ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ, ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
4 մարտի 2025 թվականի N 30-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒԻ ՄԱՍԻՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՈՒՄ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐՆ ԸՆԴԳՐԿԵԼՈՒ ԵՎ ԴՐԱՆԻՑ ՀԱՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով «Թանգարանների մասին» օրենքի 14-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջով`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության թանգարանային հավաքածուի մասին կանոնակարգը և Հայաստանի Հանրապետության թանգարանային հավաքածուում թանգարանային առարկաները և հավաքածուներն ընդգրկելու և դրանից հանելու կարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:
ՆԱԽԱՐԱՐ Ժ. ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
3/4/2025
Հավելված
Հայաստանի Հանրապետության
կրթության, գիտության,
մշակույթի և սպորտի նախարարի
2025 թվականի մարտի 4-ի
N 30-Ն հրամանի
ԿԱՐԳ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒԻ ՄԱՍԻՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՈՒՄ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐՆ ԸՆԴԳՐԿԵԼՈՒ ԵՎ ԴՐԱՆԻՑ ՀԱՆԵԼՈՒ
1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն հավելվածով սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության թանգարանային հավաքածուի ձևավորման կանոնակարգը, Հայաստանի Հանրապետության թանգարանային հավաքածուում թանգարանային առարկաները և հավաքածուներն ընդգրկելու և դրանից հանելու գործընթացի հետ կապված հարաբերությունները:
2. Հայաստանի Հանրապետության թանգարանային հավաքածուի ձևավորումը, թանգարանային հավաքածուում թանգարանային առարկաների և հավաքածուների ընդգրկումը և դրանից հանելու գործընթացն իրականացվում է «Թանգարանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի և սույն կարգի պահանջներին համապատասխան:
3. Թանգարանային հավաքածուն ձևավորվում է մեկ կամ մի քանի թեմայի (կամ գաղափարի) շուրջ` ըստ անհրաժեշտության համալրվող թանգարանային առարկաների և հավաքածուների հիման վրա:
4. Թանգարանային հավաքածուն ձևավորվում է թանգարանի առաքելությանը և թանգարանի գիտական խորհրդում հաստատած համալրման հայեցակարգին համապատասխան և վերցվում մշտական պահպանության: Համալրման հայեցակարգը ներառում է թանգարանի բնույթին համապատասխան համալրման սկզբունքները, ուղղությունները, ձևերն ու մեթոդները:
5. Թանգարանային հավաքածուի համալրման հայեցակարգը թանգարանի ուղղվածությանը համապատասխան հիմնական հավաքածուի պարբերական արդիականացման հիմնավորումն է, որը թանգարանի ընդհանուր զարգացման հայեցակարգի պարտադիր բաղկացուցիչն է:
6. Արգելվում է հիմնական հավաքածուում հաշվառված թանգարանային առարկաների և հավաքածուների նվիրատվությունն ու օտարումը:
2. ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՈՒՄ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐՆ ԸՆԴԳՐԿԵԼՈՒ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ
7. Առարկայի` թանգարանայինի կարգավիճակ ստանալու, տվյալ թանգարանին սեփականության իրավունքով պատկանելու փաստը ամրագրող իրավական առաջին փաստաթուղթը թանգարանային առարկայի մշտական պահպանության ընդունման ակտն է` համաձայն Ձև 1-ի, որը կազմվում է երեք օրինակից, ստորագրվում է մի կողմից հանձնողի` առարկայի սեփականատերը, մյուս կողմից` ընդունողի (թանգարանի ներկայացուցիչների` գլխավոր ավանդապահի (ֆոնդապահի), պատասխանատու ֆոնդապահի կողմից, հաստատվում է թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարի ստորագրությամբ և թանգարանի կնիքով:
8. Առարկաները թվարկվում են մեկը մյուսի հետևից իրենց համապատասխան համառոտ բնութագրիչներով (հեղինակը, առարկայի անվանումը, ժամանակաշրջան կամ տարեթիվ, ստեղծման և գրանցման վայրը /կամ գտնվելու վայրը հնագիտական առարկաների դեպքում/, չափերը, նյութը, պատրաստման տեխնիկան, դրոշմը, ստորագրությունը, վիճակը, ձեռք բերման միջոցը (նվիրատվություն, առք ու վաճառք, կտակ, փոխանակում և այլն):
9. Մշտական պահպանության ընդունման ակտում արձանագրվում է ընդունողների (թանգարանի պատասխանատու անձանց պաշտոնները) և սեփականատիրոջ ազգանունը, անունը, հայրանունը, անձնագրային և կոնտակտային տվյալները: Բոլոր ստորագրությունները պետք է վերծանված լինեն, իսկ առարկայի սեփականատիրոջ ստորագրությունը ստանալու անհնարինության դեպքում մշտական պահպանության ակտին կցվում է «Ստացականը»` համաձայն Ձև 2-ի:
10. Թանգարանը չի կարող գնել, նվիրատվություն կամ որպես ժառանգություն ընդունել թանգարանային առարկաներ և հավաքածուներ, եթե բացակայում են դրանց ծագման և տնօրինման իրավական հիմքերը` բացառությամբ հնագիտական, պատմակենցաղային, ազգագրական և բնագիտական գիտարշավների արդյունքում հայտնաբերված մշակութային առարկաների:
11. Ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի որոշմամբ մշտական պահպանության ընդունման ակտով թանգարան ընդունված առարկան պարտադիր գրանցվում է գլխավոր մատյանում:
3. ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒԻՑ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐԸ ՀԱՆԵԼՈՒ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ
12. Պետական կամ համայնքի սեփականություն համարվող թանգարանային առարկան կամ հավաքածուն թանգարանի հավաքածուի հաշվառումից կարող է հանվել`
1) թանգարանային առարկայի կամ հավաքածուի ոչնչացման (քայքայման) դեպքում` մշակութաբանական և արվեստաբանական անկախ փորձաքննության եզրակացության հիման վրա (բացառությամբ բնագիտական թանգարանների).
2) օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով.
3) թանգարանային առարկայի կամ հավաքածուի փոխանակման և մեկ այլ թանգարանի փոխանցման դեպքում.
4) երբ այն այլևս գոյություն չունի կամ կորցրել է իր մշակութային և գիտական արժեքը:
13. Պետական կամ համայնքային սեփականություն հանդիսացող թանգարանային հավաքածուներից կորած առարկաները չեն հանվում հաշվառումից և մնում են հաշվառված:
14. Պետական թանգարանների թանգարանային հավաքածուից թանգարանային առարկաները և հավաքածուներն հանելու նպատակով այլ պետական մարմնի ենթակայությամբ գործող թանգարանների դեպքում` մարմնի ղեկավարը, իսկ լիազոր պետական մարմնի ենթակայությամբ գործող թանգարանների դեպքում` թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարը գրությամբ դիմում է լիազոր պետական մարմնին` կցելով հետևյալ փաստաթղթերը`
1) հիմնավորում` թանգարանային հավաքածուից թանգարանային առարկան հաշվառումից հանելու վերաբերյալ,
2) թանգարանային առարկայի վերաբերյալ փորձագիտական եզրակացությունը,
3) ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի նիստի արձանագրությունը,
4) ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի նիստի արձանագրության քաղվածքը` որոշումով:
15. Լիազոր պետական մարմինն ընդունում է 14-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերը և հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում ուսումնասիրում դրանք: Եթե փաստաթղթերն ամբողջական չեն, ապա գրավոր պահանջում է հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում համալրել դրանք:
16. 14-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերը ամբողջական լինելու դեպքում լիազոր պետական մարմինը թանգարանային առարկաները և հավաքածուներն հաշվառումից հանելու նպատակով պատրաստում է Կառավարության որոշման նախագիծ և ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի աշխատակազմ:
17. Կառավարության որոշման ընդունումից հետո այլ պետական մարմնի ենթակայությամբ գործող թանգարանների դեպքում այն գրությամբ տրամադրվում է այլ պետական մարմնի ղեկավարին, իսկ լիազոր պետական մարմնի ենթակայությամբ գործող թանգարանների դեպքում` թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարին:
18. Լիազոր պետական մարմնի գրությունը ստանալուց հետո թանգարանը տասնօրյա ժամկետում ներկայացնում է տեղեկություն գործընթացի ավարտի վերաբերյալ:
19. Համայնքային թանգարանների թանգարանային հավաքածուից թանգարանային առարկաները և հավաքածուներն հաշվառումից հանելու նպատակով համայնքի ղեկավարը գրությամբ դիմում է լիազոր պետական մարմնին` կցելով սույն կարգի 14-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերը:
20. Լիազոր պետական մարմինը ընդունում է սույն կարգի 14-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերը և հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում ուսումնասիրում դրանք` տալով դրական կամ բացասական դիրքորոշումը:
21. Պահանջվող փաստաթղթերն ամբողջական չլինելու դեպքում լիազոր պետական մարմինը գրավոր պահանջում է հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում համալրել դրանք:
19. Լիազոր պետական մարմնի դրական դիրքորոշման դեպքում համայնքապետարանը հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում պատրաստում է համայնքի ավագանու որոշման նախագիծ` կցելով լիազոր պետական մարմնի դրական դիրքորոշումը և սույն կարգի 14-րդ կետով սահմանված փաստաթղթերը:
20. Համայնքի ավագանու որոշման ընդունումից հետո համայնքի ղեկավարը գրությամբ որոշման պատճենը ներկայացնում է լիազոր պետական մարմին և թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարին:
21. Համայնքի ղեկավարի գրությունը և համայնքի ավագանու որոշման պատճենը ստանալուց հետո թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարը տասնօրյա ժամկետում համայնքի ղեկավարին է ներկայացնում տեղեկություն գործընթացի ավարտի վերաբերյալ:
22. Թանգարանի գլխավոր մատյանից թանգարանային առարկան կամ հավաքածուն հաշվառումից հանելը իրականացնում է միայն թանգարանի գլխավոր ֆոնդապահը (ավանդապահը) գլխավոր մատյանի «Ծանոթություն» բաժնում կարմիր գրիչով` հղում կատարելով հիմք փաստաթղթին, պետական թանգարանների դեպքում` Կառավարության որոշման համարը, ընդունման ամսաթիվը, տարեթիվը, իսկ համայնքային թանգարանների դեպքում` համայնքի ավագանու որոշման համարը, ընդունման ամսաթիվը, տարեթիվը: Թանգարանի գլխավոր ֆոնդապահը (ավանդապահը) կազմում է թանգարանային հավաքածուից թանգարանային առարկան հաշվառումից հանելու վերաբերյալ ակտը` համաձայն Ձև 3-ի, որը կազմվում է երկու օրինակից, ստորագրվում է ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի անդամների, գլխավոր ավանդապահի (ֆոնդապահի) և հաստատվում թանգարանի ղեկավարի ստորագրությամբ և թանգարանի կնիքով:
23. Ակտի մեկ օրինակը պահվում է գլխավոր ավանդապահի (ֆոնդապահի), մյուսը` հավաքածուի (բաժնի) ֆոնդապահի, իսկ պատճենը թանգարանի (կազմակերպության) ղեկավարը գրությամբ ներկայացնում է լիազոր պետական մարմնին:
Ձև 1
__________________________________
Թանգարանի անվանումը
ՀԱՍՏԱՏՈՒՄ ԵՄ
Թանգարանի ղեկավար` ___________________
(ստորագրություն)
«____»_____________թ.
ԱԿՏ N ____
ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ՄՇՏԱԿԱՆ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ
Սույն ակտը կազմված է այն մասին, որ թանգարանը իր լիազոր անձանց անունից
________________________________________________________________________
(ԱԱՀ, պաշտոնը)
Ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի որոշմանը համապատասխան (արձանագրություն N____ «____»_____ թ.
և պայմանագրի հիման վրա ___ «____»_________թ.
ընդունեց, իսկ _______________________________________________________
(սեփականատիրոջ ԱԱՀ, բնակության վայրը, անձնագրային
տվյալները)
______________________________________________________________________
հանձնեց մշտական պահպանության հետևյալ մշակութային առարկաները.
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ|Առարկայի անվանումը և |Նյութը, |Չափերը|Քանակը|Վիճակը|Ձեռք- |Ծանո- |
| |համառոտ նկարագիրը, |տեխնիկան| | | |բերման|թու- |
| |ժամանակը, արձանագրու-| | | | |ձևը |թյուն |
| |թյունները, կնիքները | | | | | | |
|___|_____________________|________|______|______|______|______|______|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|___|_____________________|________|______|______|______|______|______|
|___|_____________________|________|______|______|______|______|______|
|___|_____________________|________|______|______|______|______|______|
|___|_____________________|________|______|______|______|______|______|
._____________________________________________________________________.
Ակտով ընդամենը`____________________________________________ առարկաներ
(թվերով և տառերով)
Հիմք` ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովի արձանագրություն N __»__»_______ թ.
Հանձնեց` /_________________/ _________________________________
(ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Ընդունեց` /_________________/ _________________________________
(ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Ձև 2
Թանգարանի անվանումը ____________________
ՍՏԱՑԱԿԱՆ N _______
ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ՄՇՏԱԿԱՆ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ
«____» __________ թ.
Համաձայն սույն ստացականի թանգարանի ներկայացուցիչ _____________________________________________________________________-ը
(ԱԱՀ, պաշտոնը)
Ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովին ներկայացնելու համար, թանգարան` մշտական պահպանության ___________________ ժամկետով ընդունեց
__________________________________________________________________________
(սեփականատիրոջ ԱԱՀ, բնակության վայրը, անձնագրային տվյալներ)
ներքոնշյալ առարկաները.
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ|Առարկայի անվանումը և |Պահպանվածությունը|Հաշվառման|Ծանոթություն|
| |համառոտ նկարագրությունը | |համարը | |
|___|________________________|_________________|_________|____________|
|1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
|___|________________________|_________________|_________|____________|
|___|________________________|_________________|_________|____________|
|___|________________________|_________________|_________|____________|
|___|________________________|_________________|_________|____________|
|___|________________________|_________________|_________|____________|
._____________________________________________________________________.
Ընդամենը` __________________________ առարկա
Հանձնեց` /_________________/ _________________________________
(ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Ընդունեց` /_________________/ _________________________________
(ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Ձև 3
Թանգարանի անվանումը ________________
ԱԿՏ N _______
ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒԻՑ ԹԱՆԳԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԻՑ ՀԱՆԵԼՈՒ
«____» __________ թ.
Համաձայն`
_______________________________________________________________ որոշման
(ՀՀ կառավարության կամ համայնքի ավագանու որոշման համարը,
ընդունման ամսաթիվը, տարեթիվը)
Ֆոնդային-գնահատող հանձնաժողովը որոշեց հիմնական հավաքածուի հաշվառումից հանել ներքոնշյալ թանգարանային առարկան կամ առարկաները.
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ|Առարկայի անվանումը և |Պահպանվածությունը|Հիմնական |Ծանոթու- |
| |համառոտ նկարագրությունը | |հավաքածուի|թյուն |
| | | |հաշվառման | |
| | | |համարը | |
|___|________________________|_________________|__________|___________|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
|___|________________________|_________________|__________|___________|
|___|________________________|_________________|__________|___________|
|___|________________________|_________________|__________|___________|
|___|________________________|_________________|__________|___________|
._____________________________________________________________________.
Ընդամենը` __________________________ առարկա
Ֆոնդային-գնահատող /_________________/ _______________________
հանձնաժողովի անդամներ` (ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Գլխավոր ավանդապահ` /_________________/ _______________________
(ֆոնդապահ) (ստորագրություն) (ԱԱՀ)
Պաշտոնական հրապարակման օրը` 6 մարտի 2025 թվական: