040.0690.050602
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«5» հունիսի 2002 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
23 մայիսի 2002 թվականի N 690-Ա
i
ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ 2002-2005 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ ԿԱՆԽԱՏԵՍՈՒՄՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության համակարգն անխափան շահագործելու և ֆինանսատնտեսական գործունեությունը բարելավելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հավանություն տալ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության`
ա) գործունեության բարելավման 2002-2005 թվականների միջոցառումների ծրագրին (կցվում է).
բ) 2002-2005 թվականների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկին (կցվում է).
2. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին`
ա) կազմակերպել և համակարգել սույն որոշման 1-ին կետում նշված ծրագրի իրականացման ու ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների ապահովման աշխատանքները` միաժամանակ հաշվի առնելով Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կառավարումն ստանձնած իտալական «Էյ Սի ի Էյ Էնդ Քամփնի Արմինիըն Յութիլիթի Ս.Ք.Ա.Ր.Լ.» («Acer & Company Armenian Utility S.C.AR.L.») ընկերության հետ (այսուհետև` օպերատոր) կնքված կառավարման պայմանագրի դրույթները.
բ) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից մատակարարվող խմելու ջրի հաշվառման նպատակով մինչև 2002 թվականի հոկտեմբերի 1-ը ապահովել Երևան քաղաքը սնող ջրաղբյուրներում և ջրառի կետերում չափիչ-հաշվառող սարքերի տեղադրումը.
գ) մինչև 2002 թվականի դեկտեմբերի 31-ը` համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում տնտեսված գումարների հաշվին Երևան քաղաքի` ջրաչափեր չունեցող պետական հիմնարկներում (հանրապետական և տեղական նշանակության) պայմանագրային հիմունքներով ապահովել ջրաչափերի տեղադրումը` ծախսերը հիմնարկների պահպանման ծախսերի նախահաշիվներով նախատեսված միջոցների հաշվին մինչև 2006 թվականը փոխհատուցելու պայմանով.
դ) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ֆինանսատնտեսական գործունեության բարելավման և ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկով նախատեսված ցուցանիշների ապահովման նպատակով աշխատանքներ իրականացնել համատիրությունների և համապատասխան պայմանագրերի հիման վրա իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց ներգրավման ուղղությամբ.
ե) մինչև 2002 թվականի հուլիսի 1-ը մշակել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի և օպերատորի, համատիրությունների ու մասնավոր սեկտորի միջև կնքվելիք իրացման (ենթաշահագործման) պայմանագրերի օրինակելի ձևերը` ելնելով սույն որոշման պահանջներից.
զ) օպերատորի հետ համագործակցելով` մշակել`
ընկերության բնականոն գործունեության ապահովման նպատակով ընթացիկ շահագործման ծախսերի, արտադրական պաշարների մնացորդների նորմատիվները, ընկերության վարչակազմակերպական կառուցվածքը, աշխատակազմի հաստիքացուցակը, աշխատավարձի ֆոնդն ու պահպանման ծախսերի նախահաշիվը` դրանք համաձայնեցնելով «Համայնքային զարգացում» ծրագրի կառավարման խորհրդի հետ.
ընկերության կողմից Երևան քաղաքում 24-ժամյա ջրամատակարարման ապահովման ծրագիր` ըստ տարածքների, փուլերի և համապատասխան ժամանակացույցի:
3. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին և Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին` 2002 թվականի համար` 2 ամսվա ընթացքում, իսկ հետագա տարիների համար` մինչև յուրաքանչյուր տարվա փետրվարի 1-ը`
ա) հաստատել Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության (ըստ պոմպակայանների) էլեկտրաէներգիայի ծախսի տարեկան չափաքանակը` ամսական կտրվածքով, և այն համաձայնեցնել Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ.
բ) ապահովել Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության և «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության միջև էլեկտրաէներգիայի մատակարարման պայմանագրերի կնքումը` դրանցում նշելով էլեկտրաէներգիայի ամսական չափաքանակները (այդ թվում` ըստ պոմպակայանների):
4. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին, Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների նախարարին ու Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին`
ա) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ճշգրտված պարտքի մարման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի նախագծում նախատեսել պարտքի մեծությանը համապատասխան գումար` ընկերության կանոնադրական կապիտալում պետության բաժնեմասի ավելացման համար:
Նշված գումարի չափով Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը մարում է «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց ճշգրտված պարտքը:
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» և «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերություններն այդ գումարն ուղղում են «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը` վերջինիս կողմից Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից ընկերությանը նախորդ տարիներին տրամադրված բյուջետային վարկերի մարման նպատակով, հետևյալ ուրվագծով` «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերություն - «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերություն - «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերություն - Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե` նկատի ունենալով, որ յուրաքանչյուր գործառնության շրջանակում մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների դիմաց վճարումներ ստացող ընկերությունները մարում են առաջացող հարկային պարտավորությունները, իսկ շղթայի վերջին օղակը` «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությունը, մնացած գումարի հաշվին մարում է նախորդ տարիներին տրամադրված բյուջետային վարկերը.
բ) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ գնված ջրի դիմաց 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության առկա` 2,566 մլրդ դրամ պարտքի մարման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեում նախատեսել նույն չափով գումարի հատկացում` «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալի ավելացման համար:
«Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը նշված գումարի չափով մարում է Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ գնված ջրի դիմաց առկա պարտքը:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունն այդ գումարն ուղղում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից նախորդ տարիներին ընկերությանը տրամադրված բյուջետային վարկերի մարմանը.
գ) սույն կետի «բ» ենթակետում նշված գործընթացի իրականացման արդյունքում Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում բյուջետային վարկի գծով ձևավորվող չմարված մնացորդը դիտարկել որպես ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրում: Այդ նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի ծախսային մասում նախատեսել նույն մեծության գումար` Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեում նույն չափով նախատեսելով նաև բյուջետային վարկերի մարումներից մուտքեր.
դ) ներկայացնել օրենքի նախագիծ, որտեղ նախատեսել`
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ու «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում սույն կետի «ա», «բ» և «գ» ենթակետերում նշված կանոնադրական կապիտալների համալրման գումարների ու հետագայում Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից տրամադրվող վարկերի, սուբսիդիաների և դրամաշնորհների սահմաններում ապրանքների, աշխատանքների ու ծառայությունների գնման ժամանակ առաջացող հարկային հաշիվներում նշված ավելացված արժեքի հարկի շրջանառության գումարի ծախսագրում` ավելացված արժեքի հարկի դեբետային շրջանառությունը հաշվառելու փոխարեն.
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ հաշվարկված և չվճարված բնապահպանական վճարի մարման ժամկետի հետաձգում` վճարումը կատարելով 2006-2009 թվականների ընթացքում` հավասարաչափ մասերով:
5. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 1999 թվականի Արզնի-Երևան ջրատարի իրականացված շինարարության գծով թերֆինանսավորման արդյունքում առաջացած 43 մլն դրամի պարտքի մարումը նախատեսել «Հայաստանի Հանրապետության 2002 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի «Նախորդ բյուջետային տարիների արդյունքներով առաջացած պարտքերի մարում» հոդվածով:
6. Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության համար սահմանել, որ`
ա) ընկերության ծրագրավորված ֆինանսական ճեղքվածքի ծածկման նպատակով աշխատանքային կապիտալի ներգրավման դեպքում խմելու ջրի իրացումից, ջրահեռացումից և այլ ծառայություններից առաջացած հասույթները` սկսած 2003 թվականից, մուտքագրվում են ընկերության կողմից ընտրված և Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ համաձայնեցված բանկում բացված տարանցիկ հաշվին`
բանկի հետ կնքվող պայմանագրում 2003 թվականի համար նախատեսվում է տարանցիկ հաշվում մուտքագրված գումարներից նշված ընկերության ծախսած էլեկտրաէներգիայի համար գումարների ինքնաբերաբար փոխանցում էլեկտրաէներգիա մատակարարող «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության հաշիվներին` ելնելով սույն որոշմանը կից կանխատեսումների հաշվարկում ընթացիկ ծախսերում էլեկտրաէներգիայի ծախսի համամասնությունից, պահպանելով հաշվից դրամական միջոցների դուրսգրման` օրենքով սահմանված հերթականությունը` յուրաքանչյուր ամիս համապատասխան տեղեկատվություն ներկայացնելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն,
մնացած գումարներն ինքնաբերաբար փոխանցվում են բանկի և ընկերության միջև կնքված պայմանագրում նշված հաշվարկային հաշվին և ինքնուրույնաբար օգտագործվում ընկերության կողմից,
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը բանկի հետ կնքվող պայմանագրում նախատեսում է, որ հաշվարկային հաշվից կանխիկ գումարների ստացման դեպքում բանկի սպասարկման վճարները սահմանվում են տվյալ ժամանակահատվածում բաժանորդներից կանխիկ հավաքագրված գումարներից ավելի ստացված գումարների նկատմամբ.
բ) բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մարմինների, այդ թվում` համատիրությունների, այլ իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց կողմից միայն բնակիչներին խմելու ջրի մատակարարման ու կոյուղաջրերի հեռացման գծով մատուցվող ծառայությունների հաշվառման համակարգի ձևավորման, սպասարկվող համակարգի պահպանման և բարելավման, վարձավճարների գանձման արդյունավետության բարձրացման նպատակով`
Երևան քաղաքի համար ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայությունների մատուցման դիմաց հաստատված 56 դրամ սակագնով հաշվարկված գումարների գանձման համար բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մարմինների (այսուհետև` հավաքագրող) և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության (այսուհետև` ջրամատակարար) միջև առևտրային պայմանագրեր կնքելու պահից ջրի 1 խոր. մետրի համար գործելու է վճարման հետևյալ սանդղակը`
1-6-րդ ամիսների համար` 36 դրամ` հավաքագրողին, 20 դրամ` ջրամատակարարին,
7-12-րդ ամիսների համար` 31 դրամ` հավաքագրողին, 25 դրամ` ջրամատակարարին,
13-19-րդ ամիսների համար` 21 դրամ` հավաքագրողին, 35 դրամ` ջրամատակարարին,
20-24-րդ ամիսների համար` 14 դրամ` հավաքագրողին, 42 դրամ` ջրամատակարարին:
Պայմանագրի գործողության ժամկետի երկարաձգման դեպքում հավաքագրողին վճարվում է 14 դրամ, ջրամատակարարին մնում է 42 դրամ:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ջրամատակարարման համակարգից գյուղական համայնքների համար հաստատված 30 դրամ սակագնով հաշվարկված գումարների գանձման համար առևտրային պայմանագրեր կնքելու պահից ջրի 1 խոր. մետրի համար գործելու է վճարման հետևյալ սանդղակը`
1-6-րդ ամիսների համար` 20 դրամ` հավաքագրողին, 10 դրամ` ջրամատակարարին,
7-12-րդ ամիսների համար` 16 դրամ` հավաքագրողին, 14 դրամ` ջրամատակարարին,
13-19-րդ ամիսների համար` 11 դրամ` հավաքագրողին, 19 դրամ` ջրամատակարարին,
20-24-րդ ամիսների համար` 8 դրամ` հավաքագրողին, 22 դրամ` ջրամատակարարին:
Պայմանագրի գործողության ժամկետի երկարաձգման դեպքում հավաքագրողին վճարվում է 8 դրամ, ջրամատակարարին մնում է 22 դրամ.
գ) համատիրությունների և այլ իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց հետ կնքվելիք իրացման (շահագործման) պայմանագրերին ներկայացվող պարտադիր դրույթները սահմանվում են «Համայնքային զարգացում» ծրագրի կառավարման խորհրդի կողմից` հաշվի առնելով սույն որոշմանը կից Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության բարելավման 2002-2005 թվականների միջոցառումների ծրագրում ամրագրված մոտեցումները.
դ) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը համակարգի առանձին հատվածներում իրացման (շահագործման) գործում մասնավոր սեկտորի ներգրավման պայմանագրերը համաձայնեցնում է «Համայնքային զարգացում» ծրագրի կառավարման խորհրդի հետ, իսկ փակ բաժնետիրական ընկերության կառավարումը (շահագործումը) այլ կազմակերպություններին փոխանցելու պայմանագրերը հաստատվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ:
7. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ`
ա) անհրաժեշտության դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնել առաջարկություն Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկի վերաբերյալ` ելնելով ընկերության համար նախատեսված ներդրումային ծրագրի իրականացման արդյունքից, մատակարարված ջրի տեխնիկական կորուստների ու ջրի վարձավճարների հավաքագրման մակարդակից, համակարգի շահագործման անհրաժեշտ նորմատիվային ծախսերից և այլ գործոններից.
բ) 2002 թվականի ընթացքում Համաշխարհային բանկի և միջազգային այլ ֆինանսական կազմակերպությունների հետ շարունակել բանակցությունները Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 2002-2005 թվականների ֆինանսական հոսքերի հաշվարկներով ճշտված ֆինանսական ճեղքվածքը (այդ թվում` էլեկտրաէներգիայի մասով) ծածկելու նպատակով աշխատանքային կապիտալի (ընթացիկ ակտիվների) ներգրավման շուրջ:
8. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի նախագահին և Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին` մինչև 2002 թվականի նոյեմբերի 1-ը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարության, Երևանի քաղաքապետի և Հայաստանի Հանրապետության մարզպետների հետ համատեղ ուսումնասիրել օրվա կարգավորիչ ջրամբարների, ջրատարների, խողովակաշարերի, ջրատնտեսական կառույցների, շենքերի և շինությունների, տեխնիկական այլ կառույցների` սահմանված սանիտարական նորմերին համապատասխան զբաղեցված հողատարածքների օգտագործման ու նշված կառույցների սեփականության իրավունքի վկայական տալու հարցերը և լուծել գույքային այլ իրավունքների սահմանված կարգով պետական գրանցման խնդիրները:
9. Երևան քաղաքը սնող բոլոր տեսակի ջրերի` մակերեսային և ստորերկրյա ջրաղբյուրներից ջրամատակարարման ու առևտրային օգտագործման ոլորտում պետական կառավարման լիազորությունը վերապահել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության (կամ նրա լիազորված մարմնի) կողմից ջրային պաշարների կառավարման հաստատված պլանների և քվոտաների հիման վրա:
10. Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարին` մինչև 2003 թվականի հոկտեմբերի 1-ը Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի հետ համատեղ Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնել առաջարկություն Երևան քաղաքի ջրամատակարարման քաղցրահամ ջրերի հանքավայրերի շահագործման համար տրված թույլտվությունները սահմանված կարգով դադարեցնելու և հանքավայրերից ստորերկրյա քաղցրահամ ջրերի արդյունահանման նպատակով ընդերքի տրամադրման ու օգտագործման պայմանագրերը լուծելու, ընդերքի երկրաբանական ուսումնասիրության և օգտակար հանածոների արդյունահանման, տեխնոլոգիական, նախագծային աշխատանքների կատարման համար տրված լիցենզիաներն ուժը կորցրած ճանաչելու վերաբերյալ:
11. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին` Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության և Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարության հետ համատեղ մշակել ու Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնել ջրամատակարարման և ջրօգտագործման ոլորտում ապօրինությունների կանխման ու վերացման աշխատանքների կազմակերպման կարգ:
12. Սույն որոշման պահանջների կատարումն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ ծրագրերի և միջոցառումների մշակման ու ներդրման համար պահանջվող ֆինանսավորման բացակայության դեպքում թույլատրել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին այդ աշխատանքներում ներգրավել այնպիսի ընկերություններ, որոնք նշված աշխատանքները կկատարեն սեփական միջոցների հաշվին` դրանց Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից հետագա վճարումների իրական երաշխիքներ տրամադրելու պայմանով:
13. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարին և Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարին` 2002 թվականի ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ համատեղ բանակցություններ վարել Համաշխարհային բանկի և միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ Երևանի «Աերացիա» կայանի ու կոյուղագծերի վերակառուցման նպատակով ֆինանսավորման աղբյուրներ գտնելու շուրջ:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2002 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆԻՍԻ 4-ԻՆ
ԾՐԱԳԻՐ ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ 2002-2005 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության բարելավման 2002-2005 թվականների միջոցառումների ծրագիրը (այսուհետև` ծրագիր) հիմնված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2001 թվականի փետրվարի 9-ի «Ջրային տնտեսության կառավարման համակարգի բարեփոխումների մասին» N 92 որոշմամբ հավանության արժանացած Հայաստանի Հանրապետության ջրային պաշարների և ջրային տնտեսության կառավարման բարեփոխումների հայեցակարգի դրույթների վրա և նախանշում է Երևան քաղաքի խմելու ջրի մատակարարման ու ջրահեռացման համակարգերում կուտակված հիմնախնդիրների լուծման համալիր մոտեցումներն ու միջոցառումները և դրանց իրականացման ժամկետները:
Ծրագրով նախատեսված միջոցառումները փոխկապակցված են Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 2002-2005 թվականների ֆինանսական հոսքերի հաշվարկների և կառավարումն ստանձնած իտալական «Էյ Սի ի Էյ Էնդ Քամփնի Արմինիըն Յութիլիթի Ս.Ք.Ա.Ր.Լ.» («Acer & Company Armenian Utility S.C.AR.L.») ընկերության հետ կնքված կառավարման պայմանագրի հետ *):
------------------------
*) Ծրագրում արտացոլված ցուցանիշները հաճախ տարբերվում են կառավարման
պայմանագրում նշված ցուցանիշներից, որը պայմանավորված է անցած 2 տարվա
արդյունքներով և լրացուցիչ ի հայտ եկած խնդիրներով: Իրավական առումով
սույն ծրագրի և ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների ցուցանիշները չեն
կարող փոխարինել կառավարման պայմանագրին:
Ծրագիրը ներառում է նաև Երևան քաղաքի ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի բարելավմանն ուղղված` ներկայումս իրականացվող համայնքային զարգացման վարկային ծրագրի դրույթները:
Նախորդ տարիներին բնակավայրերի ջրամատակարարման ներքին ցանցերի զարգացման և վերակառուցման, դրանց գոտևորման, խմելու ջրի ռացիոնալ բաշխման ու հաշվառման խնդիրները գործնականում դուրս են մնացել համակարգերի զարգացումը որոշող մարմինների ուշադրությունից: Հատկապես անուշադրության են մատնվել շուկայական պահանջներին համապատասխան կառուցվածքային բարեփոխումների իրականացման, ինչպես նաև կառավարման հստակ և արդյունավետ գործող մեխանիզմների ներդրման հարցերը:
Բացի դրանից, խորհրդային տարիներին էլեկտրաէներգիայի չհիմնավորված ցածր սակագների հետևանքով կառուցվել են պոմպակայաններով գործող մեծ թվով համակարգեր, այն դեպքում, երբ խմելու համար պիտանի ստորերկրյա ջրաղբյուրների դիրքային տեղաբաշխումը թույլ է տալիս ջրամատակարարումն իրականացնել հիմնականում ինքնահոս եղանակով:
Հարկ է նշել, որ, Երևանի ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի ներկա տեխնիկական ու ֆինանսական վիճակից ելնելով, անհրաժեշտություն է առաջացել գնահատելու առաջիկա 10 տարվա ընթացքում անհրաժեշտ ներդրումների ծավալը: Նախնական գնահատականների համաձայն` համակարգերում պահանջվող առաջնահերթ ներդրումների ծավալները կազմելու են շուրջ 150 մլն ԱՄՆ-ի դոլար:
Մատուցված ծառայությունների ցածր մակարդակը, ջրի ոչ բավարար որակական հատկանիշները, տրված ջրի դիմաց վճարների հաշվառման ու գանձման անբավարար վիճակը, ջրի կորուստների բարձր տոկոսը, ինքնահոս ջրամատակարարման հնարավորությունների անբավարար օգտագործումը հանգեցրել են ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի տեխնիկական ու ֆինանսական ճգնաժամային վիճակի:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ կուտակվել են էլեկտրաէներգիայի և այլ մատակարարումների գծով շուրջ 26.6 մլրդ դրամի չափով պարտքեր, իսկ դեբիտորական պարտքերը կազմել են շուրջ 25,7 մլրդ դրամ, այդ թվում` բնակչության պարտքը` 21,0 մլրդ դրամ:
Համակարգն այդ վիճակից դուրս բերելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Համաշխարհային բանկի հետ մշակել է ներդրումային ծրագիր, որի իրականացումը զուգակցվելու է նաև կառավարման համակարգի բարեփոխումներով: Այդ նպատակով կողմերը 1998 թվականի հունիսի 19-ին ստորագրել են վարկային համաձայնագիր` ընդհանուր 35.5 մլն ԱՄՆ-ի դոլար ֆինանսավորման ծավալով (30 մլն ԱՄՆ-ի դոլարը Համաշխարհային բանկի վարկային միջոցներն են, իսկ 5.5 մլն ԱՄՆ-ի դոլարը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության մասնաբաժինը):
Նշված ծրագրի շրջանակներում անցկացվել է միջազգային մրցույթ, որի արդյունքում հաղթող ճանաչված իտալական «Էյ Սի ի Էյ Էնդ Քամփնի Արմինիըն Յութիլիթի Ս.Ք.Ա.Ր.Լ.» («Acer & Company Armenian Utility S.C.AR.L.») ընկերության հետ Երևանի քաղաքապետարանը 2000 թվականի փետրվարի 14-ին կնքել է պայմանագիր, և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կառավարումը 2000 թվականից 4 տարի ժամկետով փոխանցվել է այդ ընկերությանը:
Անցած 2 տարում ծրագրի իրականացումը հաջողությամբ չի ընթացել հետևյալ հիմնական պատճառներով`
առաջին` ներգրավված կառավարիչ ընկերության Երևան գործուղած թիմը նախկին սոցիալիստական երկրներում կոմունալ ծառայությունները և վարչական-պլանային կառավարման համակարգը վերափոխելու գործում չուներ բավարար փորձառություն, արդյունավետ չէր օգտագործվել երկրի և ընկերության գործերի ուսումնասիրության համար հատկացված մինչմրցութային տևական ժամանակահատվածը, ինչպես նաև պայմանագրի ստորագրումից հետո նախապատրաստական 5 ամիս ժամանակը,
երկրորդ` իրավական դաշտի էական խոչընդոտները, կառավարող ընկերության հետ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության օղակների անբավարար համագործակցությունը և ինստիտուցիոնալ-կառավարման համակարգի ու ֆինանսական խնդիրներում այդ օղակների ծառայությունների թույլ պատրաստվածությունը հատկապես 2000 թվականի ընթացքում բավարար նախադրյալներ չեն ստեղծել ծրագրի հաջող իրականացման համար,
երրորդ` Համաշխարհային բանկի հետ համատեղ մշակված ծրագրում ամբողջական լուծում չէր տրված ընկերության ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի գնահատման և այդ ճեղքվածքի ֆինանսական աղբյուրների որոշման հարցերին, ինչը բնորոշ է եղել նաև այլ ընկերությունների ծրագրերին:
Բանն այն է, որ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից միայն 1997 թվականի վերջերին փորձ արվեց առաջին անգամ (սկսել էներգետիկ համակարգից) իրականացնել պետական ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի ծրագրավորում: Ջրային տնտեսության ոլորտում այդպիսի աշխատանքներ սկսվեցին միայն 2000 թվականի վերջերին: «Հայջրմուղկոյուղի» և «Ոռոգում» փակ բաժնետիրական ընկերությունների համար համակարգված և պաշտոնապես ընդունված հոսքեր ստեղծվեցին 2001 թվականի մայիսին, իսկ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության համար, չնայած նախկինում կատարված փորձերին, համակարգված և պաշտոնապես ընդունված հոսքեր դեռևս չեն համաձայնեցվել,
չորրորդ` ընկերության կառավարման բարեփոխումների ոլորտում ծրագիրը ելնում էր այն հանգամանքից, որ միջազգային մրցույթով ընտրված մասնավոր կառավարիչն իր փորձը և կարողությունները կներդնի ընկերության ներքին կառուցվածքն ու կառավարման համակարգը տնտեսավարման նոր պայմաններին համապատասխանեցնելու, ռացիոնալ և արդյունավետ դարձնելու համար:
Սակայն մինչև այժմ մասնավոր օպերատորի գործողություններն այդ ուղղությամբ եղել են պասսիվ և իրավիճակին ոչ համարժեք:
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հարկադրված էր ակտիվորեն միջամտել ստեղծված իրավիճակին:
Մասնավորապես, հարկ եղավ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության պետական բաժնետոմսերի կառավարումը փոխանցել մասնագիտացված կառույցի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին ու վերջինիս կողմից Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ սերտ համագործակցությամբ մշակել կառավարման, կառուցվածքային, ֆինանսական մեխանիզմների և իրավական դաշտի ոլորտներում կոնկրետ ու արմատական փոփոխությունների ծրագիր` դրանք քննարկելով Համաշխարհային բանկի և օպերատորի հետ:
2001 թվականի նոյեմբերին Հայաստանի Հանրապետության կառավարության պատվիրակության կողմից իրականացվել են ինտենսիվ քննարկումներ Համաշխարհային բանկի և օպերատորի հետ, և վերջինիս հետ նոյեմբերի 20-ին ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր: Հուշագրում նախատեսվեցին այն լրացուցիչ և իրավիճակին համարժեք երկկողմանի քայլերը, որոնք հնարավոր կդարձնեն ծրագրի հաջող իրականացումը:
II. ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ
2002-2005 թվականների ընթացքում ծրագրի հիմնական նպատակներն են`
ա) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության ամբողջովին փոխադրումն առևտրային սկզբունքների վրա` ինչպես սպառողների, այնպես էլ մատակարարների (այդ թվում` էլեկտրաէներգիայի և ջրի պաշարների), պետության և աշխատողների հետ հարաբերություններում.
բ) Համաշխարհային բանկի կողմից տրամադրված վարկային ու Հայաստանի Հանրապետության կառավարության միջոցների հաշվին համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում ընթացիկ և կապիտալ ներդրումների շարունակական իրականացումը` ապահովելով համակարգի անխափան ու անվտանգ շահագործումը և այդ միջոցների առաջնահերթ ուղղորդումը ներքին ցանցի գոտևորման, հոսակորուստների կրճատման, ներքին կառուցվածքի փոփոխման ու տեխնիկական վերազինման առավել արդյունավետ խնդիրների լուծմանը.
գ) համատիրությունների կայացմանն աջակցությունը և համատիրությունների հետ համագործակցության ապահովումը.
դ) մատակարարվող ջրի դիմաց վարձավճարների հաշվարկման և գանձման մեխանիզմների հստակեցումը` ամբողջովին բավարարելով առևտրային սկզբունքների ներդրման պահանջները:
Ծրագրի իրականացման շարժիչ ուժը համարվում է սպառողների հետ փոխհարաբերություններում տեղական մասնավոր ընկերությունների ներգրավումը` գույքի հավատարմագրային կառավարման, համալիր ձեռնարկատիրական գործունեության թույլտվության (ֆրանչայզինգ) և այլ համանման համակարգերի միջոցով, որը կուժեղացնի գլխավոր կառավարչի` իտալական «Էյ Սի ի Էյ Էնդ Քամփնի Արմինիըն Յութիլիթի Ս.Ք.Ա.Ր.Լ.» («Acer & Company Armenian Utility S.C.AR.L.») ընկերության դիրքերը, և նա կկարողանա ուժերը կենտրոնացնել ներդրումների ու շահագործման հետ կապված հարցերի առավել արդյունավետ լուծումների վրա:
III. ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԵՎ ԻՆՍՏԻՏՈՒՑԻՈՆԱԼ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐԸ
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության օպերատորի ներգրավման նպատակներն են`
ա) Երևան քաղաքի ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի շահագործման բարելավումը,
բ) համակարգի գործունեության արդյունավետության և կատարողականության բարելավումը,
գ) ջրամատակարարման բաշխիչ ներքին ցանցի արդյունավետության բարձրացումը,
դ) ջրի որակի բարելավումը,
ե) մատակարարվող ջրի դիմաց վարձավճարների հավաքագրման բարելավումը` այն հասցնելով մինչև 85 տոկոսի:
Նշված նպատակներին հասնելու համար Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության օպերատորին առաջարկվել է լուծել կառավարման պայմանագրում ամրագրված հետևյալ խնդիրները`
Երևանի ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի քարտեզագրում,
ջրաղբյուրների կառավարման համակարգի ստեղծում,
հոսակորուստների հայտնաբերման և նորոգումների ծրագրի մշակում ու իրականացում (ընդհանուր 2645 կմ ջրագծերից 1500 կմ-ի վրա),
ապօրինի միացումների հայտնաբերում և վերացում,
ջրի օգտագործման հաշվառման կազմակերպում,
ջրամատակարարման համակարգում հոսակորուստների նվազեցում,
ջրամատակարարման համակարգում էլեկտրաէներգիայի սպառման կրճատում (25.0 տոկոս),
վթարային նորոգումների թվի կրճատում,
վթարների արձագանքման համար անհրաժեշտ միջին ժամանակի կրճատում,
փոխադրամիջոցների, սարքավորումների նորոգում, նորացում ու պահպանում և շենքային պայմանների բարելավում,
սպառողների սպասարկմանն առնչվող ուսուցման, հասարակական տեղեկատվության, արտակարգ իրավիճակներին արձագանքելու և այլ ծրագրերի մշակում,
շուրջօրյա ջրամատակարարմամբ ապահովված սպառողների թվի ավելացում,
գործող կոյուղու մաքրման կայանի վերանորոգում և այլ աշխատանքներ:
Անցած 2 տարվա փորձը ցույց տվեց, որ հանրային ծառայությունների ոլորտում (տվյալ դեպքում` խմելու ջրի մատակարարման և կոյուղու) դեռևս ամբողջովին պետական բաժնեմասով ընկերության կառավարման համակարգն արդյունավետ ու ամբողջական վերակառուցման չի ենթարկվում միայն ընկերության ընդհանուր կառավարումը մասնավոր (թեկուզև հեղինակավոր և ֆինանսապես ուժեղ) կառույցի հանձնելով:
Հանրային ծառայությունների ոլորտում մասնավոր կառավարչի գործունեության արդյունավետության համար բնակչությանը ծառայությունների մատուցման և գումարների հավաքագրման ոլորտում անհրաժեշտ են ինստիտուցիոնալ առումով լրացուցիչ արմատական միջոցառումներ:
Դրանցից ամենահիմնականը հետևյալներն են`
առաջինը` բազմահարկ շենքերում բնակչության կոլեկտիվ գործողությունների կազմակերպումը:
Մեր երկրում կոմունալ ծառայությունների մեծ մասի դեպքում (բնական գազ, ջեռուցում, տաք և սառը ջրամատակարարում, կոյուղի) հադորդակցուղիների` հորիզոնականի փոխարեն ուղղահայաց լուծումները (բնակարանների միջով անցնող)` գրեթե անհնար են դարձրել ծառայությունների մատուցման հաշվառումը և գումարների գանձումը յուրաքանչյուր բնակարանի հաշվով` անմիջապես ծառայություն մատուցող ընկերության կողմից: Եթե նույնիսկ նշված լուծումները տեխնիկապես իրականացվեն, ապա դրանք բնակչության ներկա վճարունակության համեմատ կլինեն անհամատեղելի:
Մինչդեռ հնարավոր է մեկ շենքի կամ մի քանի շենքերի բնակիչների գործողությունների ինքնակազմակերպման ճանապարհով և անհամեմատ փոքր ներդրումներով լուծել հիմնախնդիրները` հնարավորություն տալով բնակչությանն ստանալ իր պահանջարկին ու վճարունակությանը համարժեք ծառայություն, իսկ մատակարարներին` խուսափել հատկապես առաջիկա տարիներին խոշորածավալ ներդրումներից, որի հնարավորությունը պետությունը պարզապես չունի, իսկ մասնավոր ներդրողի համար առայժմ անհետաքրքիր է և լի անորոշություններով:
Հետևաբար, կոմունալ ծառայությունների ոլորտում առաջիկա տարիների արմատական բարեփոխումներն անհնար են, առանց բազմաբնակարան շենքերի բնակիչների գործողությունների ինքնակազմակերպման: Այս ոլորտի օրենսդրական դաշտի բարելավմանը կարող է նպաստել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով ներկայացված «Համատիրությունների մասին» և «Բազմաբնակարան շենքերի կառավարիչների մասին» օրինագծերի ընդունումը:
Սակայն, շենքերի (բակի) մակարդակով բնակիչների ինքնակառավարման համակարգի կայացման և զարգացման համար երկրին անհրաժեշտ է ունենալ համակողմանի ու ամբողջական ծրագիր, որը, բացի օրենսդրական-իրավական դաշտի փոփոխություններից, պահանջում է նաև համայնքների և համատիրությունների միջև գույքի ու իրավասությունների որոշակի վերաբաշխում, համատիրությունների ներքին կանոնակարգեր, հաշվառման և կարգավորման տեխնիկական միջոցներ, կառավարման տեխնիկական կարողություններ ու մասնագիտական ունակություններ:
Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Համաշխարհային բանկի և միջազգային կազմակերպությունների հետ իրականացնում է քննարկումներ` նման ծրագրի նախապատրաստման և իրագործման համար:
Սակայն, մինչև այդպիսի ծրագրի իրականացումը, այժմ անհետաձգելի անհրաժեշտություն է առաջացել, ինչպես խմելու ջրի, այնպես էլ ջերմամատակարարման ոլորտում համատիրությունների կայացման և զարգացման մասնակի ծրագրերի իրագործումը: Այդ կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Համաշխարհային բանկի հետ համատեղ դիմել է Ճապոնիայի կառավարությանը` Երևանի խմելու ջրի ծառայությունների կազմակերպման նպատակով համատիրություններին տեխնիկական աջակցության համար 2.9 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի դրամաշնորհ ստանալու համար, որի 1.9 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի չափով մասնաբաժնի ստացման հայտի հաստատումն սպասվում է առաջիկա ամիսներին:
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կառավարիչների կողմից իրականացված է ծավալուն կազմակերպական աշխատանք` խմելու ջրի մատակարարման ու կոյուղաջրերի հեռացման ծառայություններում համատիրություններին գործընկեր դարձնելու նպատակով: Այդ գործընթացը ֆինանսական լծակներով խթանելու համար առաջարկվում է հավաքագրվելիք հասույթից 64 տոկոսից մինչև 25 տոկոսը թողնել բազմաբնակարան շենքեր կառավարման մարմինների տրամադրության տակ (համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի մայիսի 23-ի «Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության բարելավման 2002-2005 թվականների միջոցառումների ծրագրի և ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների մասին» N 690-Ա որոշման 6-րդ կետի «բ» ենթակետի սանդղակի): Կառավարման մարմինների տրամադրության տակ թողնվող գումարների մի մասը նախատեսվում է ուղղել վերջինների ընթացիկ պահպանմանը (այդ թվում` աշխատակազմի վարձատրությանը), իսկ մյուս մասը` անապահովության գնահատման համակարգում ընդգրկված նպաստառու ընտանիքներին ջրաչափերով ապահովելուն` Հայաստանի Հանրապետության սոցիալական ապահովության նախարարության կողմից ներկայացված ցուցանակների հիման վրա: Նախատեսվում է նշված ընտանիքներին ջրաչափերով ապահովելու աշխատանքներն իրականացնել հետևյալ սկզբունքների հիման վրա`
աղքատության ընտանեկան նպաստ ստացող ընտանիքների համար` կառավարման մարմնի կողմից իր միջոցների հաշվին, պայմանագրային հիմունքներով` ծախսերը 5 տարվա ընթացքում փոխհատուցելու պայմանով,
անապահովության գնահատման համակարգում ընդգրկված մյուս նպաստառու ընտանիքների համար` կառավարման մարմնի միջոցներին 50 տոկոս և նպաստառու ընտանիքների կողմից 50 տոկոս վճարմամբ, պայմանագրային հիմունքներով` կառավարման մարմնի կատարած ծախսերը նպաստառու ընտանիքների կողմից 2 տարվա ընթացքում փոխհատուցելու պայմանով,
ջրաչափերի տեղադրման աշխատանքները պետք է իրականացվեն բաժանորդների կողմից ներկայացված դիմում-հայտերի հիման վրա:
Ինստիտուցիոնալ առումով ծառայությունների մատուցման ոլորտում երկրորդ արմատական միջոցառումը համապատասխան ֆինանսական երաշխիքների առկայությամբ, գործարար ծրագրերի հիման վրա ենթակառավարման (շահագործման) կամ ֆրանչայզինգի պայմանագրերի միջոցով մասնավոր ընկերությունների ներգրավումն է ջրամատակարարման ցանցի հիդրավլիկ մեկ կամ մի քանի գոտիներում:
Ակնհայտ է, որ միջազգային մրցույթով ընտրված մասնավոր կառավարիչն իր հրավիրած փոքրաթիվ անձնակազմով, կարճատև ժամանակահատվածում ի զորու չէ լուծել իրացման մեծածավալ ու դժվար կազմակերպվող, անվերջ խոչընդոտներով ուղեկցվող խնդիրները և այստեղ նրան անհրաժեշտ են մասնավոր շահի ու պատասխանատվության հիման վրա ներգրավվող գործընկերներ:
Նման մասնակիցների ներգրավումը կարևոր է նաև այն առումով, որ արտասահմանյան օպերատորի հետ կնքված պայմանագրի գործողության ավարտին մնացել է 2 տարի, որից հետո Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը կամ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը ֆինանսական հնարավորություններ չունի այդ կամ նման ընկերությանը տարեկան մինչև 1 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի չափով վճարումներ կատարելու:
Հետագայում կառավարման համար գումարները պետք է ապահովվեն ընկերության ծառայություններից գանձվող հասույթների հաշվին: Հետևաբար, իրացման գործընթացում ներգրավվող մասնավոր ընկերությունները, ապահովելով հասույթների ավելացումը և կուտակելով մասնագիտական փորձառություն ու կարողություններ, կարող են հետագայում առանձին կամ համատեղ ձեռնամուխ լինել ընկերության կառավարմանն ու շահագործմանը:
Նման ընկերությունների ներգրավումը խթանելու նպատակով արդյունավետ կարող է լինել, եթե Համաշխարհային բանկի հետ իրականացվող ներդրումային ծրագրի կապիտալ ներդրումների տվյալ գոտուն հասանելիք միջոցների ներդրումներն արտասահմանյան գլխավոր կառավարչի խորհրդատվությամբ իրականացվեն այդ գոտու շահագործման աշխատանքներում ներգրավվող մասնավոր ենթակառավարչի միջոցով:
IV. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐՈՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղու» փակ բաժնետիրական ընկերության համակարգում գանձումների մակարդակի աստիճանաբար բարձրացման, հոսակորուստների և շռայլումների կրճատման, կառավարման բարելավման միջոցով ֆինանսական առողջացումն ու ֆինանսական հոսքերի ծրագրի իրականացումը, սանիտարահիգիենիկ և բնապահպանական նորմերին համապատասխան անխափան ու անվտանգ շահագործումն իրատեսական կարող են լինել միայն նպատակային և բավարար ներդրումների պայմաններում: Այդ գործում վճռորոշ դեր ունեն հատկապես միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների վարկային և դրամաշնորհային միջոցները, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից ներգրավված միջոցները, որոնց արդյունավետ օգտագործման ապահովումը կարևորագույն նախապայման է:
«Համայնքային զարգացում» ծրագրի շրջանակներում 2002-2004 թվականներին իրականացվելիք վերականգնողական և արդիականացման աշխատանքների արդյունքում նախատեսվում է բարելավել Երևան քաղաքի ու Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից սպասարկվող արտաքաղաքային (գյուղական շրջաններ) շուրջ 270960 բաժանորդների ջրամատակարարումը, որից 264145-ը` բնակչության գծով:
Կատարված ուսումնասիրությունից պարզվել է, որ շահագործողի կողմից օրվա կարգավորման ջրամբարներ սահմանված քանակով ջուր մղելու և շենքերի մուտքագծերի վրա հաշվառման սարքերի տեղադրման, ներքին ցանցերում ու բնակարաններում հոսակորուստների և շռայլումների կանխման դեպքում նշված թաղամասերի ներկա համակարգը կարող է ապահովել շուրջօրյա ջրամատակարարում:
Կապիտալ ներդրումների ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է իրականացնել 10 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի կապիտալ ներդրումներ, որոնց արդյունքում հնարավոր կլինի բարելավել ջրամատակարարման որակը, ավելացնել ջրի մատակարարման ժամերի քանակը, նվազեցնել շահագործման հետ կապված ծախսերը: Կապիտալ և ընթացիկ ներդրումների ծրագրերի լրամշակման և ձևավորման ժամանակ, որպես հիմք պետք է ընդունվեն խմելու ջրի մատակարարման ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից որդեգրված ծրագրային մոտեցումները, որոնք արտացոլված են կառավարման պայմանագրի կատարողական ցուցանիշներում`
ջրամատակարարման և ջրի որակի, մատուցվող ծառայությունների մակարդակի բարելավում, ջրամատակարարման տևողության երկարացում և արդյունքում` մատակարարվող ջրի դիմաց վարձավճարների հավաքագրման բարելավում,
ծախսվող էլեկտրաէներգիայի կրճատում,
ջրամատակարարման և ջրահեռացում օբյեկտների շահագործման հուսալիության բարձրացում:
Համաշխարհային բանկի վարկերի ներգրավմամբ իրականացվող ընթացիկ և կապիտալ ներդրումներով պետք է լուծվեն համակարգի առաջնահերթ հիմնախնդիրները, նախադրյալներ ստեղծվեն դրա շահագործման արդյունավետության բարձրացման և դրանով իսկ` ֆինանսական կենսունակության ու հետագա առավել խոշոր ներդրումների հետգնման նախադրյալների ապահովման համար:
Համակարգի գործունեության արդյունավետության բարձրացման գործում առավել հատուցում ապահովող ներկա փուլի հիմնախնդիրները ներքաղաքային ցանցի գոտևորումն ու հոսակորուստների վերացումն են: Առաջին հերթին այս 2 հիմնախնդիրների լուծմանը պետք է ուղղվեն ընթացիկ և կապիտալ ներդրումների միջոցները: Դրանց լուծման միջոցառումների իրականացումը հանգեցնում է նաև էլեկտրաէներգիայի և շահագործման ծախսերի էական խնայողությունների:
V. ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԿԱՏԱՐԵԼԱԳՈՐԾՄԱՆ ԵՎ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՀԱՎԱՔԱԳՐՄԱՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿԻ ԲԱՐՁՐԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
2000-2001 թվականների ընթացքում հաշվառման համակարգի կատարելագործման, ջրի կորուստների նվազեցման և գումարների հավաքագրման մակարդակի բարձրացման լրացուցիչ միջոցառումների անբավարար իրականացման ընթացքը կանխելու նպատակով 2001 թվականի նոյեմբերի 20-ին Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և մասնավոր օպերատորի միջև ստորագրվեց փոխհամաձայնությունների հուշագիր: Հուշագրի հիման վրա կազմվեց դրանում արտացոլված միջոցառումների իրականացման ժամանակացույց, որով նախատեսվում է`
ա) «Համայնքային զարգացում» ծրագրի «Անհապաղ ներդրումներ» բաղադրիչի շրջանակներում խնայված գումարների հաշվին Երևան քաղաքի ջրաչափեր չունեցող բյուջետային կազմակերպությունների ջրաչափերի տեղադրում` 2002 թվականի ընթացքում,
բ) կառավարման պայմանագրով նախատեսված 20 հազար ջրաչափի տեղադրման կատարողական ցուցանիշի շրջանակներում շենքերում անհրաժեշտ թվով ջրաչափերի տեղադրում` 2002-2003 թվականներին,
գ) հոսքաչափերի տեղադրում,
դ) մատակարարվող ջրի դիմաց վարձավճարների գծով առկա պարտքերի մարման ծրագրի և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման ու Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծերի ներկայացում` ընդգրկելով հնարավոր այլընտրանքային լուծումներ 2002 թվականի ընթացքում,
ե) հաշիվների կազմման և վարձավճարների հավաքագրման համակարգչային կենտրոնացված համակարգի ներդրում` մինչև 2002 թվականի օգոստոսի 30-ը,
զ) վարձավճարների նոր հաշիվների ներկայացում և մատակարարվող ջրի դիմաց վարձավճարների հավաքագրման իրականացում` բանկերի ու փոստային բաժանմունքների միջոցով: Միաժամանակ, մինչև 2002 թվականի վերջը օպերատորին թույլատրվել է շարունակել վարձավճարների հավաքագրումն իրականացնել նաև ընկերության հավաքագրողների կողմից` կանխիկ դրամով, հաշվառման և վերահսկողության հստակ համակարգի կիրառմամբ:
Երևան քաղաքին մատակարարվող ջրի հաշվառման համակարգի բարելավման միջոցառումների իրականացումը` կառավարման պայմանագրին համապատասխան, օպերատորի կարևորագույն պարտավորություններից մեկն է: Այդ միջոցառումներն են`
ա) դեբիտորական պարտքերի հավաքագրման ծրագրի մշակում և իրականացում,
բ) ապօրինի միացումների հայտնաբերման ծրագրի մշակում, իրականացում և վերահսկում,
գ) սպառողների տվյալների բազայի բարելավման ծրագրի մշակում և իրականացում,
դ) հաշիվների կազմման և հավաքագրման համակարգչային համակարգի ստեղծում,
ե) հաշիվների կազմման և մատակարարված ջրի դիմաց վարձավճարների անկանխիկ հավաքագրման միասնական համակարգի ստեղծում` սպասարկման տարածքի համար:
Ջրօգտագործողների հետ պայմանագրային հիմունքներով աշխատաոճի հիմնադրումը նախատեսվում է իրականացնել համատիրությունների բազմաբնակարան շենքերի կառավարիչների, այլ սուբյեկտների և անհատ անձանց միջոցով:
Նախորդ բաժիններում նշվել է Ճապոնիայի կառավարություն Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի կողմից Համաշխարհային բանկի հետ համատեղ մշակված դրամաշնորհային ծրագիր ներկայացվելու մասին: Այն իրականացվելու է 2002-2005 թվականների ընթացքում, որի նպատակն է բարելավել ծրագրին մասնակից համատիրությունների ջրամատակարարման ծառայությունների հաշվառումն ու հուսալիությունը Երևանում: Այս նպատակին հնարավոր կլինի հասնել համայնքային մոտեցման կիրառման դեպքում, որը նախատեսված է բազմաբնակարան շենքերում (հարակից շենքերում) ջրաչափերի տեղադրման և խողովակաշարերի մանր վերանորոգումների կայուն ծրագրի իրականացման համար: Այս ծրագիրը կիրականացվի Զարգացման միջազգային ընկերակցության կողմից ֆինանսավորվող համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում:
Առաջարկված համատիրությունների աջակցման ծրագիրը նպատակաուղղված է հաշվառման տեխնիկական համակարգի ներդրմանը և համատիրություններին` խմելու ջրի մատակարարման ոլորտում համապատասխան հմտություններով օժտելուն, որոնք կիրականացնեն մատակարարված ջրի դիմաց վարձավճարների հավաքագրումը, կվճարեն Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ծառայությունների դիմաց և, վերջապես, կընդլայնեն իրենց գործունեությունն այլ կոմունալ ենթակառույցներում (օրինակ` ջեռուցում): Այս գործողությանը կօժանդակեն բազմաբնակարան շենքերում մուտքագծերի վրա ջրաչափերի տեղադրումը և ջրամատակարարման խողովակների մասնակի վերանորոգումները:
VI. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ
2000-2001 թվականների ընթացքում Երևանի «Ջրմուղ կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության ֆինանսական արդյունքը եղել է տարեկան 5.2 մլրդ բացասական հաշվեկշռով, որը կազմել է մատուցված ծառայությունների տարեկան արժեքի մոտ 80 տոկոսը:
2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ դեբիտորական պարտքերը կազմել են 25.7 մլրդ դրամ, որից 21.0 մլրդ դրամը` բնակչությանը մատակարարված ջրի և մատուցված ծառայությունների գծով:
Չկարողանալով հավաքագրել հասույթը` նշված ընկերությունը կուտակել է 26.6 մլրդ դրամի կրեդիտորական պարտքեր` էլեկտրաէներգիայի, բյուջետային վարկերի և այլ մատակարարումների գծով:
Հաշվի առնելով սպառողների հետ նախորդ տարիների հաշվարկների բարձիթողի վիճակը և բնակչության պարտքերի գանձման անհուսալիությունը` ընդհանուր ֆինանսական ճեղքվածքը կարող է գնահատվել 18-22 մլրդ դրամ:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությանը նման ֆինանսական ծանր վիճակից դուրս բերելու համար անհրաժեշտ է իրականացնել խոշորածավալ ֆինանսական վերակառուցումներ`
ա) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից սպառված էլեկտրաէներգիայի գծով 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ճշգրտված պարտքի մարման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի նախագծում նախատեսել պարտքի մեծությանը համապատասխան գումար` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալում պետության բաժնեմասի ավելացման համար: Միաժամանակ, ընկերությունը նշված գումարի չափով պետք է մարի «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ծախսված էլեկտրաէներգիայի դիմաց ճշգրտված պարտքը: «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» և «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերություններն այդ գումարն ուղղում են «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը` վերջինիս կողմից Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից ընկերությանը նախորդ տարիներին տրամադրված բյուջետային վարկերի մարման նպատակով, հետևյալ ուրվագծով` «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերություն - «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերություն - «ՀԱԷԿ» փակ բաժնետիրական ընկերություն - Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե` նկատի ունենալով, որ յուրաքանչյուր գործառնության շրջանակում մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների դիմաց վճարումներ ստացող ընկերությունները մարում են առաջացող հարկային պարտավորությունները, իսկ շղթայի վերջին օղակը` «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությունը, մնացած գումարի հաշվին մարում է նախորդ տարիներին տրամադրված բյուջետային վարկերը,
բ) «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ առկա 2,566 մլրդ դրամ պարտքի մարման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեում նախատեսել նույն չափով գումարի հատկացում` ընկերության կանոնադրական կապիտալի ավելացման համար: Միաժամանակ, ընկերությունը նշված գումարի չափով մարում է Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ գնված ջրի դիմաց առկա պարտքը, իսկ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունն այդ գումարն ուղղում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից նախորդ տարիներին ընկերությանը տրամադրված բյուջետային վարկերի մարմանը,
գ) «բ» ենթակետում նշված գործընթացի իրականացման արդյունքում Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում բյուջետային վարկերի գծով ձևավորվող չմարված մնացորդը դիտարկել որպես ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրում: Այդ նպատակով Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի ծախսային մասում նախատեսել նույն չափով գումար` նախատեսելով նաև նույն չափով բյուջետային վարկերի մարումներից մուտքեր,
դ) ներկայացնել օրենքի նախագիծ, որտեղ նախատեսվում է`
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» և «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերություններում «ա», «բ» և «գ» ենթակետերում նշված կանոնադրական կապիտալների համալրման գումարների ու հետագայում Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից տրամադրվող վարկերի, սուբսիդիաների և այլ դրամաշնորհների սահմաններում ապրանքների, աշխատանքների ու ծառայությունների գնման ժամանակ առաջացող հարկային հաշիվներում նշված ավելացված արժեքի հարկի շրջանառության գումարի ծախսագրում` ավելացված արժեքի հարկի դեբետային շրջանառությունը հաշվառելու փոխարեն,
ե) մինչև 2005 թվականը ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկում խմելու ջրի սակագնի աճ չի նախատեսվում: 2005 թվականին նախատեսվում է ջրամատակարարման սակագները բարձրացնել մինչև 55 դրամ/խոր. մետր, իսկ այնուհետև` աստիճանաբար հետագա տարիների ընթացքում հասցնել մինչև 75 դրամ/խոր. մետրի, որը հավաքագրման 90 տոկոս մակարդակի ապահովման դեպքում հնարավորություն կտա նորմալ շահագործելու համակարգը և ստանալու շուրջ 15 տոկոս շահութաբերություն (առանց ամորտիզացիոն ծախսերի և կապիտալ ներդրումների):
Ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումներից ակնհայտ է, որ, բացի հին պարտքերի գծով նշված վերակառուցումներից, անհրաժեշտ է նաև 2002-2005 թվականներին ընթացքում կանխատեսվող 11.4 մլրդ դրամի նոր ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի ծածկման աղբյուրների որոնումը, որի առավել իրատեսական հնարավորությունը կոմունալ ծառայությունների ընդհանուր վարկային ծրագրի նախապատրաստումն ու իրականացումն են:
Մինչև կառավարման պայմանագրի կնքումը Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության աշխատանքներն իրականացվել են առանց ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների և, հետևաբար, առանց ֆինանսատնտեսական գործունեության վերլուծություն և վերահսկում իրականացնելու: Նախքան Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին հանձնելը, չնայած քննարկումներին, օպերատորի և համապատասխան պետական լիազորված մարմինների միջև ոչ մի ֆինանսական ծրագիր չի համաձայնեցվել:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության ֆինանսական հոսքերի կառավարման նպատակով անհրաժեշտ է իրականացնել հետևյալ միջոցառումները`
ա) ֆինանսական հոսքերի կանխատեսում և վերահսկում (քառամյա, տարեկան և ամսական կտրվածքներով),
բ) մատակարարված խմելու ջրի և ջրահեռացման դիմաց վարձավճարների լիակատար դրամայնացում` բանկերի և փոստային բաժանմունքների միջոցով,
գ) շրջանառու միջոցների շրջանառելիության արագացման ծրագրի իրագործում,
դ) շահագործման ծախսերի նորմավորման, ծրագրավորման, նախահաշիվների կազմման և նախահաշիվներով նախատեսված ծախսային հոդվածների ու գումարների նկատմամբ հսկողության ապահովման մեթոդիկայի և կարգի ստեղծում,
ե) հին կրեդիտորական պարտքերի վերակառուցում և աստիճանաբար նոր պարտքերի առաջացման կանխարգելում,
զ) ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկներով նախատեսված նախորդ տարիների դեբիտորական պարտքերի գանձման ծրագրի իրականացում,
է) ֆինանսական հաշվետվությունների մոնիտորինգի իրականացում,
ը) ֆինանսական հոսքերի լիակատար թափանցիկության ապահովում` բավարար տեղեկատվություն տրամադրելով բոլոր շահագրգիռ կողմերին ու հրապարակելով մամուլում և զանգվածային լրատվության մյուս միջոցներով,
թ) աշխատանքային կապիտալի առկայության դեպքում տարանցիկ բանկային հաշիվների համակարգի ներդրում` պահպանելով Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով նախատեսված հաշիվներից դրամական միջոցների դուրսգրման հերթականությունը, ընդ որում, որպես առաջնային նախատեսելով նաև բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մարմինների կողմից բնակիչներին մատուցված ծառայությունների դիմաց վարձավճարը: Այդ կապակցությամբ անհրաժեշտ է, ըստ ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկների, բանկի հետ կնքվող պայմանագրում նախատեսել էլեկտրաէներգիայի ծախսի, ընկերության ընթացիկ շահագործման ծախսերի և պահպանման մասհանումների չափերի սահմանումը հավաքագրված փաստացի գումարների նկատմամբ:
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից իրականացվող կազմակերպչական, կառուցվածքային բարեփոխումների, հավասարակշռված սակագնային քաղաքականության, ջրի հաշվառման, տեխնիկական համակարգի ներդրման և հաշվապահական հաշվառման բարելավման, հասույթի ու կորուստների որոշման մոտավոր գնահատման մեթոդից իրատեսական և ճշգրիտ հաշվարկային մեթոդին անցման, ներդրումային ծրագրով նախատեսված վարկային միջոցների նպատակային ու արդյունավետ օգտագործման և ֆինանսական ծրագրավորման արդյունքում ընկերությունը 2006 թվականին կարող է տնտեսական տարին ավարտել առանց ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի:
Ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկի համաձայն` մինչև 2005 թվականը ընկերության գործունեության արդյունքները` 2001 թվականի համեմատությամբ, կարող են լինել`
խմելու ջրի կորուստների ծավալը 2001 թվականի 71,7 տոկոսի դիմաց նախատեսվում է նվազեցնել և հասցնել 55 տոկոսի, որով կտնտեսվի շուրջ 165 մլն խոր. մետր ջուր,
մինչև 2005 թվականը խմելու ջրի սակագնի աճ չի նախատեսվում, իսկ վարձավճարների հավաքագրման մասով նախատեսվում է շուրջ 62 տոկոս աճ, որի արդյունքում եկամուտները կավելանան շուրջ 3,2 անգամ,
էլեկտրաէներգիայի ծախսը կնվազի շուրջ 17.0 տոկոսով, իսկ միջին աշխատավարձը կավելանա 2,2 անգամ,
համակարգի պահպանման և շահագործման ծախսերը կավելանան շուրջ 1200 մլն դրամով, որը հնարավորություն կտա կրճատելու հոսակորուստները և բարելավելու ծառայությունների որակը:
VII. ԾՐԱԳՐԻ ԽՈՐՀՐԴԱՏՎԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄԸ ԵՎ ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳԸ
Ծրագրի հետևողական կատարումը պետք է գտնվի Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի ու Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հսկողության ներքո: Վերջինիս կողմից մշակված ձևերին համապատասխան, ինչպես և պետական մասնակցության մյուս ընկերությունները, Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունը պետք է յուրաքանչյուր ամիս տեղեկատվություն ներկայացնի նշված 2 մարմիններին:
Հաշվի առնելով Երևանի ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերում մշակված ծրագրերի իրականացման փորձը` հատկապես կարևորվում է որակյալ խորհրդատվական և աուդիտորական ծառայություններից օպերատիվորեն օգտվելու ճկուն համակարգի ստեղծման ու գործադրման նշանակությունը:
Այս ծրագրի տարբեր բաժիններում նշված միջոցառումների մեծ մասը վերաբերում է իրավական նորմատիվային դաշտի զարգացմանը, նյութական ակտիվների վերագնահատմանը, համատիրությունների ներքին կառավարման-կարգավորման մեխանիզմների մշակմանը, ներդրումային ծրագրերի կազմմանն ու այլ խորհրդատվական աշխատանքների:
Համակարգի կառավարման արդյունավետության բարձրացման և ֆինանսական ծրագրերի հետագա էլ ավելի հիմնավորվածության համար սկզբունքային կարևորություն ունի ակտիվների և պասսիվների գույքագրումն ու վերագնահատումը:
Նման աշխատանքների համար Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեում ֆինանսական միջոցներ չեն նախատեսված: Խնդիրը մասնակի կարող է լուծվել համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում տեխնիկական աջակցության, ընթացիկ և կապիտալ ներդրումների ենթածրագրերի շրջանակներում խորհրդատվական ծառայությունների համար առկա գումարների և 2002 թվականին նախատեսվող համատիրությունների զարգացման և աջակցման ծրագրի շրջանակներում դրամաշնորհի գումարների միջոցով: Մասնավորապես, Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության և «Համայնքային զարգացման ծրագրի ղեկավարման գրասենյակ» պետական հիմնարկի 2002-2004 թվականների ֆինանսական աուդիտը, ինչպես նաև Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության օպերատոր «Էյ Սի ի Էյ Էնդ Քամփնի Արմինիըն Յութիլիթի Ս.Ք.Ա.Ր.Լ.» («Acer & Company Armenian Utility S.C.AR.L.») ընկերության 2002-2004 թվականների տեխնիկական աուդիտն իրականացնելու համար «Համայնքային զարգացման ծրագրի ղեկավարման գրասենյակ» պետական հիմնարկի կողմից համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում հայտարարված են համապատասխան մրցույթներ, և «Համայնքային զարգացման ծրագրի ղեկավարման գրասենյակ» պետական հիմնարկը Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին ու Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը պետք է տեղեկացնի աշխատանքների կատարման ընթացքի մասին:
ՀԱՇՎԱՐԿ
Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության 2002-2005
թվականների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների
(մլն դրամ)
._________________________________________________________________________.
|NN |Ցուցանիշների անվանումները| | | Մինչև վերակառուցումը |
| | |_______|_______|___________________________|
| | | 2000 | 2001 |2002 |2003 |2004 |2005 |
| | |_______|_______|______|______|______|______|
| | |փաստացի|փաստացի|նախա- |նախա- |նախա- |նախա- |
| | | | |գիծ |գիծ |գիծ |գիծ |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| I |ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | 1202| 1620,0| 2492| 3724| 4919| 5941|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1. Ջրամատակարարումից | 1202| 1616| 2492| 3724| 4919| 5941|
| |հավաքագրում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |2. Ցանցին տրված ջուր | 431| 407| 338,0| 275,0| 240,0| 230,0|
| |(մլն խ.մ.) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |3. Ջրօգտագործողներին | 118,9| 115| 114,3| 111,0| 107,9| 107,9|
| |տրված ջուրը (մլն խ.մ.) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |4. Մատակարարված ջրի | 6421| 6058| 6122| 5945| 5780| 6751|
| |հաշվարկային արժեքը | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |5. Կորուստը (%)* | 72,4| 71,7| 66,2| 59,6| 55,0| 53,1|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |6. Սակագինը (դրամ/խ.մ) | 46,0| 46| 46,0| 46,0| 46,0| 55,0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |7. Գանձում (%) | 18,7| 26,7| 40,7| 62,6| 85,1| 88,0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |8. Ջրահեռացում (մլն խ.մ.)| 95,1| 95,5| 86,5| 84,0| 81,7| 81,7|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |9. Սակագինը (դրամ/խ.մ) | 10,0| 10| 10,0| 10,0| 10,0| 10,0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
|II |ԾԱԽՍԵՐ | 7940| 7159| 9331| 8976| 8726| 6606|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1. Ընթացիկ ծախսեր, այդ | 6355| 5790| 6626| 6651| 6414| 6306|
| |թվում` | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1.1. Գնումներ` ընդամենը | 4750| 4319| 4100| 4069| 3986| 3996|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |նյութեր, քիմիկատներ, | 339| 183| 454| 500| 500| 600|
| |վառելիք | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |սեփական միջոցներից | 278| 133| 400| 450| 500| 600|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | 61| 50| 54| 50| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |էլ. էներգիա մլն կվտ ժ | 227,4| 210| 205,0| 195,0| 185| 175|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |էլ. էներգիայի սակագինը | 17,5| 17,7| 17,7| 18,2| 18,8| 19,3|
| |(դրամ) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |էլ. էներգիա (ԱԱՀ-ով) | 3979| 3729| 3629| 3555| 3474| 3385|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ռեսուրսավճար | 431| 407| 16,9| 13,8| 12,0| 11,5|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1.2. Շահագ. և պահպանման | 1236| 1410| 2516| 2572| 2418| 2300|
| |ծախսեր | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |աշխատավարձ | 779| 664| 1082| 1133| 987| 840|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |սեփական միջոցներից | 274| 342| 753| 800| 820| 840|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | 505| 322| 329| 333| 167| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |սոցապ. հատկացումներ | 99| 114,1| 203| 188| 182| 185|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |այլ ծառայությունների | 0| 0| 379| 656| 620| 635|
| |վճարներ | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |այլ տնտեսական և | 358| 632| 852| 594| 629| 640|
| |շահագործման ծախսեր | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |սեփական միջոցներից | 358| 578,7| 488| 554| 600| 640|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | 0| 52,9| 364| 40| 29| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1.3. Հաշվեգրված հարկեր | 369| 62| 10| 10| 10| 10|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ԱԱՀ | 0| 55| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |այլ հարկեր | 369| 7| 10| 10| 10| 10|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1.4. Տոկոսների վճարում | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ներքին պարտքի դիմաց | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |արտաքին պարտքի դիմաց | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |2. Կապիտալ ծախսեր | 1586| 1368,5| 2705| 2325| 2312| 300|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |արտաքին ֆինանսավորում | 1264| 1243,4| 2455| 2092| 2079| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ներքին ֆինանսավորում | 321| 125,1| 250| 233| 233| 300|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
|III|ԸՆԹԱՑԻԿ ՀԱՇՎԵԿՇԻՌ | -5153| -4170| -4134| -2927| -1495| -365|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
|IV |ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՀԱՇՎԵԿՇԻՌ | -6739| -5539| -6839| -5252| -3807| -665|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| V |ԱՌԿԱ ՀՆԱՐԱՎՈՐ | 6660| 5459| -6930| 2335| 2335| 60|
| |ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄ | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |1. ՏԵՂԱԿԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ | 4239| 3514|-10446| 60| 60| 60|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ա. Բանկեր | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |հատկացումների (ներառած | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |կուտակված պարտքեր) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մարում (ներառած կուտակված| | 0| 0| 0| 0| 0|
| |պարտքեր) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը հաշվետու | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |բ. Ոչ բանկեր և | 3853| 3168|-10423| 60| 60| 60|
| |կառավարության վարկեր | | | | | | |
| |ընդամենը, այդ թվում` | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |. բյուջետային վարկեր | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ա) պարտքի ընթացիկ | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |կուտակում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |նոր հատկացումներ կամ | | | | | | |
| |վերակառուցում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |զուտ մարումներ | 0,0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը հաշվետու | 9590| 9590| 9590| 9590| 9590| 9590|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ա) համաֆինանսավորման | 16| 178,9| 306| 233| 233| 0|
| |ընթացիկ և կապիտալ | | | | | | |
| |ներդրումների համար | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |. էլ. էներգիայի պարտքեր | 3215| 2947| -9707| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |պարտքի ընթացիկ կուտակում | 3215| 2947| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |պարտքի վերակառուցում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մարումներ | 0 | 0| -9707| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը հաշվետու | 3545| 6760|9706,6| 0| 0| 0|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |. այլ ոչ բանկային և ոչ | 634,2| 36| -741| 0| 0| 0|
| | հարկային պարտքեր | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |պարտքի ընթացիկ կուտակում | 697| 604,8| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մարումներ | -63| -568,6|-740,9| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |պարտքի վերակառուցում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը հաշվետու | 1063| 1697| 1734| 993| 993| 993|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |. արտադրական պաշարներ | 0| 0,0| 25| 60| 60| 60|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |արտադրական պաշարներ | 144| 192| 437,2| 412| 352| 292|
| |տարեսկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |. դրամական միջոցներ | 4,0| 6| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |դրամական միջոցներ | 13,0| 9,0| 3| 3| 3| 3|
| |տարեսկզբին | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |գ. Հարկային ապառքներ | 369| 344| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ապառքների կուտակում | 0,0| 0| 0,0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ապառքների մարում | | 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ընթացիկ ծախսերի | 369| 344| | | | 0|
| |ֆինանսավորում գերավճարի | | | | | | |
| |հաշվին (+) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |հաշվարկային տույժերի, | 0,0| 0| 0,0| 0| 0| 0|
| |տուգանքների վճարում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը տարեսկզբին | -923| -879| -635| -635| -635| -635|
| |ապառքներ | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |դ. Սոցապ. հատկացումների | 17| 1,2| -23| 0| 0| 0|
| |ապառքներ | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ապառքների կուտակում | 22| 23| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ապառքների մարում | -5| -22| -23| | 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |հաշվարկային տույժերի, | 0| | 0| 0| 0| 0|
| |տուգանքների վճարում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը տարեսկզբին | 4,7| 21,7| 23| 0| 0| 0|
| |ապառքներ | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մնացորդը տարեսկզբին | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |տույժեր | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |ե. Տոկոսների, պարտքերի | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |ընթացիկ կուտակում | | | | | | |
| |(չվճարում)` ընդամենը | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |բանկերի տոկոսների | 0| | 0| 0| 0| 0|
| |հաշվեգրում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |վճարվելիք տոկոսի | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |(տուգանքի) պարտքի ընթացիկ| | | | | | |
| |կուտակում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |այլ պարտքերի տոկոսների | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |հաշվեգրում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |նախորդ տարվա ֆինանսական | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |ճեղքվածքի մարում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |զ. Նախկին տարիների դեբիտ.| 0| 0| 0| 0| 0| 0|
| |պարտքերի մարում | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |2. ԱՐՏԱՔԻՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ | 1830| 1668| 3202| 2515| 2275| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |հատկացումներ ՀԲ-ից | 1830| 1668| 3202| 2515| 2275| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մարում | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |դրամաշնորհներ | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |3. ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ | 0| 0| | | | 0|
| |(նախատեսված ՀՀ | | | | | | |
| |պետբյուջեից) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |տոկոսներ | 0| 0| 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |մարում | 0| 0| | | | 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |4. ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀ| 591| 277| 313| 0| 0| 0|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |էլ. էներգիայի համար | 556| 277| 270| | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |կապիտալ ներդրումների | 35| 0| 43| 0| 0| |
| |համար (Արզնի) | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
|VI |ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՃԵՂՔՎԱԾՔ | 78| 80| 13770| 2676| 1472| 605|
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |Ֆինանսական ճեղքվածքը մլն | 0,1| 0,15| 24,46| 4,70| 2,58| 1,06|
| |ԱՄՆ-ի դոլարով | | | | | | |
|___|_________________________|_______|_______|______|______|______|______|
| |դրամի փոխարժեք | 547| 550| 563| 570| 570| 570|
._________________________________________________________________________.
._____________________________. .___________________________________.
|NN |Ցուցանիշների անվանումները| | Վերակառուցումից հետո |
| | | |___________________________________|
| | | | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| | | |________|________|________|________|
| | | |նախագիծ |նախագիծ |նախագիծ |նախագիծ |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| | 1 | | 8 | 9 | 10 | 11 |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| I |ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | | 2492| 3724| 4919| 5941|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1. Ջրամատակարարումից | | 2492| 3724| 4919| 5941|
| |հավաքագրում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |2. Ցանցին տրված ջուր | | 338,0| 275,0| 240,0| 230,0|
| |(մլն խ.մ.) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |3. Ջրօգտագործողներին | | 114,3| 111,0| 107,9| 107,9|
| |տրված ջուրը (մլն խ.մ.) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |4. Մատակարարված ջրի | | 6122| 5945| 5780| 6751|
| |հաշվարկային արժեքը | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |5. Կորուստը (%)* | | 66,2| 59,6| 55,0| 53,1|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |6. Սակագինը (դրամ/խ.մ) | | 46,0| 46,0| 46,0| 55,0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |7. Գանձում (%) | | 40,7| 62,6| 85,1| 88,0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |8. Ջրահեռացում (մլն խ.մ.)| | 86,5| 84,0| 81,7| 81,7|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |9. Սակագինը (դրամ/խ.մ) | | 10,0| 10,0| 10,0| 10,0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
|II |ԾԱԽՍԵՐ | | 9331| 8976| 8726| 6606|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1. Ընթացիկ ծախսեր, այդ | | 6626| 6651| 6414| 6306|
| |թվում` | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1.1. Գնումներ` ընդամենը | | 4100| 4069| 3986| 3996|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |նյութեր, քիմիկատներ, | | 454| 500| 500| 600|
| |վառելիք | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |սեփական միջոցներից | | 400| 450| 500| 600|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | | 54| 50| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |էլ. էներգիա մլն կվտ ժ | | 205,0| 195,0| 185| 175|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |էլ. էներգիայի սակագինը | | 17,7| 18,2| 18,8| 19,3|
| |(դրամ) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |էլ. էներգիա (ԱԱՀ-ով) | | 3629| 3555| 3474| 3385|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ռեսուրսավճար | | 16,9| 13,8| 12,0| 11,5|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1.2. Շահագ. և պահպանման | | 2516| 2572| 2418| 2300|
| |ծախսեր | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |աշխատավարձ | | 1082| 1133| 987| 840|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |սեփական միջոցներից | | 753| 800| 820| 840|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | | 329| 333| 167| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |սոցապ. հատկացումներ | | 203| 188| 182| 185|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |այլ ծառայությունների | | 379| 656| 620| 635|
| |վճարներ | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |այլ տնտեսական և | | 852| 594| 629| 640|
| |շահագործման ծախսեր | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |սեփական միջոցներից | | 488| 554| 600| 640|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ՀԲ-ի վարկային միջոցներից | | 364| 40| 29| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1.3. Հաշվեգրված հարկեր | | 10| 10| 10| 10|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ԱԱՀ | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |այլ հարկեր | | 10| 10| 10| 10|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1.4. Տոկոսների վճարում | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ներքին պարտքի դիմաց | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |արտաքին պարտքի դիմաց | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |2. Կապիտալ ծախսեր | | 2705| 2325| 2312| 300|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |արտաքին ֆինանսավորում | | 2455| 2092| 2079| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ներքին ֆինանսավորում | | 250| 233| 233| 300|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
|III|ԸՆԹԱՑԻԿ ՀԱՇՎԵԿՇԻՌ | | -4134| -2927| -1495| -365|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
|IV |ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՀԱՇՎԵԿՇԻՌ | | -6839| -5252| -3807| -665|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| V |ԱՌԿԱ ՀՆԱՐԱՎՈՐ | | 3300| 2578| 2253| 60|
| |ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄ | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |1. ՏԵՂԱԿԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ | | -216| 62| -22| 60|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ա. Բանկեր | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |հատկացումների (ներառած | | 0| 0| 0| 0|
| |կուտակված պարտքեր) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մարում (ներառած կուտակված| | 0| 0| 0| 0|
| |պարտքեր) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը հաշվետու | | 0| 0| 0| 0|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |բ. Ոչ բանկեր և | | -210| 64| -7| 60|
| |կառավարության վարկեր | | | | | |
| |ընդամենը, այդ թվում` | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |. բյուջետային վարկեր | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ա) պարտքի ընթացիկ | | 0| 0| 0| 0|
| |կուտակում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |նոր հատկացումներ կամ | | | | | |
| |վերակառուցում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |զուտ մարումներ | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը հաշվետու | | 9590| 0| 0| 0|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ա) համաֆինանսավորման | | 306| 233| 233| 0|
| |ընթացիկ և կապիտալ | | | | | |
| |ներդրումների համար | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |. էլ. էներգիայի պարտքեր | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |պարտքի ընթացիկ կուտակում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |պարտքի վերակառուցում | | -9707| | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մարումներ | | 9707| | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը հաշվետու | | 9706,6| 0| 0| 0|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |. այլ ոչ բանկային և ոչ | | -235| 4| -67| 0|
| | հարկային պարտքեր | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |պարտքի ընթացիկ կուտակում | | 63| 67| | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մարումներ | | -740,9| -63| -67| |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |պարտքի վերակառուցում | | 443,6| | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը հաշվետու | | 1734| 1499| 1503| 1436|
| |ժամանակաշրջանի սկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |. արտադրական պաշարներ | | 25| 60| 60| 60|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |արտադրական պաշարներ | | 437,2| 412| 352| 292|
| |տարեսկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |. դրամական միջոցներ | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |դրամական միջոցներ | | 3| 3| 3| 3|
| |տարեսկզբին | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |գ. Հարկային ապառքներ | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ապառքների կուտակում | | 0,0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ապառքների մարում | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ընթացիկ ծախսերի | | | | | 0|
| |ֆինանսավորում գերավճարի | | | | | |
| |հաշվին (+) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |հաշվարկային տույժերի, | | 0,0| 0| 0| 0|
| |տուգանքների վճարում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը տարեսկզբին | | -635| -635| -635| -635|
| |ապառքներ | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |դ. Սոցապ. հատկացումների | | -6| -1| -16| 0|
| |ապառքներ | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ապառքների կուտակում | | 17| 15,6| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ապառքների մարում | | -23| -17| -15,6| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |հաշվարկային տույժերի, | | 0| 0| 0| 0|
| |տուգանքների վճարում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը տարեսկզբին | | 23| 17| 15| 0|
| |ապառքներ | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մնացորդը տարեսկզբին | | 0| 0| 0| 0|
| |տույժեր | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |ե. Տոկոսների, պարտքերի | | 0| 0| 0| 0|
| |ընթացիկ կուտակում | | | | | |
| |(չվճարում)` ընդամենը | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |բանկերի տոկոսների | | 0| 0| 0| 0|
| |հաշվեգրում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |վճարվելիք տոկոսի | | 0| 0| 0| 0|
| |(տուգանքի) պարտքի ընթացիկ| | | | | |
| |կուտակում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |այլ պարտքերի տոկոսների | | 0| 0| 0| 0|
| |հաշվեգրում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |նախորդ տարվա ֆինանսական | | 0| 0| 0| 0|
| |ճեղքվածքի մարում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |զ. Նախկին տարիների դեբիտ.| | 0| 0| 0| 0|
| |պարտքերի մարում | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |2. ԱՐՏԱՔԻՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐ | | 3202| 2515| 2275| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |հատկացումներ ՀԲ-ից | | 3202| 2515| 2275| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մարում | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |դրամաշնորհներ | | 0| 0| 0| |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |3. ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ | | 0| 0| 0| 0|
| |(նախատեսված ՀՀ | | | | | |
| |պետբյուջեից) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |տոկոսներ | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |մարում | | 0| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |4. ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀ| | 313| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |էլ. էներգիայի համար | | 270| 0| 0| 0|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |կապիտալ ներդրումների | | 43| 0| 0| |
| |համար (Արզնի) | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
|VI |ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՃԵՂՔՎԱԾՔ | | 3540| 2674| 1554| 605|
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |Ֆինանսական ճեղքվածքը մլն | | 6,29| 4,69| 2,73| 1,06|
| |ԱՄՆ-ի դոլարով | | | | | |
|___|_________________________| |________|________|________|________|
| |դրամի փոխարժեք | | 563| 570| 570| 570|
._____________________________. .___________________________________.
Ֆինանսական ճեղքվածքի ծածկման աղբյուրները (վերակառուցումից հետո)
._________________________________________________________________________.
|Տարիներ | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
|_____________________________________________|______|______|______|______|
|Չփակված ֆինանսական ճեղքվածք | 3540 | 2674 | 1554 | 605 |
._________________________________________________________________________.