(ուժը կորցրել է 24.04.2023 թվականից` 22.04.2021 թիվ 634-Ն որոշում)
040.1033.160908
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
4 սեպտեմբերի 2008 թվականի N 1033-Ն
«ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԲԱՇԽԻՉ ՍԱՐՔԵՐԻՆ ԵՎ ԵՆԹԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՍԱՐՔՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(4-րդ մաս)
«ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ԲԱՇԽԻՉ ՍԱՐՔԵՐԻՆ ԵՎ ԵՆԹԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՍԱՐՔՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ
(4-րդ մաս)
i
17. ՊՏՏՎՈՂ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՄԵՔԵՆԱՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՄՊՐՈՊԱՅԻՆ ԳԵՐԼԱՐՈՒՄՆԵՐԻՑ
181. Թույլատրվում է մետաղե և երկաթբետոնե հենասյուներով օդային գծերն ուղղակիորեն միակցել մինչև 50 ՄՎտ (մինչև 50 ՄՎ.Ա) հզորության գեներատորներին (համաժամ փոխհատուցիչներին) և համապատասխան ԲՍ-երին`
1) փայտյա հենասյուներով ՕԳ-երը թույլատրվում է միակցել մինչև 25 ՄՎտ (մինչև 25 ՄՎ.Ա) գեներատորներին (համաժամ փոխհատուցիչներին) և համապատասխան ԲՍ-ին.
2) օդային գծերի միակցումը 50 ՄՎտ-ից (50 ՄՎ.Ա-ից) ավելի հզորության գեներատորներին (համաժամ փոխհատուցիչներին) պետք է իրագործվի միայն տրանսֆորմատորի միջոցով.
Աղյուսակ N 10
Փականային պարպիչներից մինչև 35-220 կՎ լարման պաշտպանվող
սարքավորման թույլատրելի առավելագույն հեռավորությունները
.___________________________________________________________________
|Ան-|ԲՍ-երին և |ՕԳ-ի |Հեռավորությունները մինչև ուժային |
|վա-|ենթակայան- |ճոպանով | տրանսֆորմատորներ, մ |
|նա-|ներին |պաշտ- |_____________________________________|
|կան|ՕԳ առբերման |պանված |Փակուղային ԲՍ |Մշտապես միացված |
|լա-|հենարանների |առբերման| |2 ՕԳ-ով ԲՍ |
|րու|տեսակները |երկարու-|__________________|__________________|
|մը,| |թյունը, |III խմբի|II խմբի |III խմբի|II խմբի |
|կՎ | |կմ |պարպիչ- |պարպիչներ|պարպիչ- |պարպիչներ|
| | | |ներ | |ներ | |
| | | |________|_________|________|_________|
| | | |1x |2x |1x |2x |1x |2x |1x |2x |
| | | |ՓՊԿ|ՓՊԿ |ՓՊՄԱ|ՓՊՄԱ|ՓՊԿ|ՓՊԿ |ՓՊՄԱ|ՓՊՄԱ|
|___|_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
|35 |Հաղորդալարերի |0,5 | 20| 30 |- |- | 30| 40|- |- |
| |հորիզոնական |1,0 | 40| 60 |- |- | 50| 100|- |- |
| |դասավորությամբ |1,5 | 60| 90 |- |- | 80| 120|- |- |
| |հենասյուներ |2,0 և | 75| 110|- |- |100| 150|- |- |
| | |ավելի | | | | | | | | |
| |_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | 20| 30|- |- | 30| 40|- |- |
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | 30| 50|- |- | 50| 60|- |- |
| |դասավորությամբ |2,0 և | 45| 70|- |- | 70| 90|- |- |
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | |
|___|_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
|110|Հաղորդալարերի |1,0 | 30| 50| 40| 100| 50| 70| 60 | 120|
| |հորիզոնական |1,5 | 50| 80| 70| 150| 70| 90| 80 | 160|
| |դասավորությամբ |2,0 | 70| 110| 90| 180| 80| 120| 100| 200|
| |հենասյուներ |2,5 | 90| 165| 120| 220| 95| 150| 125| 250|
| | |3,0 և |100| 180| 150| 250|110| 200| 160| 250|
| | |ավելի | | | | | | | | |
| |_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | 15| 20| 20| 50| 20| 30| 30| 75|
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | 30| 55| 40| 80| 40| 60| 50| 100|
| |դասավորությամբ |2,0 | 50| 75| 70| 120| 60| 90| 70| 150|
| |հենասյուներ |2,5 | 65| 100| 90| 160| 70| 115| 100| 200|
| | |3,0 և | 80| 140| 120| 200| 80| 140| 130| 250|
| | |ավելի | | | | | | | | |
|___|_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
|220|Հաղորդալարերի |2,0 |- |- | 20| 65| -| -| 60| 100|
| |հորիզոնական |2,5 |- |- | 35| 75| -| -| 70| 140|
| |դասավորությամբ |3,0 և |- |- | 80| 100| -| -| 90| 170|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | |
| |_______________|________|___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |2,0 |- |- | 10| 35| -| -| 35| 60|
| |ոչ հորիզոնական |2,5 |- |- | 15| 70| -| -| 65| 90|
| |դասավորությամբ |3,0 և |- |- | 40| 90| -| -| 85| 110|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | |
.___________________________________________________________________
._____________________________ _____________________.
|Ան-|ԲՍ-երին և |ՕԳ-ի | |Հեռավորությունները |
|վա-|ենթակայան- |ճոպանով | |մինչև ուժային |
|նա-|ներին |պաշտ- | |տրանսֆորմատորներ, մ |
|կան|ՕԳ առբերման |պանված | |____________________|
|լա-|հենարանների |առբերման| |Մշտապես միացված |
|րու|տեսակները |երկարու-| |3 կամ ավելի ՕԳ-ով ԲՍ|
|մը,| |թյունը, | |____________________|
|կՎ | |կմ | |III խմբի|II խմբի |
| | | | |պարպիչ- |պարպիչներ |
| | | | |ներ | |
| | | | |________|___________|
| | | | |1x |2x |1x |2x |
| | | | |ՓՊԿ|ՓՊԿ |ՓՊՄԱ|ՓՊՄԱ |
|___|_______________|________| |___|____|____|______|
|35 |Հաղորդալարերի |0,5 | | 35| 45| - | - |
| |հորիզոնական |1,0 | | 90| 120| - | - |
| |դասավորությամբ |1,5 | |120|150 | - | - |
| |հենասյուներ |2,0 և | |150|180 | - | - |
| | |ավելի | | | | | |
| |_______________|________| |___|____|____|______|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | | 40| 50| - | - |
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | | 60| 70| - | - |
| |դասավորությամբ |2,0 և | | 90| 100| - | - |
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | |
|___|_______________|________| |___|____|____|______|
|110|Հաղորդալարերի |1,0 | | | | | |
| |հորիզոնական |1,5 | | 70| 90| 80 | 125|
| |դասավորությամբ |2,0 | | 90| 110| 100| 175|
| |հենասյուներ |2,5 | |110| 135| 120| 250|
| | |3,0 և | |125| 180| 135| 250|
| | |ավելի | |140| 200| 170| 250|
| |_______________|________| |___|____|____|______|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | |30 | 40| 40 | 100|
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | |50 | 70| 60 | 130|
| |դասավորությամբ |2,0 | |70 | 100| 90 | 190|
| |հենասյուներ |2,5 | |80 | 125| 120| 250|
| | |3,0 և | |95 | 150| 140| 250|
| | |ավելի | | | | | |
|___|_______________|________| |___|____|____|______|
|220|Հաղորդալարերի |2,0 | | - | - | 100| 150|
| |հորիզոնական |2,5 | | - | - | 120| 180|
| |դասավորությամբ |3,0 և | | | | | |
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | |
| |_______________|________| |___|____|____|______|
| |Հաղորդալարերի |2,0 | | - | - | 45| 65|
| |ոչ հորիզոնական |2,5 | | - | - | 80| 90|
| |դասավորությամբ |3,0 և | | - | - | 100| 120|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | |
._____________________________ ______________________
._____________________________ ______________________________________.
|Ան-|ԲՍ-երին և |ՕԳ-ի | |Հեռավորությունները մինչև մյուս |
|վա-|ենթակայան- |ճոպանով | | սարքավորումը, մ |
|նա-|ներին |պաշտ- | |_____________________________________|
|կան|ՕԳ առբերման |պանված | |Փակուղային ԲՍ |Մշտապես միացված |
|լա-|հենարանների |առբերման| | |2 ՕԳ-ով ԲՍ |
|րու|տեսակները |երկարու-| |__________________|__________________|
|մը,| |թյունը, | |III խմբի|II խմբի |III խմբի|II խմբի |
|կՎ | |կմ | |պարպիչ- |պարպիչներ|պարպիչ- |պարպիչներ|
| | | | |ներ | |ներ | |
| | | | |________|_________|________|_________|
| | | | |1x |2x |1x |2x |1x |2x |1x |2x |
| | | | |ՓՊԿ|ՓՊԿ |ՓՊՄԱ|ՓՊՄԱ|ՓՊԿ|ՓՊԿ |ՓՊՄԱ|ՓՊՄԱ|
|___|_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
|35 |Հաղորդալարերի |0,5 | | 25| 40| -| - | 30| 50| -| - |
| |հորիզոնական |1,0 | | 75| 100| -| - |100| 150| -| - |
| |դասավորությամբ |1,5 | |100| 130| -| - |125| 200| -| - |
| |հենասյուներ |2,0 և | |125| 150| -| - |150| 200| -| - |
| | |ավելի | | | | | | | | | |
| |_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | | 40| 60| -| - | 50| 100| -| -|
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | | 60| 90| -| - | 80| 120| -| -|
| |դասավորությամբ |2,0 և | | 70| 120| -| - | 90| 150| -| -|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | | |
|___|_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
|110|Հաղորդալարերի |1,0 | |120| 140| 130| 180|130| 150| 140| 190|
| |հորիզոնական |1,5 | |140| 170| 150| 200|200| 200| 180| 200|
| |դասավորությամբ |2,0 | |170| 200| 180| 220|200| 200| 200| 220|
| |հենասյուներ |2,5 | |190| 200| 220| 250|200| 200| 220| 250|
| | |3,0 և | |200| 200| 250| 250|200| 200| 250| 250|
| | |ավելի | | | | | | | | | |
| |_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |1,0 | | 70| 90| 80| 110|100| 130| 120| 170|
| |ոչ հորիզոնական |1,5 | |110| 130| 120| 160|150| 180| 160| 200|
| |դասավորությամբ |2,0 | |120| 150| 140| 180|200| 200| 180| 250|
| |հենասյուներ |2,5 | |130| 200| 160| 230|200| 200| 200| 250|
| | |3,0 և | |150| 200| 180| 250|200| 200| 220| 250|
| | |ավելի | | | | | | | | | |
|___|_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
|220|Հաղորդալարերի |2,0 | | 90| 160| 100| 210|150| 220| 200| 280|
| |հորիզոնական |2,5 | |110| 180| 120| 250|170| 280| 250| 350|
| |դասավորությամբ |3,0 և | |120| 200| 160| 280|190| 310| 270| 400|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | | |
| |_______________|________| |___|____|____|____|___|____|____|____|
| |Հաղորդալարերի |2,0 | | 60| 90| 75| 130| 90| 120| 100| 150|
| |ոչ հորիզոնական |2,5 | | 80| 120| 100| 180|120| 160| 140| 220|
| |դասավորությամբ |3,0 և | |100| 160| 140| 230|150| 200| 180| 300|
| |հենասյուներ |ավելի | | | | | | | | | |
._____________________________ ______________________________________.
Աղյուսակ N 11
Փականային պարպիչներից մինչև 330 կՎ լարման պաշտպանվող
սարքավորում ամենամեծ թույլատրելի հեռավորությունները
._______________________________________________________________________.
|Ենթակայանի |Փականային |ՕԳ-ի` | Հեռավորությունը, մ |
|տեսակը, |պարպիչների|մետա- |_________________________________________|
|ՕԳ-ի քանակը|լրակազմերի|ղա- |Մինչև |Մինչև լարման|Մինչև մնացած|
| |քանակը, |ճոպա- |ուժային |տրանսֆոր- |սարքավո- |
| |տեսակը, |նով |տրանսֆոր- |մատորներ |րումներ |
| |տեղակայման|պաշտ- |մատոր | | |
| |տեղը |պանված|(ավտոտրանս- | | |
| | |առբեր-|ֆորմատոր) և | | |
| | |ման |շունտող | | |
| | |երկա- |ռեակտորներ | | |
| | |րու- |_____________|_____________|_____________|
| | |թյու- |հաղոր-|հաղոր-|հաղոր-|հաղոր-|հաղոր-|հաղոր-|
| | |նը, կմ|դա- |դա- |դա- |դա- |դա- |դա- |
| | | |լարերի|լարերի|լարերի|լարերի|լարերի|լարերի|
| | | |հորի- |ոչ |հորի- |ոչ |հորի- |ոչ |
| | | |զոնա- |հորի- |զոնա- |հորի- |զոնա- |հորի- |
| | | |կան |զոնա- |կան |զոնա- |կան |զոնա- |
| | | |դասա- |կան |դասա- |կան |դասա- |կան |
| | | |վորու-|դասա- |վորու-|դասա- |վորու-|դասա- |
| | | |թյամբ |վորու-|թյամբ |վորու-|թյամբ |վորու-|
| | | |հենա- |թյամբ |հենա- |թյամբ |հենա- |թյամբ |
| | | |սյու- |հենա- |սյու- |հենա- |սյու- |հենա- |
| | | |ներ |սյու- |ներ |սյու- |ներ |սյու- |
| | | | |ներ | |ներ | |ներ |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Փակուղային,|II խմ. | 2,5 | 45 | - | 75 | - | 130 | 100 |
|տրանսֆոր- |փականային | 3,0 | 70 | 20 | 90 | 30 | 140 | 110 |
|մատոր-գիծ |պարպիչների| 4,0 | 100 | 50 | 115 | 85 | 150 | 130 |
|բլոկ |1 լրակազմ | | | | | | | |
|սխեմայով |ուժային | | | | | | | |
| |տրանսֆոր- | | | | | | | |
| |մատորի | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
| |__________|______|______|______|______|______|______|______|
| |II խմ. | 2,5 | 70 | - | 250**| - | 330**| 235**|
| |փականային | 3,0 | 120 | 20 | 320**| 100 | 380**| 270**|
| |պարպիչների| 4,0 | 160 | 90 | 400**| 250 | 450**| 340**|
| |2 լրակազմ | | | | | | | |
| |ուժային | | | | | | | |
| |տրանսֆոր- | | | | | | | |
| |մատորի | | | | | | | |
| |մոտ, | | | | | | | |
| |մյուսը` | | | | | | | |
| |գծային | | | | | | | |
| |բջջում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Փակուղային,|II խմ. | 2,0 | 70 | - | 210 | - | 335 | 280 |
|միացյալ |փականային | 2,5 | 110 | 20 | 240 | 100 | 340 | 320 |
|բլոկի |պարպիչների| 3,0 | 150 | 65 | 260 | 200 | 355 | 340 |
|սխեմայով |2 լրակազմ | | | | | | | |
| |ուժային | | | | | | | |
| |տրանսֆոր- | | | | | | | |
| |մատորի | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Փակուղային,|II խմ. | 2,0 | 80 | - | 160 | - | 390 | 300 |
|2 ՕԳ-ով և |փականային | 2,5 | 110 | 50 | 210 | 120 | 410 | 350 |
|1 տրանսֆոր-|պարպիչների| 3,0 | 150 | 80 | 250 | 150 | 425 | 380 |
|մատորով |1 լրակազմ | | | | | | | |
|եռանկյուն |ուժային | | | | | | | |
|սխեմայով |տրանսֆոր- | | | | | | | |
| |մատորի | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Միջանցուկ, |Փականային | 2,0 | 60 | - | 320 | - | 420 | 300 |
|2 ՕԳ-ով և |պարպիչների| 2,5 | 80 | 20 | 400 | 260 | 500 | 360 |
|2 տրանսֆոր-|2 լրակազմ | 3,0 | 130 | 60 | 475 | 310 | 580 | 415 |
|մատորով, |II խմբի, | | | | | | | |
|կամրջակ |տրանսֆոր- | | | | | | | |
|սխեմայով |մատորների | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Միջանցուկ, |Փականային | 2,0 | 150 | - | 500 | - | 1000 | 1000 |
|2 ՕԳ-ով և |պարպիչների| 2,5 | 200 | 80 | 700 | 320 | 1000 | 1000 |
|2 տրանսֆոր-|2 լրակազմ | 3,0 | 240 | 140 | 750 | 470 | 1000 | 1000 |
|մատորով, |II խմբի, | | | | | | | |
|քառանկյուն |ուժային | | | | | | | |
|սխեմայով |տրանսֆոր- | | | | | | | |
| |մատորների | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Երկու և |Փականային | 2,0 | 150 | 40 | 960 | - | 1000 | 1000 |
|ավելի |պարպիչների| 2,5 | 220 | 80 | 1000 | 400 | 1000 | 1000 |
|հեռացող ՕԳ-|2 լրակազմ | 3,0 | 300 | 140 | 1000 | 1000 | 1000 | 1000 |
|ով և 2 |II խմբի, | | | | | | | |
|տրանսֆոր- |ուժային | | | | | | | |
|մատորով |տրանսֆոր- | | | | | | | |
|ենթակայան |մատորների | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
|___________|__________|______|______|______|______|______|______|______|
|Երեք և |Փականային | 2,0 | 100 | 30 | 700 | - | 1000 | 750 |
|ավելի |պարպիչների| 2,5 | 175 | 70 | 800 | 200 | 1000 | 1000 |
|հեռացող ՕԳ-|1 լրակազմ | 3,0 | 250 | 100 | 820 | 700 | 1000 | 1000 |
|ով և 1 |II խմբի, | | | | | | | |
|տրանսֆոր- |ուժային | | | | | | | |
|մատորով |տրանսֆոր- | | | | | | | |
|ենթակայան |մատորների | | | | | | | |
| |դեպքում | | | | | | | |
._______________________________________________________________________.
Աղյուսակ N 11.1
Փականային պարպիչների առավելագույն թույլատրելի հեռավորությունները
400 և 500 կՎ լարման պաշտպանվող սարքավորումից
._____________________________________________________________________.
|Ենթակայանի տեսակը, |Փականային պարպիչների |Հեռավորությունը, մ |
|ՕԳ-ների քանակը |համալիրի տեսակը և |__________________________|
| |տեղակայման վայրը |մինչև |մինչև |մինչև |
| | |ուժային |ուժային|այլ |
| | |տրանսֆոր-|տրանս- |էլեկտրա-|
| | |մատորներ |ֆորմա- |սարքա- |
| | |(ավտո- |տորները|վորում- |
| | |տրանսֆոր-| |ները |
| | |մատորնե- | | |
| | |րը) և | | |
| | |շունտա- | | |
| | |վորող | | |
| | |ռեակտոր- | | |
| | |ները | | |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
|Փակուղային, |II խմբի փականային | 95 |150/700|150/700 |
|տրանսֆորմատոր - |պարպիչների երկու | | | |
|բլոկային սխեմայով |համալիր. մեկը` | | | |
| |ուժային | | | |
| |տրանսֆորմատորի մոտ, | | | |
| |մյուսը` գծային | | | |
| |բջջում կամ ռեակտորի | | | |
| |միացման մոտ | | | |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
|Անցումային, երկու |II խմբի փականային |130 |350/700| 350/900|
|օդային գծերով և մեկ|պարպիչների երկու | | | |
|տրանսֆորմատորով, |համալիր. մեկը` | | | |
|եռանկյուն սխեմայով |ուժային | | | |
| |տրանսֆորմատորի մոտ, | | | |
| |մյուսը` հաղորդաձողերի| | | |
| |վրա, գծային բջջում | | | |
| |կամ ռեակտորի միացման | | | |
| |մոտ | | | |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
|Անցումային, երկու |II խմբի փականային |160 |350 |800 |
|օդային գծերով և |պարպիչների երկու | | | |
|երկու տրանսֆորմատո- |համալիր` ուժային | | | |
|րով, քառանկյուն |տրանսֆորմատորի մոտ | | | |
|սխեմայով | | | | |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
|Ենթակայան, երեք և |II խմբի փականային |240 |450 |900 |
|ավելի դուրս եկող |պարպիչների երկու | | | |
|օդային գծերով և |համալիր` ուժային | | | |
|երկու |տրանսֆորմատորի մոտ | | | |
|տրանսֆորմատորով | | | | |
|____________________|_____________________|_________|_______|________|
|Ենթակայան, երեք և |II խմբի փականային |175 |400 |600 |
|ավելի դուրս եկող |պարպիչների մեկ | | | |
|օդային գծերով և մեկ|համալիր` ուժային | | | |
|տրանսֆորմատորով |տրանսֆորմատորի մոտ | | | |
._____________________________________________________________________.
3) բլոկային տրանսֆորմատորների պաշտպանության համար, որոնք կապված են 100 ՄՎտ և բարձր հզորության գեներատորների հետ, բարձր լարման կողմից պետք է տեղակայված լինեն II խմբից ոչ պակաս ՓՊ-ներ կամ համապատասխան ԳԼՍ-ներ:
182. Գեներատորների և համաժամ փոխհատուցիչների, ինչպես նաև 3 ՄՎտ-ից ավելի հզորությամբ էլեկտրաշարժիչների պաշտպանության համար, որոնք միակցված են ընդհանուր հաղորդաձողերին օդային գծերով կամ հոսանահաղորդիչներով, պետք է տեղակայված լինեն I խմբի ՓՊ-ներ կամ ԳԼՍ-ներ` հոսանքի ամպրոպային իմպուլսին համապատասխան լարման և ֆազի վրա 0,5 մկՖ-ից ոչ պակաս ունակությամբ`
1) Մնացորդային լարումների ավելի փոքր արժեքներով ՓՊ-ներ և ԳԼՍ-ներ ընտրելիս, թույլատրվում է յուրաքանչյուր ֆազի վրա տեղակայել 0,5 մկՖ-ից պակաս ունակություններ: Բացի դրանից, էլեկտրակայանի ԲՍ-ին, ԵԿ-ին և մեքենաների հոսանահաղորդիչներին ՕԳ-ի առբերումների պաշտպանությունը պետք է իրագործվի շանթակայունության 50 կԱ-ից ոչ պակաս մակարդակով: ՓՊ-ներ կամ ԳԼՍ-ներ հարկավոր է տեղակայել. 15 ՄՎտ-ից (15 ՄՎ.Ա) -ից) ավելի հզորությամբ գեներատորների (համաժամ փոխհատուցիչների) պաշտպանության համար` յուրաքանչյուր գեներատորի (համաժամ փոխհատուցչի) միակցման վրա, 15 ՄՎտ (15 ՄՎ.Ա)) և պակաս հզորությամբ գեներատորների (համաժամ փոխհատուցիչների) պաշտպանության համար` գեներատորային լարման հաղորդաձողերի (հաղորդաձողերի հատվածների) վրա, 3 ՄՎտ-ից ավելի հզորությամբ էլեկտրաշարժիչների պաշտպանության համար`ԲՍ-ի հաղորդաձողերի վրա.
2) դուրս բերված չեզոքով 25 ՄՎտ (25 ՄՎ.Ա) և ավելի հզորության գեներատորների (համաժամ փոխհատուցիչների) պաշտպանության համար, որոնք չունեն գալարային մեկուսացում (ձողավոր փաթույթով մեքենաներ), 1 ֆազի վրա 0,5 մկՖ ունակությունների փոխարեն կարող է կիրառվել մեքենայի անվանական լարմանը համապատասխան ՓՊ կամ ԳԼՍ` գեներատորի (համաժամ փոխհատուցիչի) չեզոքում: Պաշտպանական ունակությունների տեղակայում չի պահանջվում, եթե գեներատորներին (համաժամ փոխհատուցիչներին) միակցված, մինչև 100 մ երկարության մալուխների հատվածների գումարային ունակությունը կազմում է 0,5 մկՖ և ավելի` 1 ֆազի համար:
183. Եթե պտտվող մեքենաները և ՕԳ-երը միակցված են էլեկտրակայանների ԲՍ-ի կամ ԵԿ-ի ընդհանուր հաղորդաձողերին, ապա այդ ՕԳ-երի առբերումները պետք է պաշտպանված լինեն ամպրոպային ներազդեցություններից` պահպանելով հետևյալ պահանջները`
1) մետաղե կամ երկաթբետոնե հենասյուներով ՕԳ-ի առբերումը պետք է պաշտպանված լինի մետաղաճոպանով` 300 մ-ից ոչ պակաս երկարության վրա, առբերման սկզբում պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ-ների (նկ. 20.ա) կամ համապատասխան ԳԼՍ-ների լրակազմ: ՓՊ-ի կամ ԳԼՍ-ի հողակցման դիմադրությունը չպետք է գերազանցի 3 Օմ-ը, իսկ հենասյուների հողակցման դիմադրությունը մետաղաճոպանային տեղամասում` 10 Օմ-ը: Պետք է օգտագործել փայտե լայնակներ մեկուսիչների շարանի ամրակապման կետից մինչև հենասյան կանգնակ` փայտով առնվազն 1 մ հեռավորությամբ: Փայտե հենասյուներով ՕԳ-ի առբերումների վրա, երկաթբետոնե հենասյուներով ՕԳ-ի վրա կիրառվող պաշտպանության միջոցառումներին լրացուցիչ, հարկավոր է տեղակայել IV խմբի ՓՊ-ների կամ համապատասխան ԳԼՍ-ների լրակազմ` մետաղաճոպանային առբերման սկզբից 150 մ հեռավորության վրա դեպի գծի կողմը (նկ. 20բ): Պարպիչների հողակցման դիմադրությունը պետք է լինի 3 Օմ-ից ոչ ավելի: Թույլատրվում է ԽՊ-ի տեղակայում` առբերման սկզբում: Այդպիսի պարպիչների հողակցման դիմադրությունը չպետք է գերազանցի 5 Օմ-ը.
2) էլեկտրակայաններին և ԵԿ-ին մինչև 0,5 կմ երկարությամբ մալուխային ներդիրներով միակցված ՕԳ-ի վրա առբերման պաշտպանությունը պետք է իրագործվի այնպես, ինչպես առանց մալուխային ներդիրներով ՕԳ-ի վրա (տե՛ս սույն կետի 1-ին ենթակետը), և լրացուցիչ պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ2-ի կամ համապատասխան ԳԼՍ-ների լրակազմ` ՕԳ-ը մալուխին միակցելու տեղում: Պաշտպանական ապարատի հողակցվող արտանցիչն ամենակարճ ուղիով հարկավոր է միակցել մալուխի մետաղապատյանին և հողակցիչին (նկ. 20. գ, դ): Պաշտպանական ապարատի հողակցման դիմադրությունը չպետք է գերազանցի 5 Օմ-ը.
Նկար 20. Ամպրոպային գերլարումներից պտտվող էլեկտրական մեքենաների պաշտպանության սխեմաներ:
--------------
Նկար 20-ը չի բերվում
3) եթե ՕԳ-ի առբերումը 300 մ-ից ոչ պակաս երկարության վրա կայծակի ուղիղ հարվածներից պաշտպանված է շենքերով, ծառերով կամ այլ բարձր առարկաներով և գտնվում է նրանց պաշտպանության գոտու մեջ, ապա ՕԳ-ի առբերման վրա մետաղաճոպանի կախվածք չի պահանջվում: Ընդ որում, ՕԳ-ի պաշտպանված հատվածի սկզբում (գծի կողմից) պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ1 (նկ. 20. ե) կամ ԳԼՍ-ների լրակազմ: Պարպիչի հողակցման դիմադրությունը չպետք է գերազանցի 3 Օմ-ը: ՓՊ-ի հողակցման ամենակարճ ուղիով էջքերը պետք է միակցված լինեն ԵԿ-ի (էլեկտրակայանի) հողակցման հաղորդաշղթայի հետ.
4) ՕԳ-ի վրա հոսանասահմանափակիչ ռեակտորի առկայության դեպքում առբերումը 100-ից մինչև 150 մ երկարության վրա կայծակի ուղիղ հարվածներից պետք է պաշտպանված լինի մետաղաճոպանային շանթարգելով (տե՛ս նկ. 20,զ): Շանթարգելով պաշտպանված առբերման սկզբում, ինչպես նաև ռեակտորի մոտ, պետք է տեղակայված լինեն IV խմբի ՓՊ2-ի կամ համապատասխան ԳԼՍ-ների լրակազմ: Պաշտպանական ապարատի հողակցման դիմադրությունը, որը տեղակայված է գծի կողմից առբերման սկզբում, պետք է լինի 3 Օմ-ից ոչ ավելի.
5) ՕԳ-ը պտտվող մեքենաներով ԲՍ-ի հաղորդաձողերին հոսանասահմանափակիչ ռեակտորով և 50 մ-ից ավելի երկարությամբ մալուխային ներդիրով միակցման դեպքում, ՕԳ-ի առբերման պաշտպանություն կայծակի ուղիղ հարվածներից չի պահանջվում: Մալուխին ՕԳ-ի միակցման տեղում և ռեակտորից առաջ պետք է տեղակայված լինեն IV խմբի ՓՊ1 և ՓՊ2-ի կամ ԳԼՍ-ների լրակազմեր` հողակցման 3 Օմ-ից ոչ ավելի դիմադրությամբ (տե՛ս նկ. 20. է).
6) 3 ՄՎտ-ից (3 ՄՎ.Ա-ից) ցածր հզորությամբ էլեկտրական մեքենաներով ԲՍ-ի հաղորդաձողերին միակցված ՕԳ-ի վրա, որոնց առբերումները 0,5 կմ-ից ոչ պակաս երկարության վրա իրագործված են երկաթբետոնե կամ մետաղե հենասյուներով` 5 Օմ-ից ոչ ավելի հողակցման դիմադրությամբ, ԵԿ-ից (էլեկտրակայանից) 100-ից մինչև 150 մ հեռավորության վրա (նկ. 20. ը) պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ-ների կամ համապատասխան ԳԼՍ-ների լրակազմ: Պաշտպանական ապարատների հողակցման դիմադրությունը պետք է լինի 3 Օմ-ից ոչ ավելի: Ընդ որում, ՕԳ-ի առբերման` մետաղաճոպանով պաշտպանություն չի պահանջվում:
184. Գեներատորները (համաժամ փոխհատուցիչները) տրանսֆորմատորներին միացնելու համար բաց հոսանահաղորդիչներ կիրառելու դեպքում հոսանահաղորդիչները պետք է մտնեն շանթարգելների և ԵԿ-ի (էլեկտրակայանների) կառույցների պաշտպանության գոտու մեջ: Շանթարգելները ԵԿ-ի (էլեկտրակայանի) հողակցող սարքվածքին միակցելու տեղը պետք է հեռու լինի հոսանահաղորդիչի հողակցվող տարրերը նրան միակցելու տեղից 20 մ-ից ոչ պակաս` հողակցման մայրուղով հաշված`
1) եթե բաց հոսանահաղորդիչները չեն մտնում ԲԲՍ-ի շանթարգելների պաշտպանության գոտու մեջ, ապա նրանք կայծակի ուղիղ հարվածներից պետք է պաշտպանված լինեն առանձին կանգնած շանթարգելներով կամ մետաղաճոպաններով, որոնք կախված են առանձին հենասյուների վրա` 200-ից ոչ մեծ պաշտպանական անկյունով: Առանձին կանգնած շանթարգելների և մետաղաճոպանային հենասյուների հողակցումը պետք է իրագործվի մեկուսի հոսանահաղորդիչներով, որոնք միացում չունեն հոսանահաղորդիչների հենասյուների հողակցող սարքվածքների հետ կամ ԲՍ-ի հողակցող սարքվածքին միացնել այն կետում, որոնք հոսանահաղորդիչների հողակցվող տարրերի միակցման տեղից հեռացված են 20 մ-ից ոչ պակաս.
2) հեռավորությունն օդով առանձին կանգնած շանթարգելներից մինչև հոսանահաղորդիչների հոսանատար կամ հողակցված տարրերը պետք է լինի 5 մ-ից ոչ պակաս: Հեռավորությունը հողի միջով, մեկուսի հողակցիչից և շանթարգելի ստորգետնյա մասից մինչև հողակցիչներ և հոսանահաղորդիչի ստորգետնյա մասը, պետք է լինի 5 մ-ից ոչ պակաս:
185. Բաց հոսանահաղորդիչը գեներատորային լարման ԲՍ-ին ռեակտորի միջոցով միակցելու դեպքում ռեակտորից առաջ պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ-ի լրակազմ կամ համապատասխան ԳԼՍ`
1) գեներատորները հոսանահաղորդիչի միջով վրավազ ամպրոպային գերլարումների ալիքներից պաշտպանելու համար, պետք է տեղակայված լինեն I խմբի ՓՊ կամ ԳԼՍ և պաշտպանական ունակություններ, որոնց արժեքը 3 ֆազի համար, գեներատորի անվանական լարումից կախված, պետք է կազմի. 6 կՎ լարման դեպքում` 0,8 մկՖ-ից ոչ պակաս, 10 կՎ լարման դեպքում` 0,5 մկՖ-ից ոչ պակաս, 13,8-ից մինչև 20 կՎ լարման դեպքում` 0,4 մկՖ-ից ոչ պակաս.
2) պաշտպանական ունակություններ տեղակայել չի պահանջվում, եթե գեներատորի և մալուխային ցանցի գումարային ունակությունը գեներատորային լարման հաղորդաձողերի վրա ունի պահանջվող արժեքը: Մալուխային ցանցի ունակությունը որոշելիս, հաշվի են առնվում մալուխների` մինչև 750 մ երկարության վրա տեղամասերը.
3) եթե ԵԿ-ի ԲՍ-ը բաց հոսանահաղորդիչով միացված է ՋԷԿ-ի գեներատորային լարման ԲՍ-ին, որն ունի մինչև 120 ՄՎտ հզորության գեներատորներ, ապա հոսանահաղորդիչների պաշտպանությունը կայծակի ուղիղ հարվածներից պետք է իրագործված լինի այնպես, ինչպես նշված է 184-րդ կետում:
186. Թույլատրվում է չկատարել առբերումների պաշտպանություն կայծակի ուղիղ հարվածներից ՕԳ-ը կամ բաց հոսանահաղորդիչները մինչև 3 ՄՎտ հզորության էլեկտրաշարժիչներին միակցելու դեպքում, ինչպես նաև մինչև 1 ՄՎտ հզորության դիզելային էլեկտրակայաններին միակցելու դեպքում, որոնք տեղաբաշխված են տարվա ընթացքում մինչև 20 ամպրոպային ժամ ինտենսիվությամբ ամպրոպային գործունեության շրջաններում: Այդ դեպքում`
1) պահանջվում է ՕԳ-ի առբերումների վրա IV խմբի ՓՊ-ի 2 լրակազմ կամ համապատասխան ԳԼՍ-ի տեղակայում 150 մ (ՓՊ2) և 250 մ (ՓՊ1) հեռավորությունների վրա ԵԿ-ի հաղորդաձողերից (նկ. 21.ա): Պաշտպանական ապարատների հողակցման դիմադրությունը պետք է լինի 3 Օմ-ից ոչ ավելի: Հողակցման էջքերն ամենակարճ ուղիով պետք է միացված լինեն ԵԿ-ի կամ էլեկտրակայանի հողակցիչ սարքվածքին.
Նկար 21. Մինչև 3 ՄՎտ հզորությամբ էլեկտրաշարժիչների պաշտպանության սխեմաները փայտյա հենասյուներով ՕԳ-երի մոտեցումների դեպքում:
--------------
Նկար 21-ը չի բերվում
2) ցանկացած երկարության մալուխային ներդիրի առկայության դեպքում, մալուխից առաջ պետք է տեղակայված լինի IV խմբի ՓՊ կամ համապատասխան ԳԼՍ: Նրանց հողակցիչ սեղմակը պետք է ամենակարճ ուղիով միակցված լինի մալուխի մետաղապատյանին և հողակցիչին (նկ. 21.բ).
3) մալուխային ներդիրների միջոցով էլեկտրաշարժիչներին սնող հաղորդաձողերի վրա պետք է տեղակայված լինեն I խմբի ՓՊ կամ համապատասխան ԳԼՍ և պաշտպանական ունակություններ` ֆազի համար 0,5 մկՖ-ից ոչ պակաս.
4) երկաթբետոնե կամ մետաղե հենասյուներով ՕԳ-ի կամ բաց հոսանահաղորդիչների առբերումների վրա ՓՊ-ի տեղակայում չի պահանջվում, եթե առբերման յուրաքանչյուր հենասյան հողակցման դիմադրությունը 250 մ-ից ոչ պակաս երկարության վրա կազմում է 10 Օմ-ից ոչ ավելի:
(17-րդ գլուխը փոփ. 28.07.11 թիվ 1138-Ն որոշում)
18. ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՆԵՐՔԻՆ ԳԵՐԼԱՐՈՒՄՆԵՐԻՑ
i
187. 3-ից մինչև 35 կՎ լարման էլեկտրական ցանցերը պետք է աշխատեն մեկուսացված, ռեզիստորի կամ աղեղմարիչ ռեակտորի միջոցով հողակցված չեզոքով: Հողի միաֆազ միակցման ունակային հոսանքի փոխհատուցմամբ 3-ից մինչև 35 կՎ լարման էլեկտրական ցանցերում, հողի նկատմամբ ֆազերի ունակությունների անհամաչափության աստիճանը չպետք է գերազանցի 0,75 տոկոսը: Հողի նկատմամբ ֆազերի ունակությունների հավասարեցումը պետք է իրագործվի հաղորդալարերի վերադասավորմամբ և բարձր հաճախականության կապի կոնդեսատորների բաշխմամբ: Աղեղմարիչ ռեակտորների թիվը և նրանց տեղակայման տեղերը պետք է որոշվեն ցանցի աշխատանքի բնականոն ռեժիմի համար` հաշվի առնելով նրա հնարավոր բաժանումները մասերի և հավանական վթարային ռեժիմները`
1) աղեղմարիչ ռեակտորները կարող են տեղակայվել բոլոր ԵԿ-ներում, բացի փակուղայիններից, որոնք էլեկտրական ցանցի հետ կապված են առնվազն 2 էլեկտրահաղորդման գծով: Ռեակտորների տեղակայում փակուղային ԵԿ-ում չի թույլատրվում.
2) չի թույլատրվում աղեղմարիչ ռեակտորները միացնել այն տրանսֆորմատորների չեզոքներին, որոնք միակցված են հաղորդաձողերին ապահովիչի միջոցով: Աղեղմարիչ ռեակտորների հզորությունն ընտրվում է հողին միակցման լրիվ ունակային հոսանքի արժեքին համապատասխան` հաշվի առնելով ցանցի զարգացումն առաջիկա 10 տարում: Պետք է օգտագործել հողին միակցման ունակային հոսանքի ավտոմատ համալարելի փոխհատուցում:
188. 3-ից մինչև 35 կՎ լարման էլեկտրական ցանցերում հարկավոր է միջոցներ ձեռնարկել ֆեռոռեզոնանսային պրոցեսները և չեզոքի ինքնաբեր շեղումները կանխելու համար: 3-ից մինչև 35 կՎ լարման էլեկտրական ցանցերում, որոնցում կան ստատորի փաթույթի անմիջական ջրային հովացմամբ գեներատորներ (համաժամ փոխհատուցիչներ), գեներատորի մեկուսացման` հողի նկատմամբ զգալի ակտիվ հաղորդականության հետևանքով, ֆեռոռեզոնանսային երևույթներից պաշտպանություն չի պահանջվում:
189. Տրանսֆորմատորների (ավտոտրանսֆորմատորների) փաթույթները պետք է պաշտպանված լինեն փոխարկչային գերլարումներից ՓՊ-ի կամ ԳԼՍ-ի օգնությամբ, որոնք տեղակայված են 174-րդ կետի պահանջներին համապատասխան:
190. 330 կՎ և ավելի բարձր լարման ցանցերում, կախված ցանցի սխեմայից, գծերի և տրանսֆորմատորների քանակից, հարկավոր է նախատեսել միջոցառումներ` լարումների երկարատև բարձրացումների և ներքին գերլարումների սահմանափակման համար: Քվազիկայունացված և ներքին գերլարումների սահմանափակման անհրաժեշտությունը և պաշտպանության միջոցների հարաչափերը որոշվում են գերլարումների հաշվարկների հիման վրա:
191. Սարքավորման համար վտանգավոր փոխարկչային գերլարումների սահմանափակման նպատակով հարկավոր է կիրառել համակցված ՓՊ կամ ԳԼՍ, նախամիացվող ռեզիստորներով անջատիչներ, լարման էլեկտրամագնիսական տրանսֆորմատորներ կամ այլ միջոցներ, ինչպես նաև նրանց զուգակցումը լարման երկարատև բարձրացումների սահմանափակման միջոցառումներին (շունտող և փոխհատուցիչ ռեակտորների տեղակայում, սխեմային միջոցառումներ, համակարգային և հակավթարային ավտոմատիկայի, մասնավորապես, լարման բարձրացումից ավտոմատիկայի): Փոխարկումային գերլարումները 330 կՎ և ավելի բարձր լարման ԵԿ-ի հաղորդաձողերի վրա պետք է սահմանափակված լինեն` կախված սարքավորման մեկուսացման մակարդակից:
192. 110-ից մինչև 500 կՎ լարման ԲՍ-ների համար պետք է նախատեսվեն ֆեռոռեզոնանսային գերլարումների երևան գալը բացառող տեխնիկական լուծումներ, որոնք ծագում են լարման էլեկտրամագնիսական տրանսֆորմատորների և անջատիչների լարման ունակային բաժանարարների հաջորդաբար միացումների դեպքում: Մասնավորապես այդ լուծումների թվին են պատկանում. առանց լարման ունակային բաժանարարների անջատիչների կիրառումը, էլեկտրամագնիսական տրանսֆորմատորների փոխարեն ունակայինների կիրառումը, լարման հակառեզոնանսային տրանսֆորմատորների կիրառումը, ԲՍ-ի հաղորդաձողավորման ունակության մեծացումը 1,5-ից 2 անգամ` հաղորդաձողերի վրա լրացուցիչ, օրինակ` կապի կոնդենսատորների տեղակայման միջոցով:
(18-րդ գլուխը փոփ. 28.07.11 թիվ 1138-Ն որոշում)
19. ՕԴԱՃՆՇԱԿԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
193. Էլեկտրակայանների և ԵԿ-ների ԲՍ-ի փոխարկչային ապարատներին (օդային անջատիչներին, անջատիչների և բաժանիչների օդաճնշական շարժաբերներին) սեղմված օդ մատակարարելու համար պետք է նախատեսված լինի սեղմված օդի տեղակայանք` կազմված մնայուն ճնշակային տեղակայանքից և օդաբաշխիչ ցանցից: Սեղմված օդի տեղակայանքի ցանկացած տարրի նորոգման դեպքում կամ շարքից դուրս գալը չպետք է հանգեցնեն փոխարկչային սարքերի օդամատակարարման խափանմանը:
194. Օդաճնշակային տեղակայանքում չորացված օդի ստացումն իրականացվում է օդի չորացման ջերմադինամիկական եղանակով: Օդաճնշակային և աշխատանքային ճնշման համակարգերը միմյանց հետ պետք է կապված լինեն տարաթողման փականներով: Անջատիչներին ցողի կետի պահանջվող ջերմաստիճանով սեղմված օդ մատակարարելու համար թույլատրվում է լրացուցիչ կիրառել օդի չորացման ֆիզիկա-քիմիական (մակակլանման) եղանակը: Ընդ որում, օդի մաքրման հանգույցների թիվը պետք է լինի երկուսից ոչ պակաս: Նախատեսվում են ճնշման 2 աստիճաններ`
1) օդաճնշակային (բարձրացրած)` օդաճնշակների և սեղմված օդի օդահավաքիչ-կուտակիչների համար, որն ընտրվում է փոխարկչային ապարատներում օդի պահանջվող հարաբերական խոնավության ապահովման պայմանից.
2) աշխատանքային (անվանական)` օդաբաշխիչ ցանցի համար փոխարկչային ապարատներ տրվող օդի անվանական ճնշմանը համապատասխան:
195. Աշխատանքային ճնշակների ցանկացած թվի դեպքում, ելնելով փոխարկչային ապարատների օդաապահովման հուսալիությունից և կախված տեղական պայմաններից, պետք է նախատեսված լինեն 1 կամ 2 պահուստային ճնշակներ: Նշվածը չի տարածվում օդաճնշակային շարժաբեր ունեցող 1 փոխարկչային ապարատով ԵԿ-ին, որտեղ պետք է տեղակայվեն 2 ճնշակներ, որոնցից մեկը պահուստային: Արդյունաբերական ձեռնարկությունների ԲՍ-ի և ԵԿ-ի փոխարկչային ապարատներին սեղմված օդ մատակարարելու համար թույլատրվում է կազմակերպության օդաճնշական տեղակայանքի օգտագործում` նրա կողմից սույն գլխի պահանջները բավարարելու պայմանով: Աշխատանքային ճնշակների արտադրողականությունը պետք է լինի այնպիսին, որպեսզի ապահովի`
1) մինչև 10 ՄՊա ճնշմամբ ճնշակներով տեղակայանքներում.
ա. 0,5 ժ անընդհատ աշխատանք` երկժամյա ընդմիջմամբ,
բ. օդահավաքիչներում ճնշման վերականգնում, որն իջել է օդային անջատիչների օդափոխության և ամբողջ համակարգի հոսակորստի շնորհիվ 2 ժամվա ընթացքում, քանի դեռ ճնշակները չեն աշխատում` 0,5 ժ ընթացքում,
2) 23 ՄՊա ճնշման ճնշակներում.
ա. 1,5 ժ. անընդհատ աշխատանք երկժամյա ընդմիջմամբ,
բ. օդահավաքիչներում ճնշման վերականգնում (պայմանները համանման են սույն կետի 1-ն ենթակետի «բ» պարբերությունում շարադրվածներին) 1,5 ժ ընթացքում:
196. Աշխատանքային և վթարային ռեժիմներում փոխարկչային ապարատների ամբարներում օդի պակասը լրացնելը պետք է իրագործվի օդաճնշակային ճնշմանն օդահավաքիչներում օդի պաշարի հաշվին: Օդահավաքիչների տարողությունը պետք է ապահովի օդի գումարային ծախսածածկումը (չաշխատող օդաճնշակների դեպքում).
1) աշխատանքային ռեժիմում` օդային անջատիչների օդափոխման համար և ամբողջ համակարգի հոսակորուստը` 2 ժամվա ընթացքում, քանի դեռ ճնշակները չեն աշխատում: Ընդ որում, ճնշումն օդահավաքիչներում պետք է լինի այնպիսին, որպեսզի ապահովվի օդի պահանջվող խոնավապարունակությունն ապարատների մեջ,
2) վթարային ռեժիմում` օդային անջատիչների ամբարներում ճնշման վերականգնման համար (մինչև ամենափոքր թույլատրելի արժեքն ըստ անջատիչների աշխատանքային պայմանների) ամենամեծ թվով անջատիչների անջատման դեպքում, որը հնարավոր է ըստ էլեկտրատեղակայանքների աշխատանքի ռեժիմի` հաշվի առնելով ռելեական պաշտպանության և ավտոմատիկայի գործողությունը: Ընդ որում, սեղմված օդի ամենափոքր ճնշումն օդահավաքիչներում պետք է ավելի բարձր լինի սարքերի մեջ սեղմված օդի անվանական ճնշումից.
ա. 30 տոկոսով` 10 ՄՊա ճնշմամբ ճնշակներով տեղակայանքներում,
բ. 80 տոկոսով` 23 ՄՊա ճնշմամբ ճնշակներով տեղակայանքներում:
197. Հաշվարկներում հարկավոր է ընդունել, որ անջատիչների զանգվածային անջատմամբ վթարային ռեժիմի սկիզբը համընկնում է ճնշակային տեղակայանքն աշխատանքի մեջ պարբերաբար մտցնելու պահի հետ (այսինքն, երբ օդահավաքիչներում ճնշումն իջել է մինչև ճնշակի գործարկման ճնշումը):
198. ԲՍ-ի փոխարկչային ապարատների անվանական ճնշման յուրաքանչյուր արժեքի համար պետք է լինի իր օդաբաշխիչ ցանցը, որը սնվում է երկուսից ոչ պակաս տարաթողման փականներով` ճնշակային տեղակայանքից:
199. Տարաթողման փականները օդաբաշխիչ ցանցում և օդային անջատիչների ամբարներում պետք է պահպանեն ճնշումը տրված սահմաններում: Տարաթողման փականների և օդաբաշխիչ ցանցի թողարկային ունակությունը պետք է ապահովի օդի ճնշման վերականգնումը (մինչև թույլատրելի ամենափոքր արժեքը` ըստ անջատիչների աշխատանքի պայմանների) անջատիչների ամբարների մեջ, որը կարող է անջատվել անհաջող ԱԿՄ-ի շրջափուլում (այդ թվում` կրկնակի ԱԿՄ-ի առկայության դեպքում): Տարաթողման փականը բնականոն ռեժիմում պետք է ապահովի օդի ոչ մեծ քանակի անընդհատ տարաթողում փականից հետո համակարգում հոսակորուստի և օդափոխման վրա ծախսը ծածկելու համար:
200. Տարաթողման փականները պետք է իրագործված լինեն էլեկտրամագնիսական կառավարմամբ: Տարաթողման փականների միացման և անջատման ավտոմատ կառավարումն անհրաժեշտ է իրականացնել ճնշակների աշխատանքի ռեժիմից անկախ: Տարաթողման փականների էլեկտրամագնիսական շարժաբերների կառավարումը հարկավոր է կատարել էլեկտրամագնիսական ճնշաչափերով, որոնք տեղակայվում են ճնշակային տեղակայանքի շինության մեջ:
201. Ճնշակային տեղակայանքը, բացառությամբ օդի մաքրման հանգույցի, պետք է լինի ավտոմատացված և աշխատի առանց մշտական հերթապահ անձնակազմի: Ճնշակային տեղակայանքի կառավարման սխեմայում պետք է նախատեսված լինեն աշխատանքային և պահուստային ճնշակների ավտոմատ գործարկում և կանգ, որոնք օդահավաքիչներում և անջատիչների ամբարներում ապահովում են սահմանված չափով ճնշում, ջրայուղազատիչների ավտոմատ փչամաքրում (խոնավության և յուղի հեռացում), տարաթողման փականների ավտոմատ կառավարում, ճնշակային միացքների պաշտպանություն` աշխատանքի բնականոն ռեժիմը խախտվելու դեպքում: Սեղմված օդի տեղակայանքը պետք է սարքավորված լինի ազդանշանմամբ, որը գործում է նրա բնականոն աշխատանքի խախտման դեպքում:
202. Մինչև 0.12 մ3/վրկ արտադրողականությամբ ավտոմատացված ճնշակային տեղակայանքների սարքվածքը ԲՍ-ում կանոնակարգվում է մնայուն ճնշակային տեղակայանքների, օդամբարների և գազատարների սարքվածքի և անվտանգ շահագործման վերաբերյալ արտադրող կազմակերպության հրահանգներով:
203. Օդահավաքիչները պետք է բավարարեն ճնշման տակ աշխատող անոթների սարքվածքի և անվտանգ շահագործման վերաբերյալ արտադրող կազմակերպության հրահանգներով:
204. Օդահավաքիչները պետք է տեղակայվեն ճնշակասենքի պատից առնվազն 1 մ հեռավորության վրա, ցանկալի է ստվերային կողմում: Նրանց վերևում հատուկ ծածկ (արեգակնային ռադիացիայից պաշտպանության համար) չի պահանջվում: Պետք է նախատեսվի ցանկացած օդահավաքիչի տեղակայման և ապատեղակայման հնարավորություն` առանց մնացածների բնականոն շահագործման խախտման: Թույլատրվում է օդահավաքիչների տեղակայում այն շենքի առանձին շինության մեջ, որում տեղաբաշխվում է օդային անջատիչներով ՓԲՍ-ը:
205. Ճնշակի ջրայուղազատիչների արտաթողման փականները և 23 ՄՊա գլանանոթի փականները միակցվում են ջրքաշ համակարգին, որը դուրս է բերվում դեպի դրա համար նախատեսված հորան:
206. Ճնշակների բնականոն աշխատանքի համար ճնշակային տեղակայանքի սենքում պետք է պահպանվի +10oC-ից ոչ ցածր և +40oC-ից ոչ բարձր ջերմաստիճան, որի համար պետք է նախատեսված լինեն ջեռուցում և ներածման-արտածման մեխանիկական օդափոխություն:
207. Օդաբաշխիչ ցանցը պետք է իրագործվի օղակաձև, որը փականներով բաժանվում է հատվածների: Օդատար ցանցի սնումը պետք է կատարվի 2 մայրուղիներով` ճնշակային տեղակայանքից:
208 Մինչև 10 ՄՊա ճնշակային տեղակայանքի 2,0 ՄՊա ճնշմամբ օդաբաշխիչ ցանցի պաշտպանության համար պետք է տեղակայված լինեն ապահովիչ կափույրներ, որոնք գործարկվում են օդաբաշխիչ ցանցի սնող մայրուղու 2 գծերում էլ ճնշումը գերազանցելիս:
209. Գծային ջրազատիչները տեղակայվում են մինչև 10 ՄՊա ճնշակային տեղակայանքի 2,0 ՄՊա ճնշմամբ օդաբաշխիչ ցանցի սնող մայրուղու 2 գծերում էլ: Գծային ջրազատիչը պետք է ունենա արտաթողման փական և կցաշուրթերով խողովակապտուկներ` առբերման և արտուղման օդատարները միակցելու համար:
210. Բաշխիչ ցանցի օդատարների անցկացումը կարող է կատարվել բաց` սարքավորման կոնստրուկցիաների և կանգնակների վրայով, մալուխային թունելներով, անցուղիներով և վաքերով` մալուխների հետ համատեղ, իսկ փակ սենքերում` նաև պատերով և առաստաղներով:
211. Օդատարները հարկավոր է անցկացնել 0,3 տոկոսից ոչ պակաս թեքությամբ, ստորին կետերում արտաթողման փականների տեղակայմամբ` ցանցի փչամաքրման համար: Դեպի ապարատներ ճյուղավորումները հարկավոր է անցկացնել 0,3 տոկոսից ոչ պակաս թեքությամբ` գլխավոր մայրուղու ուղղությամբ:
212. Օդատար բաշխիչ ցանցում ջերմաստիճանային ձևախախտումների փոխհատուցման համար պետք է նախատեսված լինեն փոխհատուցիչներ, պատրաստված նույն տրամագծի խողովակներից: Փոխհատուցիչների կառուցվածքը որոշվում է նախագծային կազմակերպության կողմից:
213. Ճնշակային տեղակայանքի, բաշխիչ ցանցի օդատարները և դեպի կառավարման պահարաններ ճյուղավորումները պետք է լինեն պողպատե անկար խողովակներից, ընդ որում 23 ՄՊա ճնշման համար` չժանգոտվող պողպատից, օդատարները կառավարման պահարաններից օդային անջատիչների ամբարներին` պղնձե խողովակներից. թույլատրվում է քայքայադիմացկուն պողպատից անկար խողովակների կիրառում: Օդատարները պահարանների և զատիչների օդաճնշական շարժաբերների միջև պետք է պատրաստվեն պողպատե խողովակներից: Ճնշակային ճնշման օդատարները, որոնք տեղաբաշխված են ճնշակային տեղակայանքի սենքից դուրս, մինչև օդահավաքիչները և պատի սահմաններում, որոնցով նրանք անցնում են, պետք է ջերմամեկուսացվեն:
214. Պողպատե օդատարները պետք է միացվեն եռակցմամբ` կցվածքով, միացումներն ամրանի հետ` կցաշուրթային: 6-8 մմ ներքին տրամագծով խողովակների համար, թույլատրվում է կցաշուրթային միացումներ, կամ միացումներ` ներագույցների օգնությամբ:
215. Օդահավաքիչների և գծային ջրազատիչների ներքին մակերևույթները պետք է ունենան հակաքայքայիչ ծածկույթ:
216. Բաց օդում տեղակայվող օդահավաքիչների և գծային ջրազատիչների արտաքին մակերևույթները պետք է ներկված լինեն բաց երանգի կայուն ներկով:
217. Սեղմված օդի տեղակայանքի բոլոր տարրերը պետք է մատչելի լինեն քանդման և մաքրման համար:
20. ՅՈՒՂԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
i
218. Յուղալեցուն սարքավորման սպասարկման համար պետք է կազմակերպված լինեն կենտրոնացված յուղային տնտեսություններ, որոնք սարքավորված են յուղը ամբարներով պահելու համար, պոմպերով, յուղի մաքրման, չորացման և վերականգնման սարքավորմամբ, շարժական յուղամաքրիչ և գազազրկիչ տեղակայանքներով, յուղի տեղափոխման տարողություններով: Կենտրոնացված յուղային տնտեսությունների տեղադրությունը և ծավալը որոշվում են էներգահամակարգի շահագործման կազմակերպման սխեմայով:
219. Էլեկտրակայաններում, 400 և 500 կՎ լարման բոլոր ԵԿ-ներում, ինչպես նաև 200 ՄՎԱ և ավելի հզորության տրանսֆորմատորներով 330 կՎ լարման ԵԿ-ներում նախատեսվում են յուղային տնտեսություններ, որոնք կազմված են յուղի պահեստից և յուղային տնտեսության արհեստանոցից` յուղի մշակման և վերլուծության սարքավորմամբ: Այդպիսի յուղային տնտեսությունների պահեստները ԵԿ-ում պետք է ունենան մեկուսիչային յուղի 3 պահեստարան.
1) յուրաքանչյուր պահեստարանի տարողությունը պետք է լինի 1 խոշոր տրանսֆորմատորի տարողությունից ոչ պակաս` 10 տոկոս պաշարով,
2) կախված էներգահամակարգի` յուղի մշակման շարժական տեղակայանքներով հագեցվածությունից և ԵԿ-ի ու էներգահամակարգի կենտրոնացված յուղային տնտեսության միջև տրանսպորտային կապերից` յուղային տնտեսության արհեստանոցը կարող է հագեցվել յուղի մշակման ոչ բոլոր մնայուն տեղակայանքներով կամ բոլորովին չկառուցվել: Վերջին դեպքում անհրաժեշտ է նախատեսել յուղային տնտեսության ապարատասենք հավաքիչով` մեկուսիչային յուղի շարժական յուղամշակող տեղակայանքները միակցելու համար:
220. Համաժամ փոխհատուցիչներով ԵԿ-ում պետք է կառուցվեն տուրբինային յուղի 2 մնայուն պահեստարաններ` անկախ մեկուսիչային յուղի պահեստարանների քանակից և ծավալից: Տուրբինային և մեկուսիչային յուղի համակարգերը պետք է լինեն անկախ: Յուրաքանչյուր պահեստարանի ծավալը պետք է լինի տվյալ ենթակայանում տեղակայված ամենամեծ համաժամ փոխհատուցիչի յուղային համակարգի ծավալի 110 տոկոսից ոչ պակաս:
221. Մնացած ԵԿ-ում, բացի 219-րդ և 220-րդ կետերում նշվածներից, յուղային տնտեսություն և յուղապահեստներ չպետք է կառուցվեն: Չոր յուղի առաքումը նրանց իրականացվում է շարժական տարողություններով կամ ավտոցիստեռններով` կենտրոնացված յուղային տնտեսություններից:
222. Արդյունաբերական կազմակերպությունների ԵԿ-ի սեփական յուղային տնտեսության նախագծումը պետք է կատարվի սույն բաժնի և գերատեսչական նորմերի պահանջներին համապատասխան:
223. Յուղի պահեստների բաց ամբարներից հեռավորությունները պետք է լինեն ոչ պակաս.
1) մինչև էլեկտրակայանների և ԵԿ-ի շենքերն ու կառույցները (այդ թվում` մինչև տրանսֆորմատորային արհեստանոցը). 12 մ-ից` 100 տ յուղի տարողությամբ պահեստների համար, 18 մ-ից` 100 տ-ից ավելի պահեստների համար,
2) մինչև բնակելի և հասարակական շենքերը` 25 տոկոսով ավելի` 1-ին ենթակետում նշվածներից,
3) մինչև յուղային տնտեսության ապարատասենքը` 8 մ-ից,
4) մինչև ջրածնի բալոնների պահեստը` 20 մ-ից,
5) մինչև ԵԿ-ի արտաքին ցանկապատ. 6,5 մ-ից` պահպանական պարագծային ազդանշանման սարքվածքի դեպքում, 4 մ-ից` մնացած դեպքերում:
(20-րդ գլուխը փոփ. 28.07.11 թիվ 1138-Ն որոշում)
-------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում