ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
10 Հունվարի 2019 թվականի N 3-Լ
i
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՌԱՋԱՑԱԾ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ԹԱՓՈՆՆԵՐԻ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱԾ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ՎԱՌԵԼԻՔԻ ԱՆՎՏԱՆԳ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ` 2019-2026 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐՆ ՈՒ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՄՇԱԿՎԱԾ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՊԼԱՆ-ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 146-րդ հոդվածը և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2018 թվականի հունիսի 8-ի N 667-Լ որոշման հավելվածի 2-րդ կետը`
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել`
1) Հայաստանի Հանրապետությունում առաջացած ռադիոակտիվ թափոնների և աշխատած միջուկային վառելիքի անվտանգ կառավարման ռազմավարության դրույթների իրականացումն ապահովող` 2019-2026 թվականների միջոցառումների ծրագիրը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) 2019-2026 թվականների միջոցառումների ծրագրի իրականացումն ապահովող գործողությունների պլան - ժամանակացույցը` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Հանձնարարել N 2 հավելվածում ներգրավված պատասխանատու և համակատարող մարմինների ղեկավարներին` յուրաքանչյուր կիսամյակի ավարտից հետո հնգօրյա ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարություն ներկայացնել տեղեկություններ` հաշվետու ժամանակահատվածում կատարված աշխատանքների վերաբերյալ:
3. Հանձնարարել Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարին յուրաքանչյուր կիսամյակի ավարտից հետո տասնօրյա ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի աշխատակազմ ներկայացնել ամփոփ հաշվետվություն N 2 հավելվածով հաստատվող պլան - ժամանակացույցի միջոցառումների իրականացման վերաբերյալ:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՏԱՐԻ ԿՈՂՄԻՑ 2019 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆՎԱՐԻ 14-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2019 թվականի հունվարի 10-ի
N 3-Լ որոշման
ԾՐԱԳԻՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՌԱՋԱՑԱԾ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ԹԱՓՈՆՆԵՐԻ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱԾ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ՎԱՌԵԼԻՔԻ ԱՆՎՏԱՆԳ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ` 2019-2026 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ
ՆԱԽԱԲԱՆ
Հայաստանի Հանրապետությունում առաջացած ռադիոակտիվ թափոնների (այսուհետ` ՌԹ) և աշխատած միջուկային վառելիքի (այսուհետ` ԱՄՎ) անվտանգ կառավարման համակարգի ամբողջականացումն ու միջազգային ստանդարտներին համապատասխան արդիականացումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության համար կարևոր խնդիր է:
Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետությունը խնդիր ունի վերոնշյալ գործողությունների համակարգման, կազմակերպման և իրականացման համար, մասնավորապես` դեռ չեն իրականացվել ՌԹ-ների պահեստարանների ու գերեզմանոցների կառուցման համար տարածքների նպատակային և համալիր հիդրոերկրաբանական հետազոտություններ, առկա է բնագավառում մասնագետների հավաքագրման, պատրաստման և վերապատրաստման խնդիր, ՌԹ-ների և ԱՄՎ-ի ամբողջական կառավարման համար անբավարար ֆինանսավորման խնդիր և այլն:
Սույն ծրագրում համառոտ ներկայացված միջոցառումները միտված են ապահովելու Ռազմավարության 7-րդ գլխի 1-ին կետում բերված դրույթների իրականացումը: Միջոցառումների կատարման ժամկետները, պատասխանատու մարմիններն ու համակատարողները, անհրաժեշտ ֆինանսավորման աղբյուրները ներկայացված են N 2 հավելվածում: Յուրաքանչյուր միջոցառման իրականացման համար անհրաժեշտ ֆինանսավորման չափը` կից հաշվարկ - հիմնավորումներով, կներկայացվեն դրանց համար պատասխանատու մարմինների կողմից:
Ծրագրում ներառված միջոցառումների իրականացումն ապահովելու համար կարևոր է միջազգային կազմակերպությունների աջակցությունն ու բնագավառում փորձ ունեցող երկրների փորձի ուսումնասիրությունը:
ԳԼՈՒԽ 1
ՆՊԱՏԱԿՆ ՈԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
1. Սույն ծրագրի նպատակն է ապահովել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թ. հոկտեմբերի 5-ի նիստի N 42 արձանագրային որոշմամբ հաստատված` Հայաստանի Հանրապետությունում առաջացած ռադիոակտիվ թափոնների և աշխատած միջուկային վառելիքի անվտանգ կառավարման ռազմավարությամբ (այսուհետ` Ռազմավարություն) նշված դրույթների համակարգված կազմակերպումն ու իրագործումը, ինչը կհանգեցնի ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման բնագավառում միջազգային պայմանագրերով ստանձնած պարտավորությունների, Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ԱԷՄԳ) անվտանգության ստանդարտների և Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով ու իրավական ակտերով սահմանված պահանջները բավարարող` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքականության բարելավմանն ու արդիականացմանը:
2. Ռազմավարության մեջ ամրագրված հիմնական խնդիրներն են`
1) տեխնիկական լուծումների ներդրմամբ` տարբեր դասերի ՌԹ-ների առաջացման նվազեցում.
2) շատ ցածր, ցածր և կարճ ապրող միջին ակտիվությամբ ՌԹ-ների թաղման հերթերի կառուցման նախապատրաստական աշխատանքների իրականացում.
3) երկար ապրող միջին ակտիվությամբ ու բարձր ակտիվությամբ ՌԹ-ների անվտանգ կառավարման համար տարբերակների ուսումնասիրություն` դիտարկելով Հայաստանի Հանրապետությունում դրանց` խոր երկրաբանական ֆորմացիաներում թաղման հնարավորությունը:
ԳԼՈՒԽ 2
ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՆԿԱՐԱԳԻՐԸ
3. 2019-2026 թթ. համար ներկայացված ծրագրային միջոցառումները միտված են համակարգելու Ռազմավարության 7-րդ գլխի 1-ին կետում բերված դրույթների իրականացումը, ինչպես նաև սույն Ծրագրի 2-րդ գլխում ներկայացված խնդիրների լուծումը, որոնց իրականացման հիմնական ուղղություններն են`
1) ՌԹ-ների հաշվառման ու վերահսկման ազգային համակարգի ստեղծում.
2) ՌԹ-ների միասնական կառավարող կազմակերպության` «Ազգային օպերատոր» փակ բաժնետիրական ընկերության հիմնադրում (այսուհետ` Ազգային օպերատոր).
3) Հայաստանի Հանրապետությունում առաջացած բոլոր տեսակի ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի ամբողջական կառավարումն ապահովելու համար համապատասխան արտաբյուջետային հատուկ հաշիվների ստեղծում` «աղտոտողը վճարում է» միջազգային փորձի ներդրման միջոցով.
4) ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի անվտանգ կառավարման բնագավառում մասնագետների պատրաստում ե վերապատրաստում.
5) ՌԹ-ների ամբողջական կառավարման համակարգի (վերամշակում, պահեստարաններում պահում, փոխադրում ու թաղում) արդիականացում, ինչպես նաև արդիականացումն ապահովող համապատասխան իրավական ակտերի մշակում և (կամ) միջազգային ստանդարտների պահանջների հետ ներդաշնակեցում:
«Ռադիոակտիվ թափոնների վնասազերծում» ՓԲԸ-ի հիման վրա ոադիոակտիվ
թափոնները միասնական կառավարող կազմակերպության հիմնադրում
4. Հայաստանի Հանրապետությունում առաջացող ՌԹ-ների կառավարման համակարգի բարելավման, համակարգման ու միջազգային ստանդարտների հետ համապատասխանեցման նպատակով հիմնադրել ՌԹ-ների միասնական կառավարման Ազգային օպերատոր` «Ռադիոակտիվ թափոնների վնասազերծում» ՓԲԸ-ի հիման վրա` համաձայն Ռազմավարության 2-րդ գլխի, 5-րդ կետի ը) ենթակետի:
5. Հիմնադրվող Ազգային օպերատորն իրականացնելու է ՌԹ-ների կառավարման համակարգում ընդգրկված գործունեություն (ՌԹ-ների փոխադրում, վերամշակում, պահեստարաններում պահում, թաղում, գերեզմանոցների հարթակի ընտրություն, նախագծում, կառուցում, պահեստարանների և գերեզմանոցների շահագործում և այլն), ինչը ենթակա է լիցենզավորման` համաձայն «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2001 թվականի մայիսի 30-ի օրենքի 43-րդ հոդվածի 2-րդ կետի 13-րդ ենթակետի:
6. Ազգային օպերատորը, համաձայն «Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգի, պետական գրանցումից հետո պետք է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով Հայաստանի Հանրապետության միջուկային անվտանգության կարգավորման կոմիտե ներկայացնի լիցենզավորման ենթակա գործունեություն իրականացնելու համար պահանջվող համապատասխան փաստաթղթերը:
7. Ազգային օպերատորի հիմնադրման ն կանոնադրությամբ սահմանվելիք գործողությունների իրականացման համար կարևոր մարտահրավեր է համապատասխան կադրերի հավաքագրումը, նրանց` մասնագիտական ոլորտում ուսուցումն ու վերապատրաստումը:
Ռադիոակտիվ թափոնների հաշվառման և վերահսկման ազգային
համակարգի ստեղծում
8. ՌԹ-ների հաշվառումն ու վերահսկողությունը ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառում անվտանգության պետական կարգավորման ենթակա գործունեություն է, և դրա իրականացման անհրաժեշտությունը սահմանվում է «Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով (7-րդ գլուխ, 21-րդ հոդված): Համաձայն վերոնշյալ օրենքի 17-րդ հոդվածի ժզ) կետի` ՌԹ-ների պետական ռեգիստրի վարումը պետք է իրականացնի ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառի պետական կարգավորում իրականացնող մարմինը (այսուհետ` Կարգավորող մարմին):
9. Ներկայումս Կարգավորող մարմինն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետությունում իոնացնող ճառագայթման աղբյուրների պետական գրանցումն ու հաշվառումը և տվյալները մուտքագրում է իր կողմից տնօրինվող «RASOD» համակարգչային տվյալների բազայում: Սակայն ՌԹ-ների հաշվառման համար նմանատիպ էլեկտրոնային տվյալների բազա դեռևս առկա չէ:
10. ՀԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի նախագծային ժամկետի երկարաձգման գործընթացի շրջանակներում ՀԱԷԿ-ը նախատեսում է իրականացնել առկա և առաջացող ՌԹ-ների գույքագրում ու էլեկտրոնային համակարգի ստեղծում, որի իրականացման համար նախատեսում է ձեռք բերել համապատասխան սարքավորումներ:
11. Հաշվառման ազգային համակարգը և համապատասխան ազգային տվյալների բազան պետք է ստեղծվեն` օգտագործելով վերոնշյալ տվյալները, ինչպես նաև ՌԹ-ներ առաջացնող այլ կազմակերպությունների ավյալները: Ստեղծված համակարգը պետք է ստացված տեղեկատվությունը գրանցելու և մշակելու, ինչպես նաև թափոնների շարժին հետևելու (tracking) հնարավորություն ընձեռի ՌԹ-ների կառավարման գործընթացի բոլոր փուլերում (վերամշակում, պահեստարաններում պահում, փոխադրում և գերեզմանոցներում թաղում): Քանի որ «Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 17-րդ հոդվածի, 17-րդ կետի համաձայն` ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառի պետական կարգավորում իրականացնող լիազորված մարմինն իրականացնում է միջուկային նյութերի, իոնացնող ճառագայթման աղբյուրների, ռադիոակտիվ թափոնների պետական գրանցումը և պետական ռեգիստրի վարումը, ապա ազգային տվյալների բազայի ստեղծման համար նպատակահարմար է պատասխանատու նշանակել կարգավորող մարմնին, որը և կսահմանի ՌԹ-ների հաշվառման պետական ձևաչափն ու անհրաժեշտ տվյալների վերաբերյալ պահանջները:
Հայաստանի Հանրապետությունում առկա և առաջացող ռադիոակտիվ թափոնների և
աշխատած միջուկային վառելիքի անվտանգ կառավարման նպատակով
արտաբյուջետային հաշիվների ստեղծում
12. Հայաստանի Հանրապետությունում առկա և առաջացող ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի ամբողջական կառավարումն ապահովելու նպատակով ֆինանսական միջոցների կուտակման համար անհրաժեշտ է Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարության անվամբ Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության գանձապետական ստորաբաժանումում բացել անժամկետ երկու արտաբյուջետային հաշիվ` առաջինն ԱՄՎ-ի, երկրորդը` ՌԹ-ների կառավարման համար: Այդ արտաբյուջետային հաշիվներում ֆինանսական միջոցների կուտակումը պետք է լինի ՌԹ-ներ ու ԱՄՎ առաջացնող կազմակերպությունների, միջազգային կազմակերպությունների, ինչպես նաև օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին, ընդ որում` արգելվում է այդ հաշիվներում կուտակված միջոցների օգտագործումը այլ նպատակներով: Ներկայումս ԱՄՎ-ի անվտանգ կառավարման նպատակով էլեկտրաէներգիայի սակագնից կատարվում են մասհանումներ միայն դրանց ժամանակավոր պահման համար: Սույն հաշիվներում պետք է կուտակվեն միջոցներ, որոնք կօգտագործվեն ՀԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետի երկարաձգման դեպքում առաջացող ծավալների անվտանգ կառավարման ամբողջականությունն (երկարաժամկետ կառավարում) ապահովելու համար:
13. Հայաստանի Հանրապետությունում բոլոր բնագավառներից առաջացող ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-երի կառավարման համակարգի արդիականացման աշխատանքներն իրականացնելու համար վերոնշյալ հատուկ հաշիվների բացման ու միջոցներ կուտակելու համար սահմանել սակագին կամ արժեք` համապատասխան փոփոխություններ կատարելով Հայաստանի Հանրապետության իրավական դաշտում:
14. Ի հավելումն վերոնշյալի` ՀԱԷԿ-ի էներգաբլոկների շահագործումից հանման համար 2006 թ. հոկտեմբերի 12-ի N 1637-Ն կառավարության որոշմամբ բացված արտաբյուջետային հատուկ հաշվից շահագործումից հանման արդյունքում առաջացած ՌԹ-ների կառավարման համար նախատեսված բաժնեմասը նույնպես ֆինանսական աղբյուր կհանդիսանա Ազգային օպերատորի համար` հետագայում այդ աշխատանքները համակարգելու ու իրականացնելու ժամանակ:
15. Հայաստանի Հանրապետությունում «աղտոտողը վճարում է» սկզբունքի ներդրմանը և ՌԹ-ների փոխադրման, վերամշակման, պահման ու թաղման աշխատանքների իրականացման համար համապատասխան արժեքի սահմանմամբ կխթանվի Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության բոլոր բնագավառներում ՌԹ-ների առաջացման ծավալների նվազեցումը, ինչը Ռազմավարության կարևոր խնդիրներից մեկն է:
Ռադիոակտիվ թափոնների և աշխատած միջուկային վառելիքի անվտանգ
կառավարման բնագավառում մասնագետների պատրաստում և վերապատրաստում
16. Ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառում կադրերի պատրաստումն ու վերապատրաստումը, համաձայն «Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 15-րդ հոդվածի է) կետի, անվտանգության պետական կարգավորման ենթակա գործունեություն է: Նաև համաձայն վերոնշյալ օրենքի 20-րդ հոդվածի 1-ին կետի ժբ) ենթակետի` շահագործող կազմակերպությունն է իրականացնում ատոմային էներգիայի օգտագործման օբյեկտի, ինչպես նաև միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի հետ աշխատող անձնակազմի հավաքագրումն ու պատրաստումը:
17. ՀԱԷԿ-ը իր կադրերի պատրաստման ու վերապատրաստման համար ունի ուսումնական կենտրոն` համապատասխան մասնագետներով ու ուսումնամեթոդական նյութերով, ինչպես նաև լաբորատոր սարքավորումներով և վարժասարքով հագեցած: Սակայն այդ կենտրոնում ՀԱԷԿ-ի աշխատակիցները վերապատրաստում են անցնում հիմնականում ՀԱԷԿ-ի շահագործման ժամանակ առաջացած ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի առկա (իրականացվող) տեխնոլոգիաների ու գործընթացների վերաբերյալ: ՀԱԷԿ-ի անձնակազմին ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի ամբողջական կառավարման արդի համակարգերի ու տեխնոլոգիաների հետ ծանոթացնելու (վերապատրաստելու) համար ուսումնական կենտրոնն ունի վերապատրաստման, համապատասխան ուսումնամեթոդական և լաբորատոր սարքավորումներով հագեցման ու արդիականացման խնդիր:
18. ՀԱԷԿ-ի անձնակազմի մեծ մասը վերապատրաստվում է նաև միջազգային կազմակերպություններում` փորձի փոխանակման և տեխնիկական աջակցության ծրագրերով կազմակերպված դասընթացների շրջանակներում:
19. Արդյունաբերության, բժշկության, գիտության և այլ բնագավառներում կադրերի պատրաստման ու վերապատրաստման պատասխանատվությունը նույնպես կրում է տվյալ կազմակերպությունը, ինչը կարևոր խնդիր է այս բնագավառների մասնագետների համար` համապատասխան միջոցների ու տվյալ բնագավառում վերապատրաստման կենտրոնների բացակայության պատճառով:
20. Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարությունը, տվյալ ոլորտում գործունեություն իրականացնող և փորձ ունեցող այլ կազմակերպությունների ու գիտահետազոտական կենտրոնների հետ համատեղ, պետք է մշակի ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի կառավարման բնագավառում մասնագետների վերապատրաստման ժամանակակից ծրագիր:
21. Այդ նպատակով կարևոր են բնագավառում գործունեություն ծավալող ու փորձ ունեցող միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցության շրջանակներում փորձի փոխանակման և տեխնիկական աջակցության ծրագրերի մշակումն ու իրականացումը:
22. Ատոմային էներգիայի օգտագործման բնագավառում կադրերի պատրաստումն ու վերապատրաստումը անվտանգության պետական կարգավորման ենթակա գործունեություն է, որն իրականացնելու համար կարող են կատարվել հատկացումներ ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի կառավարման համար ստեղծվող արտաբյուջետային հատուկ հաշվից, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող ծրագրերից ու օրենքով չարգելված այլ աղբյուրներից:
Ռադիոակտիվ թափոնների և աշխատած միջուկային վառելիքի ամբողջական
կառավարման համակարգի արդիականացում, այդ արդիականացումն ապահովող
իրավական ակտերի մշակում եվ (կամ) դրանց ներդաշնակեցում միջազգային
ստանդարտների պահանջների հետ
23. Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետությունում ՌԹ-ներն առաջանում են հետևյալ բնագավառներում իրականացվող գործունեության արդյունքում`
1) միջուկային վառելիքային ցիկլում առաջացած ՌԹ-ներ (ՀԱԷԿ).
2) գիտության, արդյունաբերության, կրթության և բժշկության բնագավառներում առաջացած ՌԹ-ներ:
24. ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման նախագծային ժամկետի երկարաձգման գործընթացի շրջանակներում նախատեսվում է իրականացնել իր շահագործման արդյունքում առաջացած ու հետագայում առաջացող ՌԹ-ների, ինչպես նաև ԱՄՎ-ի կառավարման համակարգի արդիականացում, որը ներառելու է`
1) գործող փաստաթղթերի վերանայում, ինչպես նաև նոր փաստաթղթերի մշակում` միջազգային ստանդարտների ու Հայաստանի Հանրապետությունում գործող իրավական պահանջների հետ ներդաշնակեցնելու նպատակով.
2) միջազգային ստանդարտների պահանջներին համապատասխան ՌԹ-ների վերամշակման համակարգի ներդնում (նախնական մշակում, մշակում, կոնդիցիայի բերում)` համապատասխան սարքավորումների ու տեխնոլոգիաների ձեռքբերմամբ.
3) ՀԱԷԿ-ի տարածքում գտնվող ցածր ակտիվությամբ ՌԹ-ների համար գործող պահեստարանի արդիականացում.
4) շատ ցածր ակտիվությամբ ՌԹ-ների պահեստարանի կառուցում` հետագայում այն ընդլայնելու հնարավորությամբ` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ ներկայացված պահանջների ու գործընթացի.
5) ցածր ու միջին ակտիվությամբ ՌԹ-ների պահեստարանի կառուցում` հետագայում այն ընդլայնելու հնարավորությամբ` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ ներկայացված պահանջների ու գործընթացի.
6) ՌԹ-ների հաշվառման ու գույքագրման էլեկտրոնային համակարգի ստեղծում.
7) ՌԹ-ների պահման համար լիցենզավորված տարաների ձեռքբերում.
8) հեղուկ ՌԹ-ների խոր գոլորշիացման գործող տեղակայանքի վերազինում.
9) իոնափոխանակման խեժերի վերամշակման տեղակայանքի ներդնում.
10) ծավալային մնացորդի տարողություններից (յօմկօստի կուբօվօգօ օստատկա (ԵԿՕ) աղային նստվածքների հեռացում.
11) ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի ԱՄՎ-ի պահման ավազանի վերանորոգում ու արդիականացում` խտացված բջիջներով ստելաժների (ստելլաժի ուպլօտնեննօգօ խրանենիա տօպլիվա) ներդրմամբ.
12) ԱՄՎ-ի` «չոր» եղանակով պահման համար նախատեսված պահեստարանի երրորդ հերթի (12 մոդուլներով) կառուցում ու շահագործման հանձնում.
13) ԱՄՎ-ի նոր պահեստարանի կառուցում ու շահագործման հանձնում` հաշվի առնելով ԱՄՎ-ի պահման ուղղահայաց ու երկակի օգտագործման կոնտեյներների օգտագործման միջազգային փորձը:
25. Հայաստանի Հանրապետությունում առկա ու առաջացող ՌԹ-ների կառավարման ամբողջական համակարգի արդիականացման ու սույն ծրագրի 3-րդ գլխի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ բաժիններում ներկայացված միջոցառումների արդյունավետ ու համակարգված իրականացման համար բնագավառի պետական կառավարման մարմինների կողմից, իրենց իրավասությունների սահմաններում, անհրաժեշտ է վերանայել գործող իրավական դաշտը` դրանք միջազգային պայմանագրերի պահանջների ու ստանձնած պարտավորությունների հետ ներդաշնակեցնելու նպատակով:
26. Մասնավորապես`
1) համապատասխան պետական կառավարման մարմինների կողմից անհրաժեշտ է վերանայել «Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը` սույն ծրագրի 3-րդ գլխի 3-րդ բաժնով ամրագրված դրույթը կազմակերպելու համար.
2) անհրաժեշտ է մշակել ՌԹ-ների կառավարման Ազգային օպերատորի հիմնադրման մասին իրավական ակտ.
3) հիմնադրված ՌԹ-ների կառավարման Ազգային օպերատորի կողմից անհրաժեշտ է մշակել ու Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարություն ներկայացնել իր կանոնադրությունը: Կանոնադրությամբ սահմանված այն աշխատանքների համար, որոնք լիցենզավորման ենթակա գործունեություն են, Ազգային օպերատորի կողմից կմշակվեն ու լիցենզիա ստանալու նպատակով Կարգավորող մարմին կներկայացվեն համապատասխան փաստաթղթերը.
4) անհրաժեշտ է իրականացնել ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի կառավարման բնագավառում մասնագետների պատրաստում ու վերապատրաստում.
5) անհրաժեշտ է մշակել և (կամ) վերանայել սույն միջոցառումների ծրագրի դրույթների արդյունավետ իրականացումն ապահովող այլ իրավական ակտեր:
ԳԼՈՒԽ 3
ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՄԲ ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
28. Սույն ծրագրով ներկայացված միջոցառումների արդյունավետ ու պատշաճ իրականացումը կնպաստի Հայաստանի Հանրապետությունում առկա և առաջացող ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի կառավարման բնագավառում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և միջազգային պայմանագրերով ստանձնած պարտավորությունների պահանջների բավարարմանը:
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2019 թվականի հունվարի 10-ի
N 3-Լ որոշման
ՊԼԱՆ - ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ 2019-2026 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՄՇԱԿՎԱԾ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
._________________________________________________________________________.
|N |Միջոցառման անվանում |Պատասխանա-|Համակատարողներ |ժամ- |Ֆինանսավո-|
| | |տու | |կետ |րում |
| | |կատարող | | | |
|__|________________________|__________|_________________|_____|__________|
|1.|«Ռադիոակտիվ թափոնների |ՀՀ |. «Ռադիոակտիվ |2019-|ՀՀ պետական|
| |վնասազերծում» ՓԲԸ-ի |էներգետիկ |թափոնների |2020 |բյուջեից |
| |հիման վրա ռադիոակտիվ |ենթակառուց|վնասազերծում» ՓԲԸ| |լրացուցիչ |
| |թափոնները միասնական |վածքների |(համաձայնությամբ)| |ֆինանսավո-|
| |կառավարող |և բնական |. ՀԱԷԿ ՓԲԸ | |րում չի |
| |կազմակերպության |պաշարների |(համաձայնությամբ)| |պահանջվում|
| |հիմնադրում |նախարարու-|. ՀՀ միջուկային | | |
| | |թյուն |անվտանգության | | |
| | |(ՀՀ ԷԵԲՊՆ)|կարգավորման | | |
| | | |կոմիտե | | |
|__|________________________|__________|_________________|_____|__________|
|2.|Ռադիոակտիվ թափոնների |ՀՀ |. ՀԱԷԿ |2020-|ՀՀ պետական|
| |հաշվառման և վերահսկման |միջուկային|(համաձայնությամբ)|2021 |բյուջեից |
| |ազգային համակարգի |անվտանգու-| | |լրացուցիչ |
| |ստեղծում |թյան կար- | | |ֆինանսավո-|
| | |գավորման | | |րում չի |
| | |կոմիտե | | |պահանջվում|
|__|________________________|__________|_________________|_____|__________|
|3.|ՀՀ-ում առկա և առաջացող |ՀՀ ԷԵԲՊՆ |. ՀԱԷԿ |2019-|ՀՀ պետական|
| |ռադիոակտիվ թափոնների ու | |(համաձայնությամբ)|2020 |բյուջեից |
| |աշխատած միջուկային | | | |լրացուցիչ |
| |վառելիքի անվտանգ | | | |ֆինանսավո-|
| |կառավարման նպատակով | | | |րում չի |
| |արտաբյուջետային | | | |պահանջվում|
| |հաշիվների ստեղծում, | | | | |
| |ինչպես նաև այդ | | | | |
| |արտաբյուջետային | | | | |
| |միջոցների գոյացման և | | | | |
| |վճարման նպատակով | | | | |
| |համապատասխան իրավական | | | | |
| |ակտերի մշակում | | | | |
|__|________________________|__________|_________________|_____|__________|
|4.|Ռադիոակտիվ թափոնների ու |ՀՀ ԷԵԲՊՆ |. ՀԱԷԿ ՓԲԸ |2019-|. հիմնա- |
| |աշխատած միջուկային | |(համաձայնությամբ)|2021 |դրվող |
| |վառելիքի անվտանգ | |. ՀՀ միջուկային | |ՌԹ-ների ու|
| |կառավարման բնագավառում | |անվտանգության | |ԱՄՎ-ի |
| |մասնագետների պատրաստում | |կարգավորման | |կառավարման|
| |ու վերապատրաստում | |կոմիտե | |համար |
| | | |. «Ատոմային | |հատուկ |
| | | |էլեկտրակայանների | |արտաբյու- |
| | | |շահագործման | |ջետային |
| | | |հայկական | |հաշիվ |
| | | |գիտահետազոտական | |. միջազգա-|
| | | |ինստիտուտ» ՓԲԸ | |յին ֆինան-|
| | | |(համաձայնությամբ)| |սավորում |
| | | |. «Միջուկային և | |. օրենքով |
| | | |ռադիացիոն | |չարգելված |
| | | |անվտանգության | |այլ |
| | | |գիտատեխնիկական | |միջոցներ |
| | | |կենտրոն» ՓԲԸ | | |
| | | |(համաձայնությամբ)| | |
| | | |. «Հայաստանի | | |
| | | |ազգային | | |
| | | |պոլիտեխնիկական | | |
| | | |համալսարան» | | |
| | | |հիմնադրամ | | |
| | | |(համաձայնությամբ)| | |
| | | |. «Երևանի | | |
| | | |պետական | | |
| | | |համալսարան» | | |
| | | |հիմնադրամ | | |
| | | |(համաձայնությամբ)| | |
|_________________________________________________________________________|
|5. Ռադիոակտիվ թափոնների ու աշխատած միջուկային վառելիքի ամբողջական |
| կառավարման համակարգի արդիականացում, այդ արդիականացումն ապահովող |
| իրավական ակտերի մշակում և (կամ) դրանց ներդաշնակեցում միջազգային |
| ստանդարտների պահանջների հետ |
|_________________________________________________________________________|
| 5.1. ՀԱԷԿ-ում ՌԹ-ների կառավարման համակարգի արդիականացում |
|_________________________________________________________________________|
|ՌԹ-ների վերամշակման |ՀՀ ԷԵԲՊՆ |. ՀՀ միջուկային |2019-|. ՀԱԷԿ-ի |
|համակարգի ներդնում` | |անվտանգության |2023 |երկրորդ |
|համապատասխան | |կարգավորման | |էներգաբլո-|
|սարքավորումների ու | |կոմիտե | |կի շահա- |
|տեխնոլոգիաների ձեռքբերմամբ | |. ՀԱԷԿ ՓԲԸ | |գործման |
|___________________________| | |_____|նախագծային|
|Ցածր ակտիվությամբ ՌԹ-ների | | |2019-|ժամկետի |
|գործող պահեստարանի | | |2022 |երկարաձըգ-|
|արդիականացում | | | |ման ծրագիր|
|___________________________| | |_____|. ՀԱԷԿ-ի |
|Շատ ցածր ակտիվությամբ | | |2020 |սեփական |
|ՌԹ-ների պահեստարանի | | |թ. |միջոցներ |
|կառուցում` հետագայում այն | | |սկիզբ|Միջազգային|
|ընդլայնելու հնարավորությամբ| | | |կազմակեր- |
|___________________________| | |_____|պություն- |
|Ցածր ու միջին ակտիվությամբ | | |2019-|ների |
|ՌԹ-ների պահեստարանի | | |2021 |կողմից |
|կառուցում` հետագայում այն | | | |իրականաց- |
|ընդլայնելու հնարավորությամբ| | | |վող |
|___________________________| | |_____|տեխնիկական|
|ՌԹ-ների հաշվառման ու | | |2019-|աջակցու- |
|գույքագրման էլեկտրոնային | | |2020 |թյան |
|համակարգի ստեղծում | | | |ծրագիր |
|___________________________| | |_____| |
|ՌԹ-ների պահման համար | | |2019-| |
|լիցենզավորված տարաների | | |2023 | |
|ձեռքբերում | | | | |
|___________________________| | |_____| |
|Հեղուկ ՌԹ-ների խոր | | |2019-| |
|գոլորշիացման գործող | | |2020 | |
|տեղակայանքի վերազինում | | | | |
|___________________________| | |_____| |
|Իոնափոխանակման խեժերի | | |2019-| |
|վերամշակման տեղակայանքի | | |2022 | |
|ներդնում | | | | |
|___________________________| | |_____| |
|Ծավալային մնացորդի | | |2019-| |
|տարողություններից աղային | | |2021 | |
|նստվածքների հեռացում | | | | |
|___________________________| | |_____| |
|ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի | | |2019-| |
|աշխատած միջուկային վառելիքի| | |2020 | |
|պահման ավազանի վերանորոգում| | | | |
|ու արդիականացում | | | | |
|___________________________| | |_____| |
|ԱՄՎ-ի` «չոր» եղանակով | | |2025-| |
|պահման համար նախատեսված | | |2026 | |
|պահեստարանի երրորդ հերթի | | | | |
|(12 մոդուլներով) կառուցում | | | | |
|ու շահագործման հանձնում | | | | |
|_________________________________________________________________________|
|5.2. ՌԹ-ների ու ԱՄՎ-ի անվտանգ կառավարման արդիականացումն ապահովող |
|իրավական ակտերի մշակում և (կամ) դրանց ներդաշնակեցում միջազգային |
|ստանդարտների պահանջների հետ |
|_________________________________________________________________________|
|Իրավական ակտերի մշակում և |. ՀՀ |. ՀՀ ԷԵԲՊՆ |2019-|ՀՀ պետական|
|(կամ) միջազգային |միջուկային|. ՀՀ |2026 |բյուջեից |
|ստանդարտների պահանջների հետ|անվտանգու-|բնապահպանության | |լրացուցիչ |
|ներդաշնակեցում |թյան կար- |նախարարություն | |ֆինանսավո-|
| |գավորման | | |րում չի |
| |կոմիտե | | |պահանջվում|
._________________________________________________________________________.