010.0189.131117
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ
Ընդունված է 2017 թվականի հոկտեմբերի 25-ին
«ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
ՀՈԴՎԱԾ 1. «Ապահովագրության և ապահովագրական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2007 թվականի ապրիլի 9-ի ՀՕ-177-Ն օրենքի (այսուհետ` Օրենք) 3-րդ հոդվածում`
1) 5-րդ կետը «Ընկերության» բառից հետո լրացնել «կամ օտարերկրյա ապահովագրական ընկերության» բառերով.
2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 28-րդ կետով.
«28) համակարգային նշանակություն ունեցող ապահովագրական ընկերություն` Ընկերությունը Կենտրոնական բանկի կողմից համարվում է համակարգային նշանակություն ունեցող, եթե այդ ընկերության ֆինանսական վիճակի վատթարացումը կամ անվճարունակությունը կամ սնանկացումը կամ լուծարումը կարող է էական բացասական ազդեցություն ունենալ Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսական համակարգի և (կամ) տնտեսության այլ հատվածների վրա:
Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսական համակարգի և (կամ) տնտեսության այլ հատվածների վրա ունեցած Էական բացասական ազդեցությունը գնահատվում է` հիմք ընդունելով տվյալ Ընկերության մեծությունը, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսական համակարգի այլ մասնակիցների հետ փոխկապվածությունը, Ընկերության կողմից մատուցվող ծառայությունների փոխարինելիությունը, Ընկերության կողմից իրականացվող գործառնությունների բնույթը, բարդությունը և (կամ) ռիսկայնությունը: Կենտրոնական բանկը, հիմք ընդունելով սույն կետով սահմանված չափանիշները, սահմանում է Ընկերությունները համակարգային նշանակություն ունեցող համարելու կարգը»:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 2. Օրենքի 13-րդ հոդվածի 4-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«4. Միևնույն ընտանիքի անդամ են համարվում ամուսինը, ինչպես նաև համատեղ ապրող կամ միևնույն տնտեսություն վարող հետևյալ անձինք` ծնողները, տատը, պապը, 18 տարին լրացած թոռը, 18 տարին լրացած զավակն ու նրա ամուսինը, 18 տարին լրացած քույրը, եղբայրը ու նրանց ամուսինները և 18 տարին լրացած նրանց զավակները, ամուսնու ծնողները, ամուսնու` 18 տարին լրացած զավակը: Անձինք համարվում են միևնույն տնտեսություն վարող, եթե նրանցից մեկի ֆինանսական վիճակի վատթարացումը հանգեցնում է կամ կարող է հանգեցնել մյուսի ֆինանսական վիճակի վատթարացման, կամ նրանցից մեկի եկամուտը կամ ֆինանսական այլ միջոցները օգտագործվում են կամ կարող են օգտագործվել համատեղ ծախսերի կամ մյուսի ծախսերի ֆինանսավորման նպատակով:
Կենտրոնական բանկը կարող է սահմանել միևնույն տնտեսություն վարելու չափանիշներ:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 3. Օրենքի 21-րդ հոդվածում`
1) 2-րդ մասը «պատասխանատու ակտուարը,» բառերից հետո լրացնել «ռիսկերի կառավարման գործառույթների իրականացման համար պատասխանատու անձը, համապատասխանության ապահովման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձը,» բառերով.
2) 4-րդ մասի 1-ին նախադասության «ներքին աուդիտի ղեկավար ու պատասխանատու ակտուար» բառերը փոխարինել «ներքին աուդիտի ղեկավար, պատասխանատու ակտուար, ռիսկերի կառավարման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձ և համապատասխանության ապահովման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձ» բառերով.
3) 4-րդ մասի երկրորդ նախադասությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ. «Ընկերության կառավարման մարմինների անդամների, գլխավոր հաշվապահի, ներքին աուդիտի ղեկավարի, պատասխանատու ակտուարի, ռիսկերի կառավարման և համապատասխանության ապահովման գործառույթների իրականացման համար պատասխանատու անձանց պաշտոնները թափուր մնալու դեպքում Ընկերությունը պարտավոր է 90-օրյա ժամկետում սույն օրենքով և Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված կարգով նշանակել կառավարման մարմինների անդամներ, գլխավոր հաշվապահ, ներքին աուդիտի ղեկավար, պատասխանատու ակտուար, ռիսկերի կառավարման և համապատասխանության ապահովման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձանց:».
4) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 5-րդ մասով.
«5. Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով կարող են սահմանվել Ընկերության ներքին հսկողության համակարգի նվազագույն պահանջներ:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 4. Օրենքի 25-րդ հոդվածի 4-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«Ընդհանուր ժողովին մասնակցելու իրավունք ունեցող` Ընկերության մասնակիցների ցուցակը կազմելու տարին, ամիսը, ամսաթիվը պետք է միաժամանակ բավարարի հետևյալ երկու պահանջները.
ա) այն չպետք է նախորդի ընդհանուր ժողով գումարելու մասին որոշումը ընդունելու օրվան,
բ) ցուցակը կազմելու օրվա և ընդհանուր ժողովի անցկացման օրվա միջև ընկած ժամանակահատվածը չի կարող 45 օրից ավելի լինել:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 5. Օրենքի 29-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասի 10-րդ և 11-րդ կետերը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«10) Ընկերության արտաքին աուդիտն իրականացնող անձին ընդհանուր ժողովի հաստատմանը ներկայացնելը, Ընկերության արտաքին աուդիտն իրականացնող անձին վճարման չափի սահմանումը.
11) գործարար վարվելակերպի կանոնների սահմանումը.».
2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 5-րդ մասով.
«5. Խորհուրդը պատասխանատու է Ընկերությունում ներքին հսկողության արդյունավետ համակարգ ապահովելու համար:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 6. Օրենքի 35-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասի «Ներքին աուդիտի անդամ» բառերը փոխարինել «Ներքին աուդիտի ղեկավար և անդամ» բառերով.
2) 2-րդ մասի 1-ին կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1) անկախ գնահատական է տալիս Ընկերության ներքին հսկողության, այդ թվում` ռիսկերի կառավարման համակարգերի, Ընկերության կառավարման համակարգի և գործընթացների որակի, համարժեքության և արդյունավետության վերաբերյալ.».
3) 2-րդ մասի 2-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել.
4) 9-րդ մասը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր նախադասությունով. «Ներքին աուդիտի կողմից սույն մասով նշված պարտականությունների կատարումը չի կարող վերջինիս համար որևէ բացասական հետևանք կամ պարտավորություն առաջացնել:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 7. Օրենքի 36-րդ հոդվածի 5-րդ մասը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր նախադասությունով. «Պատասխանատու ակտուարի կողմից սույն մասով նշված պարտականությունների կատարումը չի կարող վերջինիս համար որևէ բացասական հետևանք կամ պարտավորություն առաջացնել:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 8. Օրենքը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 36.1-ին և 36.2-րդ հոդվածներով.
«ՀՈԴՎԱԾ 36.1. ՌԻՍԿԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԱՆՁԸ
1. Ընկերության ռիսկերի կառավարման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձը`
ա) բացահայտում, գնահատում է Ընկերության գործունեությանը բնորոշ ռիսկերը, տալիս է Ընկերության ռիսկի ընդհանուր նկարագիրը.
բ) հսկողություն և մոնիտորինգ է իրականացնում բացահայտված ռիսկերի նկատմամբ, ապահովում է դրանց արդյունավետ կառավարումը.
գ) խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում Ընկերության ռիսկերի կառավարման ռազմավարությունը, ռիսկի ընդունելի սահմանաչափը, ինչպես նաև առանձին ռիսկերի կառավարման քաղաքականությունները, խորհրդի կողմից սահմանված պարբերականությամբ խորհուրդ և գործադիր մարմին հաշվետվություն է ներկայացնում Ընկերության ռիսկերի նկարագրի և ռիսկերի կառավարման գործընթացների վերաբերյալ.
դ) իրականացնում է Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված ռիսկերի կառավարմանն առնչվող այլ գործառույթներ:
2. Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով կարող են սահմանվել Ընկերության ռիսկերի կառավարման գործառույթի արդյունավետ իրականացման նվազագույն պահանջներ:
ՀՈԴՎԱԾ 36.2. ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԱՆՁԸ
1. Ընկերության համապատասխանության ապահովման գործառույթի իրականացման համար պատասխանատու անձը`
ա) ապահովում է Ընկերության և Ընկերության աշխատակիցների գործունեության համապատասխանությունը օրենքների, այլ իրավական ակտերի, այդ թվում` Ընկերության ներքին իրավական ակտերի պահանջներին.
բ) ապահովում է Ընկերությունում պատասխանատու վարվելակերպի ձևավորումն ու պահպանումը.
գ) գնահատում է Ընկերության գործունեության վրա օրենքների և այլ իրավական ակտերի հնարավոր փոփոխությունների ազդեցությունը և դրա հետ կապված հնարավոր ռիսկերը.
դ) իրականացնում է Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված համապատասխանության ապահովմանն առնչվող այլ գործառույթներ:
2. Կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով կարող են սահմանվել Ընկերության համապատասխանության ապահովման գործառույթի արդյունավետ իրականացման նվազագույն պահանջներ:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 9. Օրենքի 37-րդ հոդվածի 6-րդ մասը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր նախադասությունով. «Արտաքին աուդիտի կողմից սույն մասով նշված պարտականությունների կատարումը չի կարող վերջինիս համար որևէ բացասական հետևանք կամ պարտավորություն առաջացնել:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 10. Օրենքի 58-րդ հոդվածում`
1) 2-րդ մասի «տարրերի կազմը» բառերը փոխարինել «տարրերի կազմն ու սահմանաչափերը» բառերով.
2) 4-րդ մասը «ոլորտներում» բառից հետո լրացնել «, կամ եթե Ընկերությունը համարվում է համակարգային նշանակություն ունեցող Ընկերություն» բառերով.
3) 5-րդ մասից հանել «սույն» բառը:
i
ՀՈԴՎԱԾ 11. Օրենքի 59-րդ հոդվածի 1-3-րդ մասերը, 61-66-րդ հոդվածներն ուժը կորցրած ճանաչել:
i
ՀՈԴՎԱԾ 12. Օրենքի 69-րդ հոդվածում`
1) 2-րդ մասի «Ընկերությունը պարտավոր է ձևավորել հետևյալ տեխնիկական պահուստները» բառերը փոխարինել «Կենտրոնական բանկը կարող է սահմանել հետևյալ տեխնիկական պահուստները» բառերով.
2) 3-րդ մասի «Բացի սույն հոդվածի 2-րդ մասում նշված պահուստներից» բառերը փոխարինել «Բացի Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված տեխնիկական պահուստներից» բառերով.
3) 4-րդ մասի «Սույն հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերով սահմանված պահուստների» բառերը փոխարինել «Տեխնիկական պահուստների» բառերով, իսկ «ըստ ապահովագրության տեսակների» բառերը` «ըստ ապահովագրության ձևերի, տեսակների» բառերով.
4) 5-րդ մասի «միևնույն տեսակի» բառերը փոխարինել «միևնույն ձևի, տեսակի» բառերով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 13. Օրենքի 70-74-րդ հոդվածներն ուժը կորցրած ճանաչել:
i
ՀՈԴՎԱԾ 14. Օրենքի 79-րդ հոդվածի 2-րդ մասի «բանկն իր նորմատիվ իրավական ակտերով» բառերը փոխարինել «բանկը» բառով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 15. Օրենքի 80-րդ հոդվածում`
1) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 5.1-ին մասով.
«5.1. Կենտրոնական բանկը կարող է պահանջել Ընկերությունից ոչ ուշ, քան վեց ամսվա ընթացքում օտարել այլ անձի կանոնադրական կապիտալում սույն հոդվածով սահմանված կարգով ձեռք բերված իր մասնակցությունը, եթե Կենտրոնական բանկի հիմնավոր կարծիքով այդ մասնակցությունը կարող է չհիմնավորված ռիսկեր առաջացնել Ընկերության համար և (կամ) վտանգել ապահովադիրների, ապահովագրված անձանց կամ շահառուների շահերը և (կամ) խոչընդոտել Ընկերության նկատմամբ արդյունավետ վերահսկողության իրականացմանը: Կենտրոնական բանկը, հաշվի առնելով արժեթղթերի շուկայում տիրող իրավիճակը, ինչպես նաև տվյալ ընկերության ֆինանսական վիճակը, կարող է հիշյալ բաժնետոմսերից առավել բարենպաստ պայմաններով օտարելու նպատակով սույն մասով սահմանված ժամկետը երկարաձգել ևս վեց ամսով:».
2) 7-րդ մասի վերջին պարբերության «Սույն մասով սահմանված ժամկետում Ընկերության կողմից հիշյալ մասնակցությունը չօտարվելու դեպքում,» բառերը փոխարինել «Սույն մասով, ինչպես նաև սույն հոդվածի 5.1-ին մասով սահմանված ժամկետներում Ընկերության կողմից համապատասխան մասնակցությունը չօտարվելու դեպքում» բառերով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 16. Օրենքի 88-րդ հոդվածը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 4-րդ մասով.
«4. Սպառողների շահերի պաշտպանության, ինչպես նաև ապահովագրական խարդախությունների կանխարգելման նպատակով Կենտրոնական բանկը կարող է նորմատիվ իրավական ակտերով պահանջներ սահմանել ապահովագրական միջնորդների կողմից ապահովագրության պայմանագրերի կնքման, փոփոխության, պայմանագրերի սպասարկման գործընթացի, ինչպես նաև ապահովագրական միջնորդների գործունեության, վարվելակերպի կանոնների և ներքին հսկողության համակարգերի նկատմամբ:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 17. Օրենքի 126-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասի «ապահովագրական պորտֆելի» բառերը փոխարինել «ոչ կյանքի ապահովագրություն իրականացնող Ընկերության ապահովագրական պորտֆելի» բառերով.
2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 1.1-ին և 1.2-րդ մասերով.
«1.1. Կենտրոնական բանկը կյանքի ապահովագրություն իրականացնող Ընկերության ապահովագրական պորտֆելի փոխանցման դիմումն ստանալուց հետո` հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում, ապահովագրական պորտֆելի նախատեսվող փոխանցման վերաբերյալ հայտարարություն է հրապարակում Կենտրոնական բանկի պաշտոնական կայքում, ինչպես նաև http://www.azdarar.am հասցեում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում: Նշված հայտարարության մեջ նշվում է, որ հայտարարության հրապարակումից հետո` երկու ամսվա ընթացքում, ապահովադիրները, որոնց հետ կնքված ապահովագրության պայմանագրերը նախատեսվում է փոխանցել այլ Ընկերության, կարող են գրավոր Կենտրոնական բանկ ներկայացնել ապահովագրական պորտֆելի փոխանցման վերաբերյալ իրենց առարկությունները: Միևնույն ժամկետում փոխանցող Ընկերությունն ապահովագրական պորտֆելի նախատեսվող փոխանցման մասին օրենքով սահմանված կարգով ծանուցում է ուղարկում ապահովադիրներին` ծանուցմանը կցելով Կենտրոնական բանկի հայտարարությունը:
1.2. Կենտրոնական բանկը կյանքի ապահովագրություն իրականացնող Ընկերության ապահովագրական պորտֆելի փոխանցման դիմումը բավարարում կամ մերժում է սույն հոդվածի 1.1-ին մասով սահմանված երկամսյա ժամկետի ավարտից հետո` 30-օրյա ժամկետում: Ապահովադիրներից ստացած առարկությունները հիմք չեն ապահովագրական պորտֆելի փոխանցման մերժման համար, սակայն Կենտրոնական բանկը որոշմամբ անդրադառնում է նաև ապահովագրական պորտֆելի փոխանցման վերաբերյալ ապահովադիրներից ստացված առարկություններին և հիմնավորում այդ առարկությունները չընդունելու պատճառները:»:
i
ՀՈԴՎԱԾ 18. Օրենքի 127-րդ հոդվածի 1-ին մասը «ինչպես նաև պատվիրված նամակով ծանուցում ուղարկել ապահովադիրներին` նրանց մշտական բնակության հասցեով» բառերը փոխարինել «ինչպես նաև օրենքով սահմանված կարգով ծանուցում ուղարկել ապահովադիրներին» բառերով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 19. Օրենքի 138-րդ հոդվածում`
1) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով.
«1.1. Ապահովագրության պայմանագրերից բխող պահանջները բավարարվում են Ընկերության տեխնիկական պահուստներին համարժեք ակտիվներից` արտահերթ` սույն հոդվածի 2-րդ մասի 2-8-րդ կետերով սահմանված հերթականությամբ:
Եթե ապահովագրության պայմանագրերից բխող պահանջների արժեքը գերազանցում է Ընկերության տեխնիկական պահուստներին համարժեք ակտիվների մեծությունը, ապա գերազանցող մասը բավարարվում է սույն հոդվածով` ապահովագրության պայմանագրերից բխող համապատասխան պահանջների բավարարման համար նախատեսված հերթում: Եթե Ընկերության տեխնիկական պահուստներին համարժեք ակտիվների մեծությունն է գերազանցում պահանջների արժեքը, ապա գերազանցող մասը ընդգրկվում է լուծարային միջոցների կազմում և օգտագործվում է օրենքով սահմանված կարգով:».
2) 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«2. Ընկերության պարտավորությունները մարվում են լուծարային միջոցների հաշվին հետևյալ հերթականությամբ.
1) առաջին` լուծարային հանձնաժողովի կողմից սույն օրենքով սահմանված լիազորությունների իրականացման համար անհրաժեշտ և հիմնավորված ծախսերը, այդ թվում` լուծարային հանձնաժողովի նախագահի և անդամների աշխատավարձը և դրան հավասարեցված վճարումները.
2) երկրորդ` պարտադիր ապահովագրության պայմանագրերից բխող անձի կյանքին ու առողջությանը պատճառված վնասից առաջացած պահանջները.
3) երրորդ` պարտադիր ապահովագրության պայմանագրերից բխող այլ պահանջներ.
4) չորրորդ` կամավոր ապահովագրության պայմանագրերից բխող անձի կյանքին ու առողջությանը պատճառված վնասից առաջացած պահանջները.
5) հինգերորդ` կամավոր ապահովագրության պայմանագրերից բխող այլ պահանջներ.
6) վեցերորդ` վերաապահովագրության ընդունած (ստանձնած) ռիսկերի գծով վերաապահովագրության պայմանագրերից բխող` անձի կյանքին ու առողջությանը պատճառված վնասից առաջացած պահանջները.
7) յոթերորդ` վերաապահովագրության ընդունած (ստանձնած) ռիսկերի գծով վերաապահովագրության պայմանագրերից բխող այլ պահանջները.
8) ութերորդ` առաջինից յոթերորդ հերթերում չընդգրկված ապահովագրության պայմանագրերից բխող պահանջները.
9) իններորդ` առաջինից ութերորդ, տասներորդ-տասներկուերորդ հերթերում չընդգրկված այլ պահանջներ.
10) տասներորդ` պետական բյուջեի և համայնքային բյուջեների նկատմամբ Ընկերության պարտավորությունները.
11) տասնմեկերորդ` ստորադաս փոխառություններից բխող պահանջները.
12) տասներկուերորդ` Ընկերության մասնակիցների պահանջները:».
3) 3-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ`
«3. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված` Ընկերության պարտատերերի պահանջների բավարարման հերթականության երկրորդից իններորդ և տասնմեկերորդ հերթերով սահմանված պարտատերերի թվից բացառություն են կազմում Ընկերության մասնակիցները և Ընկերության հետ փոխկապակցված անձինք, որոնց նկատմամբ Ընկերության պարտավորությունները բավարարվում են տասներկուերորդ հերթում:».
4) 9-րդ մասի «2-րդ կետի» բառերը փոխարինել «2-8-րդ կետերում» բառերով:
i
ՀՈԴՎԱԾ 20. Օրենքի 142-րդ հոդվածի 2-րդ մասն ուժը կորցրած ճանաչել:
ՀՈԴՎԱԾ 21. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրվանից:
|
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ |
Ս. Սարգսյան |
|
2017 թ. նոյեմբերի 13
Երևան
ՀՕ-189-Ն
|