ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
20 ապրիլի 2006 թվական N 15
8. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՐԱԿԻ ՄԱՐԶԻ ԱՆՏԱՌԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԾՐԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ
i
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 9-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի գործունեության միջոցառումների ծրագիրը և գերակա խնդիրները հաստատելու մասին» N 2200-Ն որոշման N 1 հավելվածի 62-րդ կետին համապատասխան`
Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզի անտառավերականգնման համալիր ծրագիրը` համաձայն հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2006 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 3-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2006 թվականի ապրիլի 20-ի նիստի
N 15 արձանագրային որոշման
ՀԱՄԱԼԻՐ ԾՐԱԳԻՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՐԱԿԻ ՄԱՐԶԻ ԱՆՏԱՌԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
Հայաստանի անտառածածկ տարածքները զբաղեցնում են 334.1 հազ. հա կամ տարածքի 11.2 տոկոսը, որը բնակչության մեկ շնչի հաշվով կազմում է ընդամենը 0.1 հեկտար: Հայաստանի անտառներն իրենց լեռնային բնույթով աչքի են ընկնում հողապաշտպան, ջրապաշտպան և կլիմայակարգավորիչ հատկություններով, ինչպես նաև հարուստ կենսաբազմազանությամբ: Այստեղ աճում են ավելի քան 200 տեսակի ծառեր և թփեր, սակայն հիմնական անտառկազմող տեսակներն են կաղնին, հաճարենին, բոխին և սոճին:
Հանրապետության տարածքում անտառները տեղաբաշխված են անհամաչափ: Հյուսիսային շրջաններում անտառապատվածությունը կազմում է 29 տոկոս, հարավայինում 13 տոկոս, իսկ կենտրոնական Հայաստանում 2 տոկոս: Անտառների անհամաչափ տեղաբաշխվածությունը պայմանավորված է բնակլիմայական պայմաններով և մարդածին բացասական ազդեցությամբ:
Հանրապետությունում անտառածածկ տարածքների կրճատումից բացի տեղի է ունենում ծառատեսակային կազմի փոփոխություն` բարձրարժեք հաճարի, սոճու, կաղնու ծառուտները փոխարինվում են ցածր արդյունավետության բուսականությամբ:
Վերջին տարիներին անտառային տնտեսության վիճակը բարելավելու նպատակով մշակվել և ընդունվել են Հայաստանի Հանրապետության անտառային օրենսգիրքը, «Հայաստանի Հանրապետության անտառի ազգային ծրագիրը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշումը, ինչպես նաև մի շարք կարևորագույն փաստաթղթեր` «Հայաստանի Հանրապետության անտառի քաղաքականություն և ռազմավարություն», «Ապօրինի հատումների դեմ պայքարի ծրագիր» և այլն:
Ավելացել են անտառավերականգնման և անտառապատման աշխատանքների ծավալները` 2004-2005 թվականների ոռոգման համակարգի կառուցման, ցանկապատման և անտառավերականգնման աշխատանքներ են կատարվել Երևան քաղաքի Նորքի անտառի, գաջի գործարանի և ՋԷԿ-ի հարակից տարածքների, ինչպես նաև Արզնի պուրակի շուրջ 230 հա ծառահատվածներում: Բացի այդ Հայաստանի անտառային հողերում անտառապատման և անտառավերականգնման աշխատանքների ծավալները կազմել են շուրջ 6000.0 հա:
Հայաստանի Հանրապետությունում անտառային տնտեսության վերականգնումն ու զարգացումը բխում է նաև Անապատացման դեմ պայքարի, Կենսաբազմազանության, Կլիմայի փոփոխության մասին և մի շարք այլ միջազգային կոնվենցիաների դրույթներից:
Շիրակի մարզը, կախված բնակլիմայական պայմաններից, հանդիսանում է ամենասակավանտառ մարզը: 90-ական թվականներին այստեղ կային ընդամենը 2006 հա տնկարկներ, որոնց մի մասն անցած տարիներին ծառահատվեցին (Սևերսկի մոտ 185 հա և այլն):
Պահպանված տնկարկների մի մասը դեգրադացվել, վեր են ածվել թփուտների և չեն կարող լիարժեք կատարել իրենց բնորոշ բնապահպանական և այլ կարևոր գործառույթներ: Առաջ են եկել էրոզիոն պրոցեսները, չեն բացառվում նաև հեղեղումները և այլ բացասական երևույթներ:
Հայաստանի անտառային տնտեսությունում ստեղծված ներկայիս ծայրահեղ անմխիթար վիճակի հետևանքով առաջնահերթ և անհետաձգելի խնդիր է դարձել անտառների վերականգնումը և անտառապատումը: Վերջինիս իրականացմանն էլ նպատակաուղղված է սույն ծրագրային առաջարկությունը:
II. ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ
Ծրագրի հիմնական նպատակը` Շիրակի մարզում ծառահատված տարածքների վերականգնման, ինչպես նաև ոչ անտառածածկ տարածքների անտառապատման միջոցով տնտեսական, բնապահպանական, ռեկրեացիոն և մարդկանց առողջության համար բարենպաստ պայմանների ստեղծումն է:
Ծրագրի հիմնական նպատակից բխող ուղղություններն են`
1. Շիրակի մարզում ծառահատված տնկարկների վերականգնումը.
2. ծառազուրկ տարածքների անտառապատումը, տնկարկների արտադրողականության բարձրացումը, շրջակա միջավայրի էկոլոգիական հաշվեկշռի կարգավորումը.
3. ոռոգման համակարգի կառուցումը և վերականգնումը:
III. ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է լուծել հետևյալ խնդիրները
ա) բնակավայրերի անտառապատվող և վերականգնվող տարածքներում ոռոգման ցանցի կառուցում և վերականգնում,
բ) ծառատունկի իրականացման համար բարձրորակ, գեղատեսիլ տնկանյութի ապահովում,
գ) տնկարկների արտադրողականության բարձրացում,
դ) ծառատունկի կազմակերպում,
ե) անտառապատված և վերականգնված տարածքների պահպանման համար կանաչ գոտիների ցանկապատման ապահովում,
զ) ռեկրեացիոն գոտու բարելավում և զարգացում,
է) անտառավերականգնման և անտառապատման աշխատանքներին բնակչության տարբեր խմբերի, երիտասարդության, ուսումնական հաստատությունների և այլ շահագրգիռ կազմակերպությունների ներգրավման ապահովում,
ը) անտառապատված տարածքների խնամքի և պահպանության ապահովում:
IV. ԾՐԱԳՐՈՎ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՀԱՆՋՎՈՂ ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐԸ
Ծրագիրը նախատեսում է անտառավերականգնման և անտառապատման համար անհրաժեշտ բոլոր ագրոտեխնիկական և տեխնիկական միջոցառումների համալիր, որը ներառում է նոր ոռոգման ցանցի կառուցում, ցանկապատման, տնկանյութի, ձեռքբերման, ծառատունկի, խնամքի, ոռոգման և այլ աշխատանքներ:
Ծրագիրը նախատեսվում է իրականացնել 2007-2009 թվականներին: Անտառավերականգնման և անտառապատման աշխատանքները կիրականացվեն 175.0 հա տարածքներում` «Հայանտառ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից:
Մասնավորապես, Շիրակի մարզում միջոցառումները կիրականացվեն հետևյալ ծավալներով`
ա) անտառավերականգնման և անտառապատման նախագծային աշխատանքների համար կպահանջվի 18.0 մլն. դրամ,
բ) կկառուցվի նոր ջրագիծ (շուրջ 2 000 գծմ) և ոռոգման ցանց` 130.0 հա տարածքի վրա` 81.5 մլն դրամ,
գ) անհրաժեշտ ցանկապատումները կկազմեն 4.6 հազ. գծմ` 17.02 մլն դրամ,
դ) ձեռք կբերվի 573.07 հազ. տնկանյութ` 73.61 մլն դրամ,
ե) ծառատունկի, խնամքի և ոռոգման աշխատանքներ կիրականացվեն 175.0 հա-ի վրա, որի համար կպահանջվի 72.38 մլն դրամ,
զ) ագրոտեխնիկայով պահանջվող այլ աշխատանքների իրականացման, մասնավորապես ոռոգման ջրի ապահովման համար կպահանջվի 13.52 մլն դրամ:
2007-2009 թվականների ծրագրի իրականացման համար պահանջվող ընդհանուր ծախսերը կկազմեն 276.03 մլն դրամ` միջազգային դոնոր կազմակերպությունների միջոցների հաշվին:
Ծրագրով նախատեսված միջոցառումների ծավալները և պահանջվող ներդրումները, ըստ տարիների, 2007-2009 թվականների համար ներկայացվում են աղյուսակում:
V. ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԻՑ ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
Ծրագրի իրականացումից ակնկալվում են հետևյալ արդյունքները`
ա) Շիրակի մարզում կվերականգնվեն և կանտառապատվեն շուրջ 175.0 հեկտար անտառային տարածքներ, կբարելավվեն անտառային բուսականության աճի ու զարգացման պայմանները.
բ) կբարելավվի Գյումրու և այլ բնակավայրերի էկոլոգիական վիճակը, և նպաստավոր պայմաններ կստեղծվեն բնակչության առողջության պահպանման համար,
գ) կբացառվեն կամ նվազագույնի կհասցվեն հնարավոր այնպիսի բնական աղետների հետևանքները, ինչպիսիք են հեղեղումները, էրոզիոն երևույթները և այլն,
դ) քաղաքամերձ տարածքներում կստեղծվեն բարելավված սանիտարական վիճակում գտնվող ռեկրեացիոն գոտիներ,
ե) ծրագրի իրականացման ժամանակահատվածում կստեղծվի շուրջ 200 լրացուցիչ աշխատատեղ:
Աղյուսակ
ՀՀ Շիրակի մարզի անտառվերականգնման և անտառապատման աշխատանքների
ծավալները և պահանջվող նախնական ներդրումները, ներառյալ
բոլոր հարկերը
._________________________________________________________________________
|NN | Միջոցառումը |Չափի |Միավորի|Ծավալը|Ընդամենը |
|ը/կ| |միավորը |արժեքը | |արժեքը |
| | | |(հազ. | |(հազ. դրամ)|
| | | |դրամ) |__________________|
| | | | | 2007 թ. |
|___|________________________________|________|_______|__________________|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Անտառավերականգնման և |հա | |175,0 |18 000,0 |
| |անտառապատման աշխատանքների | | | | |
| |նախագծում | | | | |
|___|____________________________________________________________________|
|1. |Սևերսկի կոչվող տեղամասի անտառավերականգնում և անտառապատում, 130 հա |
|___|____________________________________________________________________|
| |Շիրկանալից մինչև հողատարածք |գծմ |18,0 |2000,0|36 000,0 |
| |շրջագծի կառուցում | | | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Հողատարածքում ոռոգման համակարգի |հա |350,0 |130,0 |45 500,0 |
| |կառուցում | | | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Հողատարածքի ցանկապատում |գծմ |3,7 |4600,0|17 020,0 |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Հողի նախապատրաստում և ծառատունկ|հա |158 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք |հա |25,2 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Միանվագ ոռոգում |հա |6,0 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ոռոգման ջրի ծախս |հազ. |0,008 | | |
| | |խմ/հազ. | | | |
| | |դրամ | | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Տնկանյութի (տնկիներ) ձեռքբերում |հատ |0,25 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ընդամենը | | | |98 520,0 |
|___|____________________________________________________________________|
|2. |Արփիի անտառպետություն, Լեռնակերտի հարակից տարածքի |
| |անտառապատում, 25 հա |
|___|____________________________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և ծառատունկ|հա |158,0 |25 |3 950,0 |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք |հա |25,2 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) |հատ |0,035 |150000|5 250,0 |
| |ձեռքբերում | | | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ընդամենը | | | |9 200,0 |
|___|____________________________________________________________________|
|3. |Սառնաղբյուր կոչվող տարածքի անտառապատում, 20 հա |
|___|____________________________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և ծառատունկ|հա |158 |20 |3 160,0 |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք |հա |25,2 | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) |հատ |0,035 |120000|4 200,0 |
| |ձեռքբերում | | | | |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |ընդամենը | | | |7 360,0 |
|___|________________________________|________|_______|______|___________|
| |Ընդամենը | | | |133 080,0 |
.________________________________________________________________________.
.__________________________________________________________________________
|NN | Միջոցառումը ||Ծավալը |Ընդամենը |Ծավալը |Ընդամենը |
|ը/կ| || |արժեքը | |արժեքը |
| | || |(հազ. | |(հազ. |
| | || |դրամ) | |դրամ) |
| | ||__________________|__________________|
| | || 2008 թ. | 2009 թ. |
|___|______________________________||__________________|__________________|
| 1 | 2 || 7 | 8 | 9 | 10 |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Անտառավերականգնման և || | | | |
| |անտառապատման աշխատանքների || | | | |
| |նախագծում || | | | |
|___|_____________________________________________________________________|
|1. |Սևերսկի կոչվող տեղամասի անտառավերականգնում և անտառապատում, 130 հա |
|___|_____________________________________________________________________|
| |Շիրկանալից մինչև հողատարածք || | | | |
| |շրջագծի կառուցում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Հողատարածքում ոռոգման || | | | |
| |համակարգի կառուցում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Հողատարածքի ցանկապատում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Հողի նախապատրաստում և ||130 |20 540,0 |լրացում|3 081,0 |
| |ծառատունկ || | |15%-ի | |
| | || | |չափով | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք ||130x4= |13 104,0 |130x3= |9 828,0 |
| | ||520 | |390 | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Միանվագ ոռոգում ||130x6= |4 680,0 |130x6= |4 680,0 |
| | ||780 | |780 | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ոռոգման ջրի ծախս ||845,0 |6 760,0 |845,0 |6 760,0 |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Տնկանյութի (տնկիներ) ||216580 |54 145,0 |32490,0|8 122,5 |
| |ձեռքբերում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ընդամենը || |99 229,0 | |32 471,5 |
|___|_____________________________________________________________________|
|2. |Արփիի անտառպետություն, Լեռնակերտի հարակից տարածքի |
| |անտառապատում, 25 հա |
|___|_____________________________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և ||լրացում|790,0 | | |
| |ծառատունկ ||20%-ի | | | |
| | ||չափով | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք ||25x4= |2 520,0 |25x3=75|1 890,0 |
| | ||100 | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) ||30000 |1 050,0 | | |
| |ձեռքբերում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ընդամենը || |4 360,0 | |1 890,0 |
|___|_____________________________________________________________________|
|3. |Սառնաղբյուր կոչվող տարածքի անտառապատում, 20 հա |
|___|_____________________________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և ||լրացում|632,0 | | |
| |ծառատունկ ||20%-ի | | | |
| | ||չափով | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք ||20x4=80|2 016,0 |20x3=60|1 512,0 |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) ||24000 |840,0 | | |
| |ձեռքբերում || | | | |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |ընդամենը || |3 488,0 | |1 512,0 |
|___|______________________________||_______|__________|_______|__________|
| |Ընդամենը || |107 077,0 | |35 873,5 |
.__________________________________________________________________________
.________________________________________________________.
|NN | Միջոցառումը ||Ծավալը |Ընդամենը |
|ը/կ| || |արժեքը |
| | || |(հազ. |
| | || |դրամ) |
| | ||___________________|
| | || Ընդամենը |
|___|_______________________________||___________________|
| 1 | 2 || 11 | 12 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Անտառավերականգնման և ||175,0 |18 000,0 |
| |անտառապատման աշխատանքների || | |
| |նախագծում || | |
|___|____________________________________________________|
|1. |Սևերսկի կոչվող տեղամասի անտառավերականգնում և |
| |անտառապատում, 130 հա |
|___|____________________________________________________|
| |Շիրկանալից մինչև հողատարածք ||2 000,0 |36 000,0 |
| |շրջագծի կառուցում || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Հողատարածքում ոռոգման ||130,0 |45 500,0 |
| |համակարգի կառուցում || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Հողատարածքի ցանկապատում ||4 600,0 |17 020,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Հողի նախապատրաստում և || |23 621, |
| |ծառատունկ || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք || |22 932,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Միանվագ ոռոգում || |9 360,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ոռոգման ջրի ծախս ||1 690,0 |13 520,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Տնկանյութի (տնկիներ) ||249 070,0|62 267,5 |
| |ձեռքբերում || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ընդամենը || |230 220,5|
|___|____________________________________________________|
|2. |Արփիի անտառպետություն, Լեռնակերտի հարակից տարածքի |
| |անտառապատում, 25 հա |
|___|____________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և || |4 740,0 |
| |ծառատունկ || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք || |4 410,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) ||180 000,0|6 300,0 |
| |ձեռքբերում || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ընդամենը || |15 450,0 |
|___|____________________________________________________|
|3. |Սառնաղբյուր կոչվող տարածքի անտառապատում, 20 հա |
|___|____________________________________________________|
| |Հողի նախապատրաստում և || |3 792.0 |
| |ծառատունկ || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ագրոտեխնիկական միանվագ խնամք || |3 528,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Տնկանյութի (սերմնաբուսակներ) ||144 000,0|5 040,0 |
| |ձեռքբերում || | |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |ընդամենը || |12 360,0 |
|___|_______________________________||_________|_________|
| |Ընդամենը || |276 030,5|
.________________________________________________________.