ՄԱՆՐԱԾԱԽ ԱՌԵՎՏՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՐՈՇՈՒՄ

19 մայիսի 1995 թ. թիվ 272

ՄԱՆՐԱԾԱԽ ԱՌԵՎՏՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հանրապետությունում իրականացվող մանրածախ առևտրի կանոնակարգման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել մանրածախ առևտրի հիմնական կանոնները (կցվում են) և դրանք կիրարկել 1995 թվականի հունիսի 1-ից:

(1-ին կետն ուժը կորցրել է 28.01.98 թիվ 35 որոշում)

2. Սահմանել, որ պարենային և ոչ պարենային ապրանքների մանրածախ առևտրի կանոնները` ըստ ապրանքային հիմնական խմբերի, հաստատվում են Հայաստանի Հանրապետության առևտրի նախարարության կողմից` համաձայնեցված Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարության և արդարադատության նախարարության հետ:

(2-րդ կետն ուժը կորցրել է 28.01.98 թիվ 35 որոշում)

3. 1995 թվականի հունիսի 1-ից հանրապետության տարածքում դադարեցնել նախկին ԽՍՀՄ առևտրի նախարարության մանրածախ առևտուրը կարգավորող նորմատիվ ակտերի գործողությունը:

ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ է

ՀՀ կառավարության 1995 թ.

մայիսի 19-ի թիվ 272 որոշմամբ

ՄԱՆՐԱԾԱԽ ԱՌԵՎՏՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ

(ուժը կորցրել է 28.01.98 թիվ 35 որոշում)

1. Սույն կանոնները կարգավորում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող «Ձեռնարկությունների և ձեռնարկատիրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված կազմակերպական-իրավական բոլոր տեսակի ձեռնարկությունների, դրանց առանձնացված ստորաբաժանումների (այսուհետև` խանութներ) և անհատ ձեռներեցների կողմից իրականացվող մանրածախ առևտուրը:

2. Խանութներն իրենց գործունեության ընթացքում ղեկավարվում են Հայաստանի Հանրապետության գործող օրենսդրությամբ և սույն կանոններով:

3. Պատգամավորների տեղական խորհուրդների գործադիր կոմիտեների կողմից սահմանված կարգով խանութի ճակատային մասում փակցվում է խանութի ֆիրմային անվանումը կրող ցուցանակ:

4. Խանութի մուտքի դռանը փակցվում է ցուցանակ, որտեղ նշվում է խանութի աշխատանքի ռեժիմը, որի պահպանումը պարտադիր է:

5. Արգելվում է կասեցնել գնորդների մուտքը խանութ` մինչև ընդմիջման սկիզբը կամ ավարտը, բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերի: Խանութը փակելիս կամ աշխատանքային օրվա ավարտից հետո դադարեցվում է դրամարկղների աշխատանքը խանութի աշխատանքային ռեժիմով սահմանված ժամերին խիստ համապատասխան, սակայն պարտադիր է ապրանքային կամ դրամարկղային կտրոն ունեցող գնորդների սպասարկումը:

Ինքնասպասարկման խանութը մինչև փակվելը (ընդմիջում և աշխատանքային օրվա ավարտ) պետք է սպասարկի առևտրական սրահում գտնվող բոլոր գնորդներին: Սպասարկումը դադարեցնելուց 5-10 րոպե առաջ աշխատողները պետք է այդ մասին նախազգուշացնեն գնորդներին:

6. Տեխնիկական հագեցվածության գործող նորմերին համապատասխան խանութը ապահովվում է գործունեության համար անհրաժեշտ սարքավորումներով և գույքով:

Խանութում օգտագործվող կշեռքները, կշռաքարերը և չափիչ այլ սարքերը պետք է դրոշմված լինեն սահմանված կարգով:

7. խանութի շենքը պետք է բավարարի սահմանված տեխնիկական, սանիտարական, հակահրդեհային և այլ նորմերի:

8. Խանութի ցուցափեղկերում ցուցադրվում են միայն այն ապրանքների նմուշները, որոնք առկա են վաճառքում: Յուրաքանչյուր նմուշ պետք է ունենա հատուկ ձևավորված գնապիտակ:

Ցուցափեղկերում ցուցադրված ապրանքների նմուշները գնորդի պահանջով պետք է վաճառվեն նրան` նախապես ստուգելով ապրանքի որակը:

9. Խանութում ապրանքները մուտքագրվում են սահմանված կարգով:

10. Ապրանքները պահեստային մասում պահպանելիս, առևտրական սրահում ցուցադրելիս, խանութի աշխատողները պարտավոր են խստիվ պահպանել ապրանքների հարևանությունը, սանիտարական կանոնները և պահեստավոման նորմաները:

Ապրանքների պահպանման ռեժիմը (ջերմաստիճանը, խոնավությունը, լուսավորումը, պահպանման ժամկետները) պետք է համապատասխանի ստանդարտներով և գործող տեխնիկական պայմաններով նախատեսված պայմաններին:

11. Նախքան առևտրական սրահ բերելը ստուգվում է ապրանքների որակը, պիտակավորումը, վաճառքի համար նախապատրաստված լինելը` տարայից ազատումը, հագուստի մաքրումն ու արդուկումը, տնտեսական մեքենաների և մետաղյա այլ արտադրանքի հավաքումն ու մաքրումը քսուկից, շշերի և պահածոյի տուփերի սրբումը, որոշ ապրանքների նախնական կտրատումը, կշռափաթեթավորումը և այլն:

12. Վաճառքն սկսելուց առաջ առևտրական սրահում համալրվում են ապրանքային պաշարները, նորացվում ցուցափեղկերը, ստուգվում գնապիտակները, նախապատրաստվում են փաթեթավորման համար անհրաժեշտ նյութերը և կատարվում խանութի բնականոն գործունեությունն ապահովող այլ աշխատանքներ:

13. Ապրանքների վաճառքը կատարվում է հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների (ապարատների) միջոցով` գործող օրենսդրության համաձայն:

14. Խանութը գնորդին օգնում է ապրանքներն ընտրելիս, ինչպես նաև կարող է մատուցել լրացուցիչ ծառայություններ:

15. Խանութում գնորդներին հնարավորություն է տրվում ինքնուրույն կամ խանութի աշխատողների օգնությամբ ստուգելու գնված ապրանքների քաշի և չափի ճշտությունը, որակի համապատասխանելիությունը սահմանված պահանջներին, լրիվությունը:

16. Արգելվում է սահմանված պահանջներին չհամապատասխանող անորակ, ապրանքային տեսքը կորցրած, պիտանելիության ժամկետներն անցած ապրանքների վաճառքը, եթե այդ մասին նախապես գրավոր հայտարարված չէ:

Արգելվում է որակի վերաբերյալ փաստաթղթեր չունեցող այն ապրանքների վաճառքը, որոնց համար Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան նման փաստաթղթերի առկայությունը պարտադիր է:

17. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում լիցենզավորման ենթակա տնտեսական գործունեություն իրականացնելիս խանութն ապրանքների ընդունումը և վաճառքը կատարում է համապատասխան լիցենզիայի առկայության դեպքում, որի տվյալները (լիցենզիա տվող մարմնի անվանումը, համարը, ամիսը, ամսաթիվը) գրանցվում են առանձնացված մատյանում:

18. Լիցենզիան պետք է փակցվի վաճառասրահում` գնորդին տեսանելի տեղում:

19. Գործարանային փաթեթավորում չունեցող գաստրոնոմիական, սորուն, մետրաժային և հատային ապրանքները գնորդին բաց են թողնվում համապատասխան փաթեթավորմամբ: Գնորդների խնդրանքով վաճառողները պարտավոր են կտրատել գաստրոնոմիական ապրանքները:

20. Ինքնասպասարկման խանութներում չկշռափաթեթավորված ապրանքները նախօրոք կշռափաթեթավորվում են (հաշվի առնելով գնորդի պահանջարկը և ապրանքների իրացման ժամկետները) այդ նպատակի համար առանձնացված և համապատասխան սարքավորումներով հագեցված տեղամասերում:

Ելնելով տվյալ ապրանքատեսակի հատկություններից, փաթեթավորման համար օգտագործվում են պոլիէթիլենային թաղանթներ, թուղթ, պարկեր, ցանցատիպ տարաներ և այլն:

Մեկ ծրարի մեջ փաթեթավորվում է միայն մեկ տեսակի ապրանք: Գաստրոնոմիական ապրանքները կշռափաթեթավորվում են ամբողջական կտորով կամ ավելացվում են կտորներ` այդ ապրանքային խմբի առևտրի կանոններով սահմանված նորմերին համապատասխան:

խանութում փաթեթավորվող ապրանքների փաթեթների կամ ապրանքային եղանակով պատրաստված մեջդիր-պիտակների վրա նշվում են ապրանքների անվանումը, տեսակը, քաշը (նետտո), արժեքը (փաթեթավորման հետ), փաթեթավորման օրը, փաթեթավորողի համարը:

Հստակ ձևավորված գնապիտակներն ամրացվում են սարքավորումների կամ հատուկ կանգնակների վրա: Եթե փաթեթավորման վրա նշված են ապրանքի անվանումը, քաշը և տեսակը, գնապիտակի վրա կարելի է նշել միայն ապրանքի գինը:

Գնորդներն իրենց ցանկությամբ առևտրական սրահի մուտքի մոտ թողնում են ձեռքի պայուսակները, ճամպրուկները, ծանրոցները: Խանութը պարտավոր է ապահովել դրանց պահպանումը հատուկ սարքավորումներում:

Ինքնասպասարկման խանութներում (բաժիններում) փակցվում են սույն կանոններից համապատասխան քաղվածքներ:

21. Գնված պարենային և ոչ պարենային ապրանքների փոխանակումը կամ դրանց արժեքի վերադարձումը գնորդին իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Մանրածախ առևտրի խանութում գնված պարենային ապրանքները, որպես կանոն, գնորդներից հետ չեն ընդունվում և չեն փոխանակվում: Սակայն, այն ապրանքները, որոնք ունեցել են թաքնված որակական թերություններ կամ չեն համապատասխանել այն անվանմանն ու տեսակին, որով վաճառվել են, ենթակա են փոխանակման:

22. Բարդ կենցաղային ապրանքներ (հեռուստացույց, ռադիոընդունիչ, դաշնամուր, սառնարան և այլն), ինչպես նաև մի շարք այլ արդյունաբերական ապրանքներ (գործվածք, տրիկոտաժ, կոշիկ, գորգ, կահույք և այլն) վաճառելիս խանութը դուրս է գրում ապրանքային չեկ (վճարագիր), որտեղ նշվում են այդ խանութի համարը կամ ֆիրմային անվանումը, վաճառված ապրանքի անվանումն ու տեսակը, գինը, վաճառքի օրը, վաճառողի ազգանունը:

Ապրանքային չեկը դուրս է գրվում երկու օրինակից, որից մեկը տրվում է գնորդին:

Ինքնասպասարկման խանութում ապրանքային չեկի փոխարեն գնորդին պարտադիր կարգով տրվում է խանութում նրա կողմից գնում կատարելը հաստատող դրամարկղային չեկ, որը գնորդը պետք է պահպանի մինչև խանութից դուրս գալը:

23. Գնորդի կողմից ընտրված ոչ պարենային ապրանքները, մինչև դրանց արժեքի վճարումը, խանութը պարտավոր է պահպանել 2 ժամից ոչ ավելի, որից հետո այդ ապրանքները ենթակա են վաճառքի:

24. Խանութը պարտավոր է ի պահ ընդունել իր կողմից վաճառված խոշորածավալ ապրանքները (կահույք, դաշնամուր, սառնարան, հեռուստացույց և այլն) միայն 24 ժամ:

Այդ ապրանքները պահվում են պահպանման անդորրագրերով, չվաճառված ապրանքներից առանձին: Չի թույլատրվում խանութում պահել «Վաճառված է» ցուցանակով ապրանք, առանց պահպանման անդորրագրի:

25. Վաճառողը կամ հսկիչ գանձապահը գնորդի հետ հաշվարկ է կատարում հետևյալ կարգով`

հստակորեն հաշվում է գնորդից ստացված գումարը և գնորդի ներկայությամբ դրամը դնում է առանձին.

տպագրում է ապրանքային չեկը.

հայտնում է գնորդին հասանելիք մանր դրամի չափը և այն տալիս է նրան չեկի հետ մեկտեղ.

գնորդի հետ լրիվ հաշվարկ կատարելուց հետո գանձապահը նրանից ստացած և առանձին դրված գումարը դնում է դրամարկղային արկղի մեջ:

26. Ոչ պարենային ապրանքների ինքնասպասարկման խանութներում, սարքավորումների գծային տեղադրման դեպքում, հաշվարկային հանգույցները տեղադրվում են այդ գծի վրա: Միասնական հաշվարկային հանգույց ունեցող խանութներում թույլատրվում է առանձին ապրանքների վաճառքը կազմակերպել ինքնասպասարկման սրահում տեղադրված վաճառասեղանների միջոցով, հաշվարկը կատարելով վաճառողի հետ:

27. Խանութի տնօրենը պատասխանատվություն է կրում կշեռքների, կշռաքարերի չափիչ տարողությունների, մետրերի ու այլ չափիչ սարքերի վիճակի և ճիշտ աշխատանքի համար, ապահովում է դրանց ժամանակին ստուգումն ու դրոշմավորումը համապատասխան մարմինների կողմից:

28. Խանութի սանիտարական վիճակը պետք է համապատասխանի Հայաստանի Հանրապետության սանիտարական օրենսդրության ու Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայության կողմից սահմանված պահանջներին:

29. Խանութի յուրաքանչյուր աշխատող պարտավոր է պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները և աշխատատեղի սանիտարական պատշաճ վիճակը:

Պարենային մթերքներ վաճառողները սահմանված կարգով ենթակա են նախնական և պարբերական բժշկական զննության: