ՀՀ ԴԵՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏԵ ...

(ուժը կորցրել է 14.03.02 ՆՀ-1062 հրամանագիր)

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ

ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ
ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունների գործունեության իրավական կարգավորումը հստակեցնելու նպատակով, որոշում եմ.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության օրինակելի կանոնադրությունը (կցվում է):

2. Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությանը` Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության օրինակելի կանոնադրության հիման վրա եռամսյա ժամկետում մշակել և հաստատել արտասահմանյան պետություններում հիմնված Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունների անհատական կանոնադրությունները` այդ աշխատանքներն իրականացնելով դեսպանությունների ակտիվ մասնակցությամբ:

27 ապրիլի 1994 թ.

ՆՀ-288

ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ Է

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ

1994 ԹՎԱԿԱՆԻ ԱՊՐԻԼԻ 27-Ի ՆՀ-288

ՀՐԱՄԱՆԱԳՐՈՎ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Ընդհանուր դրույթներ

1.1. Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունը (այսուհետ` դեսպանություն) Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչություն է դեսպանընկալ պետությունում:

1.2. Իր գործունեության մեջ դեսպանությունը ղեկավարվում է 1961 թ. դիվանագիտական հարաբերությունների մասին և 1963 թ. հյուպատոսական հարաբերությունների մասին Վիեննայի կոնվենցիաների դրույթներով, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով, Հայաստանի Հանրապետության նախագահի հրամանագրերով և կարգադրություններով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշումներով և կարգադրություններով, սույն կանոնադրությամբ, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կանոնադրությամբ, հրահանգներով և ցուցումներով:

1.3. Դեսպանությունն իր գործունեության ընթացքում հանդես է գալիս որպես իրավաբանական անձ: Այն ունի Հայաստանի Հանրապետության պետական զինանշանով և իր անվանումով կլոր կնիք և դրոշմ:

1.4. Դեսպանության լուծարումը կատարվում է միջազգային իրավունքի նորմերին և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

2. Դեսպանության խնդիրները

2.1. Դեսպանության հիմնական խնդիրներն են`

- ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետությունը դեսպանընկալ պետությունում և ապահովել պաշտոնական հարաբերությունները այդ պետության հետ,

- պաշտպանել Հայաստանի Հանրապետության և նրա քաղաքացիների իրավունքներն ու շահերը դեսպանընկալ պետությունում,

- վարել բանակցություններ դեսպանընկալ պետության իշխանությունների հետ,

- խրախուսել և ամրապնդել Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև բարեկամական կապերը, ներառյալ` քաղաքական, տնտեսական, մշակութային, գիտական և այլ բնագավառներում փոխշահավետ կապերի զարգացումը,

- օրինական միջոցներով հավաքել, մշակել և Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին փոխանցել տեղեկություններ դեսպանընկալ պետությունում տեղի ունեցող իրադարձությունների և իրավիճակի մասին,

- իրականացնել միջազգային իրավունքի նորմերով և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հյուպատոսական գործողություններ,

- պարզաբանել դեսպանընկալ պետությունում Հայաստանի Հանրապետության արտաքին և ներքին քաղաքականությունը,

- իրականացնել հսկողություն Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև կնքված և ուժի մեջ մտած պայմանագրերի, այդ թվում` բազմակողմ միջազգային պայմանագրերի կատարման նկատմամբ,

- հովանավորել Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և դեսպանընկալ պետությունում բնակվող հայրենակիցների միջև կապերը:

3. Դեսպանության հիմնումը և նրա

գործունեության ղեկավարումը

3.1. Դեսպանությունը հիմնվում է Հայաստանի Հանրապետության նախագահի որոշումով, դեսպանընկալ պետության հետ կնքված համապատասխան պայմանագրի հիման վրա:

3.2. Դեսպանության անձնակազմի թվաքանակը (նրա հաստիքացուցակը) սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը, ղեկավարվելով դեսպանընկալ պետության հետ ձեռք բերված համաձայնությամբ:

Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության անձնակազմի վարձատրության տարեկան ֆոնդը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3.3. Դեսպանությունը ղեկավարում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանը (այսուհետ` դեսպան), որը նշանակվում է այդ պաշտոնում Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի հրամանագրով:

3.4. Դեսպանը հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության նախագահի ներկայացուցիչը, որը հավատարմագրվում է դեսպանընկալ պետության ղեկավարին առընթեր և ուղղակիորեն անմիջական պատասխանատվություն է կրում դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության բոլոր պաշտոնական ներկայացուցչությունների և հիմնարկների գործունեության կոորդինացման համար:

3.5. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական ներկայացուցչությունները և հիմնարկները, դրանց պաշտոնատար անձինք պարտավոր են կատարել դեսպանի` իր իրավասության սահմաններում տված ցուցումները և ամեն կերպ աջակցել դեսպանության վրա դրված խնդիրների իրագործմանը:

3.6. Դեսպանի բացակայության դեպքում նրա պարտականությունները դեսպանընկալ պետությունում ամբողջ ծավալով կատարում է Հայաստանի Հանրապետության գործերի ժամանակավոր հավատարմատարը, որին նշանակում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարը:

4. Դեսպանության գործունեության կազմակերպումը

4.1. Դեսպանությունը Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կառուցվածքային ստորաբաժանումն է, ուղղակիորեն ենթարկվում և հաշվետու է նրան:

4.2. Բոլոր այն հրահանգները, որոնք պարտադիր կերպով պետք է կատարվեն դեսպանության կողմից, հայտնվում են վերջինիս` բացառապես Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության միջոցով կամ նրա հետ համաձայնեցված:

4.3. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության ներկայացուցչությունները և հիմնարկները իրենց գործունեության մասին պարտավոր են պարբերաբար տեղեկացնել դեսպանությանը:

4.4. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող միջազգային կազմակերպություններին առընթեր Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչությունները կոորդինացնում են դեսպանության հետ իրենց գործունեության այն կողմերը, որոնք շոշափում են Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև երկկողմ հարաբերությունները: Նրանք պարտավոր են տեղյակ պահել դեսպանությանը այն տվյալների մասին, որոնք վերջինիս համար կարող են գործնական հետաքրքրություն ներկայացնել:

4.5. Դեսպանությունը օժանդակում է դեսպանընկալ պետություն գործուղված Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական պատվիրակությունների, ներկայացուցիչների գործունեության արդյունավետ իրականացմանը:

Դեսպանությունը կազմակերպում է Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական պատվիրակությունների և ներկայացուցիչների հաշվառում և Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կողմից հաստատված կարգով, պարբերաբար տեղեկություն է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության նախագահին, կառավարությանը և արտաքին գործերի նախարարությանը:

4.6. Դեսպանությունը իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության սեփականության բոլոր ձևերի իրավական պաշտպանությունը դեսպանընկալ պետությունում:

4.7. Դեսպանընկալ պետության իշխանությունների օգնությամբ, դեսպանությունը կազմակերպում է իր ծառայողական և բնակելի տարածքների պաշտպանությունը, դեսպանության աշխատակիցների և նրանց ընտանիքների անդամների անվտանգության ապահովման միջոցառումները, աջակցում նմանատիպ միջոցառումների անցկացմանը Հայաստանի Հանրապետության այլ պաշտոնական ներկայացուցչություններում և հիմնարկներում, որոնք գտնվում են տվյալ պետությունում:

4.8. Դեսպանընկալ պետությունում արտակարգ իրավիճակի կամ դրա առաջանալու սպառնալիքի դեպքում դեսպանությունը ղեկավարվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության համապատասխան հրահանգներով և ցուցումներով, իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների անվտանգության և Հայաստանի Հանրապետության սեփականության պահպանման միջոցառումների կոորդինացումը:

Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության բոլոր պաշտոնատար անձինք պետք է ենթարկվեն նշված հրահանգներին և ցուցումներին:

4.9. Դեսպանը ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հրահանգներով և ցուցումներով, իրականացնում է դեսպանության ֆինանսական և տնտեսական գործունեության ընդհանուր ղեկավարումը:

4.10. Դեսպանության աշխատակցի կարգավիճակը հավասարեցված է Հայաստանի Հանրապետության պետական ծառայողի կարգավիճակին:

4.11. Դեսպանության աշխատակիցների գործունեության կարգը և նրանց իրավունքների իրագործումը կանոնակարգվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հաստատած «ներքին կարգապահական կանոններով»:

4.12. Դեսպանության աշխատակցի և ղեկավարության միջև վեճերը լուծվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

4.13. Դեսպանության աշխատակիցները իրենց գործունեության համար կրում են անմիջական պատասխանատվություն և կարող են ենթարկվել կարգապահական, վարչական, քաղաքացիական և քրեական պատասխանատվության Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

4.14. Համաձայն միջազգային իրավունքի նորմերի և Հայաստանի Հանրապետության դեսպանընկալ պետության միջև կնքված պայմանագրերի, դեսպանության աշխատակիցները և նրանց ընտանիքների անդամները օգտվում են դիվանագիտական անձեռնմխելիությունից և արտոնություններից:

5. Դեսպանության անձնակազմը

5.1. Դեսպանության դիվանագիտական անձնակազմի անդամները, որպես կանոն, պետք է լինեն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի:

5.2. Դեսպանության անձնակազմը, ըստ ծառայողական պարտականությունների, բաժանվում է` դիվանագիտականի, վարչատեխնիկականի և սպասարկողի:

5.3. Դիվանագիտական աշխատակիցներ են համարվում այն անձինք, ովքեր դեսպանությունում զբաղեցնում են արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարարի, խորհրդականի, առաջին, երկրորդ, երրորդ քարտուղարի, կցորդի և նրանց հավասարեցված գլխավոր հյուպատոսի, հյուպատոսի, փոխհյուպատոսի, հյուպատոսական գործակալի, առևտրական ներկայացուցչի կամ նրանց խորհրդականների պաշտոնները:

5.4. Միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխան դեսպանընկալ պետությունը դեսպանության աշխատակցին տալով մուտքի դիվանագիտական այցագիր կամ դիվանագիտական վկայական (քարտ) հաստատում է նրանց դիվանագիտական կարգավիճակը:

5.5. Վարչատեխնիկական աշխատակիցներ են համարվում այն անձինք, ովքեր ղեկավարում են դեսպանության տնտեսական և տեխնիկական ծառայությունները: Դեսպանության հաստիքացուցակով և ծառայողական դիրքով նրանք հավասարեցված են դիվանագիտական աշխատակիցներին, իսկ անհրաժեշտության դեպքում նրանց տրվում է դիվանագիտական կարգավիճակ:

5.6. Դեսպանության մնացած բոլոր աշխատակիցները համարվում են սպասարկող անձնակազմ:

6. Դեսպանության կառուցվածքը

6.1. Դեսպանության կառուցվածքը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը:

6.2. Դեսպանությունում կարող են գործել քաղաքական, առևտրատնտեսական, մամուլի և տեղեկատվության, հումանիտար կապերի, հյուպատոսական, ֆինանսատնտեսական և այլ բաժիններ (խմբեր):

6.3. Դեսպանության տրամադրության տակ գտնվում են կապի փակ և բաց միջոցներ, որոնց միջոցով նա հաղորդակցվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հետ: Կապի այդ միջոցների օգտագործման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը:

6.4. Դեսպանության բաժինների (խմբերի) խնդիրները, այդ թվում աշխատակիցների ծառայողական հրահանգները, սահմանում է դեսպանը:

7. Հյուպատոսական բաժին

7.1. Դեսպանության հյուպատոսական բաժնի գործունեությունը կարգավորվում է միջազգային իրավունքի նորմերով, Հայաստանի Հանրապետության հյուպատոսական կանոնադրությամբ և Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հրահանգներով ու ցուցումներով:

7.2. Դեսպանության հյուպատոսական բաժնի վարիչը, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության որոշմամբ, կարող է պաշտոնապես անվանվել Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր հյուպատոս կամ Հայաստանի Հանրապետության հյուպատոս:

8. Զինվորական աշխատակազմ

8.1. Դեսպանընկալ պետության հետ կնքված հատուկ պայմանագրի հիման վրա դեսպանությանը կից կարող են հիմնվել զինվորական կցորդություններ, որոնք ղեկավարվում են զինվորական, ռազմածովային կամ ռազմաօդային կցորդի կողմից:

Դեսպանընկալ պետությունում նշված պաշտոնները զբաղեցնող անձանց տրվում է դիվանագիտական կարգավիճակ:

9. Դեսպանության աշխատակիցների պարտականությունները

9.1. Դեսպանության աշխատակիցները և նրանց ընտանիքի անդամները պարտավոր են պահպանել դեսպանընկալ պետության օրենքներն ու հարգել սովորույթները:

10. Պետական խորհրդանիշներ

10.1. Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության արարողակարգին համաձայն, դեսպանության ծառայողական շենքերի վրա բարձրացվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական դրոշը և ամրացվում պետական զինանշանը:

10.2. Դեսպանությունում պետական խորհրդանիշների օգտագործման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը` ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրական ակտերի պահանջներով: