ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
ՀՀ վարչական դատարանի վճիռ Վարչական գործ թիվ ՎԴ/2851/05/08
Վարչական գործ թիվ ՎԴ/2851/05/08 2009 թ.
Նախագահող դատավոր` Լ. Սոսյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական
պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ս. Սարգսյանի
մասնակցությամբ դատավորներ Տ. Պետրոսյանի
Վ. Աբելյանի
Ս. Անտոնյանի
Ա. Բարսեղյանի
Մ. Դրմեյանի
Ե. Խունդկարյանի
Է. Հայրիյանի
Ե. Սողոմոնյանի
2009 թվականի ապրիլի 17-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով Յուրիկ Մնացականյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վարչական դատարանի 18.12.2008 թվականի վճռի դեմ` ըստ Յուրիկ Մնացականյանի հայցի ընդդեմ ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության Կոտայքի բաժնի Աբովյանի բաժանմունքի հարկադիր կատարողի (այսուհետ` հարկադիր կատարող)` իրավահարաբերության բացակայությունը ճանաչելու և վճռի պահանջը կատարելուն պարտավորեցնելու պահանջների մասին,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը
Դիմելով դատարան` Յուրիկ Մնացականյանը պահանջել է ճանաչել իր և ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության Կոտայքի բաժնի Աբովյանի բաժանմունքի միջև իրավահարաբերության բացակայությունը և հարկադիր կատարողին պարտավորեցնել կատարելու ՀՀ տնտեսական դատարանի 19.07.2004 թվականի թիվ ՏՍ-718 վճռի պահանջը` կարճել թիվ 07/01-1021/07 կատարողական վարույթը:
ՀՀ վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 18.12.2008 թվականի վճռով վարչական գործի վարույթը կարճվել է` հայցվորի կողմից հայցից հրաժարվելու հիմքով: Միաժամանակ, վճռվել է բռնագանձել Յուրիկ Մնացականյանից 8.000 ՀՀ դրամ պետական տուրքը:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Յուրիկ Մնացականյանը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
i
Դատարանը չի կիրառել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 56-րդ հոդվածը, «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածը, որոնք պետք է կիրառեր:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.
Դատարանը հաշվի չի առել, որ սույն գործով ներկայացվել է հարկադիր կատարողի գործողությունները բողոքարկելու վերաբերյալ հայց, որը ներկայացնող ֆիզիկական անձն օրենքի ուժով ազատված է պետական տուրքի վճարումից:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է մասնակիորեն` պետական տուրքի մասով, բեկանել Դատարանի 18.12.2008 թվականի վճիռը և այն փոփոխել` ազատել պետական տուրքի վճարումից:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունի հետևյալ փաստը`
Յուրիկ Մնացականյանի 10.04.2008 թվականի հայցադիմումի պահանջներն են` ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության Կոտայքի բաժնի Աբովյանի բաժանմունքի հետ իրավահարաբերության բացակայությունը ճանաչելը և հարկադիր կատարողին ՀՀ տնտեսական դատարանի 19.07.2004 թվականի թիվ ՏՍ-718 վճռի պահանջը կատարելուն պարտավորեցնելը (գ.թ. 3):
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 56-րդ հոդվածի համաձայն` պետական տուրքի չափի, դրա վճարումից ազատելու, պետական տուրքի վճարումը հետաձգելու կամ տարաժամկետելու և դրա չափը նվազեցնելու հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքով:
«Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքի 21-րդ հոդվածի ա) կետի համաձայն` պետական տուրքի գծով կարող է սահմանվել արտոնություն պետական տուրքի վճարումից ազատելու ձևով:
Նույն օրենքի 22-րդ հոդվածի թ) կետի 4-րդ պարբերության համաձայն` դատարաններում պետական տուրքի վճարումից ազատվում են ոչ առևտրային կազմակերպությունները և ֆիզիկական անձինք ..... հարկադիր կատարողների գործողությունները գանգատարկելու վերաբերյալ դիմումներով:
Սույն գործով Յուրիկ Մնացականյանը ներկայացրել է պետական մարմնի հետ իրավահարաբերության բացակայությունը ճանաչելու և նույն պետական մարմնի պաշտոնատար անձին` հարկադիր կատարողին, ՀՀ տնտեսական դատարանի 19.07.2004 թվականի թիվ ՏՍ-718 վճռի պահանջը կատարելուն պարտավորեցնելու` կատարողական վարույթը կարճելու պահանջներ:
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով ներկայացված պահանջներն ըստ էության հարկադիր կատարողի գործողությունները վիճարկելուն ուղղված պահանջներ են, հետևաբար Յուրիկ Մնացականյանն ազատված է պետական տուրքի վճարումից:
Մինչդեռ, Դատարանը, կարճելով սույն վարչական գործի վարույթը, Յուրիկ Մնացականյանի վրա դրել է պետական տուրքի վճարման պարտականություն:
i
Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի ուժով Դատարանի վճիռը մասնակիորեն բեկանելու համար:
i
Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի առաջին մասի 4-րդ կետով սահմանված` ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.
«Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Սույն վարչական գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի նույն հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար, գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում, Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից, քանի որ սույն գործով վերջնական դատական ակտ կայացնելու համար նոր հանգամանք հաստատելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:
Դատական ակտը փոփոխելիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վարչական դատարանի 18.12.2008 թվականի վճռի` պետական տուրքի մասը և այն փոփոխել. Յուրիկ Մնացականյանին ազատել պետական տուրքի վճարումից:
2. Որոշման մնացած մասը թողնել օրինական ուժի մեջ:
3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Ս. Սարգսյան
Դատավորներ` Տ. Պետրոսյան
Վ. Աբելյան
Ս. Անտոնյան
Ա. Բարսեղյան
Մ. Դրմեյան
Ե. Խունդկարյան
Է. Հայրիյան
Ե. Սողոմոնյան