնորմների մեջ անցքերի առկայության դեպքում դրանք պետք է համապատասխանեն N 1 աղյուսակով սահմանված պահանջներին:

72. Ճոպանատար անիվով կամ շփման թմբուկով կարապիկով սարքավորված վերելակների հորանի բարձրությունը պետք է լինի այնպիսին, որպեսզի լրիվ սեղմված թափամեղմիչի վրա գտնվող հակակշռի դեպքում միաժամանակ ապահովվեն`

ա) ուղղորդիչներով (0,1+0,035v2) մ-ից ոչ պակաս տարածության վրա խցիկի տեղաշարժման հնարավորությունը,

բ) սպասարկող անձնակազմի տեղավորման համար նախատեսված խցիկի տանիքի հարթակի մակերևույթի և խցիկի պրոյեկցիայում դիրքավորված հորանի ներքևի մասի ծածկի (ներառյալ հեծանները և ծածկի տակ տեղադրված կոնստրուկտիվ տարրերը) (0,1+0,035v2) մ-ից ոչ պակաս բացակը,

գ) հորանի ծածկի ներքևի մասի և կալունի կամ հոլովակների ուղղորդիչների մասերի, ճոպաններին ամրացված միջնակապերի կամ ուղղագիծ տեղաշարժվող դռների մասերի միջև (0,1+0,035v2) մ-ից ոչ պակաս բացակը,

դ) խցիկի վրա ազատ տարածությունը, որը բավարար լինի իր մի նիստով պառկած (0,5x0,6x0,8) մ-ից ոչ պակաս չափերով զուգահեռանիստի տեղադրման համար: ՈՒղիղ կախոցով վերելակների համար քաշող ճոպանները և դրանց ամրացումները կարող են գտնվել այդ տարածության մեջ` պայմանով, որ ճոպանները տեղավորված լինեն զուգահեռանիստի որևէ ուղղահայաց հարթությունից 0,15 մ-ից ոչ ավելի հեռավորության վրա:

73. Ճոպանատար անիվով կամ շփման թմբուկով կարապիկով սարքավորված լրիվ սեղմված թափամեղմիչի վրա գտնվող խցիկներով վերելակների դեպքում պետք է ապահովվի ուղղորդիչներով (0,1+0,035v2) մ-ից ոչ պակաս տարածության վրա հակակշռի տեղաշարժման հնարավորությունը: Ձգովի բլոկով հավասարակշռող ճոպաններով հանդերձված վերելակների համար, որոնք սարքավորված են ոստյունին հակառակ սարքերով (արգելակող կամ փակիչ սարքվածքով) 0,035v2 մեծությունը` բացակների հաշվարկների ժամանակ, թույլատրվում է փոխարինել բլոկի հնարավոր տեղաշարժման (կախված կիրառվող պաշարից), ավելացրած 1/500 խցիկի բարձրացման մեծությամբ, բայց 0,2 մ-ից ոչ պակաս` հաշվի առնելով ճոպանի առաձգականությունը:

74. Թմբուկով կամ աստղիկով կարապիկով սարքավորված վերելակների ուղղորդիչների բարձրությունը պետք է ապահովի 0,5 մ-ից ոչ պակաս տարածության վրա խցիկի տեղաշարժման հնարավորությունը` վերևի հարկի մակերևույթից մինչև վերևի թափամեղմիչը:

75. Թմբուկով կամ աստղիկով կարապիկով սարքավորված լրիվ սեղմված թափամեղմիչի վրա գտնվող վերելակների խցիկների դեպքում`

ա) խցիկի տանիքի վրա սպասարկող անձնակազմի տեղավորման համար նախատեսված հարթակի մակարդակի և խցիկի պրոյեկցիայում դիրքավորված հորանի ծածկի ներքևի մասի (ներառյալ հեծանները և ծածկի տակ տեղադրված կոնստրուկտորային տարրերը) միջև բացակը պետք է լինի 1 մ-ից ոչ պակաս,

բ) հորանի ծածկի ներքև մասի և խցիկի տանիքի վրա տեղադրված սարքավորումների մանրակների միջև բացակը պետք է լինի 0,3 մ-ից ոչ պակաս, իսկ կալունների կամ հոլովակների ուղղորդիչների մասերի, ճոպանների ամրացումների, միջնակապերի կամ ուղղաձիգ տեղաշարժվող դռների միջև` 0,1 մ-ից ոչ պակաս,

գ) խցիկի վերևի ազատ տարածությունը պետք է բավարար լինի իր մի նիստով պառկած (0,5x0,6x0,8) մ-ից ոչ պակաս չափերով զուգահեռանիստի տեղադրման համար: ՈՒղիղ կախոցով վերելակների համար քաշող ճոպանները և դրանց ամրացումները կարող են գտնվել այդ տարածության մեջ` այն պայմանով, որ ճոպանները տեղադրված լինեն զուգահեռանիստի որևէ ուղղաձիգ հարթությունից 0,15 մ-ից ոչ ավելի հեռավորության վրա:

76. Թմբուկով կամ աստղիկով կարապիկով լրիվ սեղմված թափամեղմիչների վրա գտնվող խցիկով վերելակների դեպքում խցիկների հավասարակշռող սարքերի ուղղորդիչների բարձրությունը պետք է ապահովի դրանց հետագա տեղաշարժը` 0,3 մ-ից ոչ պակաս:

77. Վերելակների հորանների ներքևի մասում պետք է նախատեսված լինեն գետնախորշեր: Գետնախորշը պետք է պաշտպանված լինի դրա մեջ գրունտային ջրերի և կեղտաջրերի թափվելուց:

78. Պետք է ապահովված լինի սպասարկող անձնակազմի անվտանգ մուտքը գետնախորշ: Մինչև 2,5 մ խորություն ունեցող գետնախորշը պետք է սարքավորված լինի մուտքի դռներով` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 131-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

79. Դռան բացվածքից 0,9 մ-ից ավելի խորություն ունեցող գետնախորշը պետք է սարքավորված լինի մուտքի համար անշարժ հարմարանքով (աստիճան, բռնակ և այլն)` տեղադրված դռան բացվածքից հասանելի սահմաններում:

80. Լրիվ սեղմված թափամեղմիչի վրա խցիկը գտնվելու դեպքում`

ա) գետնախորշում ազատ տարածությունը պետք է բավարար լինի իր մի նիստով պառկած (0,5x0,6x1,0) մ-ից ոչ պակաս զուգահեռանիստն ուղիղ անկյունով տեղադրելու համար.

բ) գետնախորշի հատակից մինչև խցիկի ներքևի մասերը` բացակը պետք է լինի 0,5 մ-ից ոչ պակաս: Թույլատրվում է բացակի փոքրացումը` մինչև 0,1 մ գետնախորշի հատակի և կալունների, խցիկի շեմի տակի վահանների, խցիկի ուղղաձիգ շարժական դռների տարրերի, ինչպես նաև որսիչների և խցիկի կարկասի մանրակների միջև տեղադրված ուղղորդիչներից 0,2 մ-ի սահմաններում:

81. Վերելակների հորաններում պետք է տեղադրված լինեն անվտանգության էլեկտրական սարքավորումներ` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 325-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

Անվտանգության էլեկտրական սարքավորման դիրքը պետք է ապահովի դրա մատչելիությունը գետնախորշի մուտքի դուռը բացվելիս և գետնախորշի հատակից: Կախված գետնախորշի խորությունից` պետք է տեղադրվեն մեկ կամ երկու սարքավորում`

1) եթե գետնախորշի հատակից մինչև դրա մուտքի դռան շեմի տարածությունը 1,55 մ-ից ավելի չէ, ապա գետնախորշը պետք է սարքավորվի էլեկտրական անվտանգության մեկ սարքավորմամբ: Այդ դեպքում`

ա) գետնախորշի հատակից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրի տարածությունը պետք է լինի 2,0 մ-ից ոչ ավելի,

բ) գետնախորշի մուտքի դռան շեմի մակերևույթից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրի միջև ընկած տարածությունը պետք է լինի 0,45 մ-ից ոչ պակաս,

գ) գետնախորշի դռան բացվածքի գոտում շեմի ծայրային կետերից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրն ընկած հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,75 մ-ից ոչ ավելի.

2) եթե գետնախորշի հատակից մինչև դրա մուտքի դռան շեմը տարածությունը 1,55 մ-ից ավելի է, ապա գետնախորշը պետք է սարքավորվի անվտանգության էլեկտրական 2 սարքավորմամբ: Այդ դեպքում`

ա) գետնախորշի մուտքի դռան շեմի մակերևույթից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրն ընկած տարածությունը պետք է լինի 1,0 մ-ից ոչ պակաս,

բ) գետնախորշի դռան բացվածքի գոտում շեմի ծայրային կետերից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրն ընկած հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,75 մ-ից ոչ պակաս,

գ) գետնախորշի հատակից մինչև անվտանգության էլեկտրական սարքավորման կառավարման տարրն ընկած տարածությունը պետք է լինի 1,2 մ-ից ոչ պակաս:

82. Չի թույլատրվում վերելակների հորաններում տեղադրել սարքավորումներ և անցկացնել վերելակներին չվերաբերող հաղորդակցուղիներ` բացառությամբ հակահրդեհային և պահպանության ազդանշանային, սպասարկող անձնակազմի, հորանի ջեռուցման և օդափոխության համար նախատեսված համակարգերի: Միաժամանակ ջեռուցման սարքերի կառավարող և կարգավորող բոլոր հարմարանքները պետք է տեղավորվեն վերելակի հորանից դուրս:

83. Վերելակների հորանների լուսավորությունը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 339-րդ կետով նախատեսված պահանջներին: Հորանի լուսավորությունը պետք է միացվի հորանից կամ մեքենայական սրահից: Հորանում տեղադրված լուսավորության անջատիչը հորանի դռները բացվելիս պետք է լինի հասանելի: Դռան բացվածքի գոտում շեմի ծայրային կետերից մինչև անջատիչը կառավարող տարրն ընկած հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,75 մ-ից ոչ ավելի:

84. Վերելակների գետնախորշերում պետք է նախատեսված լինեն էլեկտրական վարդակներ` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 338-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

85. Խցիկի հակակշռի և հորանի տարրերի միջև ընկած տարածությունը` տրված N 4 նկարում, պետք է ապահովի վերելակների ծառայության ամբողջ ժամկետի ընթացքում:

 

Նկար N 4. Խցիկի և հորանի տարրերի միջև ընկած տարածությունը

------------

ԻՐՏԵԿ - նկարը չի բերվում

 

86. Վերելակների հորանների ներքին մակերևույթի և խցիկի շեմի, հորանի դռան բացվածքի երիզվածքի և խցիկի շարժական դռների մոտակա փեղկերի միջև հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,15 մ-ից ոչ ավելի: Թույլատրվում է այդ տարածությունն ավելացնել մինչև`

ա) 0,2 մ` հորանի այն հատվածում, որի բարձրությունը չի գերազանցում 0,5 մ-ն,

բ) 0,2 մ` բեռնատար վերելակների ամբողջ բարձրությամբ, սարքավորված ուղղաձիգ-շարժական դռներով:

Մեխանիկական փականով սարքավորված խցիկների համար, որոնք բացվում են միայն դռների բացման գոտում, նշված տարածությունը չի սահմանափակվում: Խցիկը պետք է տեղաշարժվի միայն խցիկի դռների փակված ժամանակ` բացառությամբ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 141-րդ կետի 1-ին ենթակետով նախատեսված դեպքերի:

87. Վերելակների խցիկի և հորանի դռների շեմերի միջև հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,035 մ-ից ոչ ավելի:

88. Վերելակների խցիկների դռների փեղկերի և հորանի դռան փեղկերի միջև հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,12 մ-ից ոչ ավելի:

89. Հորանի բացվող դռների և ծալովի դռների զուգակցման ժամանակ այդ դռների միջև ցանկացած բացակով չպետք է անցնի 0,15 մ տրամագծով գունդ (գլան):

90. Խցիկի տարրերի և հակակշռի կամ խցիկը հավասարակշռող սարքի միջև հորիզոնական տարածությունը պետք է լինի 0,05 մ-ից ոչ պակաս:

 

ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ՏԵՂԱԴՐՈՒՄԸ

 

91. Վերելակների սարքավորումները` կարապիկը, դրա հետ կապված մեխանիկական սարքերը, էլեկտրական սարքավորումները և բլոկները պետք է տեղադրվեն արտաքին ազդեցություններից հատուկ պաշտպանված սրահներում: Չի թույլատրվում կողմնակի մարդկանց մուտքն այդ սրահներ:

92. Վերելակների սարքավորումների տեղադրման սրահների հատակի մակարդակի վրա պետք է ապահովվի 50 լք-ից ոչ պակաս լուսավորություն:

93. Վերելակների սարքավորումների տեղադրման սրահների մուտքերում պետք է նախատեսել հորիզոնական հարթակներ: Եթե սարքավորումների տեղադրման սրահները և դրանց մուտքերի հարթակները գտնվում են 0,35 մ գերազանցող տարբեր հարթությունների վրա, ապա մի հարթությունից մյուս հարթություն անցնելու համար պետք է օգտագործվեն անշարժ ամրացված սանդուղքներ, որոնք պետք է բավարարեն հետևյալ պայմանները`

ա) 1,5 մ-ից ավելի բարձրություն ունեցող սանդուղքները պետք է տեղադրվեն հորիզոնականի նկատմամբ 60o -ից ոչ ավելի անկյան տակ,

բ) սանդուղքի լայնությունը` լույսի անկման պրոյեկցիայով, պետք է լինի 0,35 մ-ից ոչ պակաս, իսկ աստիճանի լայնությունը` 25 մմ-ից ոչ պակաս: ՈՒղղաձիգ տեղադրված սանդուղքների դեպքում` աստիճանների և դրանց հետևի պատի միջև եղած հեռավորությունը պետք է լինի 0,15 մ-ից ոչ պակաս: Աստիճանները պետք է հաշվարկված լինեն 1500 Ն բեռնվածության համար,

գ) 0,5 մ բարձրությունը գերազանցող սանդուղքները պետք է հանդերձված լինեն 0,9 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ բազրիքով կամ ձեռքի բռնատեղերով,

դ) սանդուղքի յուրաքանչյուր հատվածի բարձրությունը չպետք է գերազանցի 4,0 մ:

Սարքավորումների սրահներում դռան և անշարժ ամրացված սանդուղքի միջև պետք է լինի հորիզոնական հարթակ: Ընդ որում, դռան բացման սահմանագծից մինչև հարթակին հարող սանդուղքը պետք է մնա 500 մմ-ից ոչ պակաս տարածություն: Հարթակի մակերեսը պետք է լինի այնքան, որպեսզի հնարավոր լինի բացվող դռները լրիվ բացել:

Հարթակի 500 մմ-ից ավելի մակարդակի տարբերության դեպքում այն պետք է ունենա 900 մմ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ բազրիք:

94. Չի թույլատրվում վերելակների սարքավորումների սրահներում դրանց հետ չկապված որևէ սարքավորման տեղադրում կամ որևէ ինժեներական հաղորդակցուղու անցկացում: Այդ մեքենայական սրահներում կարող են գտնվել միայն`

ա) վերելակների մեխանիզմները և սպասարկման հարմարանքները,

բ) ջեռուցման և օդափոխության, օդի լավորակման սարքերը (բացառությամբ շոգեգոլորշային ջեռուցման սարքերի),

գ) հակահրդեհային և պահպանության ազդանշանային համակարգերը կամ դրանց տարրերը,

դ) կրակմարիչները:

95. Սարքավորումների սրահներում պետք է տեղակայված լինեն վերելակների նորոգման համար անհրաժեշտ բեռնամբարձիչ միջոցներ, որոնց վրա կամ դրանց կողքին որևէ տեղ պետք է նշված լինի այդ միջոցների թույլատրելի բեռնունակությունը կամ դրանց թույլատրելի բեռնվածությունը: Թույլատրվում է սարքավորումների սրահներում կիրառել նորոգման աշխատանքների անվտանգ կատարումն ապահովող այլ բեռնամբարձիչ սարքեր:

96. Մեքենայական և բլոկային սրահները պետք է ունենան հոծ, բոլոր կողմերից և բարձրությամբ ծածկեր, պատեր, հատակ և տանիք:

97. Մեքենայական և բլոկային սրահների պատերը, հատակը և տանիքը պետք է բավարարեն սույն տեխնիկական կանոնակարգի 60-րդ կետով նախատեսված նորմերով պահանջվող պայմանները, ընդ որում, պետք է չունենան ողորկներ և փոշի առաջացնող պատվածք:

98. Մեքենայական և բլոկային սրահների դռներն իրենց փականների հետ միասին փակ վիճակում պետք է դիմանան 5 սմ2 մակերեսով քառակուսի կամ շրջանաձև հարթակի հավասարաչափ բաշխված 300 Ն բեռնվածությանը և, որը պետք է ուղիղ անկյան տակ ազդի դռան պանելի վրա` դրա ցանկացած կետում և 15 մմ չգերազանցող առաձգական դեֆորմացիայի չափով դրա դռների ցանկացած կողմից, ընդ որում, մնացորդային դեֆորմացիա չի թույլատրվում:

99. Մեքենայական սրահների մուտքի դռները պետք է լինեն հոծ և չպետք է ներս բացվեն: Դռան բացվածքի ընդհանուր չափերը չպետք է լինեն 0,8 մ-ից ոչ պակաս լայնությամբ և 1,8 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ:

Սրահի ելանցքով մեքենայական սրահ մտնելն արգելվում է:

100. Բլոկային սրահի մուտքի դռները պետք է լինեն հոծ և չպետք է ներս բացվեն:

Դռան բացվածքը պետք է լինի 0,6 մ-ից ոչ պակաս լայնությամբ և 1,4 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ:

Թույլատրվում է մեքենայական սրահից դեպի բլոկային սրահ մտնելը ելանցքով:

101. Բլոկային սրահ մարդկանց մուտքը թույլատրելու համար մտոցի չափերը պետք է լինեն (0,8x0,8) մ-ից ոչ պակաս: Ելանցքի կափարիչը պետք է լինի կիպ ծածկված: Ելանցքի կափարիչը բացելու համար անհրաժեշտ ուժը չպետք է գերազանցի 150 Ն: Փակված վիճակում ելանցքի կափարիչն առանց առաձգական դեֆորմացիայի պետք է դիմանա դրա ցանկացած մասի (0,2x0,4) մ մակերեսին ուղղված 2000 Ն բեռնվածությանը: Ելանցքի կափարիչը չպետք է ներս բացվի` բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա կախված է շարժական սանդուղքի շարժումից:

102. Մեքենայական կամ բլոկային սրահներ նյութեր և սարքեր տանելու համար ելանցքի կափարիչը պետք է բացվի դեպի ներքև, ընդ որում, կափարիչը բացելու համար կիրառվող ուժը չպետք է գերազանցի 150 Ն: Կափարիչի ամրությունը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 101-րդ կետով նախատեսված պահանջներին:

103. Մեքենայական և բլոկային սրահների դռները և ելանցքը պետք է սարքավորված լինեն դրսից բանալիով բացվող փականներով, իսկ ներսից պետք է բացվեն առանց բանալու: Նյութերի մատուցման համար նախատեսված ելանցքի կափարիչը պետք է կողպել միայն ներսից:

104. Մեքենայական սրահի սարքավորումների սպասարկման գոտու բարձրությունը պետք է լինի 2 մ-ից ոչ պակաս, իսկ մեքենայական սրահից դեպի սարքավորումների սպասարկման գոտի տանող մուտքային մասերի բարձրությունը չպետք է լինի 1,8 մ-ից պակաս: Բարձրության մեծությունը հաշվարկվում է սրահի հատակից մինչև տանիքի շինարարական կոնստրուկցիաները:

Եթե վերելակների կարապիկները գտնվում են մեքենայական սրահում, ապա վերելակների հորաններում թույլատրվում է տեղակայել ճոպանատար անիվներ, եթե դրանց սպասարկումը հնարավոր է մեքենայական սրահից:

105. Բլոկային սրահի բարձրությունը` հաշվարկված բլոկի սրահի հատակից մինչև տանիքի տարրերը, պետք է լինի 1,5 մ-ից ոչ պակաս, ընդ որում, բլոկների վրա ազատ տարածքի չափը պետք է լինի 0,3 մ-ից ոչ պակաս:

106. Մեքենայական սրահում մինչև կառավարման սարքերի տեղադրումը պետք է նախատեսված լինի սպասարկման համար անհրաժեշտ ազատ տարածք (հարթակ)` հետևյալ չափերով`

ա) խորությունը (կառավարման վահանակների և պանելների արտաքին մասից չափված) պետք է լինի 0,75 մ-ից ոչ պակաս,

բ) լայնությունը պետք է հավասար լինի տվյալ կառավարման վահանակի կամ պանելների լայնությանը, բայց 0,5 մ-ից ոչ պակաս:

107. Մեքենայական սրահում տեղակայված մեխանիկական սարքավորումների շարժական մասերը և վերելակների խցիկների ձեռքով տեղաշարժման համար պետք է նախատեսված լինի սպասարկման գոտի (ազատ տարածքի) (0,5x0,5) մ-ից ոչ պակաս:

108. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 106-րդ և 107-րդ կետերով նախատեսված սպասարկման գոտիներ տանող ճանապարհների լայնությունը պետք է լինի 0,5 մ-ից ոչ պակաս: Եթե այդ գոտիներում բացակայում են շարժական մասեր, ապա թույլատրվում է այդ լայնությունը փոքրացնել մինչև 0,4 մ:

109. Բլոկային սրահում կառավարման սարքերի տեղադրման դեպքում այդ սրահները պետք է համապատասխանեն սույն տեխնիկական կանոնակարգի 104-րդ, 106-րդ և 108-րդ կետերով սահմանված պահանջներին:

110. Եթե մեքենայական կամ բլոկային սրահների հատակներն ունեն մի քանի տարբեր մակարդակներ, ապա մի մակարդակից մյուս մակարդակն անցնելու համար պետք է տեղադրվեն անշարժ ամրացված սանդուղքներ` հորիզոնական հարթության նկատմամբ 600-ից ոչ ավելի թեքությամբ, կամ պետք է ունենան անցումներ` 200-ից ոչ ավելի թեքությամբ թեք հարթակների տեսքով, եթե հատակների մակարդակների տարբերությունը չի անցնում 0,35 մ-ից:

Եթե մեքենայական կամ բլոկային սրահներում առկա է հատակների մակարդակների 0,5 մ-ից ավելի բարձրություն, ապա անցումների սանդուղքները կամ թեթևակի թեքություն ունեցող հարթակները պետք է սարքավորված լինեն բազրիքներով` 0,9 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ:

111. Վերելակների հորանների տանիքների վրայի անցքերի շուրջը պետք է լինեն ծածկի սալիկի կամ հատակի մակարդակից 0,05 մ բարձրությամբ ելուստներ, ընդ որում, այդ անցքերի միջից անցնող շարժական մասերից մինչև անցքերի եզրերը պետք է լինի 0,01 մ-ից ոչ պակաս տարածություն:

112. Մեքենայական սրահի լուսավորությունը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 342-րդ կետով նախատեսված պահանջներին` 30 լք շիկացման լամպերի և 75 լք լյումինեսցենտային լամպերի դեպքում, և պետք է բավարարի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 342-րդ կետով նախատեսված պահանջները:

113. Բլոկային սրահի լուսավորությունը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 343-րդ կետով նախատեսված պահանջներին:

Բլոկային սրահի լուսավորության համար նախատեսված անջատիչը պետք է տեղադրված լինի բլոկային սրահի մուտքից 0,75 մ-ից ոչ ավելի հեռավորության և հատակի մակարդակից 1,6 մ-ից ոչ ավելի բարձրության վրա: Մեքենայական սրահում պետք է լինի սնուցման վարդակ:

Բլոկային սրահում կառավարման սարքերի առկայության դեպքում պետք է ապահովվի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 112-րդ կետով նախատեսված պահանջների կատարումը:

114. Բլոկային սրահում, մուտքերի մոտ պետք է տեղադրված լինի անվտանգության էլեկտրական սարքավորում, որը պետք է բավարարի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 326-րդ կետով սահմանված պահանջները:

115. Չի թույլատրվում մեքենայական և բլոկային սրահների` շենքերի տանիք կամ այլ տարածքներ անցնելու համար որպես միջանկյալ տարածք օգտագործումը:

116. Վերելակների սարքավորումների տեղակայումն առանց մեքենայական սրահի պետք է իրականացվի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 118-128-րդ կետերով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

117. Այն հորանների տարրերը, որոնց վրա տեղադրվում են սարքավորումներ, պետք է հաշվարկված լինեն վերելակների շահագործման և փորձարկման ժամանակ առաջացած բեռնվածությանը համապատասխան:

118. Հորանում տեղադրված սարքավորումների սպասարկման համար անհրաժեշտ բարձրությունը պետք է լինի 2,0 մ-ից ոչ պակաս, իսկ լուսավորության սարքավորումների սպասարկման համար նախատեսված անցման գոտիների բարձրությունը` 1,8 մ-ից ոչ պակաս, ընդ որում, այդ բարձրությունները չափվում են մոտեցումների և սպասարկման գոտիների հատակներից մինչև հորանի կոնստրուկցիայի ցցվածքները: Շարժաբերների շարժվող մասերի վերևում պետք է լինի ազատ տարածություն` 0,3 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ: Այդ պահանջները չեն տարածվում այն շարժաբերների վրա, որոնք տեղադրված են հորանի տանիքի տակ:

119. Հորանի մեջ կառավարման սարքերի սպասարկման համար դրանց դիմաց պետք է նախատեսված լինի համապատասխան ազատ գոտի (տարածություն)`

ա) 0,75 մ-ից ոչ պակաս խորությամբ` հաշվարկված վահանակների և պանելների արտաքին մակերևույթից,

բ) վահանակների և պանելների լայնությամբ, բայց 0,5 մ-ից ոչ պակաս չափով:

120. Հորանում տեղադրված մեխանիկական սարքավորումների շարժական մասերի սպասարկման համար պետք է նախատեսվի սպասարկման ազատ հարթակ (0,5x0,6) մ-ից ոչ պակաս չափերով:

121. Խցիկի հարկադիր ոչ կառավարելի կանգի դեպքում` սպասարկող անձնակազմի համար պետք է նախատեսված լինի համապատասխան հնարավորություն` սպասարկման գոտուց ինքնուրույն հեռանալու համար:

122. ՈՒղևորների` խցիկից տարահանման համար, ինչպես նաև սույն տեխնիկական կանոնակարգի 124-րդ կետով դինամիկ փորձարկումների կատարման համար նախատեսված սարքավորումների կառավարումը պետք է նախատեսված լինի հորանից դուրս:

123. Հորանում տեղադրված սարքավորումների (կարապիկ, դրա հետ փոխկապակցված էլեկտրական և մեխանիկական հարմարանքներ) սպասարկումը և ստուգումները կարելի է իրականացնել անշարժ խցիկի տանիքից: Այդ դեպքում պետք է կատարվեն հետևյալ պահանջները`

ա) սպասարկումների կամ ստուգումների կատարման դեպքում պետք է բլոկավորվի խցիկի ոչ վերահսկելի կամ չկանխատեսված շարժումները: Այդ նպատակի համար թույլատրվում է կիրառել վերելակի որսիչներ.

բ) բլոկավորման սարքերը գործողության մեջ դնելու նկատմամբ հսկողությունը պետք է իրականացվի անվտանգության էլեկտրական սարքավորումներով` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 328-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

124. Հորանի գետնախորշում տեխնիկական սպասարկման և սարքավորումների ստուգման աշխատանքները պետք է կատարվեն հետևյալ պայմանների պահպանմամբ`

ա) պետք է նախատեսված լինի խցիկի շարժումը կասեցնող հարմարանք: Խցիկը կանգնելուց հետո` գետնախորշի հատակի և խցիկի դուրս ցցված մասերի միջև եղած հեռավորությունը պետք է լինի 2 մ-ից ոչ պակաս.

բ) բլոկավորման սարքերը գործողության մեջ դնելու նկատմամբ հսկողությունը պետք է իրականացվի անվտանգության էլեկտրական սարքավորումներով` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 328-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

125. Եթե հնարավոր չէ ըստ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 120-րդ և 122-րդ կետերով նախատեսված սարքավորումների սպասարկումը հորանում, ապա վերելակների հորաններում պետք է կիրառվի ստացիոնար հարթակ, ընդ որում, անշարժ հարթակն առանց մնացորդային դեֆորմացիայի պետք է պահի 2000 Ն մեծության ուժ` կիրառված դրա ցանկացած մասի (0,2x0,4) մ մակերեսի վրա:

Հարթակը պետք է ունենա համապատասխան բազրիք` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 169-րդ կետով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

Հարթակի նկատմամբ հսկողությունը ելակետային (չաշխատող) վիճակում պետք է իրականացվի անվտանգության էլեկտրական սարքավորումների միջոցով:

Հարթակը պետք է սարքավորված լինի այն աշխատանքային վիճակի բերելու հարմարանքով: Այդ հարմարանքը գործողության մեջ դնելը պետք է կառավարվի հորանից դուրս:

126. Սարքավորումների տեղադրման գոտու լուսավորվածությունը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 344-րդ կետով նախատեսված պահանջներին: Հորանի ներսի սպասարկման գոտում պետք է տեղադրվի լուսավորության անջատիչ և էլեկտրական վարդակ` ըստ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 338-րդ կետի:

127. Հորանից դուրս դրվող` վերելակի սարքավորումները պետք է տեղադրվեն պահարաններում, որոնց դռները չպետք է բացվեն դեպի ներս և պետք է ունենան բանալիով փական: Թույլատրվում է դռները բացել նաև առանց բանալու:

Սարքավորումների սպասարկման համար պետք է նախատեսված լինեն սպասարկման գոտիներ` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 121-րդ և 122-րդ կետերով նախատեսված պահանջներին համապատասխան:

Պահարանի լուսավորումը պետք է համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 345-րդ կետով նախատեսված պահանջներին:

128. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 122-րդ կետով նախատեսված կառավարման սարքավորումները պետք է պաշտպանված լինեն չարտոնված մուտքերից և պետք է ապահովեն`

ա) մեքենայական սրահից կատարվող կառավարման ռեժիմը` նախատեսված սույն տեխնիկական կանոնակարգի 287-րդ կետով,

բ) խցիկի շարժման ուղղության և դրա դռների բացման գոտուն հասնելու կամ շարժաբերի աշխատանքի ընթացքին հետևելու վերաբերյալ ցուցանշումը:

Կառավարման սարքավորումների լուսավորությունը պետք է բավարարի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 288-րդ կետով նախատեսված պահանջները:

Կառավարման սարքավորումների դիմաց պետք է նախատեսված լինի ազատ հարթակ (0,5x0,6) մ մակերեսով և 20 մ-ից ոչ պակաս բարձրությամբ: ՈՒղևորների տարահանման համար պետք է նախատեսված լինի երկկողմանի կապ` ուղևորների և սպասարկող անձնակազմի միջև:

 

-------------------------------------------------

ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում