(ուժը կորցրել է 24.10.05 ՀՕ-206-Ն օրենք` 01.01.06 թվականից)
i
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ
Ընդունված է Ազգային ժողովի
կողմից «3» դեկտեմբերի 1996 թ.
ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
i
Սույն օրենքը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության բնակչության զբաղվածության կարգավորման իրավական հիմունքները, ինչպես նաև աշխատանքի ազատ ընտրության իրավունքի իրականացման, իսկ գործազրկության դեպքում` պետության կողմից տրվող սոցիալական պաշտպանության երաշխիքները:
ԳԼՈՒԽ 1
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
i
ՀՈԴՎԱԾ 1. |
ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ |
Հայաստանի Հանրապետությունում բնակչության զբաղվածությունը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, սույն օրենքով, Հայաստանի Հանրապետության` աշխատանքային օրենսդրությամբ, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով և օրենսդրության այլ ակտերով:
Եթե Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված են այլ նորմեր, քան նախատեսված է սույն օրենքով, ապա կիրառվում են պայմանագրի նորմերը:
ՀՈԴՎԱԾ 2. |
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ, ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱՑԻՈՒԹՅՈՒՆ ՉՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ |
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների, Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց զբաղվածությունն անձնական և հասարակական պահանջմունքների բավարարման հետ կապված, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված գործունեություն է, որը բերում է նրանց կենսագործունեության համար անհրաժեշտ եկամուտ:
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները, Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիներն ու քաղաքացիություն չունեցող անձինք իրավունք ունեն ընտրություն կատարել զբաղվածության և չզբաղվածության միջև` բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով նախատեսված դեպքերի:
i
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների, Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց (այսուհետ` անձինք) չզբաղվածությունը նրանց որևէ պատասխանատվության ենթարկելու համար հիմք չէ:
Գործատու են համարվում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված գործունեություն իրականացնող իրավաբանական անձինք, իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող ձեռնարկությունները և ֆիզիկական անձինք, որոնք օգտագործում են վարձու աշխատանք` օրենքով սահմանված կարգով:
Զբաղված են համարվում`
ա/ գործատուների մոտ վարձու աշխատանք կատարողները.
բ/ վարձատրվող պաշտոններում ընտրված, նշանակված կամ հաստատված անձինք.
գ/ աշխատանքով ինքնուրույնաբար իրենց ապահովող անձինք.
դ/ զինվորական ծառայության մեջ գտնվող անձինք.
ե/ ուսումնական հաստատություններում, մասնագիտական պատրաստման, վերամասնագիտացման, որակավորման բարձրացման դասընթացներում և ուսուցման այլ ձևերում ընդգրկված աշխատանքային տարիքի անձինք:
ՀՈԴՎԱԾ 5. |
ԱՇԽԱՏԱՆՔ ՓՆՏՐՈՂ ԱՆՁԻՆՔ |
i
Աշխատանք փնտրող են համարվում 16 տարին լրացած այն աշխատունակ անձինք, որոնք անկախ զբաղված լինելու հանգամանքից, աշխատանքի տեղավորման նպատակով դիմել են զբաղվածության պետական ծառայություն:
ՀՈԴՎԱԾ 6. |
ՉԶԲԱՂՎԱԾ ԱՆՁԻՆՔ |
Չզբաղված են համարվում աշխատանքային տարիքի այն աշխատունակ անձինք, որոնք զբաղված չեն սույն օրենքի 4 հոդվածով նախատեսված գործունեության որևէ տեսակով, ինչպես նաև`
ա/ տվյալ ժամանակաշրջանում աշխատելու ցանկություն չեն հայտնում (կամավոր չզբաղվածություն).
բ/ ցանկություն ունեն աշխատելու և փնտրում են հարմար աշխատանք (հարկադիր չզբաղվածություն):
i
Գործազուրկ են համարվում աշխատանքային տարիքի աշխատանք փնտրող աշխատունակ այն չզբաղված անձինք, որոնք չեն ստանում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կենսաթոշակներ, ունեն առնվազն 1 տարվա աշխատանքային ստաժ, աշխատանքի տեղավորման նպատակով դիմել են զբաղվածության պետական ծառայություն և ստացել գործազուրկի կարգավիճակ:
i
ՀՈԴՎԱԾ 8. |
ԱՇԽԱՏԱՆՔ ՓՆՏՐՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄՆ ՈՒ ԳՈՐԾԱԶՈՒՐԿԻ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿ ՏԱԼԸ |
Աշխատանքի տեղավորման, ազատ աշխատատեղերի վերաբերյալ տեղեկությունների ստացման, մասնագիտական կողմնորոշման խորհրդատվության, մասնագիտական պատրաստման, վերամասնագիտացման և որակավորման բարձրացման հարցերով դիմող անձանց հաշվառումն իրականացնում է զբաղվածության պետական ծառայությունը:
Զբաղվածության պետական ծառայությունում հաշվառվելու համար անձն անձամբ ներկայացնում է համապատասխան փաստաթղթեր, որոնց ցանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված պետական կառավարման մարմինը:
Աշխատանք փնտրող չզբաղված անձանց գործազուրկի կարգավիճակ է տալիս զբաղվածության պետական ծառայությունը` ոչ ուշ, քան տաս օրվա ընթացքում` անհրաժեշտ փաստաթղթերի ներկայացման օրվանից:
ՀՈԴՎԱԾ 9. |
ՀԱՐՄԱՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔ |
i
Հարմար է համարվում այն աշխատանքը, որը համապատասխանում է աշխատողի կրթությանը, մասնագիտական պատրաստվածությանը` հաշվի առնելով վարձատրության չափը և առաջարկվող աշխատավայրի տրանսպորտային մատչելիությունը:
Գործազուրկ անձանց համար, որոնց հնարավոր չի եղել ապահովել սույն հոդվածի առաջին մասով նախատեսված հարմար աշխատանքով, հարմար կարող է համարվել այն աշխատանքը, որը պահանջում է որակավորման բարձրացում կամ վերամասնագիտացում:
Առաջին անգամ աշխատանք փնտրող և մասնագիտություն չունեցող անձանց համար հարմար կարող է համարվել ցանկացած վարձատրվող աշխատանք:
Հարմար աշխատանքի պայմանները սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
ԳԼՈՒԽ 2
ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐԸ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ
i
ՀՈԴՎԱԾ 10. |
ԱՇԽԱՏԱՆՔ ՓՆՏՐՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԵՎ ԳՈՐԾԱԶՈՒՐԿՆԵՐԻ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐԸ |
Աշխատանք փնտրող անձինք և գործազուրկներն իրավունք ունեն`
ա/ անվճար ստանալ մասնագիտական կողմնորոշման խորհրդատվություն և ազատ աշխատատեղերի վերաբերյալ տեղեկություններ.
բ/ հարմար աշխատանքի ընտրության և տեղավորման անվճար միջնորդության.
գ/ դատական կարգով գանգատարկել զբաղվածության պետական ծառայության, դրա պաշտոնատար անձանց, ինչպես նաև գործատուների գործողությունները:
Գործազուրկներն իրավունք ունեն նաև`
ա/ անվճար վերամասնագիտացման և որակավորման բարձրացման.
բ/ այլ վայր աշխատանքի գործուղվելու կապակցությամբ նյութական ծախսերի հատուցման` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով.
գ/ ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու և աշխատատեղեր ստեղծելու նպատակով զբաղվածության հիմնադրամից անհրաժեշտ միջոցների տրամադրման` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով և պայմաններով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 11. |
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՆԵՐԻՆ ՏՐՎՈՂ ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐՆ ՈՒ ԴՐԱՆՑ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ |
Հաշմանդամներին աշխատանքի տեղավորելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը գործատուների համար սահմանում է աշխատանքի տեղավորման կամ համապատասխան նոր աշխատատեղերի ստեղծման կայուն քվոտաներ: Եթե գործատուն, անկախ պատճառներից, ըստ սահմանված քվոտայի չի կատարում աշխատանքի տեղավորման կամ համապատասխան նոր աշխատատեղերի ստեղծման պահանջները, յուրաքանչյուր չհատկացված կամ չստեղծված աշխատատեղի դիմաց զբաղվածության հիմնադրամ է մուծում տուգանք` իր մեկ աշխատողի տարեկան միջին աշխատավարձի չափով:
Հաշմանդամներին աշխատանքի տեղավորելու նպատակով զբաղվածության պետական ծառայությունը, գործատուների հետ համաձայնեցնելով, նրանց մոտ կարող է հիմնել առանձին մասնագիտացված ձեռնարկություններ, կազմակերպել հաշմանդամների մասնագիտական ուսուցումը` զբաղվածության հիմնադրամի և համայնքի բյուջեի միջոցների հաշվին` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:
ՀՈԴՎԱԾ 12. |
ԱՅԼ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԸ |
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների` այլ պետություններում աշխատելու, մասնագիտական պատրաստման, որակավորման բարձրացման և վերամասնագիտացման իրավունքն իրականացվում է սույն օրենքով, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված կարգով:
ԳԼՈՒԽ 3
ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ
ՀՈԴՎԱԾ 13. |
ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ |
i
Բնակչության զբաղվածության պետական կարգավորման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն իրականացնում է աշխատուժի առաջարկի ու պահանջարկի հաշվեկշռվածության և կառուցվածքային համապատասխանության կարգավորում` ֆինանսավարկային, ինվեստիցիոն, հարկային և սոցիալ-ժողովրդագրական քաղաքականության միջոցում` հաշվի առնելով աշխատուժի շուկայի կազմը և կառուցվածքը:
Աղետների, բնակչության հարկադիր տեղահանման և այլ չկանխատեսված պատճառներով զանգվածային չզբաղվածությունը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշումներով:
i
Բնակչության զբաղվածության պետական կարգավորումն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված պետական կառավարման մարմինը:
Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատուժի շուկայի և բնակչության զբաղվածության ընթացիկ իրավիճակն արտացոլվում է պետական վիճակագրական հաշվետվություններում:
ՀՈԴՎԱԾ 14. |
ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ |
Բնակչության զբաղվածության կարգավորման պետական ծրագրերն իրականացնում է զբաղվածության պետական ծառայությունը:
i
Զբաղվածության պետական ծառայության գործունեության կարգը և կառուցվածքը սահմանվում են սույն օրենքով և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորված պետական կառավարման մարմնի կողմից:
i
ՀՈԴՎԱԾ 15. |
ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԼԻԱԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ |
Զբաղվածության պետական ծառայությունը պարտավոր է`
ա/ կատարել վերլուծական հետազոտություններ, կանխատեսել աշխատուժի առաջարկն ու պահանջարկը, տեղեկություններ տալ աշխատուժի շուկայի վիճակի մասին.
բ/ կարգավորել և կազմակերպել աշխատուժի ներքին և արտաքին տեղաշարժը, օժանդակել աշխատանք փնտրող անձանց ընտրելու հարմար աշխատանք, իսկ գործատուներին` ապահովել անհրաժեշտ մասնագիտություն և որակավորում ունեցող անձանցով.
գ/ իրականացնել աշխատանք փնտրող անձանց հաշվառումը.
դ/ նշանակել գործազրկության նպաստ գործազուրկ անձանց` սույն օրենքով սահմանված կարգով.
ե/ ցույց տալ դրամական օգնություն գործազուրկ անձանց, որոնց գործազրկության նպաստի ժամկետները լրացել են, ինչպես նաև աշխատանք փնտրող չզբաղված, սակայն գործազուրկ չհամարվող և գործազրկության նպաստի իրավունք չունեցող անձանց` սույն օրենքով սահմանված կարգով.
զ/ կազմակերպել զբաղվածության հանրապետական և տարածքային ծրագրերի մշակման և իրականացման աշխատանքները.
է/ հրապարակել տեղեկություններ (տարեկան ոչ պակաս, քան երկու անգամ) զբաղվածության հիմնադրամի միջոցների օգտագործման մասին.
ը/ ֆինանսապես աջակցել գործազուրկներին ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու և գործատուների մոտ լրացուցիչ աշխատատեղեր ստեղծելու հարցերում:
Զբաղվածության պետական ծառայությունն իրավունք ունի`
ա/ կասեցնել կամ դադարեցնել գործազրկության նպաստի վճարումը սույն օրենքով սահմանված դեպքերում.
բ/ գործատուներից պարբերաբար պահանջել տեղեկություններ թափուր աշխատատեղերի, ինչպես նաև սպասվելիք կառուցվածքային փոփոխությունների և այլ միջոցառումների մասին, որոնց հետևանքով կարող են տեղի ունենալ աշխատանքից ազատումներ.
գ/ գործուղել աշխատանք փնտրող անձանց գործատուների մոտ` համապատասխան թափուր աշխատատեղերի առկայության դեպքում.
դ/ կասեցնել զանգվածային ազատումների վերաբերյալ գործատուների ընդունած որոշումները` սույն օրենքի 19 հոդվածով սահմանված դեպքերում.
ե/ տնօրինել զբաղվածության հիմնադրամի միջոցները` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված պետական մարմնի սահմանած կարգով.
զ/ ստուգել զբաղվածության պետական ծառայությանը դիմած անձանց կողմից ներկայացրած փաստաթղթերի իսկությունը.
է/ անհրաժեշտության դեպքում պահանջել համապատասխան մարմիններից տեղեկություններ` անձանց զբաղվածության մասին:
Գործազուրկների վերամասնագիտացումը և որակավորման բարձրացումն իրականացվում է զբաղվածության պետական ծառայության ուսումնական կենտրոններում կամ պայմանագրային հիմունքներով ուսումնական այլ հաստատություններում` զբաղվածության հիմնադրամի այդ նպատակների համար նախատեսված միջոցների հաշվին:
Զբաղվածության պետական ծառայության գործուղումները պարտադիր են միայն սույն օրենքի 11 հոդվածով սահմանված կարգով քվոտավորված աշխատատեղերի համար: Մնացած բոլոր դեպքերում զբաղվածության պետական ծառայության գործուղումներն աշխատանք փնտրող անձի և գործատուի միջև կրում են միջնորդային բնույթ:
Զբաղվածության պետական ծառայությունն իր իրավասության շրջանակներում տրամադրում է տեղեկություն և իրականացնում է խորհրդատվություն այլ պետություններում աշխատանքային գործունեության ծավալման մասնագիտական պատրաստման, որակավորման բարձրացման կամ վերամասնագիտացման ցանկություն ունեցող անձանց, ինչպես նաև իրականացնում է միջնորդություն նրանց և այլ պետությունների գործատուների միջև` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 16. |
ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՄԱՏՈՒՑՈՂ ՈՉ ՊԵՏԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ |
Հայաստանի Հանրապետությունում կարող են գործել աշխատանքի տեղավորման, այդ թվում` այլ պետություններում ծառայություններ մատուցող ոչ պետական ձեռնարկություններ, որոնք իրենց գործունեությունն իրականացնում են համապատասխան լիցենզիա ունենալու դեպքում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
ՀՈԴՎԱԾ 17. |
ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՄԱՆ ԿՈՄԻՏԵՆԵՐԸ |
Բնակչության զբաղվածության կարգավորման ծրագրերի մշակման և իրականացման համար համաձայնեցված որոշումներ կայացնելու նպատակով կարող են ստեղծվել հանրապետական և տեղական համաձայնեցման կոմիտեներ, որոնց կազմում հավասար թվաքանակով ընդգրկվում են աշխատողների, գործատուների շահերը ներկայացնող հասարակական կազմակերպությունների և գործադիր իշխանության, ինչպես նաև զբաղվածության պետական ծառայության լիազոր ներկայացուցիչները:
Համաձայնեցման կոմիտեների գործունեության կազմակերպման կարգն ու իրավասության շրջանակները սահմանվում են նրանցում ներկայացված կողմերի փոխադարձ համաձայնությամբ:
ՀՈԴՎԱԾ 18. |
ԳՈՐԾԱՏՈՒՆԵՐԻ ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆԸ |
Հայաստանի Հանրապետությունում գործատուները զբաղվածության պետական քաղաքականության իրականացմանն աջակցելու նպատակով պարտավոր են`
ա/ տեղեկություններ տալ զբաղվածության պետական ծառայությանը` թափուր աշխատատեղերի և աշխատողների հնարավոր զանգվածային ազատումների մասին.
բ/ տեղեկացնել զանգվածային ազատումների մասին զբաղվածության պետական ծառայությանը ազատման հնարավոր ժամկետից ոչ ուշ, քան երկու ամիս առաջ ներկայացնելով զանգվածային ազատումների պատճառները, ազատման ենթակա աշխատողների թիվն ու մասնագիտությունները.
i
գ/ վերակազմավորման, լուծարման, աշխատողների թվի կամ հաստիքների կրճատման հետևանքով ազատվող անձանց այդ մասին տեղեկացնել նրանց ազատելուց ոչ ուշ, քան երկու ամիս առաջ և վճարել արձակման նպաստ` ամսական միջին վաստակի չափով.
դ/ վերակազմավորման, լուծարման, աշխատողների թվի կամ հաստիքների կրճատման հետևանքով ազատվող յուրաքանչյուր անձի համար զբաղվածության հիմնադրամ փոխանցել գումար` ազատվողի ամսական միջին վաստակի չափով.
ե/ նախապես սահմանված քվոտաներին համապատասխան` ապահովել աշխատանքով զբաղվածության պետական ծառայության կողմից գործուղված հաշմանդամներին.
i
զ/ կատարել պարտադիր ապահովագրական մուծումներ զբաղվածության հիմնադրամ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:
Սույն հոդվածով նախատեսված պարտականությունները չեն տարածվում այն գործատուների վրա, որոնց համար Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված է այլ կարգ:
i
ՀՈԴՎԱԾ 19. |
ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԱԶԱՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԳՈՐԾԱՏՈՒՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԻ ԿԱՍԵՑՈՒՄԸ |
Զանգվածային ազատումների չափանիշները սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
Զբաղվածության պետական ծառայությունը կարող է կասեցնել աշխատողների զանգվածային ազատման վերաբերյալ գործատուների ընդունած որոշումները`
ա/ ոչ ավելի, քան մեկ ամիս ժամկետով, եթե կան դժվարություններ ազատվողներին աշխատանքի տեղավորելու հարցում, միաժամանակ, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով մասնակիորեն փոխհատուցելով գործատուների հնարավոր վնասները զբաղվածության հիմնադրամի միջոցների հաշվին.
բ/ ոչ ավելի, քան մեկ ամիս ժամկետով, եթե գործատուն զանգվածային ազատումների մասին սույն օրենքի 18 հոդվածի «բ» կետում նշված ժամկետում չի տեղեկացրել զբաղվածության պետական ծառայությանը.
գ/ մինչև նախապես հայտնված ժամկետը, եթե գործատուն խախտել է զանգվածային ազատումների վերաբերյալ իր կողմից սահմանված ժամկետները:
ՀՈԴՎԱԾ 20. |
ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԸ |
i
Զբաղվածության հիմնադրամը կոչված է ապահովելու զբաղվածության պետական կարգավորման իրականացման ֆինանսավորումը:
Զբաղվածության հիմնադրամը ձևավորվում է`
ա/ գործատուների պարտադիր ապահովագրական մուծումներից.
բ/ աշխատողների աշխատավարձից կատարվող պարտադիր ապահովագրական մուծումներից.
գ/ գործատուների լրացուցիչ հատկացումներից, սույն օրենքի 11 և 18 հոդվածներով նախատեսված դեպքերում.
դ/ պետական և համայնքների բյուջեներից կատարվող հատկացումներից.
ե/ Հայաստանի Հանրապետության և այլ պետությունների գործատուների, կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների, անձանց կամավոր մուծումներից և այլ մուտքերից:
i
Զբաղվածության հիմնադրամի կազմավորման կարգի, կանոնադրության, միջոցների ձևավորման չափերի ու պայմանների, ծախսման ուղղությունների հաստատումը, ինչպես նաև դրանց վերահսկողությունն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված պետական կառավարման մարմինը:
ՀՈԴՎԱԾ 21. |
ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ |
i
Պետական, տարածքային կառավարման մարմինները, համայնքներն ու գործատուները վարձատրվող հասարակական աշխատանքներ կազմակերպելու համար նախ և առաջ պետք է դիմեն զբաղվածության պետական ծառայություն, որն ապահովում է համապատասխան աշխատուժով` նախապատվությունը տալով գործազուրկներին: Հասարակական աշխատանքներին մասնակցելու ցանկություն ունեցող անձանց հետ սահմանված կարգով կնքվում է աշխատանքային պայմանագիր: Վարձատրվող հասարակական աշխատանքների կազմակերպման ոլորտները և անցկացման պայմանները հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
ԳԼՈՒԽ 4
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐԸ ԶԲԱՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ
ՀՈԴՎԱԾ 22. |
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐԸ |
i
Գործազուրկի կարգավիճակ ստացած անձանց երաշխավորվում է`
ա/ գործազրկության նպաստների վճարում` սույն օրենքով սահմանված կարգով նպաստի ստացման տևողությունը հաշվառելով ընդհանուր աշխատանքային ստաժում.
բ/ կրթաթոշակների վճարում վերամասնագիտացման և որակավորման բարձրացման դասընթացներում սովորելու ընթացքում` հաշվառելով ուսուցման տևողությունը ընդհանուր աշխատանքային ստաժում:
Գործազուրկ անձանց, որոնց գործազրկության նպաստի վճարման ժամկետը լրացել է, ինչպես նաև աշխատանք փնտրող չզբաղված, սակայն սույն օրենքով գործազուրկ չհամարվող և գործազրկության նպաստի իրավունք չունեցող անձանց կարող է տրվել դրամական օգնություն` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:
ՀՈԴՎԱԾ 23. |
ԳՈՐԾԱԶՐԿՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՍՏՆԵՐԻ ՉԱՓԵՐԸ |
i
Գործազրկության բազային նպաստի չափը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
Գործատուի նախաձեռնությամբ, բացառությամբ աշխատանքային կարգապահության խախտման պատճառով ազատվածների, աշխատանքից ազատված անձանց, որոնք աշխատանքի տեղավորման նպատակով զբաղվածության պետական ծառայությանն են դիմել աշխատանքից ազատվելու օրվանից երեսուն օրվա ընթացքում, նշանակվում է նպաստ` գործազրկության բազային նպաստի չափով:
Իրենց նախաձեռնությամբ աշխատանքից ազատված անձանց, ինչպես նաև այն անձանց, ովքեր չեն բավարարում սույն հոդվածի երկրորդ մասով նախատեսված պայմանին, նշանակվում է նպաստ` գործազրկության բազային նպաստի 80 տոկոսի չափով:
Աշխատանքային կարգապահության խախտման պատճառով աշխատանքից ազատված անձանց նշանակվում է նպաստ` գործազրկության բազային նպաստի 60 տոկոսի չափով:
ՀՈԴՎԱԾ 24. |
ԿՐԹԱԹՈՇԱԿԻ ՉԱՓԸ |
Զբաղվածության պետական ծառայության ուղեգրով վերամասնագիտացման կամ որակավորման բարձրացման ուղարկվող գործազուրկ անձինք ուսման ամբողջ ընթացքում ստանում են կրթաթոշակ` գործազրկության բազային նպաստի 120 տոկոսի չափով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 25. |
ԳՈՐԾԱԶՐԿՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՍՏՆԵՐԻ ՆՇԱՆԱԿՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ |
Գործազրկության նպաստները նշանակվում են զբաղվածության պետական ծառայության կողմից` անձին գործազուրկի կարգավիճակ տալու օրվանից:
Գործազրկության նպաստի տևողությունը սահմանվում է 5 ամիս:
Ոչ պակաս, քան 5 տարի ընդհանուր աշխատանքային ստաժ ունեցող անձանց գործազրկության նպաստների վճարման ժամկետները երկարացվում են յուրաքանչյուր 5 տարվա համար` մեկ ամսով:
Գործազրկության նպաստները նշանակվում են ոչ ավելի, քան 12 ամիս:
i
Սույն օրենքի 23 հոդվածի երկրորդ մասով 12 ամիս գործազրկության նպաստ ստանալու իրավունք ունեցող այն գործազուրկներին, որոնց տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակի իրավունք տվող տարիքի լրանալը մնացել է մինչև մեկ տարի, իրենց համաձայնությամբ կարող է տրվել վաղաժամկետ կենսաթոշակի անցնելու իրավունք:
Եթե անձը գործազուրկի կարգավիճակ է ստանում մեկից ավելի անգամ, ապա յուրաքանչյուր հաջորդ անգամ նա գործազրկության նպաստի ստացման իրավունք կարող է ձեռք բերել, եթե զբաղվածության պետական ծառայությանը դիմելուն նախորդած վերջին մեկ աշխատանքային տարում ունի առնվազն յոթ ամսվա աշխատանքային ստաժ:
ՀՈԴՎԱԾ 26. |
ԳՈՐԾԱԶՐԿՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՍՏԻ ԿԱՍԵՑՈՒՄՆ ՈՒ ԴԱԴԱՐԵՑՈՒՄԸ |
Եթե գործազրկության նպաստի ստացման ժամանակաշրջանում ինքնուրույնաբար տեղավորվում է ժամանակավոր աշխատանքի` տեղեկացնելով զբաղվածության պետական ծառայությանը, ապա վերջինիս կողմից գործազրկության նպաստի վճարումը կասեցվում է ժամանակավոր աշխատանքի տևողությանը համապատասխան ժամկետով:
Զբաղվածության պետական ծառայության կողմից երկու ամիս ժամկետով կասեցվում է գործազրկության նպաստի վճարումը, եթե գործազուրկը թեկուզ մեկ անգամ հրաժարվել է հարմար աշխատանքի տեղափոխման առաջարկից:
Զբաղվածության պետական ծառայությունը դադարեցնում է գործազրկության նպաստի վճարումը, եթե`
ա/ գործազուրկը երկրորդ անգամ հրաժարվել է հարմար աշխատանքի տեղավորման առաջարկից.
բ/ գործազուրկն անհարգելի պատճառով երկու անգամ անընդմեջ զբաղվածության պետական ծառայության հրավերով նախապես տեղեկացված ժամկետում չի ներկայացել` աշխատանքի տեղավորման առաջարկ ստանալու համար.
գ/ գործազուրկն առանց զբաղվածության պետական ծառայությանը տեղեկացնելու, գործազրկության նպաստ ստանալու ընթացքում տեղավորվել է աշխատանքի, ներառյալ` ժամանակավոր.
դ/ գործազրկության նպաստի վճարումը կասեցնելիս պարզվում է, որ դրա ստացման ժամկետը լրանում է ժամանակավոր աշխատանքի ժամկետից ավելի շուտ կամ միաժամանակ:
ԳԼՈՒԽ 5
ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍՈՒՅՆ ՕՐԵՆՔԻ ԽԱԽՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ
ՀՈԴՎԱԾ 27. |
ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍՈՒՅՆ ՕՐԵՆՔԻ ԽԱԽՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ |
Սույն օրենքի խախտումն առաջացնում է պատասխանատվություն` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
ԳԼՈՒԽ 6
ՕՐԵՆՔԻ ՈՒԺԻ ՄԵՋ ՄՏՆԵԼԸ
i
ՀՈԴՎԱԾ 28. |
ՕՐԵՆՔԻ ՈՒԺԻ ՄԵՋ ՄՏՆԵԼԸ |
i
Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում 1997 թվականի հունվարի 1-ից:
Սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել 1991 թվականի դեկտեմբերի 27-ի «Բնակչության զբաղվածության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը:
26 դեկտեմբերի 1996 թ.
ՀՕ-93