ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
Վարչական դատարանի վճիռ Վարչական գործ թիվ ՎԴ/3112/05/08
Վարչական գործ թիվ ՎԴ/3112/05/08 2009 թ.
Նախագահող դատավոր` Ռ. Հակոբյան
Դատավոր` Ա. Ղազարյան
Դատավոր` Հ. Բեդևյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական
պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ա. Մկրտումյանի
մասնակցությամբ դատավորներ Ս. Սարգսյանի
Ե. Խունդկարյանի
Վ. Աբելյանի
Ս. Անտոնյանի
Ա. Բարսեղյանի
Մ. Դրմեյանի
Է. Հայրիյանի
Ա. Մաթևոսյանի
Տ. Պետրոսյանի
Ե. Սողոմոնյանի
2009 թվականի փետրվարի 13-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալի վճռաբեկ բողոքը Վարչական դատարանի 01.08.2008 թվականի վճռի դեմ` ըստ հայցի «Կոմուննախագիծ» ՓԲԸ-ի (այսուհետ` Ընկերություն) ընդդեմ ՀՀ ԿԱ հարկային պետական ծառայության Սպանդարյանի 1 հարկային տեսչության (այսուհետ` Տեսչություն)` 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ստուգման ակտն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.
Դիմելով դատարան` Ընկերությունը պահանջել է անվավեր ճանաչել Տեսչության 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ստուգման ակտը:
Տնտեսական դատարանի 28.11.2007 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է:
i
Վճռաբեկ դատարանի 27.03.2008 թվականի թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշմամբ վճիռը բեկանվել է, և գործն ուղարկվել է Վարչական դատարան` նոր քննության:
Վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 01.08.2008 թվականի վճռով Ընկերության հայցը բավարարվել է մասնակիորեն` անվավեր է ճանաչվել Տեսչության 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ստուգման ակտի 1-ին և 4-րդ կետերը:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան է ներկայացրել Ընկերությունը:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում` ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
i
Վարչական դատարանը չի կիրառել «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետը, «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին կետը, ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 27.03.2008 թ. թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշումը, որոնք պետք է կիրառեր, և կիրառել է ՀՀ Սահմանադրության 8-րդ, 31-րդ հոդվածները, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 68-րդ հոդվածի 1-ին մասը, որոնք չպետք է կիրառեր, ինչպես նաև սխալ է մեկնաբանել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի 2-րդ մասի դրույթները:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.
Դատարանը վճռի հիմքում դրել է այն հանգամանքը, որ Տեսչության կողմից «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի ուժով ՀՀ կառավարության սահմանված կարգով հարկվող օբյեկտի հաշվարկումն անհիմն է, քանի որ օտարված գույքի արժեքի և կադաստրային արժեքի միջև եղած տարբերության առկայությունն ինքնին չի ենթադրում նշված հոդվածի կիրառումը: Նշված հիմնավորումն անհիմն է, քանի որ Ընկերության կողմից 2006 թվականի 3-րդ եռամսյակում ներկայացված հաշվետվությունների տվյալները եղել են ոչ ճիշտ: «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետի և «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին կետի պահանջներից հետևում է, որ հարկվող շահույթը որոշելիս շինությունների օտարումից ստացված եկամուտը (շահույթը) պետք է հաշվարկվեր օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով` կադաստրային արժեքով, և հարկային տեսչություն ներկայացրած հաշվարկներում, հաշվետվություններում նշված գույքի վաճառքի գինը պետք է պակաս չլիներ գույքի կադաստրային արժեքից և հարկերը պետք է հաշվարկվեին այդ արժեքից ելնելով, ինչն Ընկերությունը չի արել:
Բացի այդ, դատարանն անտեսել է նաև սույն գործով կայացված Վճռաբեկ դատարանի 27.03.2008 թ. թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշումը, որի համաձայն` շենքերի, շինությունների իրացման ժամանակ ԱԱՀ-ի հարկման հաշվարկը կատարվում է «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 8-րդ հոդվածի 9-րդ կետով, որն իր հերթին սահմանում է, որ շենքերի, շինությունների օտարման դեպքում ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառությունը որոշվում է նույն հոդվածով սահմանված կարգով, բայց ոչ պակաս` գույքահարկով հարկման նպատակով դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Վարչական դատարանի 01.08.2008 թվականի վճռի` հայցը մասնակիորեն բավարարելու մասը և այն փոփոխել` հայցը մերժել:
2.1. Վճռաբեկ բողոքի պատասխանի հիմքերը և փաստարկները.
Վարչական դատարանը չէր կարող կիրառել իրավահարաբերության ծագման պահին գոյություն չունեցող «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետը, դրա հետ կապված նաև «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին կետը:
Ինչ վերաբերում է բողոք բերած անձի այն պնդմանը, թե Վարչական դատարանը սխալ է մեկնաբանել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի 2-րդ մասի դրույթները, ապա Վարչական դատարանը նշված նորմը մեկնաբանել է դրանում պարունակվող բառերի և արտահայտությունների տառացի նշանակությամբ` հաշվի առնելով օրենքի պահանջները և իր մեկնաբանությամբ չի փոփոխել նշված իրավանորմի իմաստը, ինչպես որ պահանջում է «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 86-րդ հոդվածը:
Միաժամանակ, վիճարկվող վճիռը չի հակասում ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 27.03.2008 թվականի թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշմանը:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը`
1. Ընկերությունը 2006 թվականի 3-րդ եռամսյակում իրականացրել է սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևանի Վարդանանց փակուղի թիվ 8 հասցեում գտնվող վարչական շենքի մասերի առուվաճառքի թվով 5 գործարք, որոնց ընդհանուր արժեքը կազմել է 95.717.600 դրամ:
2. Վերը նշված գործարքների գնի մեջ ներառվել են ավելացված արժեքի հարկի գումարները, որոնք Ընկերության կողմից արտացոլվել են հարկային տեսչություն ներկայացված ավելացված արժեքի հարկի 2006 թվականի 3-րդ եռամսյակի հաշվարկում
(ներկայացվել է հարկային տեսչություն 19.10.2006 թվականին) և շահութահարկի 2006 թվականի տարեկան հաշվարկում (ներկայացվել է հարկային տեսչություն 23.03.2007 թվականին):
3. ՀՀ ԿԱ հարկային պետական ծառայության պետի 25.04.2007 թվականի թիվ 1025265 հանձնարարագրի հիման վրա Տեսչության աշխատակիցներն Ընկերությունում իրականացրել են ՀՀ օրենսդրությամբ հարկային մարմնին վերապահված իրավասության սահմաններում բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների և հարկային մարմնի կողմից վերահսկվող օրենսդրության առանձին պահանջների կատարման ճշտության ստուգում:
4. ՀՀ ԿԱ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի 25.06.2007 թվականի թիվ ՄՎ-4/2604 գրությամբ կից ներկայացված տեղեկանքի համաձայն` Ընկերության կողմից 2006 թվականի հուլիս ամսվա ընթացքում օտարված շենքերի, շինությունների ընդհանուր կադաստրային արժեքը կազմել է 104.772.991 դրամ:
5. Ստուգման արդյունքում Տեսչության կողմից կազմված 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ստուգման ակտի համաձայն` Ընկերությանն առաջադրվել է 25.590.200 դրամի լրացուցիչ հարկային պարտավորություն, որից շահութահարկի գծով ապառք` 6.723.000 դրամ, տույժ` 1.013.300 դրամ, տուգանք` 4.033.700 դրամ, ավելացված արժեքի հարկի գծով ապառք` 6.702.500 դրամ, տույժ` 3.001.600 դրամ, տուգանք` 4.046.500 դրամ, ինչպես նաև պարտադիր սոցիալական ապահովության վճար` 34.800 դրամ և տուգանք` 34.800 դրամ: Ակտի կազմման հիմքում դրվել են «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածը և ««Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերում Հայաստանի Հանրապետության հարկային տեսչության կողմից հարկվող օբյեկտների և հարկային պարտավորությունների հաշվարկման (գնահատման) կարգը հաստատելու և Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում շուկայական (սովորաբար կիրառվող) գները որոշելու մասին» ՀՀ կառավարության 18.09.1998 թվականի թիվ 580 որոշմամբ հաստատված կարգը: Լրացուցիչ հարկային պարտավորությունների հաշվարկման հիմք են ծառայել գույքի գործարքային արժեքի և կադաստրային արժեքի տվյալների միջև առկա տարբերությունները:
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները.
Քննելով վճռաբեկ բողոքը վերը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` հարկերը ճիշտ հաշվարկելու, ժամանակին վճարելու և հարկային օրենսդրության մյուս պահանջները պահպանելու պատասխանատվությունը կրում են հարկ վճարողները և դրանց (ձեռնարկությունների, հիմնարկների և կազմակերպությունների)` ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված պաշտոնատար անձինք:
Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` եթե հարկ վճարողը չի ներկայացնում հարկվող օբյեկտների գծով հաշվապահական հաշվառման (հարկային օրենսդրությամբ կամ ՀՀ կառավարության որոշումներով նախատեսված դեպքերում` նաև այլ հաշվառման և (կամ) գրանցումների վերաբերող) սահմանված փաստաթղթերը կամ դրանք վարում է սահմանված կարգի կոպիտ խախտումներով, կամ ակնհայտ կեղծ տվյալներ է մտցնում հարկային տեսչություն ներկայացրած հաշվետվություններում, հաշվարկներում, հայտարարագրերում և այլ փաստաթղթերում, որի հետևանքով անհնար է դառնում հարկային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հաշվարկել հարկային պարտավորությունը, ապա հարկվող օբյեկտները և հարկային պարտավորությունները հաշվարկում է հարկային տեսչությունը` ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով, մասնավորապես, հիմնվելով հարկ վճարողի ակտիվների, հարկ վճարողի իրացման շրջանառության ծավալների, հարկ վճարողի արտադրության և շրջանառության ծախսերի, գույքագրման և չափագրման տվյալների, օրենքով սահմանված կարգով երրորդ անձանցից ստացված տեղեկությունների, համանման պայմաններում գործող այլ սուբյեկտների միջև կիրառված գների և այլ ցուցանիշների, հասույթի հաշվարկային 25 տոկոս վերադիրի, օրենքով իրականացված հսկիչ գնումների վրա:
i
«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 25-րդ հոդվածի համաձայն` հաշվապահական հաշվառում չվարելու կամ սահմանված կարգի խախտումներով այն վարելու, հաշվապահական հաշվետվությունները, հաշվարկները, հայտարարագրերը և հարկային օրենսդրությամբ նախատեսված այլ փաստաթղթերն ու տեղեկությունները սխալ կազմելու համար հարկ վճարողից գանձվում է տուգանք այդ խախտումների հետևանքով բյուջե չմուծված կամ պակաս մուծված հարկերի գումարի տասը տոկոսի չափով:
Նույն օրենքի 27-րդ հոդվածի համաձայն` հարկվող օբյեկտը թաքցնելու կամ պակաս ցույց տալու դեպքում հարկ վճարողներից նույն օրենքով սահմանված կարգով գանձվում է թաքցված կամ պակաս ցույց տրված հարկվող օբյեկտի համար նախատեսված (հարկային տեսչության կողմից հաշվարկված) հարկի գումարը, ինչպես նաև տուգանք` այդ գումարի 50 տոկոսի չափով, և հարկվող օբյեկտը թաքցնելը կամ պակաս ցույց տալը` հարկային տեսչություն ներկայացված տվյալ հարկատեսակի հաշվարկներում հարկվող օբյեկտը ցույց չտալը, պակաս ցույց տալը կամ էլ գործունեություն չիրականացնելու մասին կեղծ տվյալներ ներկայացնելն է:
i
«Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 2-րդ հոդվածի համաձայն` ԱԱՀ վճարողներ են համարվում օրենքով սահմանված կարգով ինքնուրույն տնտեսական (ձեռնարկատիրական) գործունեություն վարող և նույն օրենքի 6-րդ հոդվածում թվարկված գործարքներ իրականացնող իրավաբանական անձինք: Նույն օրենքի 5-6-րդ հոդվածների համաձայն` ԱԱՀ-ով հարկվող օբյեկտ է համարվում Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ԱԱՀ վճարողների կողմից իրականացվող նույն օրենքի 6-րդ հոդվածով սահմանված բոլոր գործարքների ամբողջ արժեքը (շրջանառությունը), ընդ որում, ԱԱՀ-ով հարկվող գործարքներ են համարվում նաև ապրանքների մատակարարումը` գործարք, որն իրականացվում է ապրանքների (այդ թվում` արտադրանքի և անշարժ գույքի) սեփականության իրավունքը` հատուցման դիմաց այլ անձի փոխանցելու միջոցով: Նույն օրենքի 8-րդ հոդվածի 6-րդ կետի համաձայն` ապրանքների անհատույց մատակարարման, ծառայությունների անհատույց մատուցման, ինչպես նաև այն դեպքում, երբ դրանց դիմաց տվյալ գործարքների (գործառնությունների) համար սովորականի համեմատ կիրառվում են իրական արժեքից էականորեն ցածր գներ (մասնակի հատուցում), հարկման օբյեկտ է համարվում այդպիսի կամ նույնանման գործարքների համար համեմատելի հանգամանքներում որպես հարկվող շրջանառություն ընդունվող` նույն օրենքին համապատասխան որոշվող մեծությունը (գործարքի արժեքը, վճարի, վարձատրության, պարգևի կամ այլ դրամական հատուցման մեծությունը), իսկ դրա բացակայության դեպքում` գործարար շրջանակներում համեմատելի հանգամանքներում նույնանման գործարքների համար սովորաբար որպես հարկման օբյեկտ ընդունվող մեծությունը (գործարքի իրական արժեքը):
Վերը նշված նորմերի վերլուծությունից հետևում է, որ անշարժ գույքի սեփականատեր հարկատուն կաշկանդված չէ գույքն իր հայեցողությամբ որոշված գնով օտարելու հարցում, այդ թվում նաև իրական արժեքից էականորեն ցածր գնով: Սակայն հարկային պարտավորությունը հաշվարկելիս հարկման օբյեկտ է համարվում այդպիսի կամ նույնանման գործարքների համար համեմատելի հանգամանքներում որպես հարկվող շրջանառություն ընդունվող գործարքի արժեքը, վճարի, վարձատրության, պարգևի կամ այլ դրամական հատուցման մեծությունը, իսկ դրա բացակայության դեպքում` գործարար շրջանակներում համեմատելի հանգամանքներում նույնանման գործարքների համար սովորաբար որպես հարկման օբյեկտ ընդունվող մեծությունը:
Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ շենքերի, շինությունների իրացման ժամանակ ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառությունը որոշելիս որպես նվազագույն արժեք առնվազն պետք է ընդունվի տվյալ շինության կադաստրային արժեքը: Քննարկվող հարաբերության նմանատիպ կարգավորում նախատեսված է «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 8-րդ հոդվածի 9-րդ կետով (որպիսի նորմը նման բովանդակությամբ գործում է 01.01.2007 թվականից) և «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով:
i
Միաժամանակ, «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-7-րդ հոդվածների համաձայն` ռեզիդենտների համար հարկվող օբյեկտ է համարվում ՀՀ տարածքում և նրա սահմաններից դուրս ստացվող հարկվող շահույթը, որպիսի հարկվող շահույթը հարկատուի համախառն եկամտի և նույն օրենքով սահմանված նվազեցումների դրական տարբերությունն է, ընդ որում եկամուտ է համարվում հաշվետու տարվա ընթացքում ակտիվների ներհոսքը, աճը կամ պարտավորությունների նվազումը, որոնք հանգեցնում են հարկատուի սեփական կապիտալի ավելացմանը: Նույն օրենքի 7-րդ հոդվածի 2-րդ կետի ա) և գ) ենթակետերի համաձայն` եկամուտների թվին է դասվում նաև ապրանքների, արտադրանքի, հիմնական միջոցների և այլ ակտիվների իրացումից ստացվող հասույթը: Նույն օրենքի 42-րդ հոդվածի համաձայն` հարկվող օբյեկտը որոշելիս եկամուտների և ծախսերի հաշվառումն իրականացվում է հաշվեգրման եղանակով, իսկ նույն օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետի համաձայն` շենքերի, շինությունների օտարման դեպքում հարկվող շահույթը որոշելիս շենքերի, շինությունների օտարումից եկամուտը հաշվարկվում է գույքահարկով հարկման նպատակով` դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով: Այդ չափից պակաս հատուցման դեպքում տարբերությունը գործարքի կատարման օրը դիտվում է որպես նոր սեփականատիրոջը ներված պարտավորություն:
«Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն` գույքահարկով հարկման բազա է համարվում հարկվող օբյեկտի արժեքային կամ ֆիզիկական մեծությունը կամ այն բնութագրիչը, որի հիման վրա նույն օրենքով սահմանված դրույքաչափերով և կարգով հաշվարկվում է գույքահարկի գումարը, ընդ որում շինությունների հարկման բազա է համարվում նույն օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող հավելվածով սահմանված կարգով գնահատված կադաստրային արժեքը:
Նշված հոդվածների վերլուծությունից հետևում է, որ հարկվող շահույթը որոշելիս շենք-շինությունների օտարումից ստացված եկամուտը (շահույթը) պետք է հաշվարկվի օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով` կադաստրային արժեքով, և հարկային տեսչություն ներկայացրած հաշվարկներում, հաշվետվություններում նշված գույքի վաճառքի գինը պետք է պակաս չլինի գույքի կադաստրային արժեքից և հարկերը պետք է հաշվարկվեն այդ արժեքից ելնելով:
Սույն գործի փաստերի համաձայն` Տեսչության 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ակտի 1-ին և 4-րդ կետերը կազմվել են Ընկերության կողմից «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի 2-րդ կետի խախտման փաստով, այն է` 2006 թվականի հուլիս ամսին կնքված առուվաճառքի թվով 5 գործարքներով Երևանի Վարդանանց փակուղի թիվ 8 հասցեում գտնվող վարչական շենքի մասերի իրացումից հետո հաշվապահական ձևակերպման ենթակա 104.772.991 դրամ հասույթը եկամուտների թվին չդասելու (եկամուտների թվին դասվել է միայն 95.717.600 դրամը), որի արդյունքում և շահութահարկը պակաս հաշվարկելու համար, ինչպես նաև վերը նշված պայմանագրերի հիմքով ավելացված արժեքի հարկով հարկվող շրջանառությունը պակաս հաշվարկելու համար: Նշված գույքի նկատմամբ իրական արժեքից էականորեն ցածր գին սահմանելու հանգամանքները հաստատվել են ՀՀ ԿԱ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի 25.06.2007 թվականի թիվ ՄՎ-4/2604 գրությամբ և դրան կից ներկայացված տեղեկանքով:
Նման պայմաններում Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Ընկերությունը շահութահարկի 2006 թվականի տարեկան հաշվարկը հարկային տեսչություն ներկայացրել է 2007 թվականի հունվարի 1-ից գործող խմբագրությամբ` «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի պահանջի խախտմամբ: Վերը նշված հանգամանքները հաշվի առնելով` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ անհիմն է վճռաբեկ բողոքի պատասխանում վկայակոչված այն փաստարկը, որ սույն գործով կիրառելի չեն «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետը և «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին կետը:
Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ Դատարանի 01.08.2008 թվականի վճիռը հակասում է Վճռաբեկ դատարանի կողմից սույն գործով կայացված 27.03.2008 թվականի թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշմանը:
Նման պայմաններում, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ ստորադաս դատարանը, չկիրառելով «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի դ) կետը, «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետը, ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 2008 թ. մարտի 27-ի թիվ 3-30 (ՏԴ) որոշման դրույթները, սխալ մեկնաբանելով «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, եկել է անհիմն եզրահանգման այն մասին, որ Տեսչության 20.08.2007 թվականի թիվ 1025265 ակտի 1-ին և 4-րդ կետերը հակասում են օրենքին:
Ընդ որում, նման եզրահանգման գալիս ստորադաս դատարանը կիրառել է ՀՀ Սահմանադրության 8-րդ, 31-րդ հոդվածների, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 68-րդ հոդվածի 1-ին մասի դրույթները, որոնք սույն գործով կիրառելի չեն, քանի որ սույն վեճը վերաբերում է սեփականատիրոջ կողմից իր հայեցողությամբ որոշված արժեքով գույքի իրացումից ծագող հարկային հարաբերություններին և այն որևէ կերպ չի առնչվում սեփականատիրոջ կողմից իր հայեցողությամբ սեփական գույքը տնօրինելու, տիրապետելու և օգտագործելու հարաբերություններին:
i
Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար` ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 118-րդ հոդվածի, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի ուժով Վարչական դատարանի վճիռը մասնակիորեն բեկանելու համար:
i
Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի առաջին կետի 4-րդ ենթակետով սահմանված` ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու ՀՀ վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.
ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է ՀՀ Սահմանադրության և Կոնվենցիայի վերը նշված հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար, գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում, Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից: Դատական ակտը փոփոխելիս` Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել Վարչական դատարանի 01.08.2008 թվականի վճռի` հայցը բավարարելու մասը և այն փոփոխել. «Կոմուննախագիծ» ՓԲԸ-ի հայցը մերժել:
2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Ա. Մկրտումյան
Դատավորներ` Ս. Սարգսյան
Ե. Խունդկարյանի
Վ. Աբելյան
Ս. Անտոնյան
Ա. Բարսեղյան
Մ. Դրմեյան
Է. Հայրիյան
Ա. Մաթևոսյան
Տ. Պետրոսյան
Ե. Սողոմոնյան