(ուժը կորցրել է 05.12.11 թիվ 25-Ն հրաման)
i
100.0983.241105
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«24» 11 2005 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10005435
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
26 հոկտեմբերի 2005 թվականի N 983-Ն
i
«ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՊՈԼԻԿԼԻՆԻԿԱՆԵՐԻՆ, ԿԱԲԻՆԵՏՆԵՐԻՆ ՈՒ ԱՏԱՄՆԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 2-III-2.2.5 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 15.08.2002թ. N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված ՀՀ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության կետ 7-ի «ե» ենթակետի, ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից` ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների կազմակերպմանը, տեղակայմանը, շահագործմանը, կահավորմանը, սանիտարահամաճարակային ռեժիմին, աշխատողների անձնական հիգիենային ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները սահմանելու նպատակով,
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել «Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներին, կաբինետներին ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաներին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2-III-2.2.5 սանիտարական կանոնները և նորմերը (կցվում է):
2. ՀՀ ԱՆ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության տարածքային կենտրոնների պետերին.
սահմանել հսկողություն «Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներին, կաբինետներին ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաներին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2-III-2.2.5 սանիտարական կանոնների և նորմերի պահանջների կատարման նկատմամբ:
Հաստատված է
ՀՀ առողջապահության
նախարարության
26 հոկտեմբերի 2005թ.
N 983-Ն հրամանով
ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՊՈԼԻԿԼԻՆԻԿԱՆԵՐԻՆ, ԿԱԲԻՆԵՏՆԵՐԻՆ ՈՒ ԱՏԱՄՆԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
Սանիտարական կանոններ և նորմեր
N 2-III-2.2.5
1. Ընդհանուր դրույթներ
1.1 Սույն սանիտարական կանոնները և նորմերը (այսուհետ` Սանիտարական կանոններ) սահմանում են ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների, ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների և դրանց սենքերի կազմակերպմանը, տեղակայմանը, սարքավորմանը, շահագործմանը, սանիտարահամաճարակային ռեժիմին, աշխատողների անձնական և աշխատանքային հիգիենային ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները:
1.2 Սանիտարական կանոնների պահանջների կատարումը պարտադիր է Հայաստանի Հանրապետության բոլոր ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների համար, անկախ սեփականության ձևից:
1.3 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների տեղակայումը, սենքերի ցանկը և դրանց մակերեսները սահմանվում են սույն կանոնների և «Հասարակական շենքեր և շինություններ» ՍՆԻՊ N 2.08.02-89 շինարարական նորմերի և դրան կից բուժական կազմակերպությունների նախագծման ձեռնարկի (բաժին 4) համաձայն:
1.4 Կլինիկական վիրաբուժության ստոմատոլոգիայի սենքերի ցանկը և մակերեսները սահմանվում են «Հասարակական շենքեր և շինություններ» ՍՆԻՊ N 2.08.02-89 շինարարական նորմերի և դրան կից բուժական կազմակերպությունների նախագծման ձեռնարկի (բաժին 4) համաձայն:
1.5 Առանձին շինությունում, բնակելի և հասարակական շենքերում տեղակայված ստոմատոլոգիական կաբինետները պետք է ապահովված լինեն առանձին մուտքով, սպասասրահով, իր հանդերձարանով (1,2 մ2-1 աշխատատեղի հաշվարկով, բայց 6 մ2-ից ոչ պակաս), հանգստի սենյակով և սան. հանգույցով:
1.6 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներում, կաբինետներում 1-4 աշխատատեղով շահագործման դեպքում մանրէազերծման աշխատանքները կարող է կազմակերպվել 10մ2 մակերեսով սենքում: 4-ից ավելի աշխատատեղով ստոմատոլոգիական կաբինետների համար այն կազմակերպվում է «Հասարակական շենքեր և շինություններ» ՍՆԻՊ N 2.08.02-89 շինարարական նորմերի և դրան կից բուժական կազմակերպությունների նախագծման ձեռնարկի (բաժին 4) պահանջների համաձայն:
1.7 Ռենտգեն ստոմատոլոգիական կաբինետների սենքերի կազմը, մակերեսները, ինչպես նաև բուժական հիմնարկների և բնակելի շենքերի տարածքներում դրանց տեղակայման պայմանները սահմանվում են «Իոնացնող ճառագայթման աղբյուրների օգտագործման կարգն ու պայմանները» սանիտարական կանոնների և նորմերի պահանջների համաձայն:
1.8 Բուժաշխատող անձնակազմը առողջական վիճակի պարտադիր նախնական (աշխատանքի ընդունվելիս) և պարբերական բժշկական զննության է ենթարկվում համաձայն ՀՀ կառավարության «Առողջական վիճակի պարտադիր նախնական (աշխատանքի ընդունվելիս) և պարբերական բժշկական զննության կարգը, գործունեության ոլորտների, որոնցում զբաղված անձինք ենթակա են առողջական վիճակի պարտադիր բժշկական զննության և բժշկական զննության ծավալի ու հաճախականությունների ցանկը և անձնական սանիտարական (բժշկական) գրքույկի ու բժշկական զննության ենթակա անձանց անվանացանկի ձևերը հաստատելու մասին» 27.03.03թ. թիվ 347-Ն որոշման:
2. Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու
ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների սենքերին, սարքավորումներին,
ջրամատակարարմանը, միկրոկլիմային, օդափոխանակությանը և
լուսավորությանը ներկայացվող պահանջներ
2.1 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների սենքերի պատերը, առաստաղը և հատակը պետք է լինեն հարթ, ամբողջական, ջրաանթափանց, մակերեսները ծածկող նյութերը հնարավորություն ընձեռեն որակյալ խոնավ մաքրման և ախտահանման համար:
2.2 Միևնույն աշխատասենյակում տեղակայված աշխատատեղերը պետք է միմյանցից բաժանվեն անթափանց միջնապատերով:
2.3 Թերապևտիկ և օրթոպեդիկ ստոմատոլոգիայի աշխատասենյակները ամալգամի և պոլիմերային նյութերի հետ աշխատելու դեպքում ապահովվում են մեխանիկական ձգումով քարշիչ պահարաններով, որը պետք է ապահովի հետևյալ պահանջները`
- պահարանի աշխատանքային 30 x 60 սմ բացվածք, օդի ավտոնոմ մեխանիկական արտաձգմամբ և օդի շարժման 0,7 մ/վրկ արագության ապահովմամբ,
- պահարանի բոլոր գոտիներից օդի հեռացում,
- պահարանի հարթ, ամբողջական, սնդիկաանթափանց ներքին մակերեսներ,
- պահարանի աշխատանքային մակերեսի 1 գծամետրի վրա 1-2 սմ թեքություն դեպի ջրհորդան, ապահովված հատուկ անոթով` սնդիկի կաթիլների հավաքման համար,
- սնդիկորսիչ հարմարանք ունեցող լվացարան,
- փոքրիկ պահարան` ամալգամի, սնդիկի, ամալգամի պատրաստման ամանեղենի, ամալգամ խառնիչի և դեմերկուրիզացիոն միջոցների օրվա պաշարները պահելու համար:
2.4 Ամալգամով աշխատանքներ տարվող սենքերում կահույքը պետք է ապահովված լինի հատակից 20 սմ բարձրություն ունեցող ոտքերով, իսկ աշխատանքային սեղանների մակերեսները պատվում են սնդիկաանթափանց նյութով (վինիպլաստ, ռելին, լինոլեում), եզրերը` կողիկներով, սնդիկի կաթիլների հոսքը դեպի հատակ հոսքը խոչընդոտելու համար:
2.5 Ատամնատեխնիկի աշխատատեղը ապահովվում է`
- 1,0 x 0,7 մ չափսեր ունեցող ատամնատեխնիկական հատուկ սեղանով,
- տեղային փոշեկլանիչով ապահովված էլեկտրական հղկող մեքենայով,
- գազատրման սարքով (թույլատրվում է նաև անվտանգ սպիրտայրոցներ կամ էլեկտրատաքացուցիչ սարքեր):
2.6 Ձուլման տեղամասի վառարանի, զոդման տեղամասի գազօջախի և պոլիմերիզացիոն տեղամասի աշխատասեղանների վրա տեղադրվում են քարշիչ զոնդեր:
2.7 Սնդիկի գոլորշիների և ծանր մետաղների փոշու հեռացման օդափոխիչ սարքավորումները ապահովվում են համապատասխան ֆիլտրերով:
2.8 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաները, կաբինետները ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաները ապահովվում են կենտրոնացված ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերով: Օգտագործվող խմելու ջուրը պետք է համապատասխանի «Խմելու ջուր: Ջրամատակարարման կենտրոնացված համակարգերի ջրի որակին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ: Որակի հսկողություն» N 2-III-Ա2-1 սանիտարական նորմերի և կանոնների պահանջներին:
2.9 Բուժական և ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի սենքերում անձնակազմի ձեռքերի լվացման համար հատկացվում են մշտական կենտրոնացված սառը և տաք ջրով ապահովված արմնկային կամ ոտքային կառավարման ծորակներով առանձին լվացարաններ և հատուկ ավազաններ` այլ արտադրական նպատակների համար (գործիքների, գույքի սարքավորումների և այլնի լվացման համար): Սանհանգույցների լվացարանները ևս պետք է ապահովված լինեն արմնկային կամ ոտքային կառավարման ծորակներով:
2.10 Ստոմատոլոգիական կաբինետները և գործիքների մանրէազերծման բաժինները պետք է ապահովվեն մանրէասպան լամպերով:
2.11 Սնդիկ պարունակող կեղտաջրերի հեռացման համակարգը պետք է ապահովված լինի հատուկ սիֆոններով: Սիֆոնների մաքրումը սնդիկի մնացորդներից կատարվում է 3-4 ամիսը մեկ անգամ: Գիպս պարունակող կեղտաջրերը նախքան ջրահեռացման համակարգ բաց թողելը մաքրվում են գիպսից:
2.12 Յուրաքանչյուր ստոմատոլոգիական աշխատասենյակում տեղադրվում է սեղան` մանրէազերծված նյութերի և գործիքների համար:
2.13 Սպասասրահներում և ընդունարաններում տեղադրվում է էմալապատ կամ ճենապակյա թքամաններ:
2.14 Բոլոր բաժանմունքներն ապահովվում են առաջին բուժօգնության դեղորայքի արկղիկներով:
2.16 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների միկրոկլիմայի չափորոշիչների նորմավորումը, ջեռուցման, օդափոխանակության, օդի լավորակման համակարգերի տեղադրումը և շահագործումը կատարվում է համաձայն սույն կանոնների և «Ջեռուցում, օդափոխանակում և օդի լավորակում» ՀՀՇՆ IV-12.01-2000-շինարարական նորմերի:
2.17 Բոլոր սենքերը պետք է ապահովված լինեն հեշտ բացվող օդանցքերով կամ վերնափեղկերով:
2.18 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների և ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների արտադրական սենքերի արհեստական լուսավորվածությունը սահմանվում է «Հասարակական շենքեր և շինություններ» ՍՆԻՊ N 2.08.02-89 շինարարական նորմերում և դրան կից բուժական կազմակերպությունների նախագծման ձեռնարկում (բաժին 1) տրված նորմերին համապատասխան:
2.19 Լուսային գործակիցը (պատուհանների ապակեպատ մակերեսի և հատակի մակերեսի հարաբերությունը) հիմնական սենքերում պետք է լինի 1:4-1:5, իսկ օժանդակ սենքերում` 1:8 հարաբերությամբ:
2.20 Բնական լուսավորվածության գործակիցը (աշխատատեղում և բաց երկնքի տակ բնական լուսավորության տոկոսային հարաբերությունը) մշտական աշխատատեղերում պետք է լինի 1.5%-ից ոչ պակաս:
2.21 Լուսատուները պետք է ունենան պաշտպանիչ լուսամփոփներ:
2.22 Ստոմատոլոգիական և ատամնատեխնիկական աշխատատեղերը պետք է ապահովված լինեն նաև տեղային լուսավորությամբ:
3. Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների, ատամնատեխնիկական
լաբորատորիաների անձնակազմի անձնական և աշխատանքի
հիգիենայի կանոնները
3.1 Բոլոր աշխատողները պետք է ապահովված լինեն հատուկ արտահագուստով, անձնական պաշտպանիչ միջոցներով և անհատական հիգիենայի պարագաներով (միանվագ օգտագործման կամ հեղուկ օճառ, անհատական սրբիչ կամ թղթե անձեռոցիկ, ձեռքերի լվացման խոզանակ և այլն):
3.2 Աշխատանքի ընթացքում առաջացող զանազան աերոզոլներից շնչուղիները պաշտպանելու համար կրում են մանրէազերծված թանզիֆից պատրաստված 4 շերտանի դիմակ, որը 4 ժամը մեկ փոխվում և վարակազերծվում է: Կարելի է նաև օգտագործել միանվագ օգտագործման շնչադիմակներ: Տեսողական օրգանները պետք է պաշտպանել հատուկ պաշտպանիչ ակնոցներով:
3.3 Ձեռքերը ախտահանում են հետևյալ մանրէասպան պատրաստուկներից որևէ մեկով, այդ թվում` 80%-անոց էթիլ սպիրտ, 0.5%-անոց քլորհեքսիդին բիգլյուկոնատի լուծույթ 70%-անոց էթիլ սպիրտում, քլորամինի 0.5%-անոց լուծույթ (1.125% քլորի ակտիվությամբ), որից հետո ձեռքերը լվանում են 40 oC ջրով:
3.4 Էթիլ սպիրտով կամ քլորհեքսիդինի պատրաստուկով ձեռքերի ախտահանման դեպքում, վերջիններս 5-8 մլ քանակությամբ քսում են ափային մակերեսներին և շփում 2 րոպեի ընթացքում:
3.5 Քլորամինի լուծույթով ախտահանման դեպքում, 3 լ քանակությամբ լուծույթը լցվում է թասի մեջ, որում ձեռքերը ընկղմվում են 2 րոպե տևողությամբ: Նշված լուծույթը պիտանի է ձեռքերի 10 մշակման համար: Բանվորական լուծույթներով տարողությունները տեղադրվում են աշխատասենյակներում:
3.6 Աշխատանքային օրվա վերջում ձեռքերի մաշկը քլորի ազդեցությունից պաշտպանելու նպատակով մշակում են 1%-անոց նատրիում հիպոսուլֆիդի լուծույթով թրջած վիրախծուծով:
3.7 Ամալգամի հետ աշխատելիս` սնդիկով շրջակա միջավայրի աղտոտումը կանխելու նպատակով անհրաժեշտ է խստորեն կատարել հետևյալ միջոցառումները.
- սնդիկի արծաթային ամալգամի պատրաստումն իրականացնել միայն քարշիչ պահարանի ներսում` միացված արտաձգման պայմաններում,
- պատրաստի ամալգամը պահել կափարիչով ամուր փակված ջրով լցված լայնաբերան ապակյա կամ ճենապակյա անոթների մեջ, քարշիչ պահարանում,
- ատամը պլոմբելու ժամանակ ավելցուկ ամալգամը պետք է հավաքել ջրով լցված անոթի մեջ,
- սնդիկի հետքերից սպասքի մաքրումը կատարել քրոմային խառնուրդով մանրակրկիտ մշակմամբ, որից հետո ողողել ջրով, ապա լվանալ 2.5%-ոց յոդի լուծույթով, 30%-անոց կալիում յոդիտի լուծույթում,
- անզգուշորեն թափված սնդիկն անհապաղ հավաքել ռետինե տանձիկով, իսկ մանր կաթիլները` պղնձե մետաղալարից պատրաստված վրձնի միջոցով և տեղափոխել քարշիչ պահարանում դրված ջրով լցված անոթի մեջ: Սնդիկով աղտոտված մակերեսներն անմիջապես ենթարկել դեմերկուրիզացիայի 20%-անոց քլորային երկաթի կամ կալիումի պերմանգանատի թթվեցրած լուծույթի միջոցով (1լ 0.2%-անոց կալիումի պերմանգանատի լուծույթին ավելացնել 5 մլ կոնցենտրիկ աղաթթու),
- այն աշխատանքների ժամանակ, երբ ձեռքերը կարող են կեղտոտվել ամալգամով, թքով, խորխով, վերքի արտադրությամբ, կրել միանվագ օգտագործման ձեռնոցներ:
- ամալգամի հետ աշխատելիս կրել առանց գրպանների արտահագուստ,
- սնունդ չընդունել այն սենքերում, որտեղ կատարվում են աշխատանքներ սնդիկի հետ,
- ամալգամի հետ աշխատելիս օգտագործող արտահագուստը պահել առանձին մյուս արտահագուստներից և անձնական հագուստից,
- այն սենքերում, որտեղ աշխատում են ամալգամի հետ, 2 շաբաթը մեկ անգամ ինդիկատորային թղթերի օգնությամբ իրականացնել օդի որակական հետազոտություն` սնդիկի գոլորշիների առկայության նկատմամբ,
- կատարել դիմերկուրիզացիոն աշխատանքներ, եթե հայտնաբերվում են սնդիկի գոլորշիների սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիայի /0.01մգ մ3/ գերազանցում: Դիմերկուրիզացիայի համար նախատեսված լուծույթների և ինդիկատորների պատրաստումը կատարվում է` համաձայն հավելված 1-ի:
4. Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների, ատամնատեխնիկական
լաբորատորիաների սանիտարահակահամաճարակային ռեժիմը
4.1 Բոլոր գործիքները, վիրակապական նյութերը, որոնք շփվում են վերքային մակերեսի, լորձաթաղանթների, արյան և ներարկիչ պատրաստուկների հետ, ենթարկում են նախամանրէազերծումային մշակման և մանրէազերծման` համաձայն սույն կանոններում տրված (հավելված 4) կամ սահմանված կարգով թույլատրված այլ մեթոդներից որևէ մեկի: Գործիքների նախամանրէազերծումային մշակման որակի հսկողությունը ևս կատարվում է սույն կանոններում տրված (հավելված 3) կամ սահմանված կարգով թույլատրված այլ մեթոդներից որևէ մեկի համաձայն:
4.2 Այն գործիքները, որոնք շփում չունեն լորձաթաղանթների, վերքային մակերեսի, արյան կամ ներարկման դեղորայքի հետ, գույքի և սարքավորումների մակերեսները պետք է ենթարկվեն ախտահանման` համաձայն սույն կանոններում տրված (հավելված 5) կամ սահմանված կարգով թույլատրված մեթոդներից որևէ մեկի, թույլատրված ախտահանիչ նյութերով, վերջիններիս կիրառման հրահանգին համապատասխան:
4.3 Թարախային վիրահատությունների և վարակիչ հիվանդություններով հիվանդների բուժման ժամանակ օգտագործված ստոմատոլոգիական գործիքները նախքան նախամանրէազերծումային մշակումը պետք է ախտահանվեն /500 oC-ում 30 րոպե/ 3%-անոց ջրածնի գերօքսիդով և լվացող նյութով պատրաստված հեղուկում կամ էլ 45 րոպե տևողությամբ եռակի լուծույթում:
4.4 Լվացող, ախտահանող և մանրէազերծող լուծույթների պատրաստումը կատարվում է համաձայն հավելված 2-ի:
4.5 Ամալգամի հետ աշխատանքներ տարվող սենքերում ամիսը մեկ անգամ կատարվում է հատուկ մաքրում, որի ժամանակ սենքի մակերեսները, կահույքը, սարքավորումները և ամանեղենը մշակվում են կալիումի պերմանգանատի թթվեցրած լուծույթով: Այդ նպատակով օգտագործվող մաքրող պարագաները առանձնացվում են և պահվում քարշիչ պահարանի ներքևի հատվածում առանձնացված տեղում: Մյուս մաքրող պարագաները ևս մակնշվում և պահվում են առանձին:
4.6 Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաների, կաբինետների և ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների սենքերի ամենօրյա մաքրումը կատարվում է խոնավ եղանակով թույլատրված ախտահանիչ լուծույթից որևէ մեկի օգտագործմամբ, օրը 2 անգամից ոչ պակաս հաճախականությամբ:
4.7 Ստոմատոլոգիական աշխատասենյակների, լաբորատոր սենքերի հիմնական մաքրումը կատարվում է շաբաթը մեկ անգամ ախտահանիչ նյութերի օգտագործմամբ /6%-անոց ջրածնի գերօքսիդի և 0.5%-անոց լվացող նյութի խառնուրդով/: Ախտահանումից հետո սենքերը ենթակա են ճառագայթման մանրէազերծիչ լամպերի միջոցով` 1 խմ 1 վատտ հզորության հաշվարկով: Մյուս ստոմատոլոգիական աշխատասենյակների հիմնական մաքրումը կատարվում է ամիսը 1 անգամ:
Հավելված 1
I Ինդիկատորային թղթի պատրաստումը
Ապակյա թասի մեջ /քարշիչ պահարանի ներքո/ լցնում են 10%-անոց կալիում յոդիտի և պղնձարջասպի հավասար ծավալներ: 1օր հետո առաջացած հեղուկ շերտը հեռացնում են, իսկ նստվածքը ֆիլտրում են: Ֆիլտրի վրա առաջացած նստվածքը բազմակի լվանում են թորած ջրով, իսկ հետո 1%-անոց նատրիում սուլֆիդի լուծույթով մինչև անգունացումը, որից հետո մի քանի անգամ լվանում են: Նստվածքը ֆիլտրից տեղափոխում են հերմետիկ փակվող մաքուր անոթի մեջ, ավելացնում են էթիլ սպիրտ մինչև ստացվի մածուկանման զանգված, որը թթվեցնում են 25%-անոց ազոտաթթվով, 50մլ զանգվածին 1 կաթիլ հաշվարկով և ապակյա ձողիկով քսում են 10մմ լայնությամբ ֆիլտրի թղթերի վրա և չորացնում են էքսիկատորում: Ստացված ինդիկատորային թղթերը պահվում են մուգ հերմետիկ փակվող տարայի մեջ: Ռեակտիվ թղթի ներկման և սնդիկի կոնցենտրացիաների միջև եղած կապը արտահայտվում է հետևյալով`
.____________________________________________________________.
| Ներկման սկիզբը | Սնդիկի գոլորշիների կոնցենտրացիա |
|__________________________|_________________________________|
| 15 րոպե հետո | 0.7 մգ/մ3 |
|__________________________|_________________________________|
| 20 | 0.3 |
|__________________________|_________________________________|
| 50 | 0.2 |
|__________________________|_________________________________|
| 70 | 0.1 |
|__________________________|_________________________________|
| 90 | 0.05 |
|__________________________|_________________________________|
| 180 | 0.03 |
|__________________________|_________________________________|
| 1140 /1օր/ | 0.01 |
.____________________________________________________________.
II Դեմերկուրիզացնող լուծույթի պատրաստումը
1 լ 20%-անոց քլորերկաթային լուծույթի պատրաստման համար 200գր քլորային երկաթի փոշին սառը միջավայրում աստիճանաբար լուծում են 800մլ ջրի մեջ: Լուծումը կատարվում է ապակյա անոթի մեջ:
Հավելված 2
Լվացող, ախտահանող և մանրէազերծող լուծույթների պատրաստումը
._________________________________________________________________________.
| Բաղադրամասերի | Բաղադրամասերի | Կիրառումը |
| անվանումը |քանակը 1 լ լուծույթում| |
|__________________|______________________|_______________________________|
|Պերհիդրոլ /մլ/ | 20 |Գործիքների լվացման համար |
|լվացող նյութ /գր/ | 5 | |
|խմելու ջուր /մլ/ | 975 | |
|__________________|______________________|_______________________________|
|Պերհիդրոլ /մլ/ | 100 |գործիքների ախտահանման համար |
|լվացող նյութ /գր/ | 5 | |
|խմելու ջուր /մլ/ | 895 | |
|__________________|______________________|_______________________________|
|30%-անոց պերհիդրոլ| 200 |6%-անոց ջրածնի գերօքսիդի |
|թորած ջուր | 800 |լուծույթը նախատեսվում է |
|__________________|______________________|ստոմատոլոգիական գործիքների |
|31%-անոց պերհիդրոլ| 193 |մանրէազերծման համար |
|թորած ջուր | 807 | |
|__________________|______________________| |
|32%-անոց պերհիդրոլ| 187 | |
|թորած ջուր | 813 | |
|__________________|______________________| |
|33%-անոց պերհիդրոլ| 182 | |
|թորած ջուր | 818 | |
._________________________________________________________________________.
Հավելված 3
Գործիքների նախամանրէազերծումային մշակման որակի հսկողության փորձեր
Ազոպիրամային փորձ
Ազոպիրամ ստանալու համար խառնում են իրար ամիդոպիրինի փոշի, թորած ջուր և ջրածնի գերօքսիդի 3%-անոց լուծույթ: Արյան հետքերի դեպքում առաջանում է մանուշակագույն երանգավորում, որը մի քանի վայրկյանի ընթացքում փոխվում է վարդայասամանի կամ գորշ գույնի:
Ֆենոլֆտալեինային փորձ
Լվացված գործիքին կաթեցվում է 3 կաթիլ ֆենոլֆտալեինի 1%-անոց սպիրտային լուծույթ: Լվացող նյութի մնացորդային քանակների առկայության դեպքում առաջանում է վարդագույն երանգավորում:
Հավելված 4
Մանրէազերծման եղանակներ Գոլորշու եղանակ
._________________________________________________________________________.
|Օբյեկտների անվանումը|Մանրէազերծման |Օգտագործվող |Մանրէազերծման |
| |ռեժիմը |սարքավորումները|պայմանները |
| |___________________| | |
| |գոլորշու |պահման | | |
| |ճնշումը |ժամանակա-| | |
| |կգ/քառ.սմ|հատվածը | | |
| | |րոպեներով| | |
|____________________|_________|_________|_______________|________________|
|վիրակապական նյութեր,|2.0+/-0.1| 20+/-2 |գոլորշային |մանրէազերծման |
|հակակոռոզիոն մետաղից|/132 oC/ | |մանրէազերծիչ |արկղերում կամ |
|պատրաստված | | | |երկշերտ քաթանե |
|գործիքներ, | | | |փափուկ |
|սարքավորումների և | | | |փաթեթավորում կամ|
|ապարատների մասեր, | | | |Ա և Բ |
|ներարկիչներ 200 oC |1.1+/-0.1| 45+/-3 | |մակնիշների |
|գրառումով: Ապակյա |/120 oC/ | | |մագաղաթաթղթում |
|սպասք | | | | |
|____________________| | |_______________|________________|
|Ռետինե իրեր |միայն | 45+/-3 |գոլորշային | -//-//- |
| |1.1+/-0.1| |մանրէազերծիչ | |
| |/120 oC/ | | | |
._________________________________________________________________________.
Օդային եղանակ
._________________________________________________________________________.
|Օբյեկտների անվանումը|Մանրէազերծման |Օգտագործվող |Մանրէազերծման |
| |ռեժիմը |սարքավորումները|պայմանները |
| |___________________| | |
| |ջերմաստի-|պահման | | |
| |ճանը /oC/|ժամանակա-| | |
| | |հատվածը | | |
| | |րոպեներով| | |
|____________________|_________|_________|_______________|________________|
|հակակոռոզիոն |180+/-11 | 60+/-5 |օդային |չոր իրեր |
|մետաղներից | | |մանրէազերծիչ | |
|պատրաստված | | |մինչև 25 դմ3 | |
|վիրաբուժական և | | |խցիկի ծավալով | |
|ստոմատոլոգիական |180+/-12 | 60+/-5 | | |
|գործիքներ, | | | |փաթեթավորված |
|սարքավորումների և | | |-//-//-25-500 |կամ բաց |
|ապարատների մասեր | | |դմ3 ծավալով |տարողությունում |
|____________________| | |_______________|________________|
|Ներարկիչներ 200 oC |180+/-14 | 60+/-5 |-//-//-500 դմ3 |-//-//- |
|գրառումով, ապակյա | | | | |
|սպասք | | | | |
._________________________________________________________________________.
Քիմիական եղանակ /քիմիական պատրաստուկների լուծույթներով/
._________________________________________________________________________.
|Օբյեկտների |Մանրէազերծման|Մանրէազերծման |Օգտագործվող|Մանրէազերծման |
|անվանումը |գործոնը |ռեժիմը |սարքերը |պայմանները |
| | |________________| | |
| | |ջերմաս-|պահման | | |
| | |տիճանը |ժամանակա| | |
| | |/oC/ |հատվածը | | |
| | | |րոպե- | | |
| | | |ներով | | |
|_____________|_____________|_______|________|___________|________________|
|Հակակոռոզիոն |Փակ անոթում |ոչ |360+/-15|ապակյա կամ |Լրիվ |
|մետաղներից |ջրածնի |պակաս | |չվնասված |ընկղմում են |
|գործիքներ |գերօքսիդի |18 | |էմալե |լուծույթում |
| |6%-անոց | | |փակ տարո- |ամբողջ |
| |լուծույթ, | | |ղություններ|պահպանման |
| |պիտանի է | | | |ժամանակամիջոցի |
| |մինչև 7 օր | | | |ընթացքում, |
| | | | | |որից հետո |
| | | | | |լվանում են |
| | | | | |մանրէազերծված |
| | | | | |ջրով |
._________________________________________________________________________.
Հավելված 5
Տարբեր օբյեկտների ախտահանման ռեժիմները
._________________________________________________________________________.
|Օբյեկտների |Ախտահանող |Ախտահանման |Օգտագործվող|Մշակման եղանակը |
|անվանումը |ռեագենտը |ռեժիմը |սարքը | |
| | |________________| | |
| | |լուծույթի|ժամանա| | |
| | |խտ. |կահատ-| | |
| | |տոկոս- |վածը | | |
| | |ներով |րոպե- | | |
| | | |ներով | | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Զննման համար |ա) եռման | - | 30 |ախտահանիչ |ջրում |
|օգտագործվող |ջերմաստիճան | | |եռացուցիչ | |
|մետաղյա և | | | | | |
|ապակյա ստոմա-|բ) եռակի |2% | 45 |ապակե և |լրիվ ընկղմվում է|
|տոլոգիական |լուծույթ |ֆորմալին | |պլաստմասսե |լուծույթի մեջ |
|գործիքներ | |0.3% | |փակ տարո- | |
| | |ֆենոլ | |ղություններ| |
| | |1.5% | |կամ անոթներ| |
| | |երկածխա- | |անոթներ | |
| | |թթվային | |չվնասված | |
| | |սոդա | |էմալից | |
| |գ) չոր տաք | - | 45 |օդային |մանրէազերծիչում |
| |օդ 120 | | |մանրէա- | |
| |+/-4 oC | | |զերծիչ | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Բոր |ա) քլորամին Բ| 1 | 30 | |ախտահանիչ |
|մեքենաների և | | | | |լուծույթների մեջ|
|տուրբինների |բ) | | | |թրջած |
|համար |ֆորմալդեհիդ | 3 | 30 | |մանրէազերծված |
|կիրառվող | | | | |վիրախծուծով ամեն|
|ստոմա- |գ) եռակի | | 45 | |15 րոպեն մեկ 2 |
|տոլոգիական |լուծույթ | | | |անգամ մաքրվում |
|ծայրադիրներ | | | | |են ծայրադիրների |
| | | | | |մակերեսները և |
| | | | | |բորի անցքերը |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Ստոմա- |ա) ջրածնի | 3 | 80 |ապակե տա- |ընկղմվում է |
|տոլոգիական |գերօքսիդ | | |րողություն |լուծույթի մեջ, |
|հայելիներ |բ) եռակի | | 45 |լուծույթով |ապա լվացվում |
| |լուծույթ | | | |ջրով |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Մետաղական |եռման | - | 15 |ախտահանիչ |ջրի մեջ |
|մածկիչներ |ջերմաստիճան | | |եռացուցիչ | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Բժշկական |ա) քլորամին Բ| 0.5 | 30 |ապակե տա- |լրիվ ընկղմվում է|
|ջերմաչափեր |բ) ջրածնի | 3 | 80 |րողություն |լուծույթի մեջ, |
| |գերօքսիդ | | |լուծույթով |ապա լվացվում |
| | | | | |ջրով |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Ռետինե և |ա) քլորամին Բ| 0.5 | 30 |չվնասված |լրիվ ընկղմվում է|
|պլաստմասսե | | | |էմալապատ |լուծույթի մեջ, |
|գործիքներ և | | | |տարո- |ապա լվացվում |
|իրեր | | | |ղություն |ջրով |
|(թաղանթներ, |բ) քլորամին | 0.5 | 15 | -//-//- | |
|մոմլաթներ և |Բ-ի և 0.5% | | | | |
|այլն) |լվացող | | | | |
| |նյութերի | | | | |
| |լուծույթ | | | | |
| |գ) ջրածնի | 3 | 80 | -//-//- | |
| |գերօքսիդ | | | | |
| |դ) ջրածնի | 3 | 30 | -//-//- | |
| |գերօքսիդի | | | | |
| |և 0.5%-անոց | | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |լուծույթ | | | | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Լաքապատված, |ա) քլորամին Բ| 1 | | |շփում 2 անգամ |
|գալվանապատված| | | | | |
|կամ |բ) քլորամին | 0.75 | | | |
|պոլիմերային |Բ-ի և | | | | |
|ծածկույթ |0.5%-անոց | | | | |
|ունեցող |լվացող նյութի| | | | |
|բժշկական |խառնուրդ | | | | |
|սարքեր, | | | | | |
|ապարատներ և |գ) ջրածնի | 3 | | | |
|գործիքներ |գերօքսիդի | | | | |
| |և 0.5%-անոց | | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |խառնուրդ | | | | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Մաքրման |ա) քլորամին Բ| 1 | 60 |չվնասված |ընկղմվում են |
|պարագաներ | | | |էմալապատ |լուծույթի մեջ, |
| | | | |տարողու- |հետո լվացվում |
| | | | |թյուններ |և չորացվում են |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Սանիտարա- |ա) լվացող |0.5 գ | 5 | |մաքրում են |
|տեխնիկական |ախտահանող |100(2) սմ| | |խոնավացրած |
|սարքեր |նյութեր |մակերեսի | | |հնոտիով |
|(լվացարաններ,| |վրա | | | |
|դռան |բ) մաքրող- | -//-//- | | | |
|բռնակներ, |ախտահանող | | | | |
|ջրի փականներ |նյութեր | | | | |
|և այլն) | | | | | |
| |գ) քլորամին Բ| 1 | | |շփում 2 անգամ |
| | | | | | |
| |դ) 0.5%-անոց | 0.75 | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |և քլորամին | | | | |
| |Բ-ի խառնուրդ | | | | |
| | | | | | |
| |ե) 0.5%-անոց | 3 | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |և ջրածնի | | | | |
| |գերօքսիդի | | | | |
| |խառնուրդ | | | | |
|_____________|_____________|_________|______|___________|________________|
|Սենքեր, |ա) քլորամին Բ| 1 | | | |
|կահավորման | | | | | |
|իրեր |բ) քլորամին | 0.75 | | |շփում 2 անգամ |
| |Բ-ի 0.5%-անոց| | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |խառնուրդ | | | | |
| | | | | | |
| |գ) 0.5%-անոց | 3 | | | |
| |լվացող նյութի| | | | |
| |և ջրածնի | | | | |
| |գերօքսիդի | | | | |
| |խառնուրդ | | | | |
._________________________________________________________________________.
------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - Բնագրում չկա «2.15» կետը